تفاوت سقف وافل و یوبوت از جنبه‌های مختلف فنی و اقتصادی موضوعی است که در این مقاله بررسی خواهیم کرد. سقف وافل و یوبوت جزو پرکاربردترین سیستم‌های اجرایی سقف بتنی هستند که به علت شباهت زیاد آن‌ها به هم، انتخاب را برای مهندسان به یک چالش تبدیل کرده است. برای بررسی تفاوت سقف وافل و یوبوت ابتدا باید با ویژگی آن‌ها به صورت مجزا آشنا شویم.
سقف یوبوت چیست؟
سقف یوبوت از انواع سقف‌های دال مجوف است که از سیستم‌های سازه‌ای تو خالی یا مجوف در آن استفاده میکنند. قالبهای استفاده شده برای ساخت سقف یوبوت، از جنس پلی‌پروپیلن است که مقاومت بسیار بالایی در برابر فشارهای مختلف دارند و در دسته قالب ماندگار قرار می‌گیرد. یوبوت ساخته شده از دو لایه است و جنس این لایه‌ها به صورت بتن مسلح است. به همین دلیل، در دو لایه پایینی و بالایی قرار می‌گیرد و حالت قرارگیری نیز به صورت گسترده میباشد. در برخی موارد، برای پر کردن حد فاصل میان این دو لایه، از نوعی بلوک استفاده میکنند که عمدتا بلوک‌‌های تو خالی یوبوت هستند.
هدف از طراحی این سقف، حذف بتن‌‌های مرده و کاهش وزن سقف میباشد. چرا که یک تفاوت سقف وافل و یوبوت، موقعیت استفاده از آن‌ها است. سقف‌های یوبوت، با توجه به وزن پایین و مقاومت بالا، بیشتر در پروژه‌های سنگین استفاده می‌شوند. ضمن اینکه برای بتن‌ریزی این سقف، از قالبهای چوبی یا در برخی موارد طبق نظر کارشناس مربوطه، از قالب بتنی برای قالب‌بندی استفاده میشود.
سقف وافل چیست؟
سقف وافل نیز نوعی دال مجوف بوده که پس از سخت شدن بتن، قالبهای آن قابلیت جا به جایی و استفاده مجدد دارند و اصطلاحا به آن‌ها قالب غیرماندگار گفته می‌شوند. سقف وافل با نام‌هایی چون سقف مشبک یا سقف قابلمه‌ای نیز شناخته شده است. سقف وافل از پوشش دهی و اکسپوز خوبی برخوردار است و آن قسمت از سقف که بار اعمال شده بر آن کمتر است، مناسب‌ترین گزینه برای استفاده از سقف وافل است. عملکرد این سقف به صورت دال دو طرفه یا یک طرفه است که نسبت به دیگر سقف‌ها، تا حدودی هزینه اجرایی کمتری خواهد داشت. شما می‌توانید با مطالعه مقاله تفاوت سقف وافل یک طرفه و دو طرفه در سایت سیوان لند اطلاعات دقیق‌تری کسب کنید.
تفاوت سقف وافل و یوبوت
بررسی تفاوت سقف‌های پرکاربرد بتنی و آشنایی با ویژگی‌های منحصر به فرد آن‌ها، در انتخاب هرچه صحیح‌تر شیوه طراحی و اجرایی سقف به ما کمک می‌کند. در ادامه تفاوت سقف وافل و یوبوت را از لحاظ فنی و اقتصادی و.. مقایسه خواهیم کرد.
1- تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر آیین نامه‌ای
سقف وافل مورد تایید آیین نامه‌های بین المللی و مقررات ملی ساختمان است. ضوابط طراحی سقف وافل مطابق فصل ۱۸ مبحث ۹ مقررات آیین نامه اجرای سقف وافل ویرایش سال 92 میباشد. سیستم یوبوت نیز به لحاظ آیین نامه‌ای مورد تایید است و مرکز تحقیقات راه و مسکن و شهرسازی طی بررسی‌هایی که همگام با ورود سیستم سقف یوبوت به ایران انجام داد، دستورالعملی را با عنوان (الزامات فنی سقف بتن مسلح مجوف با تیرچه دو طرفه با قالبهای ماندگار) منتشر نمود.
