جایگزین فوم سقفی همان قالبهای سقفی، مثل وافل‌ها، هستند که از آن‌ها در اجرای سقف تیرچه بلوک استفاده می‌شود. متدوال‌ترین مصالحی که امروزه در سقف تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می‌گیرد، فوم سقفی است. اما برخی معایب فوم سقفی باعث شده که مصالح جدیدی به عنوان جایگزین فوم سقفی به روی کار بیاید. در این مقاله قصد داریم قالب های جایگزین فوم سقفی را مورد بررسی قرار دهیم.
جایگزین فوم سقفی
قالب جایگزین فوم سقفی به‌عنوان جایگزینی برای بلوک یونولیتی (پلاستوفوم) به روی کار آمده است تا معایب موجود در فوم سقفی، هر چند محدود را، برطرف کند. فومهای سقفی خود مصالحی بودند ک به عنوان جایگزینی برای بلوک‌های سیمانی در سقف تیرچه بلوک به روی کار آمده بودند. برای این که بدانید برای سقف بلوک بهتر است یا فوم، مقاله‌ای دیگر در این رابطه در سیوان لند موجود است که می‌توانید به مطالعه آن بپردازید.
اما در مورد فوم سقفی و قالبهای جایگزین آن، باید گفت با این که فوم سقفی دارای مزایای متعددی مثل وزن کم، قیمت و ابعادی مناسب است، اما هنوز هم معایبی دارد. به عنوان مثال فوم سقفی آب بتن سقف را تا مقداری به خود جذب می‌کند و باعث پایین آمدن مقاومت بتن تا قبل از هیدراتاسیون کامل می‌شود. یا مثلا خطر شکستن آن در زیر پای پیمانکار و کسانی که بر روی آن راه می‌روند وجود دارد.
قالب جایگزین فوم سقفی به وافل‌ها و قالب لایت فرم (فوم لس) اطلاق می‌گردد. قالب جایگزین یونولیت از پلیمر پلی اتیلن ساخته می‌شود. که همین امر هم باعث می‌شود که بتوان در صورت لزوم به راحتی این قالب‌ها را به اندازه‌های مورد نظر برش داد. قالب جایگزین فوم سقفی یک بار مصرف نبوده و می‌توان تا حداقل 30 بار از آن‌ها استفاده کرد.
همان طور که گفتیم قالب جایگزین یونولیت، یا قالب وافل است و یا قالب لایت فرم (فوم لس). این قالب‌ها در نوع تیرچه بتنی با یکدیگر تفاوت دارند. در صورت استفاده از قالب وافل، تیرچه بتنی به صورت درجا ایجاد و بتن ریزی می‌شود. اما اگر از قالب لایت فرم استفاده شود، نیاز به تیرچه بتنی از پیش ساخته است.
مزایای قالب جایگزین فوم سقفی در مقایسه با فوم سقفی
- استفاده از قالب جایگزین فوم سقفی باعث می‌شود که جرم و بار مرده سقف کاهش پیدا کند و درنتیجه نیرو کمتری به ساختمان وارد شود.
- در صورت استفاده از قالب جایگزین یونولیت، خطر اشتعال سقف کاهش می‌یابد.
- فوم سقفی قالب جذب آب و رطوبت بالایی دارد، و یکی از مشکلاتی که این امر ایجاد می‌کند، جذب آب بتن است و باعث پایین آمدن مقاومت بتن در طی فرایند هیدراتاسیون می‌شود.
- این قالب‌ها قابل بازیافت و دوستدار محیط زیست هستند.
- قالب جایگزین یونولیت آلودگی زیست محیطی ناشی از انتشار ذرات یونولیت را ندارد.
- این قالب‌ها برخلاف فوم سقفی خطر شکستن در زیر پا را ندارند و از باربری مناسبی برخوردار هستند.
- برای تیرچه‌هایی که غیراستاندارد هستند، می‌تواند عرض قالب‌ها را کاهش داد.
- چون قالب جایگزین یونولیت ماهیت پلاستیکی ندارد، نیازی به روغن کاری ندارد و به بتن نمی‌چسبد.
نحوه اجرای قالب جایگزین فوم سقفی
اجرای سقف با قالب جایگزین فوم سقفی مانند همان اجرای سقف تیرچه بلوک بسیار آسان است و نیاز به نیرو با تخصص بالا ندارد. در این سقف‌ها همانند مابقی سقف‌ها، برای زیرسازی می‌توان از تجهیزات و مصالح معمول مثل چهار تراش، قوطی فلزی، جک‌ها و لوله‌ةای داربست معمولی استفاده کرد. مراحل اجرای سقف با قالب جایگزین فوم سقفی به شرح زیر است:
زیرسازی سقف
زیرسازی برای این سقف‌ها همانند زیرسازی برای فوم سقفی تیرچه کرومیت یا انواع دیگر تیرچه است. با همان وسایل نام برده در بالا مثل چوب، چهار تراش، قوطی فلزی و داربست و … می‌توان زیرسازی را انجام داد. برای زیرسازی سقفی که با قالب جایگزین فوم سقفی، مثل وافل، اجرا می‌شود، نیازی به تخته فرش کردن کل سقف نیست.
قالب چینی
از آن جا که این قالب‌ها بسیار سبک هستند، قالب چینی بسیار راحت انجام می‌شود و می‌توان آن‌ةا را به سهولت روی شبکه زیرسازی شده قرار داد. کارگران یا پیمانکاران می‌توانند به راحتی روی این سقف تردد کند و برخلاف یونولیت‌ها احتمال شکستنشان در زیر پا وجود ندارد.برای چیدن این قالب‌ها باید از نقشه‌های اجرایی کمک گرفت.
آرماتور بندی
بعد از قالب چینی، میلگردهای تحتانی به صورت سراسری در جان تیرچه‌های میانی قالبهای جایگزین فوم سقفی اجرا میشوند. بعد از آن هم میلگردهای فوقانی با توجه به جزئیات ذکر شده در نقشه اجرا میشوند. در مرحله آخر، میلگرد تحتانی با سنجاقی به شبکه بالایی وصل می‌شود.
بتن ریزی
بعد از این که تمامی مراحل قبلی انجام شدند، نوبت به مرحله بتن ریزی می‌رسد. در اجرای سقف با قالبهای جایگزین فوم نیازی به بتن ریزی دو مرحله‌ای نیست.
باز کردن قالبهای سقف
بعد از اتمام بتن ریز و سفت شدن بتن، می‌توان قالب‌ها را به راحتی از زیر سقف باز کرد. که در این صورت نمای زیر سقف به صورت اکسپوز نمایان می‌شود.
کلام آخر
قالب جایگزین فوم سقفی یکی از مصالحی است که امروزه در سقفهای تیرچه بلوک به جای فومهای سقفی (یونولیت‌ها) به کار می‌روند؛ که این فومهای سقفی خود جایگزین بلوک‌های سیمانی بودند که پیش‌تر در این سقف‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفتند. قالب وافل و لایت فرم که به عنوان قالبهای جایگزین یونولیت به کار می‌روند، مزایای متعددی نسبت به فومهای سقفی دارند و درصدد بر طرف کردن معایب آن‌ها به وجود آمده‌اند.
برای اجرای قالبهای جایگزین فوم سقفی، از همان روش معمول اجرای سقفهای تیرچه بلوک استفاده می‌شود. با این تفاوت که بعد از بتن ریزی و تمام شدن مراحل اجرای سقف، می‌توان قالب‌ها را بیرون آورد. این قالب‌ها یک بار مصرف نیستند و قابلیت استفاده‌ی چند باره را دارند.
