آجر سفال بعنوان یکی از اعضای خانواده آجر است که از دیرباز در ساختمان سازی کاربرد زیادی دارد. این آجر یکی از مصالح ساختمانی پرطرفدار برای دیوارچینی که در سازه‌های مدرن امروزی نیز، استفاده می‌شود.
آجر سفال به دلیل وزن سبکی که دارد در ساخت دیوار‌هایی که نقش باربری ندارند استفاده می‌شود. در واقع کاربرد اصلی این دیوار نه برای استحکام بلکه بعنوان جداکننده فضاها است. یکی از مزیت‌های اصلی این نوع اجر وزن سبک و هزینه مقرون به صرفه آن است.

آجر سفال چیست؟

برای ساخت آجر سفال از خاک رسی و خاک سفال بعنوان مواد اولیه استفاده می‌شود؛ به همین دلیل هم به این آجر، آجر سفال می‌گویند. آجر‌های سفال از گذشته تا به امروز در دیوارچینی ساختمان‌ها استفاده می‌شوند.
آجر‌ها به صورت کلی در دو روش سنتی (دست‌ساز و قالبی) و مدرن (صنعتی) تولید می‌شوند و در نهایت محصولی که تولید می‌شود، بلوکی مکعبی شکل با حفره‌های افقی منظم است. تعداد سوراخ‌های این آجر بسته به ابعادش متفاوت است، اما به طور کلی دارای مشخصات زیر است:

• آجر 5.5 سانتی‌متری دارای سه سوراخ است.
• آجر 7 سانتی‌متری دارای چهار سوراخ است.
• آجر 10 سانتی‌متری دارای شش سوراخ است.
• آجر 15 و 20 سانتی‌متری دارای نه سوراخ است.

مراحل تولید آجر سفال

تولید آجر سفال در چندین مرحله انجام می‌شود، که در ادامه این مراحل را بررسی می‌کنیم.

مرحله اول | استخراج مواد خام از زمین:

در این مرحله پس از استخراج خاک مورد نظر، آن را مورد بررسی قرار می‌دهند و سپس در صورت داشتن کیفیت مطلوب، آن را استخراج می‌کنند.

مرحله دوم | آماده سازی خاک:

در ابتدا کلوخ‌ها و سنگ‌ها را از خاک استخراج می‌کنند و سپس، مواد سخت در آسیاب خرد می‌شوند تا دانه‌بندی به درجه استاندارد رسیده و در جاهای مخصوص نگهدار می‌شود.

مرحله سوم | تولید قالب آجر سفال که به دو مرحله تقسیم می‌شود:

آجر سفال به دو روش خشک و تر تولید می‌شود، در ادامه دو روش را بررسی می‌کنیم.
مرحله اول. تولید آجر سفال به صورت خشک: در این حالت خاک به گونه‌ای فشرده می‌شود که هیچ گونه خلل و فرجی در آن وجود نداشته باشد. دراین حالت درصد رطوبت بسیار پایین است.
مرحله دوم. تولید آجر سفال به صورت تر: خاک به دست آمده در مراحل بالاتر را به گل تبدیل می‌کنند. سپس آن‌ها را به دستگاه‌های قالب‌گیری منتقل می‌کنند. بعد از فرم دادن به گل، آن را توسط دستگاه‌های برش، برش می‌دهند. بعد از آن وارد دستگاه خشک‌کن می‌شود تا رطوبت آن گرفته شود و سپس وارد کوره شود.
دلیل قرارگیری آجر‌ها در دستگاه خشک کن برای گرفتن رطوبت این است که اگر رطوبت آن‌ها زیاد باشد، ترک می‌خورند.

مرحله چهارم | گذاشتن در کوره و پختن خشت‌ها:

مرحله نهایی تولید، گذاشتن آجرها در کوره با حرارت بسیار بالا است. سپس کوره را خاموش کرده و پس از سردشدن، خشت‌ها را در انبار نگه‌داری می‌شوند.

انواع آجر سفال

این مصالح ساختمانی در انواع مختلفی تولید می‌شوند که در ادامه به بررسی آن‌ها می پردازیم.

• آجر سفال فوم دار: آجر فوم دار به اسم‌های آجر عایق، تیغه یونولیت دار و تیغه فوم دار نیز شناخته می‌شود. آجرهای فوم دار نوعی آجر سفالی سوراخ دار و شیاردار است. وجود شیار‌ها روی سطح آجر باعث چسبندگی بهتر آن با ملات می‌شود. در میان این آجر، فومی به کار رفته است برای سبک‌تر کردن هرچه بیشتر وزن آجر و همچنین عایق کردن حرارت ودما.

