پلاستر سیمانی چیست؟ نحوه عمل آوری + نحوه اجرای دستی و با دستگاه

پلاستر سیمان یکی از انواع پلاسترهای مورد استفاده در ساختمان سازی است که از آن در مرحله نازک کاری ساختمان استفاده می‌شود. استفاده از پلاستر سیمانی گزینه بسیار خوبی برای مناطقی است که به دلیل رطوبت نمی‌توان از پلاستر گچی استفاده کرد. در ادامه این مقاله به توضیح بیشتر در مورد پلاستر سیمانی، کاربردها و مزایا و معایب آن می‌پردازیم.

پلاستر سیمان چیست؟

به طور کلی پلاسترها یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی هستند که از حدود 7000 سال پیش در نمای ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. پلاستر به مصالحی گفته می‌شود که در مرحله نازک کاری ساختمان و برای پوشاندن سطح دیوار، کف و سقف استفاده می‌شود. کاربرد اصلی پلاسترها، ضمن زیبایی نما، محافظت از دیوارها است. پلاسترها انواع مختلفی دارند، که هرکدام ویژگی خاصی دارد و برای استفاده در محیطی مناسب است.
انواع پلاسترها عبارتند از پلاستر گچی، پلاستر آهکی پلاستر سیمانی. شناخته شده‌ترین نوع پلاستری، همان پلاستر گچی است که از آن برای گچ کاری نمای داخلی ساختمان استفاده می‌کنند. اما پلاستر گچی نقطه ضعف‌هایی دارد که نمی‌توان از آن در تمامی مکان‌ها استفاده کرد. در نتیجه مجبور به استفاده از انواع دیگر پلاستر هستیم.

مهم‌ترین برتری پلاستر سیمانی نسبت به گچ این است که در برابر رطوبت مقاوم است. به همین دلیل هم برای پوشاندن دیوارهای مناطقی که آب و هوای مرطوب دارند، قسمت‌هایی از ساختمان مثل حمام و دستشویی که در معرض رطوبت هستند و هم‌چنین دیوارهای بیرونی ساختمان‌ها که در معرض برف و باران قرار دارند، از پلاستر سیمانی استفاده می‌شود.
پلاستر سیمانی از ترکیب سیمان، ماسه شسته و آب حاصل می‌شود. به دلیل ویژگی‌های سیمان، پلاستر سیمان هم در ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. از جمله این که حفره‌ها و خلل و فرج موجود در دیوارها را می‌پوشانند، استحکام مناسبی دارند و همچنین همان طور که گفتیم، پلاستر سیمانی گزینه بسیار مناسبی برای پوشاندن دیوارها در مناطق مرطوب است.

نسبت ترکیب پلاستر سیمان چقدر است؟

برای درست کردن پلاستر سیمان به ازای هر یک تا یک و نیم کیسه سیمان، به سه فرغون ماسه شسته احتیاج است که باید آن‌ها را با مقدار مناسب آب مخلوط کرد. به عبارتی در هر مترمکعب ملات، حدود 400 تا 600 کیلوگرم سیمان وجود دارد. لازم به ذکر است که مترمکعب ملات، تقریبا برابر است با 24 فرغون. هزینه پلاستر سیمانی به قیمت سیمان که در تهیه ملات استفاده می‌کنید و قیمت ماسه شسته‌ی آن بستگی دارد.

عمل آوری پلاستر سیمان چگونه است؟

عمل آوری صحیح پلاستر سیمان از آن جهت حائز اهمیت است که هرچه ملات بهتر عمل آمده باشد، نتیجه نهایی کار کمتر دچار ترک یا ایراد می‌شود و مقاومت دیوار هم بالاتر می‌رود. نکاتی که برای عمل آوری پلاستر سیمان باید به آن‌ها توجه کنید عبارتند از:

• 24 ساعت طول می‌کشد تا ملات پلاستر سیمان عمل بیاید.
• بین اجرای لایه‌ی اول پلاستر سیمانی و لایه دوم آن باید 7 روز فاصله باشد.
• بعد از اجرای هر لایه پلاستر سیمانی، باید سطح آن به مدت حداقل 5 روز متوالی، یا حداکثر 7 روز، مرطوب نگه داشته شود.
• پیش از اجرای لایه‌ی دوم پلاستر سیمانی، باید سطح لایه اول به طور یکدست مرطوب شده باشد.
• در آب و هوای سرد، عمل آمدن پلاستر سیمان بیشتر طول می‌کشد.
• در آب و هوای گرم یا مرطوب، ملات سریع‌تر عمل می‌آید.

