انواع چیدمان آجر در معماری سنتی و مدرن

انواع چیدمان آجر باعث به وجود آمدن طرح‌ها و اشکال زیبایی به خصوص در نمای داخلی و خارجی نما شده‌اند. آجر از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی مورد استفاده به خصوص برای دیوارچینی است. در طی این سالیانی که از آجر برای دیوار چینی استفاده می‌شود، ذوق و قریحه استادکاران و بنّایان نیز چاشنی کار شده و باعث به وجود آمدن انواع آجرکاری با طرح‌هایی زیبا شده است.

انواع چیدمان آجر کدام است؟

یکی از کاربردهای آجر به جز ساخت دیوار و پی و سقف، نماکاری داخلی و خارجی ساختمان است. به دنبال دراوردن نمای دیوارها از یکنواخت و سادگی، روش‌های مختلفی برای این کار به وجود آمد. به سبک‌های مختلف آجر کاری که غالبا باعث به وجود آمدن طرح‌ها و اشکال زیبا می‌شوند آجر چینی دیوار می‌گویند. انواع چیدمان آجر را به خصوص می‌توان در معماری سنتی و ایرانی اسلامی مشاهده کرد.

تعدد انواع آجر از نظر شکل و رنگ، دست را برای اجرای طرح‌های مختلف باز گذاشته است. اندازه و ابعاد مناسب آن نیز مزید بر علت شده است و سهولت کار را فراهم کرده است. شما می‌توانید قیمت آجر در انواع و ابعاد مختلف را از سیوان لند استعلام بگیرید.
یکی از چیزهایی که باعث به چشم آمدن انواع چیدمان آجر می‌شود، بندکشی آجر است. بندکشی در واقع همان ملاتی است که در میان آجرها به کار می‌رود. استفاده از بندکشی نه تنها باعث جلوه بخشیدن و زیبایی نما می‌شود، بلکه به استحکام و چسیدن بهتر آجرها نیز کمک می‌کند.

آجر چینی سنتی

در نماکاری ساختمان‌های مدرن امروزی از دیوار چینی با آجر کمتر استفاده می‌شود. اما این کار در معماری سنتی ایرانی رواج داشته است. آجر چینی سنتی خود انواع مختلفی دارد که بسیاری از آن‌ها را می‌توان در آجر چینی معماری اسلامی ابنیه‌های تاریخی به جا مانده از دوره‌های پیشین مشاهده کرد.

آجر چینی در معماری اسلامی

آجرچینی در معماری اسلامی به شیوه‌های گوناگونی انجام می‌شود و تنوع بسیار زیادی دارد. از انواع آن می‌توان به آجرکاری مشبک جناغی، آجرچینی دیوار به روش رگ چینی، آجر چینی بادبزنی، آجرچینی آبشاری، آجرکاری به روش گل اندازی و آجرکاری به روش هشت و گیر اشاره کرد. در ادامه به توضیح هرکدام از روش‌ها خواهیم پرداخت.

آجرکاری مشبک جناغی

در آجرکاری به روش مشبک جناغی همانطور که از اسمش پیداست آجرها به صورت جناغی قرار می‌گیرند. به این نحو که آجرها با زاویه 90 درجه و عمود بر هم قرار می‌گیرند و نسبت به زمین نیز با زاویه 45 درجه قرار می‌گیرند، به طوری که که بر قطر دیوار عمود باشند. برای درک بهتر در زیر می‌توانید نمونه‌ای از آجرچینی جناغی را مشاهده کنید.

روش رگ چینی

می‌توان گفت که ساده‌ترین و آشناترین نوع آجرچینی دیوار برای ما سبک رگ چینی است. خود رگ چینی را می‌توان به چند شکل راسته، کله و لابند مرتب، لاریز و نیما نیم انجام داد. در رگ چینی راسته، نمایی که ما از آجر می‌بینیم پهلو یا درازای آن است. در رگ چینی کله نیز تنها کله‌ی آجر پیداست، که این کله هم می‌تواند افقی کار گذاشته شده باشد و هم عمودی. شیوه‌ی لابند مرتب هم ترکیبی از دو روش قبلی است و آجرها یکی در میان به صورت کله و راسته قرار داده می‌شوند.
رگ چینی لاریز نیز آجرها به صورت پله‌ای روی هم قرار می‌گیرند. در نهایت در روش رگ چینی نیما نیم به نحوی است که بندکشی رگ عمودی آجرهای ردیف بالا درس در وسط آجرهای ردیف پایینی قرار می‌گیرد.

