دال بتنی چیست؟ | انواع آن+مزایا و معایب

دال بتنی یکی از مهم ترین عضو های سازه ای در ساختمان های امروزی است، که از مصالحی مانند بتن و فولاد(میلگرد) ساخته می‌شود. دال های بتنی بجز در ساختمان سازی کاربردی های مختلفی دارند بعنوان مثال برای ساخت انواع کف سازی ها استفاده می‌شود؛ اما کاربرد متداول تر آن برای ساخت سقف طبقات است که ضخامتی حدود 10 تا 50 سانتی متر دارد.

دال های بتنی در انواع مختلفی از قبیل دال های بتنی یک طرفه، دو طرفه، تخت، مجوف و غیره وجود دارند، که ساختمان سازان در پروژه های مختلف بر اساس نیازهای پروژه ،چیدمان معماری، طول دهانه، نوع ساختمان و غیره از آنها استفاده می‌کنند، در ادمه سیوان لند در این مقاله دال بتنی و کاربردهای آن را شرح می‌دهد.

دال بتنی چیست و چه کاربردی هایی دارد؟

دال بتنی یکی از مهم ترین عضوهای سازه ای است که از صفحات تخت بتنی تشکیل برای ایجاد سطوح افقی صاف مانند کف، عرشه سقف و سقف استفاده می‌شود. دال ها  توسط تیرها، ستون ها، دیوارها یا زمین پشتیبانی می‌شود.
دال های بتنی را می‌توان در خارج از محل به صورت پیش ساخته و یا  با استفاده از قالب های چوبی، پلاستیکی و فولادی، در محل پروژه توسط بتن آماده و پمپاژ توسط کامیون میکسر ساخت.
برای استعلام آنلاین قیمت بتون آماده و خرید آن می‌توانید به سایت سیوان لند مراجعه کنید.

کاربرد و هدف اصلی دال بتنی چیست؟

در طول سال ها دال های بتنی محبوبیت زیادی پیدا کرده اند و به یکی از رایج ترین عناصر سازه ای در ساخت و ساز ساختمان و بسیاری از پروژه های دیگر تبدیل شده اند. یکی از اصلی ترین وظایف دال های بتنی ایجاد یک سطح صاف و کمک به دیوارها، تیرها، ستون ها و پایه ها برای تحمل بار، دال بتنی یک عنصر ضروری برای برای هر ساختمان است و اگر آنها به مشکل بخورند، می توانند مشکلات سازه‌ای جدی ایجاد کنند.

• ساخت سقف و کف ساختمان
• ساخت پیاده رو و سنگ فرش
• تونل سازی
• ساخت عرشه پل
• ساخت بالکن
• روسازی جاده
• ساخت فونداسیون
• همچنین به دلیل دوام بالای آن و مقاومت بالاش در برابر فشارتوسط ماشین آلات بزرگ، از آن در محیط های صنعتی هم استفاده می‌کنند.

انواع دال بتنی در ساختمان سازی

همانطور که پیش تر گفتیم دال بتنی کاربرد های متفاوت و مختلفی دارد و کارفرما بر اساس نیازهای پروژه باید نوع دال مورد نیاز خود را انتخاب کند.
برای مطالعه مقاله سقف یوبوت می‌توانید به مقاله آن مراجعه کنید.

دال بتنی تخت چیست و چه کاربردی دارد؟

دال تخت (Flat Slab)، نوعی از دال های بتن آرمه که به طور مستقیم بر روی ستون های بتنی یا کلاهک های آن ها قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر، این دال ها توسط ستون نگهداری می‌شوند. ستون در این حالت، وظیفه انتقال بارهای اعمال شده بر روی دال را بر عهده دارد. دال های تخت معمولا با حداقل ضخامت 20 سانتی متر ساخته می‌شوند.
کاربرد های دال تخت:

• سازه های بزرگ صنعتی بزرگ، پارکینگ، رمپ، انبار، ساختمان های بلند و هتل ها.
• سازه هایی که سقف آن ها نیاز به نگهداری توسط تیر ندارد.
• سازه هایی که با قالب بندی کمتر قابل اجرا هستند.