نکته اینجاست که از اختراع دال مجوف مدت زیادی نمی‌گذرد و هر چند از لحاظ آیین نامه‌ای قابل طرح و اجرا میباشد، ولی در حدود سال 90 این سیستم‌ها وارد ایران شدند و در همین زمان کوتاه بسیاری از معایب و سختی‌های اجرا و … باعث بی‌میلی کارفرمایان و طراحان به این سیستم شد. اما سقف وافل یک سیستم با قدمت زیاد میباشد که ضوابط آن از قدیم در آیین نامه‌های ایران موجود بوده و سابقه اجرای این سقف در ایران نیز به بیش از 50 سال می‌رسد. و باید گفت این سیستم در طول این سال‌ها توانسته نظر بسیاری طراحان و کارفرمایان را به خود جلب کند.
2- بررسی وافل و یوبوت از نظر وزن و بار مرده
میزان بتن و میلگرد مصرفی در وافل نسبت به یوبوت کمتر است. هم‌چنین مشبک بودن آن باعث سبکی وزن آن شده است. برای همین، جهت کاهش بار مرده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
با مقایسه فنی در ضخامت یکسان، متوجه می‌شویم که میزان میلگرد و بتن مصرفی وافل نسبت به یوبوت و کوبیاکس کمتر است. میزان میلگرد مصرفی در سقف یوبوت و کوبیاکس یکسان است ولی بتن مصرفی کوبیاکس از یوبوت بیشتر است. درنهایت نتیجه می‌گیریم که سقف وافل بار مرده کمتری نسبت به سقف یوبوت و کوبیاکس دارد و هم‌چنین با مقایسه یوبوت و کوبیاکس، کوبیاکس وزن بیشتری دارد.
3- تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر قیمت و هزینه اجرا
قیمت سقف وافل حدودا ارزان‌تر از سقف یوبوت و کوبیاکس میباشد. درواقع به دلیل سبک‌تر شدن سقف، کاهش مصرف میلگرد و بتن در فونداسیون و تیر و ستون را نیز می‌بایست در نظر گرفت.
ضمنا استفاده از روان کننده بتن در سقف یوبوت و کوبیاکس ضروری است؛ که هزینه آن را نیز می بایست به هزینه نهایی پروژه افزود. دستمزد اجرا با کیفیت اجرا متناسب است ولی در شرایط برابر دستمزد اجرای سقف وافل کمتر از سقف یوبوت است. وافل را می‌توان بدون فرش کردن پلای وود اجرا کرد. بنابراین حجم آرماتوربندی سقف وافل کمتر از سقف یوبوت خواهد شد. در اجرای این نوع سقف ها حتما تا دو سقف پایین‌تر از سقفی که بتن ریزی میشود، جک‌های اطمینان گذاشته شود. که لازم به ذکر است این موضوع موجب افزایش ابزار مورد نیاز و افزایش هزینه اجرا میشود.
4- تفاوت سقف وافل و یوبوت از لحاظ مدت زمان اجرا
از نظر سرعت اجرا، سقف وافل به دلیل استفاده کمتر از جک و لوله و میلگرد برای آرماتوربندی، سریع‌تر انجام میشود. هم‌چنین سقف‌های وافل را می‌توان به صورت مستقیم و بدون فرش کردن سه لایه یا پلی وود اجرا کرد؛ که تمامی این موارد باعث میشود تا سرعت بالاتری در اجرا داشته باشند.