آموزش پلاستر سیمان دستی

برای اجرای پلاستر سیمان به صورت دستی، طبق نسب‌های گفته شده در بالا ملات آن را تهیه کنید و آن را عمل بیاورید. برای اجرای دستی پلاستر سیمان، نباید آن را با مال بردارید و روی دیوار بکشید. بلکه این کار به صورت پاششی یا پرتابی انجام می‌شود. برای این کار ابتدا دیوارها را کروم‌بندی کنید. سپس مقداری از ملات را با کمچه یا ماله بردارید و آن را به سمت دیوار پرتاب کنید. سپس ملات پاشیده شده را روی دیوار صاف کنید و شمشه بکشید.

ضخامت پلاستر سیمان باید چیزی بین 12 تا 20 میلی‌متر باشد. بیشتر شدن ضخامت پلاستر سیمان از 2 سانتی‌متر می‌تواند موجب ترک خوردن آن بعد از خشک شدن شود.

نحوه اجرای پلاستر سیمان با دستگاه

برای اجرای پلاستر سیمانی از دستگاه‌های ملات پاش یا شاتکریت هم می‌توان استفاده کرد. اجرای دستی پلاستر سیمان در مقایسه با استفاده از دستگاه بسیار زمان‌بر است و هزینه نیرو انسانی آن بالاتر است. دستگاه‌های متنوعی برای اجرای پلاستر سیمانی وجود دارند که کار ما را نسبت به روش دستی سریع‌تر پیش می‌برند و نتیجه کار هم باکیفیت‌تر خواهد بود.

پلاستر سیمان سفید و سیمان سیاه

برای اجرای پلاستر سیمانی هم می‌توان از سیمان سفید استفاده کرد و هم از سیمان سیاه (خاکستری). طبیعتا از آن جا که قیمت سیمان سفید نسبت به سیمان سیاه معمولی بیشتر است، هزینه پلاستر سیمان سفید هم بیشتر خواهد بود. بنابراین توصیه می‌شود که در مکان‌هایی که پلاستر سیمانی به عنوان لایه نهایی نما است، از پلاستر سیمان سفید به خاطر زیبایی که دارد استفاده شود. و در مکان‌هایی که بعد از پلاستر سیمانی، مصالح دیگری همچون کاشی و سرامیک روی آن نصب می‌شود، از پلاستر سیمان سیاه استفاده شود که مقرون به صرفه‌تر است.

پلاستر سیمانی وال مش

وال مش، نوعی شبکه توری فلزی یا پلیمری است که درون لایه‌های پلاستر سیمانی قرار می‌گیرد و به عنوان یک عامل تقویت‌کننده عمل می‌کند. این شبکه، مقاومت کششی و خمشی پلاستر را افزایش داده و از ترک خوردن آن در اثر عوامل مختلف مانند تغییرات دما، رطوبت و نشست‌های ساختمانی جلوگیری می‌کند.

استفاده از وال مش در پلاستر سیمانی مزایای متعددی دارد. اولاً، این روش باعث افزایش چسبندگی پلاستر به سطح زیرین می‌شود و از جدا شدن آن جلوگیری می‌کند. ثانیاً، وال مش با توزیع یکنواخت نیروها در سطح پلاستر، از تمرکز تنش در نقاط خاص و ایجاد ترک جلوگیری می‌کند. ثالثاً، استفاده از وال مش می‌تواند ضخامت پلاستر را کاهش دهد، زیرا این شبکه نقش سازه‌ای را ایفا می‌کند و نیاز به ضخامت زیاد پلاستر برای تحمل بارها را کاهش می‌دهد. این امر به نوبه خود باعث کاهش وزن ساختمان و صرفه‌جویی در مصالح می‌شود.

