از بهترین روش‌های افزایش استحکام سازه و هم چنین تعمیر و نوسازی دیوارها و ساختمان‌های قدیمی، مهار دیوار با میلگرد است. برای مهار دیوار با میلگرد از روش‌های متنوعی میتوان استفاده کرد. که بهترین آن‌ها مهار دیوار با میلگرد بستر و مهر دیوار با وال پست هستند.
میلگردها از مقاطع فولادی بسیار کاربردی در صنعت ساختمان سازی هستند. مهار دیوار با میلگرد از بهترین روش‌های مهر دیوار است. چرا که یکی از مهم‌ترین وظایف میلگردها افزایش مقاومت کششی سازه است و استفاده از آن ، اجزای سازه را مانند یک جزء واحد در کنار هم نگه می‌دارد.
سازه‌های بتنی خود به تنهایی مقاومتی در برابر نیروهای کششی وارده بر آن‌ها ندارند، و برای حل این مشکل از میلگردها استفاده می‌شود. زمانی که از میلگرد در بتن استفاده می‌شود، اصطلاحا به آن بتن مسلح می‌گویند. برای جلوگیری از ایجاد خسارت به سازه و ترک خوردن یا ریزش دیواره، در ساختمان‌های بتنی باید از بتن مسلح استفاده شود.
چرا مهار دیوار با میلگرد صورت می‌گیرد؟
برای مهار دیوار و افزایش استحکام آن روش‌های مختلفی وجود دارد. ما در هنگام انتخاب از میان این روش‌ها، باید با سبک و سنگین کرد مزایا و معایب هر روش، بهترین را از میان آن‌ها انتخاب کنیم. مهار دیوار با میلگرد همواره روش مورد تایید مهندسان بوده است، چرا که میلگرد خاصیت مقاومتی‌اش در برابر بار کششی را در شرایط مختلف حفظ می‌کند.
تا به اینجای کار ضرورت استفاده از میلگرد برای افزایش مقاومت کششی ساختمان را شرح دادیم. برای مهار کردن دیوار و یا تعمیر و بازسازی دیوارهای قدیمی بلوکی و آجری، استفاده از میلگرد بهترین روش است. استفاده از میلگرد برای مهار دیوار باعث می‌شود که طول عمر دیوار افزایش یابد. البته برای این کار باید به مشخصات فنی و استانداردها نیز توجه شود.
مهار دیوار با میلگرد خود به دو روش مهار با میلگرد بستر و مهار با وال پست انجام می‌شود. اگر در هنگام ساخت ساختمان قصد مهار دیوار با میلگرد را داریم، باید روشی انجام آن را انتخاب کنیم تا بتوانیم محاسبات مربوطه را انجام دهیم و میلگرد مورد نیاز برای این کار را نیز در آن اعمال کنیم.
اهمیت مهار دیوار غیرسازه‌ای با میلگرد
اگر بین دیوار و سازه انسجام وجود نداشته باشد، احتمال خرابی و ایجاد خسارت به آن بسیار بالاست. آسیب‌پذیری بالای دیوارهای غیرسازه‌ای در برابر عواملی همچون زلزله باعث شده است تا مهار آن‌ها با روش‌های مناسب به موضوعی مهم تبدیل شود. استفاده از میلگرد بستر به عنوان بهترین روش برای مهار دیوار غیر سازه‌ای شناخته می‌شود.
نکات مهار دیوار با میلگرد
برای مهار دیوار با میلگرد با یک سری نکات را در ذهن داشت؛ اعم از:
- برای مهار دیوار با میلگرد، به جز بتن و میلگرد و به ابزار و وسایل دیگری هم احتیاج است.
- در مهار دیوار با میلگرد هم میتوان از میلگرد افقی استفاده کرد و هم میلگرد عمودی.
- استفاده از میلگرد آجدار برای مهار دیوار بهتر است، چون بیشتر با مصالح درگیر می‌شود.
- در روش افقی، میلگرد خرپایی مقاومت بیشتری نسبت به میلگرد نردبانی دارد.
- در اجرای میلگرد برای مهار دیوار، باید به فاصله میلگردها از هم توجه کرد.
- میلگردهایی که در دیوار کار گذاشته می‌شوند می‌بایست به خوبی با ملات پوشیده شوند.
نحوه مهار دیوار با میلگرد
برای مهار دیوار با میلگرد دو روش کلی وجود دارد. یکی از این روش‌ها اجرای میلگرد بستر است و دیگری اجرای وال پست. میلگرد بستر خود نیز به دو روش افقی و عمودی قابل اجرا می‌باشد. پیش تر در مقاله‌ای به فرق میلگرد بستر با وال پست پرداخته‌ایم. در ادامه هر دو روش را توضیح مختصری خواهیم داد.
