در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم که چکار کنیم گچ زود سفت نشود. از گچ‌های ساختمانی برای نازک کاری و سفید کاری و بعضاً کاربردهای دیگر استفاده می‌شود. اما یکی از مشکلات کار با انواع گچ این است که به سرعت سفت می‌شوند و همین هم کار با آن‌ها را سخت می‌کند. بعد از مخلوط کردن پودر گچ با آب زمان کمی برای استفاده از آن‌ها داریم و همین هم عمدتا ما را به فکر می‌اندازد که چکار کنیم گچ زود سفت نشود.
چکار کنیم گچ زود سفت نشود ؟
برای ساخت ملات گچ باید ظرف تمیزی را آب کنیم و سپس آرام آرام به میزان دو برابر آب، به آن پودر گچ را اضافه کنیم. بعد از ترکیب گچ و آب و هم زدن آن و مخلوط کردن آن‌ها، حدود 5 تا 8 دقیقه طول می‌کشد تا گچ به گیرش اولیه خود برسد و بعد از حدود 20-25 دقیقه به گیرش ثانویه می‌رسد.
اما برای این که کار با گچ راحت‌تر باشد و زمان زیادی برای استفاده و شکل دادن به آن داشته باشیم، باید به فکر راه حل‌هایی باشیم که بتوانیم گچ را دیرگیر کنیم. ممکن است برخی افراد در پاسخ به این که چکار کنیم گچ زود سفت نشود بگویند که به آن آب بیشتری اضافه کنیم. اما این کار اشتباه است. اضافه کردن آب با اینکه زمان گیرش گچ را افزایش می‌دهد اما استحکام آن را کاهش می‌دهد.
گچ‌ها انواع مختلفی دارند و در هر کدام از آن‌ها بر اساس سنگ گچ، نحوه و زمان پخت آن در کوره زمان گیرش متفاوتی دارند. برای مثال گچ پلیمری یکی از انواع گچ هست که نسبت به گچ‌های معمولی زمان گیرش بیشتری دارد. اما در هر صورت بهترین پاسخ برای این که چکار کنیم گچ زود سفت نشود، اضافه کردن افزودنی‌ها و یا دیگر مواد به آن است.
افزودن نمک طعام
یکی از ساده‌تری روش‌ها برای دیرگیر کردن گچ، اضافه کردن نمک طعام به آن است. اضافه کردن مقدار کم نمک طعام به گچ، مثلا 1 تا 4% وزن گچ، باعث زود گیر شدن آن می‌شود و زمان گیرش را به 3 تا 4 دقیقه کاهش می‌دهد.
اما اگر مقدار نمک را بیشتر کنیم، مثلا 10 درصد از وزن گچ، زمان گیرش آن افزایش پیدا می کند؛ به طوری که گیرش اولیه آن به حدود 12 دقیقه می‌رسد. استفاده از این روش گرچه جوابگو است، اما توصیه نمی‌شود.
افزودن سریش
یکی دیگر از پاسخ‌ها به سوال چکار کنیم گچ زود سفت نشود، اضافه کردن سریش به آن است. سریش ریشه‌ای گیاهی است که از ترکیب پودر آن با آب ماده‌ای بسیار چسبناک به دست می‌آید. اضافه کردن مقداری کم پودر سریش به گچ میتواند آن را دیرگیر کند. به طور مثال اضافه کردن 1 تا 6% سریش به گچ، میتواند زمان گیرش اولیهی گچ را به 12 تا 38 دقیق برساند.
اضافه کردن خاک رس
اضافه کردن 10 تا 50 درصد خاک رس به ملات گچ، میتواند زمان گیرش آن را تا 12 دقیقه و نیم به تاخیر بیندازد. البته ملات گچ و خاک به عنوان زیر کار مناسب است و بعد از آن لایه‌ای دیگر از گچ به عنوان رو کار باید روی آن کشیده شود.
افزودن زاج سفید
زاج سفید ترکیبی از سولفات پتاسیم و آلومینیوم است. اضافه کردن 1 درصد زاج سفید باعث می‌شود که زمان گیرش آن حدود 10 دقیقه بیشتر شود. البته باید دقت کنید که نباید مقدار زاج سفیدی که به گچ اضافه می‌کنیم زیاد شود، چرا که این کار نتیجه عکس می‌دهد و زمان گیرش گچ کمتر می‌شود.
اضافه کردن براکس
براکس یا بوراکس پودر سفید رنگی است که اضافه کردن 0.5 تا 1 درصد از آن به گچ، میتواند زمان گیرش اولیه گچ را به 15 دقیقه برساند. می‌توان برای گچ کاری ساده دیوار مقداری براکس به گچ اضافه کنیم تا زمان گیرش آن بیشتر شود.
استفاده از افزودنی‌ها
بهترین راه حل در جواب به این سوال که چکار کنیم گچ زود سفت نشود، استفاده از افزودنی‌ها است. با این که افزودن مواد نام برده در بالا میتواند زمان گیرش گچ را به تعویق بیندازد، اما استفاده از آن‌ها خیلی توصیه نمی‌شود. افزودنی‌های شیمیایی مختلفی برای این کار وجود دارند که می‌توان با توجه به نوع گچ و کارایی هر کدام از افزودنی‌ها، یکی را انتخاب و طبق دستورالعمل مندرج روی آن، به گچ اضافه کرد.
نتیجه‌گیری
از آن‌جا که زمان گیرش گچ پایین است، بسیاری از افراد در حین کار کردن با آن به این فکر می‌افتند که چکار کنیم گچ زود سفت نشود. با دیر سفت شدن گچ، آن‌ها زمان بیشتری برای استفاده و شکل دهی به آن دارند. برای دیرگیر کردن گچ راه‌های مختلفی وجود دارد که بهترین آن استفاده از افزودنی‌های شیمیایی مخصوص این کار است.