مزایای دال تخت:

• کاهش وزن سازه.
• حداقل رسیدن ارتفاع طبقات در صورت عدم نیاز به سقف کاذب.
• تحمل بارهای متمرکز و افزایش مقاومت برشی.
• زمان اجرای پایین تر.
• پخش بهتر نور و ظاهر جذاب.

معایب دال تخت:

• محدودیت در اجرای دهانه های عظیم.
• تداخل در نصب در صورت استفاده از کتیبه.
• مناسب نبودن برای نگهداری از دیوارهای بنایی.
• ضخامت بیشتر نسبت به دال دو طرفه.

دال بتنی کوبیاکس نمونه‌ای از دال بتنی تخت

این نوع دال بتنی تخت مانند دال بتنی مجوف یوبوت است و از دو لایه‌ی بتن مسلح در قسمت زیرین و بالایی آن تشکیل شده. تنها تفاوت آن‌ها این است که به جای هسته‌ی بتن مرکزی، از گوی‌های توخالی در این نوع دال بتنی تخت استفاده شده. جنس این گوی‌ها از پلی اتیلن بازیافتی یا پلی پروپلین می‌باشد. دال بتنی کوبیاکس جزء دسته‌ی دال های بتنی دوطرفه می‌باشد.

دال بتنی مجوف یوبوت چیست و در کجا کاربرد دارد؟

این نوع دال بتنی از دو لایه بتن مسلح در بالا و پایین دال تشکیل شده است. فاصله بین این دو لایه با بلوک توخالی یوبوت که از جنس پلی پروپیلن است، پر می‌شود. این بلوک‌های توخالی در واقع جایگزینی برای بتن غیر سازه‌ای در وسط سقف استفاده می‌شوند.

دال وافل یا دال مشبک چیست و چه کاربردی دارد؟

دال وافل، نوعی دال بتنی است که بخش بالایی از آن را دال تخت(سطح صاف) و بخش پایینی آن از یک شبکه فرو رفته تشکیل می‌شود. این شبکه های تو خالی، وزن دال را کاهش می‌دهد، بدون اینکه تاثیر منفی بر روی پایدار سازه داشته باشد.
صفحات وافل در ورودی هتل ها، مراکز خرید و رستوران ها عمدتا برای داشتن نور مناسب و نور مصنوعی استفاده می‌شود.

مزایای دال وافل:

1. از وافل برای دال ها یا طبقاتی با دهانه های بزرگ استفاده می‌شود که دارای محدودیت در تعداد ستون ها هستند.
2. ظرفیت تحمل وزن دال وافل بیشتر از دیگر دال ها است.
3. پایداری سازه‌ای بالا و ظاهر زیبایی دارد. از این رو برای ساخت فرودگاه ها، بیمارستان و.. استفاده می‌شود.
4. سقف وافل را می‌توان از بتن یا چوب یا فولاد ساخت که در بین این ها دال وافل بتنی برای ساختمان های تجاری مناسب تر هستند.
5. ساخت دال وافل راحت و سریع است.
6. بتن ریزی یکپارچه بدون استفاده از هرگونه روان کننده در مقایسه با دیگر روش های دال.

معایب دال وافل:

1. به دلیل نیاز به ابزارهای خاص، قالب بندی آن پر هزینه است.
2. برای ساخت نیاز به کارگران ماهر است.
3. برای سطوح شیبدار مناسب نیست، اگر سطح شیب داری داشته باشیم باید با پر کردن آن را مسطح کنیم. برای پر کردن نیاز به خاک نیاز به خاک مناسب داریم.

