اجرای نمای رومی با سنگ، چندین مرحله دارد که نتیجه‌ی نهایی آن ایجاد یک نمای زیبا با الهام از ساختمان‌های روم باستان است. امروزه یک نوع معماری کلاسیک در عهد باستان در ایران به یک مد روز و نوعی لوکس سازی تبدیل شده. اما چه بخواهیم چه نخواهیم نمای رومی به بخشی از معماری شهرهای ما تبدیل شده که سازندگان زیادی را به خود جلب کرده. اما اینکه چگونه باید آن را نصب و اجرا کرد نیاز به آموزش دارد. سیوان لند در این مقاله قصد دارد تا آموزش سنگ کاری نما رومی را برای شما شرح دهد.
آموزش سنگ کاری نما رومی
اولین نکته‌ای که در آموزش سنگ کاری نما رومی باید بدانید متریال آن است. متریال اصلی برای اجرای این نما، سنگ است. در این نما معمولا از سنگ‌های تراورتن و مرمر استفاده می‌کنند. سازندگان این نما از به کارگیری سنگ گرانیت در اجرای آن خودداری کرده‌اند. زیرا وزن این سنگ‌ها زیاد است و بازده خوبی نخواهد داشت. در ادامه به آموزش سنگ کاری نما رومی و مراحل اجرای آن خواهیم پرداخت.
مرحله اول ( تهیه‌ی نقشه )
در ابتدای آموزش سنگ کاری نما رومی باید نقشهای از نمای ساختمان تهیه کنید. در این نقشه، مواردی مانند ضخامت سنگ نما، مقدار برجستگی نما، فرم جزئیات نما اعم از قوس و زاویه‌های قسمت‌های مختلف نما تعیین میشود. محاسبه متراژ سنگ نما رومی نیز در این مرحله بسیار مهم است. با در دست داشتن نقشه‌ی نما، می‌توانید به سراغ فرآیند شاسی کشی بروید.
مرحله دوم ( شاسی کشی )
شاسی کشی دومین مرحله در آموزش سنگ کاری نما رومی است که در واقع وظیفهی تحمل وزن نما را بر عهده دارد. به صورتی که این وزن را به ساختمان انتقال می‌دهد. در کنار عناصر زیبایی شناسی، این عملیات به انعطاف پذیری بیشتر نمای ساختمان در برابر زلزله کمک می‌کند. در زمان اجرای نمای رومی با سنگ، شاسی کشی با استفاده از نبشی، میلگرد و از اجزای پیچ و مهره نصب میشود. ابعاد نبشی‌های مورد استفاده در این نما اغلب به ابعاد ۴۰×۴۰، ۶۰×۴۰ و ۴۰×۸۰ می‌باشد. در عملیات شاسی کشی ابتدا باید پیاده سازی ترازها با استفاده از ریسمان کشی انجام شود.
ریسمان کشی شاسی، یکی از حساس ترین مراحل اجرای نمای رومی است که سبب میشود نما به شکلی استوار و محکم در جای خود قرار بگیرد. در شاسی کشی نمای رومی، اجرای دستک فلزی تنها مخصوص سازه‌ی بتنی است. استفاده از پوشش ضد زنگ یا آلیاژهای مقاوم در این فرآیند لازم و ضروری است تا نبشی‌ها در شرایط آب و هوایی مختلف در امان بمانند.
مرحله سوم ( رابیتس کاری )
یکی از نکاتی که درمورد آموزش سنگ کاری نما رومی باید بدانید این است که، وجود فرم‌های منحنی شکل در شاسی کشی، پیچیده است. در کنار نصب نبشی و میلگرد در بخش‌های منحنی شکل به رابیتس کاری نیاز دارد. در واقع یک فرم کلی از حجم مورد نظر مانند طاق‌ها و یا پیش آمدگی‌های سنگ با رابیتس و میلگرد بر روی شاسی اجرا میشود.
درمورد آموزش سنگ کاری نما رومی باید بدانید که ضخامت سنگ‌ها و میزان حجم فرم‌ها در شاسی کشی تاثیر بسیاری خواهد داشت. به همین دلیل است که هرچه وزن نما بیشتر شود، شاسی کشی و زیرسازی بسته به نوع متریال نما باید مقاوم تر اجرا شود. در رابیتس کاری زیر نما باید از دو یا چند لایه رابیتس استفاده شود.
مرحله چهارم ( نصب سر ستون‌ها )
برای آموزش سنگ کاری نما رومی باید بدانید که، نصب سر ستون‌ها با سنگ در نمای رومی، هزینه و زمان زیادی در بر خواهد داشت. این مرحله از ٰآموزش سنگ کاری نما رومی، باید توسط استادکارها و تراشکارهای سنگ به شکل هنرمندانه انجام شود. اما می٬توان برای کاهش زمان مورد نیاز برای این کار، از روش سی ان سی، برش سنگ‌ها را انجام داد.
روش دیگری که برای این کار وجود دارد، استفاده از سر ستون‌های سنگی مونتاژ شده در کارخانه‌های صنعتی است که فقط باید در محل نصب شوند. این سر ستون صنعتی به راحتی در زیر سازی نما اسکوپ می‌شوند اما در نوع طبیعی سنگ‌ها، احتمال جدا شدن سنگ از نما وجود دارد.
