یکی دیگر از نکاتی که باید در زمان استفاده از یک افزودنی بتن به ۀن توجه کنید، میزان مصرف روان کننده در بتن می‌باشد. از آنجایی که هرکدام از افزودنی‌های بتن برای بهبود برخی خصوصیات بتن به کار برده می‌شوند، پی میزان مصرف روان کننده در بتن بسیار مهم و حائز اهمیت است. پس به طور کلی میزان مصرف روان کننده در بتن متفاوت خواهد بود. سیوان لند در این مقاله قصد دارد تا به طور کامل این موضوع را مورد بررسی قرار دهد تا شما با میزان صحیح استفاده از این محصولات آشنایی داشته باشید.
میزان مصرف روان کننده در بتن
روان کننده‌های بتن موجود در بازار، براساس فرمولاسیون خاصی در شرکت‌های تولید کننده ساخته می‌شوند که هرکدام از آن‌ها بسته به نوع خصوصیتی که بتن می‌دهند و متریال تشکیل دهنده‌ی آن‌ها، میزان مصرف متفاوتی دارند. به طور کلی حذاقل و حداکثر میزان مصرف روان کننده در بتن را باید از واحد فنی شرکت تولید کننده و یا برگه‌ی مشخصات آن محصول بدست آورد. اما اگر بخواهیم برای میزان مصرف روان کننده در بتن یک عدد ثابت در نظر بگیریم، آن عدد بین 0.2 تا 2 درصدوزنی سیمان خواهد بود که متناسب با میزان غلظت افزودنی محصول، متفاوت خواهد بود.
یکی از نکاتی که در محاسبه مقدار روان کننده در بتن باید به آن توجه کنید، نسبت آب سیمان است که اسلامپ اولیه بتن را نشان می‌دهد. درصورتی که اسلامپ اولیه بتن بالا باشد و میزان مصرف روان کننده در بتن را نیز بیشتر از بازه‌ی استاندارد در نظر بگیریم، بتن دچار حوادث مخربی مانند اوردوز و در نتیجه کاهش مقاومت خود خواهد شد.
در مقابل اگر میزان مصرف روان کننده در بتن کمتر از حد مجاز باشد، بتن بسیار خشک خواهد شد و عملیات بتن ریزی را سخت خواهد کرد. در برخی موارد نیز پمپاژ بتن به سختی انجام خواهد شد و در لوله نازل گیر کرده و از آن خارج نمی‌شود.
محاسبه میزان مصرف روان کننده در بتن
به طور کلی مقدار روان کننده در بتن، توسط فرمول مشخصی تعیین می‌شود که با داشتن اطلاعات کافی درمورد موارد زیر بدست می‌آید:
- عیار سیمان مصرفی در بتن
- حجم کل بتن ریزی
- اسلامپ اولیه و نهایی بتن
- مقدار مصرف روان کننده بتن ( این مورد توسط کارشناسان فنی شرکت سازنده محصول تعیین می‌شود. )
فرمول محاسبه میزان مصرف روان کننده در بتن
این فرمول به صورت زیر تعریف شده:
حجم کل بتن ریزی × درصد میزان مصرف روان کننده بتن × عیار سیمان = محاسبه میزان مصرف روان کننده در بتن
علاوه بر این موارد، نباید از توجه به مدت زمان میکس افزودنی‌های بتن غافل شوید. کمتر یا بیشتر بودن میکس هر نوع افزودنی بتن در میکسر می‌تواند عامل مخربی برای بتن تولید شده باشد. میزان مصرف روان کننده در بتن و زمان میکس آن پیش از بتن ریزی یکی از نکات مورد توجه و ضروری هستند که نباید در دقت به آن‌ها کم کاری کرد.