دال بتنی قارچی یا کتیبه‌ای چیست و چه کاربردی دارد؟

در برخی موارد، ضخامت دال تخت را در اطراف ستون به صورت پله‌ای افزایش می‌دهند که به عنوان کتیبه شناخته می‌شود. زیر این بخش را به صورت مخروطی تا ستون ادامه می‌دهند که به آن سر ستون گفته می‌شود. به چنین سیستم سقفی، دال قارچی یا کتیبه‌ای می‌گویند.
از دال‌های قارچی یا کتیبه‌ای معمولا برای کف‌هایی با بار سنگین مانند مکان‌های زیر استاده می‌شود:

• انبارها
• ساختمان‌های صنعتی
• پارکینگ‌های طبقاتی
• سایر دهانه‌های بزرگ

دال معمولی چیست و چه کاربردی دارد؟

دالی معمولی، دالی است که بر روی ستون و تیر قرار می‌گیرد. ضخامت دال معمولی از دال تخت کمتر است، چرا که در این حالت، بارهای اعمال شده ابتدا توسط تیر و سپس توسط ستون انتقال داده می‌شوند.
علاوه بر این، قالب بندی مورد نیاز برای اجرای دال معمولی نسب به دال تخت بیشتر است. در این دال ها، نیازی به استفاده از سرستون نیست.
ضخامت دال بتنی معمولی بین 10 تا 15 سانتی متر تغییر می‌کند. این ضخامت، به بارهای سنگین مورد انتظار ساختمان بستگی دارد.
شکل این نوع دال معمولا به صورت مربعی با ابعاد 4*4 متر است. به طور کلی، دو نوع میلگرد(آرماتور) در دال های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• میلگردهای عرضی(افقی) که با عنوان میلگردهای اصلی شناخته می‌شوند.
• ملیگردهای طولی(عمودی) که با عنوان میلگردهای توزیع شناخته می‌شوند.

بر اساس نسبت طول به عرض، دال بتنی معمولی را می‌توان به دو نوع یک طرفه و دو طرفه تقسیم کرد.

دال یک طرفه چیست و چه کاربردی دارد؟

دال بتنی یک طرفه، نوعی از دال های معمولی است که از دو طرف توسط تیر ها نگهداری می‌شود. نسبت دهانه بزرگ تر به دهانه کوچک تر  در این نوع دال، بزرگ تر یا برابر 2 است. دال بتنی یک طرفه معمولا در ساخت ایوان مورد استفاده قرار می‌گیرد. دال های یک طرفه، بارهای اعمال شده را در یک جهت تحمل می‌کنند. به عبارت دیگر، خمش این دال ها در یک جهت رخ می‌دهد. البته، به منظور توزیع یکنواخت بار و افزایش مقاومت دال در برابر تنش های ناشی از تغییرات دمایی و خم شدگی، میلگردهای طولی و درون دال یک طرفه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور کلی، حداقل بعد دال های معمولی برابر 4 متر است. با این وجود، یکی از بعدهای دال بتنی یک طرفه (عرض) برابر 4 متر دو دیگری(طول) بیشتر از 4 متر است.

دال دو طرفه چیست و چه کاربردی دارد؟

دال بتنی دو طرفه، نوعی از دال های معمولی است که چهار طرف توسط تیر و ستون نگهدار ی می‌شود. نسبت دهانه بزرگ تر به دهانه کوچک تر در این نوع دال، کوچک‌تر در این نوع دال، کوچک تر از 2 است. دال های دو طرفه، بارهای اعمال شده را در هر دو جهت تحمل می‌کند. این نوع دال، معمولا در اجرای سقف و کف ساختمان های چند طبقه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
طول و عرض دال های دو طرفه بیشتر از 4 متر است. به دلیل احتمال رخ دادن خمش در هر دو جهت، میلگردهای اصلی در جهت افقی و عمودی به کار برده می‌شوند.
نتیجه گیری
هر سازه از  اتصال چندین عنصر اتصال مانند دیوارها، دیوار پیش ساخته بتنی، تیرها، ستون ها و… تشکیل شده است. دال بعنوان یکی از مهم ترین اعضای سازه‌ای است که انواع مختلفی دارد که بر اساس نوع سازه ، میزان بار، مکان و کاربری نوع آن را انتخاب می‌کنند، در مقاله به صورت کامل به آن پرداختیم. وظیفه اصلی دال بتنی انتقال بارهای قائم و جانبی به زمین می‌باشد.