لوله کشی پکیج، رگ حیاتی سیستم گرمایشی منزل شماست که نقش بسزایی در تامین گرمای مطبوع در فصل سرد دارد. اجرای اصولی و استاندارد لوله کشی پکیج، تضمین کننده‌ی عملکرد درست و بهینه پکیج و در نتیجه آسایش و رفاه شماست. در این مقاله جامع، همراه ما باشید تا با تمامی مراحل، روش‌ها و نکات کلیدی لوله کشی پکیج آشنا شویم. از انتخاب لوله مناسب و رعایت شیب بندی تا انواع روش‌های لوله کشی انشعابی و کلکتوری، تمامی موارد را مورد بررسی قرار داده و به شما کمک می‌کنیم تا با خیالی آسوده از گرمای مطبوع در زمستان لذت ببرید.
اهمیت لوله کشی اصولی پکیج
لوله کشی پکیج درست مانند رگ‌های حیاتی بدن عمل می‌کند و آب را به عنوان خون گرمایش به سراسر خانه می‌رساند. حال تصور کنید که این رگ‌ها دچار گرفتگی، نشتی و یا ضعف در عملکرد شوند. قطعا نتیجه‌ای جز اختلال در گردش خون و بروز مشکلات جدی نخواهد داشت. در لوله کشی غیر اصولی پکیج نیز با سناریویی مشابه مواجه هستیم. نشتی آب، افت فشار، گرم نشدن یکنواخت رادیاتورها و حتی خرابی پکیج، تنها بخشی از عواقب سهل‌انگاری در این امر هستند.
عواقب لوله کشی غیر اصولی پکیج
لوله‌کشی غیراصولی پکیج می‌تواند منجر به نشت آب، خرابی پکیج و رادیاتورها شود که هزینه‌های تعمیر پکیج و جبران خسارت بسیار گزاف است. همچنین وجود نشتی و یا اتصالات نامناسب در لوله کشی، منجر به هدر رفت آب و انرژی می‌شود که بازدهی پکیج را کاهش داده و مصرف سوخت را بالا می‌برد. علاوه بر آن، نشتی آب می‌تواند منجر به آسیب به دیوارها، کف و سقف منزل شود.
نحوه لوله کشی پکیج
پکیج‌ها دارای قطعات و لوله‌هایی هستند که با استفاده از آن می‌توان آن‌ها را نصب و اجرا کرد. این قطعات انواع گوناگونی دارد که در مقاله‌ای دیگر از سیوان لند به معرفی قطعات پکیج دیواری پرداخته‌ایم. در صورت تمایل میتوانید به این مقاله مراجعه کنید. در زمان لوله کشی پکیج باید نکات زیر را در نظر داشته باشید:
- نوع لوله کشی اعم از لوله کشی کلکتوری یا انشعابی
- نوع لوله اتصالات مورد استفاده شامل لوله‌های تک لایه, پنج لایه و یا پکس
- نوع سیستم گرمایشی رادیاتوری، گرمایش از کف، داکت اسپلیت یا فن کویل سقفی
- چیدمان و مسیر در کنار سایز لوله کشی پکیج
فارغ از انتخاب نوع لوله کشی پکیج، این دستگاه‌ها دارای یک لوله ورودی آب سرد مصرفی، یک لوله گاز ورودی، یک لوله دودکش، یک لوله خروجی آب گرم مصرفی و یک جفت لوله رفت و برگشت شوفاژ برای سیستم گرمایشی می‌باشند. خروجی لوله دودکش پکیج معمولا سایز 10 یا 12 بسته به نوع پکیج است. قطر لوله گاز باید 3/4 یا 1 اینچ باشد و قطر لوله آب مصرفی ورودی 20 یا 25 می‌باشد. لوله خروجی پکیج هم چه برای آب گرم مصرفی و چه برای شوفاژ معمولا از قطر 3/4 یا 25 تک یا 5 لایه استفاده می‌شود.