مرحله پنجم ( نصب سنگ با دوغاب و قطعات فلزی اسکوپ )
در آموزش سنگ کاری نما رومی، باید بدانید که نصب سنگ‌ها به روش دوغاب و اسکوپ انجام میشود. اسکوپ به روشی گفته میشود که در آن از قطعات کوچک از جنس ورقهی گالوانیزه استفاده میشود که در انواع سه پایه، پروانه‌ای، Z شکل یا اسکوپ دو پایه از جنس استیل در بازار موجود هستند. در اسکوپ‌های پروانه‌ای و Z شکل، شیاری با زاویه‌ی حدود ۴۵ درجه بر سطح پشت سنگ ایجاد میشود که اسکوپ‌ها در این شیار قرار داده می‌شوند. اسکوپ‌های دو پایه را در فواصل تعیین شده در پشت سنگ، توسط چسب اسکوپ وصل می‌کنند و دیگر نیازی به ایجاد شیار در سنگ نخواهد بود.
در اسکوپ‌های سه پایه، شیارهای عمودی در پشت سنگ ایجاد می‌کنند و یکی از پایه‌ها را درون آن قرار می‌دهند. یکی دیگر از نکاتی که باید درمورد آموزش سنگ کاری نما رومی بدانید این است که، اسکوپ‌ها سبب درگیری دوغاب با قطعات خود شده و سبب افزایش هرچه بیشتر اتصالات نما میشود. علاوه بر این، شیارها در کارخانه پشت سنگ ایجاد می‌شوند و دیگر نیازی به شیار زنی در زمان نصب سنگ نیست.
نکاتی مهم در آموزش سنگ کاری نما رومی
در آموزش سنگ کاری نما رومی، یکی از مهم ترین کارهایی که باید آن را در نظر بگیرید و استاد کارها باید به آن مسلط باشند، روش‌های ابزار زنی است. البته بیشتر سنگ‌های نمای رومی به صورت پیش ساخته هستند، اما باز هم ممکن است در برخی از پروژه‌های ساختمانی نیاز به ابزار سنگ نما رومی و سنگ زنی باشد. استاد کار باید بر اجرای کار، محاسبات لازم، پیاده سازی نقشه و جوشکاری، تسلط لازم را داشته باشد.
در آموزش سنگ کاری نما رومی باید به نوع سنگ، ابعاد و رنگ سنگ، نوع ابزار، شکل ستون و برآمدگی‌ها توجه کافی و ویژه‌ای داشته باشید، زیرا این یک موضوع بسیار مهم در کیفیت نهایی نمای شما می‌باشد. البته بهتر است بدانید که آموزش سنگ کاری نما رومی در سازه‌های فلزی باید بهتر و دقیق تر اجرا شود، زیرا در این نما شما نیازی به اجرای دستک نخواهید داشت.
توجه به عناصر معماری در آموزش سنگ کاری نما رومی
در هر مرحله از آموزش سنگ کاری نما رومی باید به عناصر معماری آن پیبند باشید. این عناصر عبارتند از:
- به کارگیری از ستون‌های کوتاه تزئینی
- عدم به کارگیری ستون‌هایی با مقطع زاویه دار
- به کارگیری ستون‌های دایره‌ای شکل
- به کارگیری سر ستون‌هایی به شکل گاو ( مانند ایران باستان )
- به کارگیری از قوس‌های زمخت و بزرگ با وجود نقشهای ظریف و برجسته
- به کارگیری پاستون، انواع کتیبه، گلویی‌ها، هلال، قاب پنجره و موارد دیگر ( البته بهتر است بدانید که استفاده از هرکدام از این‌ها بستگی به بودجه‌ی پروژه دارد )
- اجرای قوس‌ها به صورت گرد و عریض
- به کارگیری المان‌های مجسمه
- استفاده از سنگ‌هایی با رنگ‌های سفید، قهوه‌ای، طلایی، برنزی و یشمی
کلام پایانی
سیوان لند در این مقاله آموزش سنگ کاری نما رومی را به صورت کامل شرح داد تا شما با کلیات این کار آشنا شوید. اما بدانید که این کار باید توسط افراد ماهر و آموزش دیده انجام شود. البته به این نکته هم توجه داشته باشید که هزینه‌ی اجرای این نما نسبت به نماهای دیگر بیشتر است، مخصوصا اگر کارفرما بخواهد که از حجم‌های پیچیده و برجستگی‌های متعدد در آن استفاده کند. به هر حال نمای رومی یکی از محبوب ترین سبک‌های نما در معماری ایران است و روز به روز اشکال مختلفی از آن توسط مهندسین طراحی میشود.
سلام. بنظر شما برای محکم کردن سنگ نما اسکوپ نیاز هستش یا باید اونارو پیچ و رولپلاک کرد؟ تشکر از سایت و محتوای خوبتون.
جهان فرود پیچ نما
سلام. هر دو روش توی نشریه تایید شده هست. البته بعضی‌ها اعتقاد دارن که ممکنه اسکوپ بعد از مدتی دچار فرسودگی و زنگ زدگی بشه. با این حال هر کدوم از روش‌ها اگر به صورت اصولی انجام بشن و از ملات مناسب استفاده بشه، براشون مشکلی پیش نمیاد.