روش بادبزنی

در آجر چینی بادبزنی هر دو تا آجر در کنار هم قرار می‌گیرند و یک مربع تشکیل می‌دهند. این مربع ها یکی در میان به صورت افقی و عمودی در کنار هم چیده می‌شوند و طرحی ساده و در عین حال زیبا ایجاد می‌کنند. از این نوع آجرچینی هم برای دیوار و هم برای کف یا سقف می‌توان استفاده کرد.

روش آبشاری

در آجرچینی آبشاری آجرها به شکل‌هایی نامنظم در کنار هم چیده می‌شوند. البته این آجرها به صورت کلی در عین نامنظم بودن یک شکل هندسی منظم را تشکیل می‌دهند. از انواع آجر چینی آبشاری، به خاطر اینکه دست باز است و می‌توان طرح‌های متفاوتی با آن اجرا کرد، حتی در معماری مدرن امروزی نیز استفاده می‌شود.

روش گل اندازی

آجرکاری به روش گل اندازی را می‌توان در معماری سنتی اسلامی، به ویژه در مناره های مساجد، مشاهده کرد. طرح‌های روش گل اندازی معمولا برجسته و به شکل اشکال هندسی، به خصوص لوزی، هستند.

روش هشت و گیر

در روش هشت و گیر آجرها به صورت برجسته و فرورفته اجرا می‌شوند. و در واقع اصطلاح هشت به معنای برجسته و اصطلاح گیر به معنای فرورفته است. این کار را می‌توان در طرح‌های مختلفی انجام داد و نماهای متفاوتی ایجاد کرد. سایه روشنی که این کار بر روی نما ایجاد می‌کند باعث زیبایی دو چندان آن می‌شود.

انواع آجرکاری مدرن

با اینکه روش‌هایی که تا الان توضیح دادیم، روش‌های سنتی و اسلامی بوده‌اند، گاها از این روش‌های سنتی در معماری مدرن نیز استفاده می‌شود. با این حال آجر چینی مدرن خود به دو روش فخر و مدین و روش حصیری تقسیم می‌شود. در آجر چینی مدرن می توان در کنار آجر از متریال‌های دیگری مانند چوب و سنگ نیز استفاده کرد و جلوه‌هایی زیبا به وجود آورد.

روش فخر و مدین (مشبک سنتی)

در آجر چینی دیوار به روش فخر و مدین که به آن روش مشبک سنتی نیز گفته می‌شود، آجرها با کمی فاصله از هم چیده می‌شوند که این امر باعث به وجود آمدن حفره و روزنه در دیوار می‌شود. کاربرد آجر چینی به روش فخر و مدین بیشتر در داخل ساختمان به عنوان دیوار جدا کننده و یا در قسمتی از بالکن برای ایجاد یک حائل است.

روش حصیری

آجرچینی به روش حصیری همانطور که از اسمش پیداست به نحوی اجرا می‌شود که نمای پایانی کار به شکل یک حصیر باشد. آجرهای نمای حصیری در رنگ‌های متنوعی تولید می‌شوند و در برابر نور خورشید مقاومت بالایی دارند.

کلام آخر

انواع چیدمان آجر را می‌توان در معماری بناهای سنتی گرفته تا بناهای مدرن امروزی مشاهده کرد. تنوع روش‌های آجرچینی دیوار و انواع آجر باعث به وجود آمدن سبک‌های متنوع و زیبایی نمای ساختمان شده است. آجرکاری نمای ساختمان محدود به طرح‌های خاصی نیست و طراحان می‌توانند با کمک خلاقیت خود انواع طرح‌های بدیع برای نماکاری را به وجود بیاورند.