سفال ساختمانی در کنار آجر و بلوک‌های سیمانی یا بلوک های هبلکس از مصالح ساختمانی متداول برای دیوارچینی در مراحل سفت کاری ساختمان می باشد. قبل از پرداختن به ویژگی ها و مشخصات آجر سفالی بصورت اجمالی به مقایسه ی سفال با سایر مصالح ساختمانی نظیر بلوک سبک یا پوکه ای می پردازیم و در این مطلب بطور مختصر مزایا و معایب هر یک را مشخص می کنیم.
تعریفی از سفال ساختمانی
در ابتدا باید بگوییم که خاک رس و خاک سفال مواد اولیه‌ی این نوع از مصالح ساختمانی می‌باشد. سفال های ساختمانی نوعی از آجرها هستند. این نوع از آجرها از دیرباز جهت دیوارچینی مورد توجه عموم ساختمان سازان بوده است. به دلیل جذب کم آب در این آجرهای سفالی جهت چسبندگی بیشتر با ملات، از انواع سوراخ‌دار آن استفاده می‌کنند. این سفال ساختمانی به علت سطح یکنواختی که دارد در نماکاری آجری به کار برده می‌شود.
انواع سفال ساختمانی
سفال های ساختمانی در 3 نوع مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شوند. به دلیل همین تنوع محبوبیت زیادی در صنعت ساختمان سازی دارند. انواع سفال های ساختمانی به صورت: آجر سفال فوم‌دار، بلوک سقفی و آجر سفال نما موجود هستند که هرکدام بسته به ویژگی‌هایی که دارند، دارای کاربرد متفاوتی می‌باشند.
3 روش برای ساخت سفال های ساختمانی
یکی از این روش‌ها، آجر قالبی می‌باشد که کم هزینه‌ترین روش است.
روش دیگر دستی است که توسط اشخاص انجام می‌شود به این صورت که گل سفال را درون قالب‌های مخصوص ریخته و پس از خشک شدن آن را از قالب خارج می‌کنند.
روش سوم و آخر به صورت صنعتی می‌باشد که از نظر رنگ، شبیه سفال‌های دستی هستند. تفاوت آن‌ها در ظاهر سفال‌های تولید شده می‌باشد. اگرچه تولیدکنندگان از مواد اولیه‌ی دیگری هم در ساخت سفال ساختمانی استفاده می‌کنند اما به هرحال ماده‌ی اصلی به کار رفته در آن خاک رس می‌باشد.
مزایا و معایب دیوارچینی با سفال ساختمانی
در این بخش مزیت‌ها و معایب دیوارچینی به وسیله‌ی سفال های ساختمانی را در قالب یک جدول برای شما قرار داده‌ایم.
| مزایا: | سبکی وزن نسبت به آجرهای فشاری، در دسترس بودن، به دلیل وجود فضاهای خالی در قسمت داخلی تا حدودی عایق حرارتی می‌باشد. |
| معایب: | شکننده بودن، دور ریز زیاد به علت شکستگی در هنگام حمل و نقل، باربر نبودن، عدم تحمل بار اشیاء الحاقی ( باید ب رول پلاک به دیوار وصل شوند ) |
برسی ظاهری سفال ساختمانی
ظاهر این نوع مصالح ساختمانی به صورت مکعبی با سوراخ‌های افقی منظم می‌باشد که تعداد این سوراخ‌ها بسته به ابعداد هر سفال متفاوت است. معمول‌ترین ابعاد سفال ساختمانی به صورت زیر می‌باشد:
- 5.5 سانتی متر: 3 سوراخ
- 7 سانتی متر: 4 سوراخ
- 10 سانتی متر: 6 سوراخ
- 15 و 20 سانتی متر: 9 سوراخ
مقایسه‌ی وزن سفال ساختمانی با دیگر مصالح
وزن هر یک از مصالح دیوارچینی پارامتر مهمی است که در انتخاب سفال یا بلوک یا سایر موارد باید در نظر داشته باشیم. آجر سفالی، بلوک سبک و مصالح نوینی نظیر بلوک سبک هبلکس همگی دارای وزن نسبتا کم و مناسب برای سازه‌های بزرگ می‌باشند. در مقایسه با این موارد، آجر فشاری، بلوک ماسه‌ای و آجر بهمنی وزن بالاتری دارند و سازه را سنگین تر می کنند. این موارد نسبت هزینه‌ی حمل به ازای مترمربع و هزینه و زمان انتقال مصالح به طبقات را افزایش می‌دهند به همین دلیل در ساختمان های شهری و معمول کمتر مورد استفاده قرار می گیرند.
مقایسه‌ی مقاومت و استحکام سفال ساختمانی با دیگر مصالح
مقاومت سفال ساختمانی در مقایسه با بلوک سیمانی سبک، بالاتر است در صورتی که استحکام سفال کمتر از آجر فشاری و آجر بهمنی می باشد. البته پارامتر استحکام باید بصورت مهندسی و براساس نیروی شکست نسبت به ضخامت محاسبه گردد و نیازمند تست های دقیق در آزمایشگاه می باشد.