در اجرای پلاستر سیمان با وال مش، ابتدا شبکه وال مش روی سطح مورد نظر نصب می‌شود. سپس ملات پلاستر سیمانی طبق نسبت‌های استاندارد تهیه شده و روی وال مش اجرا می‌شود. نکته مهم در این روش، اطمینان از پوشش کامل وال مش توسط ملات است تا از خوردگی و زنگ‌زدگی آن جلوگیری شود و عملکرد آن بهینه باشد.

تفاوت پلاستر سیمان و پلاستر گچ

مهمترین تفاوت پلاستر سیمانی و پلاستر گچ، در ماده اصلی تشکیل‌دهنده آن‌هاست. پلاستر گچ از گچ و آب تشکیل شده است، در حالی که پلاستر سیمان از سیمان، ماسه و آب ساخته می‌شود. 

این تفاوت در ترکیب، منجر به تفاوت‌های چشمگیری در خواص آن‌ها می‌شود. که یکی از مهمترین آن‌ها، میزان مقاومت در برابر رطوبت است. پلاستر سیمان به دلیل وجود سیمان، مقاومت بسیار بالایی در برابر آب و رطوبت دارد و به همین دلیل برای استفاده در محیط‌های مرطوب مانند حمام، دستشویی و دیوارهای خارجی ساختمان‌ها مناسب است. در مقابل، پلاستر گچ در برابر رطوبت آسیب‌پذیر است و در محیط‌های مرطوب ممکن است دچار پوسته شدن، ترک خوردگی و حتی ریزش شود. به همین دلیل، پلاستر گچ بیشتر برای پوشش سطوح داخلی ساختمان‌ها در محیط‌های خشک استفاده می‌شود.

تفاوت دیگر در مقاومت مکانیکی آن‌هاست. پلاستر سیمانی به دلیل وجود سیمان و ماسه، مقاومت فشاری و خمشی بالاتری نسبت به پلاستر گچ دارد. این امر باعث می‌شود که پلاستر سیمان برای پوشش سطوحی که در معرض ضربه و فشار هستند، مناسب‌تر باشد.

از نظر زمان اجرا نیز تفاوت‌هایی وجود دارد. پلاستر گچ به سرعت خشک می‌شود و می‌توان مراحل بعدی کار را به سرعت انجام داد. در مقابل، پلاستر سیمان برای خشک شدن و رسیدن به مقاومت نهایی به زمان بیشتری نیاز دارد. همچنین، پلاستر سیمان نیاز به عمل‌آوری دارد تا از ترک خوردن آن جلوگیری شود.

از نظر ظاهری نیز این دو نوع پلاستر متفاوت هستند. پلاستر گچ معمولاً سفید رنگ است و سطح صاف و یکدستی ایجاد می‌کند که برای رنگ‌آمیزی و کاغذ دیواری مناسب است. پلاستر سیمان معمولاً خاکستری رنگ است و سطح آن ممکن است کمی زبر باشد.

در نهایت، انتخاب بین پلاستر سیمان و پلاستر گچ بستگی به شرایط محیطی، نوع ساختمان، بودجه و سلیقه کارفرما دارد. اگر مقاومت در برابر رطوبت و ضربه اولویت داشته باشد، پلاستر سیمان گزینه مناسب‌تری است. اگر سرعت اجرا و ظاهر نهایی صاف و سفید مد نظر باشد، پلاستر گچ انتخاب بهتری خواهد بود.

کلام آخر

پلاستر سیمانی یکی از انواع پلاسترهایی است که در مرحله نازک کاری ساختمان برای پوشاندن دیوارها مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از پلاسترهای سیمانی باعث می‌شود که مقاومت دیوار بالا برود و این نوع پلاستر مقاومت بسیار خوبی در برابر آب و رطوبت دارد. در درست کردن این نوع پلاستر به ازای هر کیسه سیمان به سه فرغون ماسه نیاز است و ملات آن برای عمل آوری نیاز به 24 ساعت زمان دارد. شما می‌توانید ملات پلاستر سیمانی را هم با سیمان سفید و هم با سیمان خاکستری تهیه کنید. و برای اجرای آن هم می‌توانید به صورت دستی این کار را انجام دهید و هم با دستگاه.

برای خرید انواع سیمان سفید و سیمان خاکستری از جمله سیمان آبیک و سیمان تهران با بهترین قیمت می‌توانید به سیوان لند مراجعه کنید.