عوامل موثر بر میزان مصرف روان کننده در بتن
با اینکه مقدار مصرف روان کننده‌ها در بتن با انجام آزمایشات گوناگونی بدست می‌آید و متخصصان حرفه‌ای، یک محدوده‌ی مشخص و استاندارد برای آن مشخص می‌کنند. اما میزان مصرف روان کننده در مخلوط هر بتنی به عوامل زیر بستگی دارد:
- نسبت آب به سیمان یا همان طرح اختلاط و مقاومت نهایی مورد نیاز
- اسلامپ بتن
- انتظارات اصلی پروژه از بتن مصرفی ( به عنوان مثال: بتن نما یا قطعات پیش ساخته )
- شرایط آب و هوایی ( گرمای بیش از حد می‌تواند سبب از دست رفتن آب بتن شود. )
- نوع و غلظت روان کننده بتن
- استفاده از انواع افزودنی بتن که در شرایط گیرش و قوام بتن تاثیر مستقیم دارد ( مانند زودگیر بتن و الیاف بتن
- خواص شیمیایی و فیزیکی بتن ( هرچه میزان C3A بتن بیشتر باشد، به دلیل نیاز بیشتر سیمان به آب، روان کننده‌ی بیشتری مورد نیاز خواهد بود. )
نحوه استفاده از روان کننده بتن
روش استفاده از روان کننده بتن، به نوع آن بستگی دارد. به طوری که می‌توان روان کننده کندگیر را به موارد خشک اولیه بتن افزود. این درحالی است که روان کننده بتن به صورت مایع می‌باشد و برای افزودن آن به بتن، بهتر است ابتدا آن را رقیق کرده و سپس به مخلوط بتن افزوده شود.
این ترکیب شیمیایی باید توسط نیروهای متخصص به بتن افزوده شود، زیرا هرگونه کم و زیاد در مقدار آن می‌تواند سبب مشکلاتی مانند: هوای بتن تازه، زمان گیرش بسار دیر و آب انداختگی بتن خواهد شد.
یکی از روش‌های حرفه‌ای افزودن روان کننده بتن، افزودن جزئی و تدریجی آن می‌باشد. با این روش در هر مرحله از افزودن، شاهد تغییراتی در بتن خواهیم بود.
نحوه استفاده از روان کننده بتن در بچینگ
در مرحله ساخت بتن در بچینگ، پس از ترکیب شن و ماسه و اضافه کردن آب به منظور جلوگیری از استهلاک شدید، می‌توان روان کننده بتن را به مخلوط بتنی اضافه کرد. کارخانه‌ها بهترین مکان برای انجام این عملیات هستند. از مزایای اضافه شدن روان کننده در این مرحله به بتن می‌توان به اطمینان از پخش یکنواخت مواد به دلیل هم خوردن کافی بتن و کاهش استهلاک دستگاه بتن ساز و کامیون حمل بتن به دلیل روانی مناسب، اشاره کرد.
نحوه استفاده از روان کننده بتن در محل پروژه
اگر در زمان اجرای بتن ریزی، بتن کمی دیر به محل پروژه برسد یا گرمی هوا، وزش باد یا کاهش رطوبت سبب سفت شدن بتن شود، با افزودن روان کننده و اختلاط در کامیون حمل بتن، یک بتن سیال و عالی خواهید داشت. بهتر است بدانید که اضافه کردن افزودنی‌های بتن در محل پروژه، بیشترین تاثیر را روی مخلوط بتنی خواهد داشت. این امر به این دلیل است که پس از افزودن بتن، زمانی تلف نخواهد شد.
البته این روش مشکلاتی از قبیل عدم اختلاط و ترکیب مناسب روان کننده در مخلوط بتنی نیز به دنبال خواهند داشت. برای اینکه بدانید چه مقدار روان کننده برای مصرف در محل پروژه مورد نیاز است، ابتدا باید اسلامپ بتن را در محل پروژه اندازه‌گیری کنید که این امر با انجام آزمایش اسلامپ صورت می‌گیرد.
نحوه استفاده از روان کننده بتن به صورت ترکیبی ( نیمی در مرحله بچینگ و نیم دیگر در محل پروژه )
با به کارگیری این روش، از مزیت هر دو روش نام برده شده برخوردار خواهید شد. افزودن مقداری از روان کننده در مرحله بچینگ و مقداری از آن در محل ساخت، سبب روان شدن بتن، کاهش انرژی، استهلاک ساختن بتن و کاهش نیاز آبی مخلوط خواهد شد. درصورت استفاده از این افزودنی به مقدار استاندارد، کیفیت و روانی بتن در محل پروژه حفظ خواهد شد.
کلام پایانی
روان کننده‌های بتن به منظور بهبود انعطاف پذیری بتن تازه و کاهش محتوای آب، بدون تاثیر بر کارایی و نسبت آب به سیمان، مورد استفاده قرار می‌گیرند. این محصولات دارای مشخصات خاصی هستند که سیوان لند در یک مقاله به طور جداگانه آن را بررسی کرده. اگر قصد دارید که بیشتر درمورد این افزودنی‌ها بدانید، می‌توانید به مقاله ” روان کننده بتن | تقویت بتن با این مواد ” مراجعه کنید. این محصولات انواع گوناگونی دارند که در زمان خرید افزودنی موردنظر خود باید حتمان به این نکته توجه کنید.
