استاندارد آسانسور مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که به منظور افزایش ایمنی و حفاظت از جان و مال مردم، توسط سازمان ملی استاندارد تعیین شده است. رعایت نکردن این استانداردها می‌تواند علت سقوط آسانسور باشد. در این مقاله انواع استاندارد آسانسور را بررسی خواهیم کرد و به جنبه‌های مختلف آن خواهیم پرداخت.
استاندارد آسانسور چیست ؟
از آن‌جا که در گذشته آسانسورها تلفات و صدمات زیادی را به همراه داشت، در سال 73 تصمیم بر این شد که در استاندارد ملی بخشی به استاندارد آسانسور تخصیص داده شود، که سرانجام در سال 83 رعایت استانداردهای آسانسور به امری الزامی تبدیل شد. و از همین رو ایمنی ساخت و نصب آسانسور تضمین شد.
استاندارد به معنای مطابقت داشتن با قانون و نظام‌مند بودن است. و کیفیت مناسب و شاخص‌های لازم برای محصول یا خدمات در استاندارد آن محصول یا خدمت مشخص می‌شود. در مورد آسانسور نیز، استاندارد آسانسور مجموعه‌ای از قوانین و مقررات است که سازمان ملی استاندارد به منظور حفظ سلامت و ایمنی مردم تعیین و تدوین کرده است.
در مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان و موسسه ملی استاندارد آمده است که نصب آسانسور مستلزم استانداردسازی آسانسور در قانون موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است. که البته موسسه استاندارد وظایف خود را به شرکت‌هایی واگذار کرده که آن‌ها می‌بایست فروشندگان و نصابان آسانسور را تعیین صلاحیت، استاندارد آسانسور را به مالکین تحویل و کارهایی از این قبیل انجام دهند.
استاندارد آسانسور چه مواردی را شامل می‌شود؟
استانداردهای آسانسور موارد متعددی را در بر می‌گیرند که برخی از آن‌ها در زیر آمده‌اند:
- الزامات تعیین سرعت حرکت آسانسور
- باز و بسته شدن به موقع درب آسانسور توسط سیستم‌های شناسایی درب
- ویژگی ضد حریق بودن
- ابزار تضمین ایمنی درب
- فاصله سقف آسانسور تا دیوار
- نحوه عملکرد قفل درب
- کیفیت قفل و ریل
- تهویه‌ی آسانسور
- احساس راحتی و امنیت در آسانسور
- تناسب ظرفیت آسانسور با محل استفاده از آن
- پنل آسانسور و رابط کاربری آن
- پاراشوت (ترمز ایمنی)
- وجود سیستم زنگ هشدار
- ضربه‌گیرهای پایین آسانسور
انواع گواهینامه استاندارد آسانسور
بندهای 3، 4 و 15 مقررات ملی ساختمان به مبحث آسانسور پرداخته‌اند و موضوعات مختلفی همانند نحوه بهره‌برداری از آسانسور، سرویس آسانسور، ضوابط راه پله و آسانسور و ابزارهای آسانسور در این بندها پوشش داده شده‌اند.
برای کسب گواهینامه استاندارد آسانسور باید پس از نصب آن، پروانه ساختمان و مدارک سازنده توسط بازرس تایید شوند، در صورت تایید یک کد رهگیری توسط شرکت به شما ارائه می‌شود و بعد از آن نیز گواهینامه استاندارد آسانسور پادر می‌گردد. گواهینامه استاندارد آسانسور به دو نوع است:
گواهینامه استاندارد اولیه
گواهینامه استاندارد اولیه برای وقتی است که آسانسور تازه نصب شده باشد. برای کسب این گواهینامه، بعد از این که نصب آسانسور تمام شد، کارشناس آسانسور را بازرسی می کند تا از رعایت استانداردهای در نصب و قطعات استفاده شده اطمینان حاصل پیدا کند. در صورت مطابقت آسانسور با استانداردهای تعیین شده، گواهینامه استاندارد اولیه صادر می‌شود.
داشتن گواهینامه استاندارد اولیه آسانسور برای دریافت پایان کار ساختمان الزامی می‌باشد و ساختمان‌هایی که این گواهینامه را ندارند، نمی‌توانند پایان کار دریافت کنند. و حتما می‌بایست قبل از استفاده از آسانسور، این گواهینامه دریافت شده باشد. البته در ساختمان‌های قدیمی که نصب آسانسور در آن‌ها به زمان قبل از اجباری شدن گواهینامه استاندارد برای پایان کار برمی‌گردد نیز می‌توان در صورت درخواست، این گواهینامه را اخذ کرد.
برای اخذ گواهینامه استاندارد اولیه آسانسور لازم است که کپی این مدارک به شرکت نصب کننده آسانسور تحویل داده شوند: صفحه اول پروانه ساختمان، پشت و روی کارت ملی متقاضی پروانه و صفحه اول شناسنامه متقاضی پروانه.
