آسانسور هیدرولیک یکی از پرطرفدارترین انواع آسانسور است، اما بد نیست که معایب آسانسور هیدرولیکی را نیز بدانیم. دانستن مزایا و معایب آسانسور هیدرولیکی در کنار هم به ما کمک میکند تا بتوانیم بهتر تصمیم گیری کنیم. البته تصمیم‌گیری برای انتخاب آسانسور باید با نظر کارشناس و براساس نوع ساختمان و کاربری آسانسور و فضایی که برای آن در نظر گرفته شده است باید صورت بگیرد.
معایب آسانسور هیدرولیکی
از مزایای آسانسور هیدرولیک می‌توان به این موارد اشاره کرد که این نوع آسانسورها به احداث موتورخانه در پشت بام نیازی ندارند. در نتیجه آسانسور هیدرولیک در کل به فضای کمی نیاز دارد. هم‌چنین وزن سازه‌ی آن‌ها کم است و کابین‌های آسانسور هیدرولیک نیز بسیار متنوعند. قیمت آسانسور هیدرولیکی نیز به نسبت مناسب است.
در کنار این مزایا، معایب آسانسور هیدرولیکی را نیز برمی‌شماریم. البته بد نیست قبل از آن این مورد را در ذهن داشته باشید که اکثر این موارد جزو ویژگی‌های آسانسور هیدرولیکی هستند و نمی‌توان بالواقع آن‌ها را جزو معایب آسانسور هیدرولیکی دانست.
برای مثال این که آسانسور هیدرولیکی تنها برای ساختمان‌هایی با ارتفاع کم مناسب است، یکی از ویژگی‌های ساختاری این آسانسور می‌باشد و به معنای این است که آسانسور هیدرولیک برای ساختمان‌هایی با ارتفاع کم طراحی شده و در این ساختمان‌ها عملکرد مطلوبی دارد.
با این حال در ادامه این مقاله به برخی ویژگی‌ها که به عنوان محدودیت یا معایب آسانسور هیدرولیکی شناخته می‌شوند خواهیم پرداخت. برخی از این معایب متاثر از ساختار سیستم‌های هیدرولیکی هستند و برخی دیگر به محدودیت تجهیزات به کار رفته در آسانسور هیدرولیک برمی‌گردند. برجسته‌ترین معایب آسانسور هیدرولیک عبارتند از:
- محدودیت ارتفاع
- محدودیت سرعت
- محدودیت ترافیک
- تولید حرارت
- حساسیت نسبت به دما
- حساسیت نسبت به وزن
محدودیت ارتفاع
یکی از معایب آسانسور هیدرولیکی این است که محدودیت ارتفاع دارند و تنها برای ساختمان‌هایی مناسب هستند که نهایتا 5 طبقه دارند و هیچ‌گاه برای ساختمان‌هایی با تعداد طبقات بیشتر به کار نمی‌روند. دلیل آن هم این است که آسانسورهای هیدرولیک در ساختمان‌های مرتفع عملکرد خوبی نخواهند داشت.
در مورد این محدودیت، مورد اول این است که برای جابه‌جایی آسانسور از جک آسانسور هیدرولیک استفاده میشود. برای ساختمان‌هایی با ارتفاع بیشتر، باید جک‌هایی بلندتر و قطورتر ساخته شود. اما ساخت جک‌های بلند بسیار پیچیده است و هزینه آن هم بسیار بالا می‌رود. به جز آن، جابه‌جایی و نصب جک‌های بلند و سرویس آن‌ها سخت باشد. از طرف دیگر سرعت حرکت آسانسور هیدرولیک پایین است و به درد ساختمان‌های بلند نمی‌خورد.
محدودیت سرعت
محدودیت سرعت از دیگر معایب آسانسور هیدرولیکی است. آسانسورهای هیدرولیک معمولا تا سرعت 0.16 متر بر ثانیه حرکت می‌کنند. افزایش این سرعت تنها در صورت رعایت الزامات استاندارد آسانسور و آن هم به به صورت محدود امکان پذیر است. سرعت آسانسور هیدرولیکی برای ساختمان‌های با طبقات کم مناسب است. اما در ساختمان‌های بلند چون آسانسور باید مسافت بیشتری طی کند، سرعت پایین باعث بالا رفتن زمان حرکت آسانسور میشود.
محدودیت ترافیک
از آن جا که یکی از معایب آسانسور هیدرولیک محدودیت سرعت بود، باعث میشود که این آسانسور برای ساختمان‌هایی که تردد در آن‌ها زیاد است مناسب نباشند. چون سرعت پایین آسانسور باعث میشود زمان انتظار افراد برای رسیدن آسانسور بالا باشد. بنابراین در ساختمان‌های پر ترددی مثل بیمارستان‌ها، مراکز آموزشی یا ساختمان‌های اداری و تجاری استفاده از آسانسور هیدرولیک مناسب نیست.