مقایسه‌ی قیمت سفال ساختمانی با دیگر مصالح
قیمت سفال ساختمانی شاید مهمترین عاملی باشد که بسیاری از سازندگان ساختمان برای استفاده از آن به عنوان مصالح ساختمانی در دیوار چینی، به آن توجه می کنند. این در حالی است که برای محاسبه ی دقیق قیمت لازم است چند پارامتر دیگر نظیر مقدار ضایعات، هزینه های حمل، سرعت اجرای کار، تاثیر مصالح بر کیفیت، مقدار مصرف مصالح، سرعت اجرای مراحل بعدی نظیر گچ‌کاری و نسبت کیفیت به قیمت نیز به دقت در نظر گرفته شود.
ایجاد عایق حرارتی، صوتی در سفال های ساختمانی
سفال ساختمانی فوم دار یا عایق دار، میتواند تاثیر قابل توجهی در ایجاد عایق صوتی یا حرارتی ایجاد کند. هر چند سفال‌های تولید شده در بسیاری از کارخانجات تهران و شهرستان هایی نظیر یزد، اصفهان یا قزوین دارای فوم هایی با ضخامت های متفاوت هستند اما با افزایش روز افزون قیمت فوم، کاهش ضخامت فوم در سفال به جایی رسیده که امروزه در فضای حدودا 2.5 تا 3 سانتی متری در نظر گرفته شده. برای فوم‌هایی که در سفال ساختمانی به کار می‌روند، ضخامت 1.2 سانتی متر تعبیه می گردد.
استفاده از فوم با هدف بهبود عایق حرارتی و ایجاد مزیت نسبی در برابر بلوک سیمانی سبک، می باشد. این در حالیست که عملا در صورت تست آزمایشگاهی این تاثیر چندان فاحش و قابل توجه نمی باشد ولی در کمال تعجب استفاده از سفال فوم دار به سازنده‌ها توسط ناظر الزام می شود در حالیکه هیچ کنترلی بر کیفیت یا ضخامت فوم مورد استفاده در مورد تولید کننده های سفال صورت نمی گیرد.
لذا در صورتی که از سوی ناظر برای استفاده از سفال فوم دار تحت فشار نیستید استفاده از سفال عایق دار صرفا تا حد کمی ممکن است در دیوار عایق حرارتی ایجاد کند. لازم به ذکر است که فوم مورد استفاده در سفال تاثیر چندانی در ایجاد عایق صوتی ندارد. حال این سوال مطرح است که در صورت استفاده از آجر سفالی در دیوارچینی، چگونه وضعیت عایق حرارتی در ساختمان را بهبود دهیم؟ در پاسخ باید بگوییم که، برای ایجاد عایق حرارتی باید هدایت حرارتی کاهش یابد، هر چه مواد مورد استفاده در دیوار دارای تراکم بالاتری باشند، هدایت حرارتی بهتر اتفاق می‌افتد و عایق ضعیف‌تری خواهیم داشت.
مثلا در فلزات با کاهش یا افزایش حرارت در یک سمت، سمت دیگر دیواره یا قطعه‌ی فلزی به سرعت تغییر دما می دهد. لذا برای کاهش هدایت حرارتی باید تا جای ممکن از موادی با تراکم پایین و متخلخل یا پوک استفاده کنیم. راه دیگر، دوجداره کردن دیوارها می باشد. مثلا می توان در اجرای تیغه 15 سانتی به جای استفاده از سفال 15 سانتی عایق دار، دو ردیف تیغه سفال 7 سانتی متری اجرا کرد و مابین دو جداره از یک ورق فوم با ضخامت 1 سانتی متر بصورت یکپارچه استفاده کرد.
این روش با توجه به هزینه ی اجرا و مصالح قطعا کمی افزایش هزینه به دنبال دارد، اما می تواند به شکل موثری در کاهش هدایت حرارتی دیوار و افزایش عایق حرارتی، نقش داشته باشد.
کلام آخر
به عنوان جمع بندی پیشنهاد می شود بسته به محل اجرای پروژه، فارغ از نوع مواد انتخابی برای اجرای دیوار، ابتدا نزدیک ترین منابع تامین را بررسی نمایید، ترجیحا از مصالحی نظیر سفال، بلوک سبک یا بلوک هبلکس استفاده کنید و برای ایجاد عایق حرارتی بهتر، از روش های نوین نظیر استفاده از پشم شیشه یا فوم جدا از دیوار اصلی استفاده نمایید.
گاهی مدیریت هزینه در ساخت و ساز صرفا خرید مصالح ساختمانی ارزان تر نمی باشد و با یک نگاه مهندسی می توان با صرفه جویی در هزینه های حمل و نقل، استفاده از مصالح ساختمانی مرغوب و کاهش مصرف انرژی در طول کاربری سازه، هزینه ها را کاهش داد. شما می‌توانید قیمت آجر سفال را در سیوان لند به صورت لحظه‌ای دنبال کنید.