لوله کشی پکیج با لوله سفید تک لایه یا پنج لایه نیز از متداول ترین متریال مورد استفاده در ایران هستند . تهیه نقشه برای این نوع لوله کشی نیز بر اساس پلان مشخص می‌تواند یک حسن محسوب شود. برای لوله کشی در ساختمان‌های نوساز دو راه کلکتوری و انشعابی وجود دارد. در لوله کشی کلکتوری یک کلکتور در نزدیکی پکیج داخل یک باکس به نام جعبه کلکتور تعبیه شده و برای بازو بسته کردن رادیاتور یا گرمایش کف هر قسمت می‌توان از آن استفاده کرد.
به دلیل میزان لوله کشی و مقدار لوله اتصالات مصرف شده، این روش تاحد زیادی گران تر از روش انشعاب تمام خواهد شد. از جمله نکات مهم در این لوله کشی، انتخاب مکان مناسب رادیاتور است. به صورتی که هم نقشه و دکوراسیون داخلی ساختمان مورد توجه قرار گیرد، و هم سهولت دسترس برای تعمیر، نگهداری در مواقع ضروری و بازدهی مناسب مد نظر باشد . از دیگر مسائل حائز اهمیت در لوله کشی، انتخاب طول و سایز لوله کشی استاندارد است.
اما جدا از قیمت لوله کشی پکیج به شیوه کلکتوری شاید بتوان این روش را بدون اغراق تا حدودی کم نقص توصیف کرد. زیرا در این روش هیچ اتصالی اعم از سراهی یا زانو در لوله کشی شوفاژ به کار برده نمی‌شود و احتمال نشتی از اتصال به صفر می‌رسد و با لوله کشی پلیمری هم بعید است که لوله های توکار پوسیده یا خراب شوند. بهترین مارک پکیج دیواری از این سیستم‌های لوله کشی استفاده می‌کنند.
مراحل لوله کشی پکیج
لوله کشی پکیج شامل سه مرحله اصلی آماده‌سازی قبل از لوله کشی، اجرای لوله کشی و بازرسی و راه اندازی نهایی است. در هر مرحله نکات مهمی وجود دارد که رعایت آن‌ها تضمین کننده‌ی یک سیستم گرمایشی کارآمد و ایمن خواهد بود.
آماده‌سازی قبل از لوله کشی
شروع هر پروژه‌ای نیازمند برنامه‌ریزی و آماده‌سازی دقیق است. لوله کشی پکیج نیز از این قاعده مستثنی نیست. در این مرحله مقدمات زیر را فراهم آورید:
1. تهیه نقشه لوله کشی پکیج
اولین و مهمترین گام، تهیه‌ی یک نقشه دقیق از محل عبور لولهها، جانمایی رادیاتورها، شیرها و سایر اجزای سیستم است. این نقشه به شما کمک می‌کند تا مسیر مناسب برای لوله کشی را انتخاب کرده و از تداخل با تاسیسات برقی و سایر اجزای ساختمان جلوگیری کنید.
2. انتخاب مسیر لوله کشی
با توجه به نقشه، کوتاه‌ترین و ایمن‌ترین مسیر برای عبور لوله‌های پکیج را انتخاب کنید. در نظر داشته باشید که مسیر انتخابی نباید از کنار منابع گرمازا مانند اجاق گاز عبور کند. همچنین دسترسی به شیر قطع کن اصلی و سایر اجزای سیستم برای تعمیر و نگهداری در آینده، اهمیت ویژه‌ای دارد.
3. تهیه ابزار و مصالح
ابزار و مصالح مورد نیاز برای لوله کشی پکیج را تهیه کنید. لیست این اقلام بسته به نوع و ابعاد سیستم شما متغیر است؛ اما به طور کلی شامل موارد زیر می‌شود:
لوله‌های مسی یا PEX در سایزهای مناسب
- اتصالات مربوط به لولهها
- شیر قطع کن اصلی و شیرهای رادیاتور
- نوار تفلون و ابزارآلات لازم برای اتصال
- رادیاتور و براکت‌های نصب
- عایق الاستومری برای لولهها
اجرای لوله کشی
پس از اتمام مرحله آماده‌سازی، نوبت به اجرای عملی لوله کشی پکیج می‌رسد. این مرحله نیازمند مهارت و تخصص است؛ اما با دنبال کردن مراحل زیر و رعایت نکات ایمنی، میتوانید بر روند اجرا نظارت داشته باشید:
1. نصب شیر قطع کن اصلی
نخستین گام، نصب شیر قطع کن اصلی در مسیر ورود آب سرد به پکیج است. این شیر به شما امکان می‌دهد در مواقع لزوم، جریان آب ورودی به پکیج را به طور کامل قطع کنید.
