مضرات روان کننده بتن در واقع نتیجی است که در اثر رعایت نکردن اصول و استانداردهای استفاده از این محصول به وجود می‌آید. یا در برخی موارد ممکن است هزینه‌های مال به دنبال داشته باشد. گیفیت و چگونگی ملاتهای سیمانی و درصد پمپ پذیری آن‌ها، یک نکته‌ی قابل تامل است که همواره متصدیان و مجریان این صنعت، به دنبال راهکاری برای آن بوده‌اند. شاید در برخی موارد یکی از دلایل استفاده از آب بیشتر در میزان اختلاط رسیدن به درجه‌ی بهینه و کارآمد از روانی ملات باشد.
حال ممکن است کاهش توان مقاومتی ملاتهای سیمانی و کیفیت آن‌ها در نتیجهی استفاده‌ی نامناسب از آب باشد. برای حل این مشکل می‌توان از روان کننده‌ها استفاده کرد. اما در برخی شرایط ممکن است این متریال مضراتی داشته باشند. در ادامه به مضرات روان کننده بتن خواهیم پرداخت.
روان کننده‌ی بتن محصولی مضر یا مفید؟
قبل از دانستن فواید و مضرات روان کننده بتن، بهتر است بدانید که روان کننده بتن چیست و چه قابلیت‌هایی دارد؟ روان کننده‌ی بتن در راستای افزایش کیفیت ملاتهای سیمانی و بالا بردن درجه‌ی روان بودن بهینه‌ی ملات، بدون اضافه کردن آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع وظیفه‌ی این افزودنی، کاهش میزان آب ملاتهای سیمانی در جریان پروسهی اختلاط بتن میباشد. روان کننده‌ها کارکردی چند وجهی دارند و سبب کم شدن آب موجود در اختلاط ملات سیمانی، محافظت از کیفیت و کارایی ملات سیمانی و به تعویق انداختن گیرش بتن خواهد شد.
براساس تعاریف ارائه شده توسط استاندارد ملی این افزودنی، روان کننده‌ی بتن را ترکیبی می‌دانند که مقدار آب اختلاط ملاتهای سیمانی را کم کرده و بدون هیچگونه تغییری در درجه‌ی روانی آن و بدون دخالت در مقدار آب اختلاط، درجه‌ی روانی ملاتهای سیمانی را به صورت قابل ملاحظه‌ای بالا می‌برد.
انواع مضرات روان کننده بتن
هرگاه استفاده از افزودنی‌های بتن از حد استاندارد و اصولی فراتر رود، در واقع با مضرات این محصولات مواجه خواهیم شد. حال در صورت استفاده‌ی بیش از حد از روان کننده‌های بتن در ملاتهای سیمانی، شاهد آب انداختن ملات، جدایی و پراکندگی ریزدانه‌های سیمان از ملات خواهیم بود. در صورت بروز این مشکل، سیمان پس از گیرش نهایی با معضلات ظاهری مانند ایجاد درز و شکاف در سطح سیمان و همچنین متخلخل شدن و کرمو شدن سطح مورد نظر مواجه خواهد شد. درواقع با رعایت پارامترهایی می‌توان به درجه‌ی روانی بهینه در ملات رسید .
این پارامترها عبارتند از: اسلامپ اولیه، درجه‌ی روان کنندگی مورد نظر و … . در صورت توجه نکردن به این اصول و استفاده‌ی بی رویه از این افزودنی، مضرات روان کننده بتن ظاهر خواهند شد و نتایج نامناسبی خواهیم داشت. روان کننده‌ها مزیت‌های فرائانی دارند، اما در عین حال گاهی اوقات مسائلی پیش خواهد آمد که با عنوان مضرات روان کننده بتن شناخته می‌شود. در ادامه به بررسی برخی از مضرات بتن خواهیم پرداخت.
هوازایی یکی از مضرات روان کننده بتن
در برخی موارد به وجود آمدن حباب در ملاتهای سیمانی در نتیجهی افت کششی سطحی آب اختلاط خواهد بود. درصد هوایی که این افزودنی بتن وارد ملات می‌کنند، معمولا بین 2 تا 6 درصد درحال نوسان میباشد. هوازایی یکی از مضرات روان کننده بتن است که با استفاده از ابر روان کننده‌ها می‌توان آن را مرتفع کرد. در واقع با بالا بردن درجه‌ی روانی ملاتهای سیمانی، حباب‌هایی به صورت طبیعی در جریان عملیات اختلاط ایجاد می‌شود که با بهره گیری از ابر روان کننده‌ها، این امکان داده می‌شود تا در حین جا به جایی و پروسهی ملات ریزی، هوای محبوس آزاد گردد.
آب انداختگی و مضرات روان کننده بتن
به طور کلی نمی‌توان گفت که همه‌ی روان کننده‌ها سبب آب انداختگی در ملاتهای سیمانی می‌شوند. به عنوان نمونه نمک‌های اسید هیدروکسی کربوکسیلیک، آب انداختگی در ملاتهای سیمانی را افزایش داده و یکی از مضرات روان کننده بتن به شمار می‌رود. این درحالی است که سایر ترکیبات اصلاح شده و حاصله از آن، در پروسهی آب انداختگی ملات تاثیری ندارند. این مشکل نیز با استفاده از روان کننده‌ها حل خواهند شد.