از طرف دیگر چون آسانسور هیدرولیک با فشار روغن کار میکند، با افزایش تردد و استفاده مکرر از آسانسور، حرارت روغن افزایش و کیفیت عملکرد آن‌ها کاهش پیدا میکند. بنابراین آسانسورهایی که با پمپ هیدرولیکی کار می‌کنند برای ساختمان‌هایی با ترافیک بالا مناسب نیستند و عملکرد آن‌ها کاهش می‌یابد.
تولید حرارت
اشاره کردیم که استفاده مکرر از آسانسور منجر به بالا رفتن حرارت روغن پمپ هیدرولیک میشود و در نتیجه کیفیت عملکرد آسانسور هیدرولیک کاهش می‌یابد. در کل آسانسورهای هیدرولیک در هنگام کار گرمای زیادی را تولید می‌کنند. در نتیجه می‌توان تولید حرارت را یکی از معایب آسانسور هیدرولیکی دانست.
سیستم آسانسورهای هیدرولیکی اکثرا به این شکل طراحی شده‌اند که الکتروموتور آن‌ها برای خنک شدن درون روغن قرار می‌گیرد. که نتیجه آن این میشود که موتور گرمای خود را به روغنی که در پمپ هیدرولیک است وارد میکند. بنابراین بهتر است که مخزن روغن آسانسور هیدرولیک طوری طراحی شود که روغن به طور خودکار تا اندازه‌ای گرمای خود را از دست بدهد.
یکی از روش‌های جلوگیری از گرم شدن زیادی روغن این است که مابین مسیر خروج روغن از جک و ورود آن به مخزن، از دیوایدر استفاده شود. از دیگر راه حل‌های کاهش گرمای روغن این است که از مخزن با ظرفیت بیشتر و حجم روغن بیشتر استفاده شود.
حساسیت نسبت به دما
مورد بعدی از معایب آسانسور هیدرولیکی حساسیت آن‌ها نسبت به دما است. اگر سیستم هیدرولیک یا محیط بیش از حد گرم شود، روغن هیدرولیک غلظت نسبی خود را از دست میدهد. در صورت بروز چنین اتفاقی ممکن است که تراز کابین و طبقه در هنگام توقف آسانسور در هر طبقه به هم بریزد و یا در عملکرد آسانسور اختلالات دیگری رخ دهد.
از روش‌های برطرف کردن این مشکل استفاده از سیستم کنترل هیدرولیک الکترونیکی است. شیرهای کنترل الکترونیکی یکی از این وسایل است که به طور مداوم از عملکرد سیستم بازخورد می‌گیرد و مجرای ورودی و خروجی را به صورت لحظه‌ای براساس وضعیت جریان تنظیم میکند. درایوهای کنترل ولتاژ نیز از دیگر وسایلی هستند که استفاده از آن‌ها می‌تواند بر عملکرد الکتروموتورها اثر بگذارد و باعث کاهش حرارت شود.
حساسیت نسبت به وزن
از دیگر معایب آسانسور هیدرولیکی این است که نسبت به وزن بار حساسیت دارند. عملکرد شیر کنترل مکانیکال آسانسور هیدرولیکی در زمانی که کابین پر است با وقتی که کابین خالی است با یکدیگر متفاوت است. در شرایطی که وزن بار کابین آسانسور کم است این تفاوت به چشم نمی‌آید، اما با بالا رفتن میزان باری که در کابین آسانسور است، این تفاوت بیشتر محسوس میشود.
تغییر فشار وارده از سمت کابین آسانسور باعث میشود که جریان روغن نیز تحت تاثیر قرار بگیرد. در نتیجه‌ی این امر سرعت حرکت آسانسور که تابع نرخ جریان است هم تحت تاثیر قرار می‌گیرد و دچار تغییر میشود. این تغییرات باعث ایجاد اختلال در لولینگ سطح طبقات و کابین میشود.
کلام آخر
در هنگام انتخاب از میان آسانسور هیدرولیک و کششی، علاوه بر آشنایی با هرکدام و دانستن تفاوت آسانسور کششی و هیدرولیک بهتر است از مزایا و معایب هر یک از آن‌ها نیز اطلاع داشته باشید. مواردی که در این مقاله بررسی کردیم مربط به معایب آسانسور هیدرولیکی بودند. البته بهتر است به جای معایب آن‌ها را محدودیت این نوع آسانسورها بدانیم. چون آسانسورهای هیدرولیکی عموما به نحوی طراحی شده‌اند که در ساختمان‌هایی با تعداد طبقات کم مورد استفاده قرار بگیرند و در صورت استفاده از آن‌ها در ساختمان‌هایی با تعداد طبقات بالا، معایب آسانسور هیدرولیکی خودشان را نشان می‌دهند.