2. اجرای لوله کشی آب سرد و گرم
با استفاده از ابزار و مصالح مناسب، لوله‌های آب سرد و گرم را بر اساس نقشه اجرا کنید. برای اتصالات باید از نوار تفلون و ابزار مخصوص استفاده کنید تا از نشتی آب در آینده جلوگیری شود.
3. نصب رادیاتورها و شیرهای رادیاتور
رادیاتورها را بر روی دیوار و با رعایت فاصله استاندارد از کف نصب کنید. در ورودی و خروجی هر رادیاتور، شیرهای مخصوص نصب شده و با لوله‌های رفت و برگشت آب گرم، اتصال برقرار می‌شود.
4. هواگیری سیستم
پس از تکمیل اجرای لوله کشی، نوبت به هواگیری سیستم می‌رسد. وجود هوا در رادیاتورها و لولهها، مانع از گردش صحیح آب گرم می‌شود. برای هواگیری، شیر هواگیری رادیاتورها را به آرامی باز کنید تا هوای محبوس در سیستم خارج شود.
بازرسی و راه اندازی نهایی
پس از اتمام مراحل فوق، نوبت به بازرسی نهایی و راه اندازی پکیج می‌رسد:
1. تست نشت‌یابی
کل سیستم لوله کشی را از نظر وجود هرگونه نشتی آب مورد بررسی قرار دهید. برای این منظور، شیر اصلی را باز کرده و فشار آب را در سیستم بالا ببرید. در صورت مشاهده هرگونه نشتی، نسبت به رفع آن اقدام کنید.
2. راه‌اندازی پکیج
با اطمینان از عدم وجود نشتی، دستورالعمل راهنمای پکیج را مطالعه کرده و بر اساس آن، اقدام به راه‌اندازی دستگاه نمایید. پس از روشن شدن پکیج، عملکرد صحیح سیستم گرمایش و گرم شدن رادیاتورها را بررسی کنید.
روش‌های لوله کشی پکیج
به طور کلی دو روش اصلی برای لوله کشی پکیج وجود دارد که یکی لوله‌کشی انشعابی و دیگری لوله‌کشی کلکتوری می‌باشد.
لوله کشی انشعابی
اگر لوله کشی ساختمان شما به صورت انشعابی است برای لوله کشی پکیج نیز باید از همین روش استفاده کرد. این روش متداول‌ترین شیوه برای لوله کشی پکیج به شمار می‌رود و در اکثر منازل مسکونی کاربرد دارد. در لوله کشی انشعابی، یک لوله اصلی از پکیج خارج شده و به صورت شاخه‌ای، به رادیاتورهای منزل متصل می‌شود. این روش خود به دو صورت قابل اجرا است:
1. لوله کشی روکار
در این روش، لوله‌های آب گرم و سرد پس از خروج از پکیج، به صورت روکار از روی دیوار یا کف به سمت رادیاتورها هدایت می‌شوند. لوله کشی روکار معمولا در سوله‌ها، کارگاه‌ها و یا دیوارهایی که در مرحله نازک کاری قرار دارند، کاربرد دارد.
از جمله مزایای لوله‌کشی توکار می‌توان به اجرای سریع و آسان و سهولت در تعمیر و نگهداری آن اشاره کرد. اما در عوض این نوع لوله کشی پکیج ظاهری نامناسب دارد و دکوراسیون داخلی را بر هم می‌زند.
در لوله کشی پکیج روکار با توجه به اهمیت زیبایی لوله کشی، باید از سایزهای پایین استفاده شود، اما باید سایز لوله کشی رادیاتورها را تا جایی کم کنیم که به بحث فنی لوله کشی فدای شکل ظاهری لوله کشی نشود. در این نوع لوله کشی، مسئله اصلی سیرکولاسیون است.