در واقع در همه‌ی شرایط این مشکل به دلیل استفاده از روان کننده‌ها نیست، بلکه مشکل در سنگدانه‌ها و دانه بندی آن‌ها میباشد. برای حل این مشکل می‌توان دانه بندی سنگدانه‌ها را اصلاح کرد و یا میزان ریزدانه‌ها را افزایش داد.
آیا کاهش اسلامپ بتن از مضرات روان کننده بتن است؟
پروسهی افت و کاهش روانی بتن که نشان دهندهی کم شدن روانی در بعد زمان است، در ملاتهای سیمانی حاوی کاهندهی آب رخ میدهد. ملاتهای سیمانی که در ترکیب خود فوق روان کننده‌ها را دارند، در مقایسه با بتن‌هایی که حاوی روان کننده هستند، اسلامپ یکسانی داشته و کاهش بیشتری دارند. در واقع شاید برخی از افراد تصور کنند که این مسئله از مضرات روان کننده بتن میباشد، اما باید بگوییم که اینگونه نیست.
یکی از راه‌های جلوگیری از کاهش اسلامپ بتن، استفاده از روان کننده‌ها به این صورت است که بخشی از آن را در زمان تولید ملات اضافه کرده و بخش دیگر آن را در زمان ملات ریزی و در محل اضافه کرد.
مزایا و معایب روان کننده بتن
این محصولات نیز مانند هر محصول دیگری دارای مزایا و معایبی میباشد که مضرات روان کننده بتن را در مطالب بالا به طور کامل بررسی کردیم حال می‌خواهیم مزایا و معایب آن را به صورت خلاصه به شما ارائه دهیم.
مزایا
- افزایش مقاومت و استمرار بتن در برابر نفوذ آب
- کاهش نسبت آب به سیمان و بهبود مکانیکی بتن
- افزایش رقیق شدن بتن و شکل پذیری آسان آن
- افزایش کارایی در مکان‌هایی دور از دسترس
- کاهش حرارت هیدراتاسیون در بتن
- کاهش جمع شدگی در سیمان و افزایش مقاومت در بتن
- کاهش ناپیوستگی خمیر سیمان و نفوذناپذیری سیمان
- استفاده‌ی راحت و آسان از آن در عملیات بتن ریزی
- افزایش اسلامپ بدون تغییر میزان آب مصرفی
- افزایش مقاومت فشاری بتن
معایب
به طور کلی استفاده‌ی بیش از حد از روان کننده‌های بتن سبب افزایش آب انداختگی، جداشدگی سنگدانه‌ها و کندگیری خواهد شد. آب انداختن بتن به تنهایی سبب واپاشی ساختار بتن می‌شود. علاوه بر این استفاده‌ی نادرست از این افزودنی‌ها سبب ایجاد حباب هوا در بتن شده که مقاومت و کیفیت بتن را کاهش خواهد داد. دیر گیر شدن بتن نیز می‌تواند تاثیرات منفی در روند بتن ریزی داشته باشد.
از آنجایی که مقدار مصرف روان کننده در بتن، نسبت به سیمان مصرفی در اختلاط تعیین می‌شود، پس لازم است که ماشین آلات تولید بتن از حساسیت کافی برای پیمانه کردن آب، سیمان، سنگدانه‌ها و مواد افزودنی برخوردار باشند. در غیر این صورت در هر نوبت، مقادیر متفاوتی از این متریال وارد مخلوط شده و نتیج متفاوتی را ایجاد خواهند کرد.
قیمت روان کننده بتون
قیمت این محصولات به عوامل گوناگونی بستگی دارد و انتخاب بهترین روان کننده می‌تواند در محصول نهایی بسیار تاثیر گذار باشد. پس باید برای خرید روان کننده‌ی مناسب به نکات زیر دقت کنید:
- عیار بتن مصرفی
- نوع روان کننده‌ی بتن
- حجم بتن ریزی در محل مورد نظر
- اسلامپ بتن با توجه به طرح
- اسلامپ بتن مورد نیاز با توجه به شرایط اجرایی
- شرایط نگهداری از محصول
کلام پایانی
به طور کلی استفاده از روان کننده‌ها در بتن می‌تواند سبب بهبود بسیاری از رفتارهای بتن شود اما باید توجه داشت که مصرف بی رویه از این محصول مضرات روان کننده بتن را ظاهر خواهد کرد. از آنجایی که روان کننده‌ها نقش غیر قابل انکاری در زمینه‌ی اجرا و دوام بتن و سازه‌های بتنی دارند، پس دانستن میزان مصرف روان کننده در بتن، بسیار مهم و حائز اهمیت است. سیوان لند در این مقاله سعس داشت تا شما را با مقدار استفاده از روان کننده‌ی بتن پاشنا کند و بتوانید نتیجهی مطلوبی از استفاده‌ی این محصولات به دست آورید. امیدواریم که این مطالب توانسته باشد به سوالات شما پاسخ دهد.
