شاید بتوان گفت که میلگرد بستر بهترین روش مقاوم سازی دیوارها در برابر فشار و نیروهای خارجی است. اما آیا روشی به عنوان جایگزین میلگرد بستر وجود دارد؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا ضمن معرفی میلگرد بستر، بررسی کنیم که آیا جایگزینی برای آن وجود دارد یا نه.
میلگرد بستر از پرطرفدارترین روش‌ها برای افزایش استحکام و مقاومت سازه است. چرا که هم هزینه آن نسبت به روش‌های دیگر کمتر است، هم سبک تر است و هم اجرای آن آسان‌تر است. میلگرد بستر به روش‌های متفاوتی در سازه استفاده میشود و باعث افزایش مقاومت ساختمان می‌گردد. در برخی موارد سازندگان به فکر پیدا کردن جایگزینی برای میلگرد بستر می‌افتند. وال پست‌ها می‌توانند در موارد خاصی جایگزین میلگرد بستر باشند.
آیا روش دیگری می‌تواند جایگزین میلگرد بستر باشد؟
در هنگام انتخاب جایگزینی برای اجرای میلگرد بستر باید این نکته را در نظر گرفت که روش انتخاب شده باید در شرایط ساختمان ما عملکرد بهتری نسبت میلگرد بستر داشته باشد، وگرنه جایگزین درستی انتخاب نکرده‌ایم. مثلا از نکات مهم در هنگام اجرای یک پروژه، تحویل به موقع آن است، و بهتر است روشی انتخاب شود که سهولت نصب آن بیشتر باشد و در زمان کمتری نصب شود.
ما همواره باید روشی را انتخاب کنیم که به طور کلی به صرفه‌تر باشد. در همین راستا نیز چون میلگرد بستر هم هزینه کمتری دارد، هم در برخی شرایط مقاومت بیشتری فراهم می‌کند، هم سهولت نصب آن بیشتر است و نسبت به وال پست سبک‌تر است می‌تواند گزینه بهتری نسبت به وال پست باشد. اما همیشه استثناهایی نیز وجود دارد.
در چه صورت وال پست می‌تواند جایگزین میلگرد بستر شود؟
طبق استاندارد 2800 طراحی ساختمان، در حالت کلی از میلگرد به خاطر برتری‌هایی که دارد به عنوان جایگزین وال پست استفاده میشود. اما در یک حالت استثنا میتوان از وال پست به عنوان جایگزین میلگرد بستر استفاده کرد. بر اساس استاندارد 2800 طراحی ساختمان، برای دیوارهایی که طول آن‌ها 40 برابر ضخامتشان است، باید از وال پست به عنوان جایگزین میلگرد بستر استفاده کرد. اگر هم ضخامت دیوار کمتر بود میتوان مش فایبرگلاس را جایگزین میلگرد بستر و وال پست کرد.
میلگرد بستر جایگزین وال پست
گفتیم که در حالت کلی میلگرد بستر جایگزین مناسب‌تری برای وال پست است. حال در ادامه قصد داریم دلایل آن را به تفصیل شرح دهیم:
وزن کم
یکی از مشکلات وال پست این است که وزن بالایی دارد و کار گذاشتن آن در سازه با کمی سختی همراه است. اما میلگردهای بستر با وزن کم خود این مشکل را حل کرده‌اند و به جایگزینی مناسب برای وال پست تبدیل شده‌اند.
سهولت نصب
از دیگر دلایل برتری میلگرد بستر نسبت به وال پست، راحتی نصب آن است؛ همین موضوع نیز باعث میشود که نصب میلگردها زمان کمتری ببرد.
استحکام بیشتر
استحکام میلگرد بستر بسیار بالاتر و چیزی حدود دو برابر وال پست است. از همین رو استفاده از آن می‌تواند استحکام بالاتری را برای ساختمان به همراه بیاورد.
انعطاف‌پذیری خوب
انعطاف‌پذیری میلگردهای بستر بالا است و همین موضوع باعث میشود در برابر فشارهایی مانند زلزله نشکنند و مقاومت خود را حفظ کنند.
مقاومت بالا
میلگرد بستر نسبت به این که سبک‌تر هستند و قیمت پایین‌تری هم دارند، در برابر زلزله و دیگر نیروها، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهند
کاربرد
میلگرد بستر در مکان‌های مختلفی کاربرد دارد و میتوان از آن در دیوارهای بتنی و بلوکی استفاده کرد.
قیمت مناسب
میلگرد بستر هزینه بسیار مناسبی دارد و در مقایسه با مقاومتی که از خود نشان می‌دهد بسیار مقرون به صرفه‌تر از وال پست است.
استانداردهای ایران در مورد جایگزینی میلگرد بستر با وال پست چه می‌گویند؟
بر اساس مواردی که در پیوست ششم آیین نامه 2800 طراحی ساختمان آمده است، به جز مورد استثنایی که در بالا ذکر کرده بودیم، در بسیاری از موارد باید به جای وال پست از میلگرد بستر استفاده کرد. این موارد در بندهای مختلف این آیین نامه ذکر شده‌اند و عبارتند از:
- بند 10-3-2-2 مبحث دهم می‌گوید که اگر وال پست در کنار ستون اجرا شود، اتصال آن به تیر بالایی از تغییر شکل تیر در ناحیه مفصل پلاستیکی جلوگیری می‌کند. به همین دلیل هم طبق بند پ 6-1-4-2 تنها در صورت نیاز باید از وال پست استفاده کرد و فاصله‌ی آن‌ها از ستون حتما باید حداقل یک متر باشد.
- بند پ 6-1-4-2 می‌گوید که دیوارهای بلوکی باید با میلگرد بستر مسلح شوند، چون در برابر نیروهای برشی ناشی از خمش (یا همان نیروهای خارج از صفحه)، وال پست‌ها مقاومتی برای دیوار ایجاد نمی‌کنند.
- بر اساس پیوست ششم آیین نامه 2800 اتصال وال پست‌ها باید به صورت کشویی یا تلسکوپی باشد، اما اگر وال پست نبشی باشد نمی‌توان از این اتصال‌ها استفاده کرد.
کلام آخر
میلگردهای بستر خود بهترین جایگزین برای سایر روش‌های مقاوم سازی، مانند وال پست، هستند. وال پست تنها در صورتی می‌تواند جایگزین میلگرد بستر شود که طول دیوار 40 برابر ضخامت آن باشد. در مواقع دیگر میلگرد بستر به خاطر هزینه مناسب، مقاومت خوب، سهولت نصب و زمان کم اجرای آن بر سایر روش‌ها ارجحیت دارد.