انتخاب کوتاه ترین و مخفی ترین مسیر ممکن برای اجرای لوله کشی پکیج روکار و همچنین استفاده از لوله های با قطر کم از قلق‌های لوله کشی است. البته کاهش قطر بایستی تا جایی انجام شود که از لحاظ فنی باعث نقص لوله کشی نشود، به خصوص در اجرای لوله کشی رادیاتور شوفاژ که گردش آب باید با سرعت مناسب انجام شود.
2. لوله کشی توکار
در لوله کشی توکار، لوله‌های آب گرم و سرد پس از خروج از پکیج، درون دیوارها و یا کف ساختمان قرار داده می‌شوند. تنها بخش قابل مشاهده‌ی این لولهها، اتصالات مربوط به رادیاتورها است. این روش برای منازل مسکونی که به زیبایی دکوراسیون داخلی اهمیت می‌دهند، ایده‌آل است.
از مزایای لوله کشی توکار پکیج این است که به حفظ زیبایی دکوراسیون داخلی کمک می‌کند و از لولهها در برابر آسیب‌های فیزیکی محافظت می‌کند. البته باید اشاره کرد که هزینه اجرای لوله کشی توکار نسبت به روش روکار بالاتر است و دسترسی به لولهها در صورت نیاز به تعمیر نیز دشوارتر است.
برای نصب پکیج به غیر از لوله کشی آب و رادیاتورها باید پیش زمینه‌های زیر را آماده کنیم تا هنگام نصب با مشکل مواجه نشویم:
- از نظر قطر دودکش، باید دقت کنید که آیا پکیج باید محفظه فن دارباشد یا بدون فن ؟
- میزان قدرت پکیج ساختمان، ظرفیت پکیج باید با محل مورد نظر همخوانی داشته باشد.
- توانایی تأمین آب گرم مصرفی، آب گرم مصرفی پکیج باید پاسخ گوی تعداد افراد ساکن در محل باشد.
- مناسب پکیج برای نصب و جانمایی پکیج
- لوله کشی رادیاتورها و لوله کشی آب سرد و گرم و نصب تمام شیرآلات بهداشتی
- لوله کشی گاز با سایز مناسب و وجود گاز در لوله ها
- سيم كشي ساختمان و نصب پریز با ارت
- زیرسازی کامل
انتخاب بین روش لوله کشی روکار و توکار به عوامل مختلفی همچون بودجه، نوع بنا و سلیقه‌ی شما بستگی دارد.
لوله کشی کلکتوری
لوله کشی کلکتوری بهترین روش برای لوله کشی پکیج به شمار می‌رود. اما این روش تنها در صورتی قابل اجراست که در زمان ساخت منزل یا در حال بازسازی آن انجام گیرد. برای انجام این نوع لوله کشی ابتدا باید یک کلکتور مجزا برای پکیج در نظر گرفته شود. در مرحله بعد یک انشعاب آب از رایزر اصلی به کلکتور مخصوص پکیج کشیده و یک لوله برگشتی از کلکتور را به پکیج می‌رسانیم. برای لوله کشی کلکتوری تنها می‌توان از لوله‌های پلیمری و یا لوله‌های پنج لایه استفاده کرد.
لوله کشی پکیج به روش کلکتوری باعث توزیع یکنواخت گرما در تمامی رادیاتورها می‌شود و کنترل و تنظیم دمای هر رادیاتور به صورت مجزا در این روش آسان‌تر است. تعمیر و نگهداری لولهها در این روش، به خاطر دسترسی بهتری که دارند، راحت است. قابل ذکر است که هزینه لوله کشی پکیج به روش کلکتوری از روش انشعابی بیشتر است و اجرای آن نیاز به تخصص و مهارت بالاتری دارد. لوله کشی کلکتوری معمولا برای ساختمان‌های لوکس و بزرگ و یا پروژه‌هایی که نیازمند کنترل دقیق دما در هر بخش هستند، مناسب است.