مهار دیوار با میلگرد بستر
نحوه اجرای میلگرد بستر به دو صورت افقی و عمودی است. میلگرد های عمودی به صورت عمود و در میان فضاهای خالی میان بلوک‌ها در دیوار قرار می‌گیرند. میلگردهای افقی نیز از ترکیب یک جفت مفتول طولی به دست می‌آید که یک سری مفتول عرضی نیز در میان آن‌ها قرار گرفته و این دو مفتول موازی را به هم وصل می‌کنند. این مفتول‌های واصل می‌توانند یا به صورت عمودی (نردبانی) به آن‌ها جوش داده شوند و یا به صورت زیگزاگی (خرپایی).
میلگرد بستر با ملات پوشیده می‌شود و به وسیله آن به مصالح دیوار می‌چسبد. مهار دیوار با میلگرد بستر به افزایش مقاومت دیوار و استحکام سازه کمک می‌کنند و از تخریب و وارد شدن خسارت به ساختمان‌های قدیمی جلوگیری می‌کنند. مراحل مهار دیوار قدیمی با میلگرد بستر به شرح زیر خلاصه می‌شوند:
- تخلیه قسمتی از ملات قدیمی دیوار
- قرار دادن یکنواخت میلگرد بستر در ملات تازه
- پر کردن شکاف دیوار با ملات
- صاف کردن شکاف دیوار و پرداخت نهایی
مهار دیوار با میلگرد بستر افقی
در مهار دیوار با میلگرد بستر افقی از کلاف میلگرد خرپایی یا نردبانی با ضخامت 4 یا 6 میلی‌متر استفاده می‌شود. برای اتصال میلگرد بستر از قلاب‌ها و گیره‌ها استفاده می‌شود. بهتر است برای مهار دیوار با میلگرد بستر افقی از میلگردها و قلاب‌ها و گیره‌های با پوشش گالوانیزه استفاده کرد. چون زنگ زدن و خوردگی هر کدام از این مقاطع می‌تواند منجر به شل شدن اتصالات و کاهش مقاومت شود.
مهار دیوار با میلگرد بستر عمودی
برای مهار دیوار با میلگرد بستر عمودی، میلگردها به صورت عمودی در میان دیوار قرار می‌گیرند. همان‌طور که می‌دانید میلگردها در دو نوع ساده و آجدار تولید می‌شوند. در مهار دیوار با میلگرد بستر عمودی بهتر است که از میلگردهای آجدار تولید شود. چون این میلگردها به خاطر آجی که دارند بهتر با بتن درگیر می‌شوند و باعث می‌شوند که اجزای دیوار پیوستگی بهتری با یکدیگر داشته باشند.
مزایای مهار دیوار با میلگرد بستر
استفاده از میلگرد بستر برای مهار دیوار دارای مزایایی متعددی است که میتوان برخی از آن‌ها را به صورت زیر خلاصه کرد:
- مقاومت بخش خارجی دیوار بیشتر می‌شود.
- مقاومت بخش داخلی دیوار در برابر تنش‌های برشی افزایش پیدا می‌کند.
- انعطاف‌پذیری دیوار در برابر نیروهای خارجی افزایش پیدا می‌کند.
- پایداری دیوار در برابر تکانش‌های ناشی از زلزله افزایش پیدا می‌کند.
- ترک‌های ناشی از تغییرات دما و آب و هوا کاهش پیدا می‌کند.
- ترک‌های ناشی از جمع‌شوندگی در دیوار کمتر می‌شود.
مهار دیوار با وال پست
وال پست ها کلاف‌هایی با طول مشخص هستند که به منظور مهار دیوار استفاده می‌شوند. وال پست باعث می‌شود تا دیوار با اسکلت ساختمان درگیر شود که نتیجه‌ی این عمل یکپارچگی سازه و افزایش استحکام آن است. وال پست عموما در تیر و ستون اجرا می‌شوند و نیروهای خارجی را از دیوار با اسکلت منتقل می‌کنند، در نتیجه از آسیب به دیوار جلوگیری می‌شود.
کلام آخر
از مهار دیوار با میلگرد برای افزایش مقاومت سازه و یا بازسازی دیوارها قدیمی استفاده می‌شود. مهار دیوار با میلگرد را میتوان از طریق دو روش میلگرد بستر یا وال پست انجام داد. عموما اجرای میلگرد بستر برای مهار دیوار، به دلیل سهولت نصب، سبک‌تر بودن و مقاومت بالاتر طرفدارن بیشتری دارد.