گواهینامه استاندارد ادواری
استاندارد ادواری برای زمانی است که آسانسور نصب و گواهینامه‌ی اولیه دریافت شده است و باید برای حصول اطمینان از سالم بودن و کارکرد صحیح آسانسور، به صورت سالانه دریافت شود. این گواهینامه نشان می‌دهد که آسانسور به طور منظم سرویس می‌شود و در این امر کوتاهی صورت نگرفته است.
سرویس منظم و دوره‌ای باعث می‌شود که اشکالات موجود در آسانسور رفع، و روند دریافت گواهینامه استاندارد ادواری را تسریع می‌کند. آسانسورها باید حداقل سالی یک بار توسط کارشناس سازمان استاندارد، بازرسی و گواهینامه ادواری برای آن‌ها دریافت شود. البته این کار از نظر قانون اجباری نیست، اما برای از نظر فنی و برای اطمینان از درستی کارکرد آسانسور ضروری است.
مراحل اخذ گواهینامه استاندارد آسانسور
اخذ گواهینامه اولیه استاندارد آسانسور حدود 20 تا 35 روز و گواهینامه ادواری حدود 10 تا 30 روز زمان می‌برد. که البته این زمان بستگی به فاکتورهایی نظیر شرکت بازرسی کننده و کارهای ساختمانی که توسط کارفرما انجام می‌شود بستگی دارد. مراحلی که برای اخذ گواهینامه استاندارد آسانسور باید طی شود به صورت زیر است:
- اتمام کامل عملیات ساختمانی، برق رسانی، نصب و راه اندازی آسانسور و سایر اقدامات مربوطه
- ثبت نام اینترنتی در سامانه استاندارد آسانسور، تعیین شرکت بازرسی و دریافت کد رهگیری
- تأیید بازرس
- دریافت تاریخ نوبت بازرسی از شرکت بازرسی
- بستن قرارداد یک ساله برای سرویس سالیانه
- پرداخت هزینه بازرسی و ارائه اصل فیش واریزی به شرکت بازرسی کننده
- ارسال فرم مهندس ناظر، نقشه، محاسبات و سایر مدارک به شرکت بازرسی
- بازرسی آسانسور توسط بازرس در حضور نماینده شرکت و رفع ایرادات احتمالی
- صدور گواهی تأیید استاندارد و تحویل آن به کارفرما
- ارسال کپی برابر اصل قرارداد سرویس و نگهداری یکساله و بیمه نامه به شرکت بازرسی
مسئولیت بروز حادثه در آسانسور بدون استاندارد
اگر در آسانسوری حادثه‌ای رخ دهد و آن آسانسور گواهینامه استاندارد نداشته باشد، مسئولیت این حادثه بر دوش افراد زیر است:
مالک یا مدیر ساختمان
بر اساس بندهای 22-10-2 و 22-2-6 مقررات ملی ساختمان، مدیر یا مالک ساختمان مسئول پیگیری برای سرویس ماهانه و سالانه آسانسور و دریافت تأییدیه‌های مورد نیاز هستند. آن‌ها همچنین موظف هستند که با شرکت‌های نصب کننده آسانسور قرارداد سرویس و نگهداری ماهانه ببندند.
بهره بردار یا استفاده کننده از آسانسور
در برخی حوادث اگر کوتاهی در رعایت نکات ایمنی از سوی شخص استفاده کننده باشد، بنا به نظر کارشناس آن شخص باید نسبت به جبران خسارات وارده اقدام کند.
سامانه استاندارد آسانسور
اگر از رعایت الزامات استاندارد آسانسوری اطمینان نداریدیا می‌خواهید وضعیت آسانسور محل زندگی یا کار خود را استعلام بگیرید، می‌توانید این کار را به راحتی و با پیامک انجام دهید. سازمان ملی استاندارد ایران سامانه استاندارد آسانسور را راه اندازی کرده که شما می‌توانید با ارسال پیامک به این سامانه از وضعیت استاندارد آسانسور مطلع شوید.
برای استعلام وضعیت استاندارد از طریق سامانه استاندارد آسانسور کافی است شناسه ملی آسانسور را که بر روی پلاکی که در کابین آسانسور نصب شده است، به سامانه پیامکی 10001517 ارسال و اطلاعاتی شامل نام شرکت نصب کننده، نام شرکت بازرسی، تاریخ آخرین بازرسی و تاریخ انقضای بازرسی را دریافت کنید.
کلام آخر
رعایت استاندارد آسانسور از موارد ضروری برای تمام آسانسورهاست. رعایت این استانداردها از بروز حوادث و وارد آمدن خسارات جلوگیری می‌کند. برای اطمینان از کارکرد صحیح آسانسور باید پس از نصب آن گواهی اولیه و سپس به صورت سالانه گواهی ادواری استاندارد آسانسور را دریافت کرد. در این مقاله سعی شد که تمامی این موارد توضیح داده شوند. شما می‌توانید برای خرید قطعات استاندارد آسانسور و یا اطلاع از قیمت آسانسور خانگی 4 طبقه به سیوان لند مراجعه کنید.