نکات کلیدی در لوله کشی پکیج
رعایت نکات کلیدی زیر، تضمین کننده‌ی عملکرد ایمن و بهینه سیستم گرمایشی منزل شما خواهد بود:
انتخاب لوله مناسب
انتخاب جنس و سایز مناسب لولهها اهمیت ویژه‌ای دارد. امروزه استفاده از لوله‌های PEX به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، انعطاف‌پذیری و سهولت در اجرا، به گزینه‌ای محبوب تبدیل شده است. با این حال، در برخی موارد و بنا به شرایط خاص، ممکن است استفاده از لوله‌های مسی نیز توصیه شود. برای انتخاب نهایی، بهتر است با یک متخصص و تاسیسات کار مشورت کنید.
رعایت شیب بندی
در لوله کشی انشعابی روکار، باید به شیب‌دار بودن لولهها توجه ویژه‌ای داشته باشید. شیب مناسب (معمولا حدود 2 درصد) به هدایت هوا و جلوگیری از تجمع رسوب در لولهها کمک می‌کند.
عایق کاری لولهها
عایق کاری لوله‌های آب گرم، به حفظ گرما و جلوگیری از هدررفت انرژی کمک می‌کند. برای عایق کاری از عایق‌های الاستومری با ضخامت مناسب استفاده کنید.
نکات ایمنی لوله کشی پکیج
- لوله کشی پکیج را حتما به افراد متخصص و دارای صلاحیت بسپارید.
- قبل از شروع به کار، از قطع بودن جریان برق و گاز اطمینان حاصل کنید.
- از ابزار و تجهیزات مناسب برای برش، اتصال و خم کاری لولهها استفاده کنید.
- همواره نکات ایمنی, مانند استفاده از دستکش و عینک محافظ را رعایت نمایید.
مسیر مناسب برای لوله کشی پکیج
برای لوله کشی پکیج دیواری ابتدا باید مسیر مناسب را برای آن انتخاب کرد. به همبن دلیل باید نقشه ساختمان را بررسی کرده و بهترین مکان ممکن را برای نصب پکیج یا رادیاتور انتخاب نمایید. در گام دوم طرح کلی شبکه لوله کشی پکیج را بکشید و محل دقیق اتصال لوله ها را ترسیم کنید. در گام سوم باید اندازه مسیر لوله کشی را به صورت عملی بدست آورده و متناسب با این اندازه، لوله‌های مورد نظر را خریداری نمایید. حالا میتوانید کار لوله کشی پکیج را اغاز کنید.
چه لوله‌های برای لوله کشی پکیج دیواری بهتر هستند؟
معمولا لوله‌های پلاستیکی به دلیل تحمل کافی در برابر فشار آب و مقاومت بالا در برابر گرما بهترین گزینه برای لوله کشی پکیج دیواری هستند. معمولا برای لوله کشی پکیج دیواری از لوله های فلزی، پلیمری و یا پنج لایه استفاده می شود.
انواع سیستم‌های لوله کشی پکیج
سیستم لوله کشی پکیج در سه نوع لوله کشی مختلط، لوله کشی با برگشت مستقیم و لوله کشی با برگشت معکوس قابل اجرا می‌باشد.
| لوله کشی مختلط | لوله ها هم در کف زمین و هم در سقف کاذب قرار میگیرند. |
| لوله کشی با برگشت مستقیم | سیستم لوله کشی خوبی برای منازل و محیط های کوچک است. |
| لوله کشی با برگشت معکوس | برای ساختمان های شهری با متراژ متوسط بسیار رایج است |
سیستم لوله کشی پکیج با برگشت معکوس، بیش از دو روش دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، زیرا گرمایش مطلوب ساختمان را تولید کرده و سبب رسوب گرفتن لولهها نمی‌شود.
کلام پایانی
در این مقاله با کلیات روش‌های لوله کشی و نقشه لوله کشی پکیج دیواری آشنا شدید، اما دقت کنید که این کار باید حتما توسط افراد متخصص و حرفه‌ای انجام شود، زیرا هرگونه خطا در انجام لوله کشی پکیج موجب عملکر نامطلوب آن خواهد شد. از طرف دیگر، عدم انتخاب درست و مناسب لولهها، می‌تواند ظاهر محیط را نیز بد جلوه دهد. در واقع نوع لوله کشی این سیستم‌ها نیز، در قیمت پکیج تاثیر خواهند داشت. اگر قصد خرید اینترنتی پکیج بوتان را دارید، سیوان لند بهترین گزینه است.