اما برای ساخت سقف‌های یوبوت، باید زیرسازی‌های بسیار محکمی انجام شود. بدین صورت که در بیشتر موارد باید از داربست‌های چکشی با اسکافلد استفاده شود. در این سیستم باید پلی وود فرش شود و آرماتوربندی در دو مرحله و حجم بیشتر اجرا شود؛ که تمامی آن‌ها می‌تواند باعث افزایش مدت زمان اجرای این نوع سقف شود. البته باید توجه داشته باشید که برای دو سقف پایینی حتما باید بتن ریزی و جک‌های اطمینان قرار داده شود.
6- تفاوت سقف وافل و یوبوت از لحاظ کیفیت اجرا
بخشی از کیفیت اجرای سقف مربوط به تجربه و دقت مجری سازه میباشد و نمی‌توان نواقص آن را به سیستم سقف ربط داد. اما بخش دیگر مربوط به کیفیت مصالح است که متاسفانه در سیستم دال مجوف تولید کنندگان بی‌شناسنامه موجب ورود یوبوت‌هایی فاقد استانداردهای لازم به بازار شده‌اند. گاها قبل از بتن ریزی بسیاری از آن‌ها می‌شکست و با بتن پرمی‌شد که بار مرده سقف را نسبت به محاسبات طراحی افزایش می‌داد.
در سقف وافل طرح و اجرا یکی است و از نظر کیفیت نیز اکثر تولید کنندگان وافل در ایران محصولی با کیفیت قابل قبول به مشتری ارائه می‌دهند. ضمن اینکه برخی از معایب سقف یوبوت، مانند کرمو شدن بتن و نیاز به استفاده از روان کننده در سقف را هم ندارد.
7- تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر عایق صوتی و حرارتی
سقف وافل عایق صوتی و حرارتی مناسبی نیست. برای همین باید از سقف کاذب یا کناف استفاده کرد که باعث افزایش هزینه‌ها میشود. مشبک بودن و ضخامت کم، سبب بروز این ضعف در سقف وافل شده است. در حالی که یوبوت و کوبیاکس با داشتن دو لایه بتن و مجوف بودن، عایق صوتی و حرارتی مناسبی است.
8- بررسی سقف وافل و یوبوت از نظر زیبایی
سقف وافل به دلیل ظاهر زیبا و نمای اکسپوز از قدیم مورد توجه هنرمندان بوده است. تاریخچه استفاده از این سیستم به دوران هخامنشیان و یونان باستان برمی‌گردد که ایده‌های بهینه سازی آن روز به روز پیشرفته‌تر شد. اما سقف یوبوت این خاصیت را نداشته و سطح آن صاف است.
9- تفاوت سقف وافل و یوبوت از نظر ایمنی در برابر زلزله و حریق
سقف وافل وزن مرده کمتری نسبت به سقف یوبوت و کوبیاکس دارد و همین امر باعث شده که عملکرد و مقاومت بهتری در برابر زلزله نشان دهد.
ضخامت کلی سقف‌وافل بین 250 تا 500 میلی‌متر است که به دلیل مشبک بودن، جداره آن معمولا نازک است. اما سقف یوبوت و کوبیاکس ضخامت بیشتری دارند که موجب عملکرد بهتر در برابر حریق میشود. در سقف یوبوت به علت عایق حرارتی بودن، انتقال دما کندتر صورت می‌گیرد و تحمل سه ساعت دمای 1000 درجه سانتی‌گراد را دارند.
سخن پایانی
از بررسی 9 تفاوت سقف وافل و یوبوت فهمیدیم که به طور کلی در ساختمان‌هایی با ارتفاع بلند سقف یوبوت پیشنهاد نمی‌شود. در مورد دهانه نیز می‌توان گفت که هر دو سقف وافل و یوبوت می‌توانند دهانه‌های بلند را پوشش دهند. اما سقف وافل اقتصادی‌تر و به صرفه تر است. شما می‌توانید برای مقایسه سقف وافل و تیرچه بلوک نیز به سایت سیوان لند مراجعه کنید.