• آجر سفال سقفی: بلوک سقفی یکی از انواع مصالح مدرن است که به کمک پلی استایرن جایگزین بلوک سفالی می‌شود و به سبک سازی ساختمان‌ها کمک می‌کند.
• آجر سفال نما: آجر نمای سفال قطعه آجری است که تنوع رنگی در آن زیاد است. این آجر در طیف‌هایی رنگی قرمز و زرد تهیه می‌شود که برای نمای دیوار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کاربردهای آجر سفالی

این مصالح ساختمانی در ساخت دیوارهای باربر، تیغه‌های جداکننده، طاق‌های ضربی بین تیرآهن‌ها، نمای خارجی و داخلی و سقف‌های تیرچه بلوک استفاده می‌کنند. امروزه بیشترین کاربرد این آجر در مرحله دیوارچینی برای ساختمان‌ها بعنوان تیغه جداکننده است.

اگر شما هم برای دیوارچینی خود آجر سفالی را ترجیح می‌دهید، می‌تواند سفال مورد نیاز خود را از سیوان لند خریداری کنید. سیوان لند بازار آنلاین صنعت ساختمان است که تولیدکنندگان انواع مصالح ساختمانی، از جمله تولیدکنندگان آجر سفالی یزد و اصفهان، مصالح خود را در آن به فروش می‌رسانند. شما می‌توانید برای خرید تیغه سفالی و یا مشاهده قیمت  آن، بر روی تصویر زیر بزنید.

مزایای استفاده از آجرسفالی

یکی از دلایل محبوبیت آجر سفال بین ساختمان‌سازان، بهینه سازی هزینه‌ها است. اما این آجر مزایایی دیگری هم دارد. از نظر فنی، آجر‌های سفال، سبک، بادوام و قابل دسترس بوده و عایق صوتی و حرارتی خوبی است.

1. صرفه جویی در مصرف ملات سیمان؛ استفاده از تیغه سفالی 50% تا 60% مصرف ملات سیمان را نسبت به آجر لفتون کاهش می‌دهد.
2. اجرای سریع‌تر؛ سرعت اجرای آجر سفال بسیاربالا است. ابعاد هر تیغه سفالی معادل 2 تا 3 آجر لفتون است. ابعاد بزرگتر موجب جابه‌جایی و نصب راحت‌تر و سریع‌تر تیغه سفالی می‌شود. با استفاده از این محصول 30 تا 40 درصد در زمان و در نتیجه در هزینه کارگر صرفه‌جویی می‌شود.
3. خاصیت عایق بودن در برابر حرارت و دما؛ این آجر‌ها به واسطه سوراخ‌هایی که دارند، هوا در بین آن‌ها به دام می‌افتد و باعث می‌شود که 20 تا 30 درصد عایق بهتری نسبت به آجر‌های معمولی باشد. این ویژگی باعث کاهش مصرف انرژی و صرفه جویی در هزینه‌ها می‌شود.
4. وزن پایین؛ وزن سبک این آجر باعث می‌شود که تا 20 درصد از وزن مرده اسکلت ساختمان کاهش یابد. همچنین وزن سبک آن باعث می‌شود که هزینه جابه‌جایی آن به محل پروژه مقرون به‌صرفه‌تر باشد.
5. عایق صدا؛ به دلیل حفره‌هایی که در آن وجود دارد، خاصیت آکوستیک پیدا می‌کند.

معایب استفاده از آجر سفال

استفاده از آجر سفال معایبی هم دارد که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم.

• احتمال شکستن آن‌ها در هنگام حمل‌ونقل وجود دارد.
• امکان شکستن و تبدیل این آجر به اندازه‌های مختلف دیگر کمی مشکل است.
• برای صاف کردن و هموارسازی، سطح دیوار‌های ساخت‌شده از آجرسفالی، به لایه ضخیم‌تری از گچ و خاک نیاز دارد.
• در صورت آلودگی خاک رس به آهک در معدن کارخانه تولید کننده آجر سفال، احتمال وجود ترک‌های در سطح آجر وجود دارد.

معیار تشخیص آجر سفال با کیفیت

در موقع خرید آجر سفال به این چند نکته باید توجه کنید.

• به سطح بلوک‌های سفالی دقت کافی کنید، باید سطح یکدست و بدون ترک باشد.
• باید ابعاد آجر سفال مورد نیاز خود را مشخص کنید تا قیمت آن به صورت دقیق مشخص گردید.
• حتما از کارخانه‌ها و فروشنده‌ها معتبر خریداری کنید، زیرا که خیلی از تولیدکننده‌ها با مواد اولیه و دستگاه‌های غیر استاندارد اقدام به تولید می‌کنند.

نتیجه گیری

در این مقاله کاربرد آجر سفال، مزایا و معایب و مراحل تولید‌ش را بررسی کردیم. همینطور اشاره کردیم که یکی از دلیل‌های اصلی محبوبیت این مصالح ساختمانی مقرون به صرفه بودن قیمت آجر سفال، وزن سبک، اجرای سریع، عایق بودن و غیره است. این آجر انواع مختلفی دارد که در مراحل مختلف ساختمان‌سازی از آن‌ها استفاده می‌شود.