اجرای سقف وافل یک روش اجرایی نوین در صنعت ساختمان محسوب میشود. سهولت و سازگاری اجرای سقف وافل با شرایط فنی و اقتصادی کشور باعث شده مورد استقبال جامعه مهندسان ایران واقع شود. در ادامه نحوه اجرای سقف وافل را به طور کامل بررسی خواهیم‌کرد.
تجهیزات مورد نیاز اجرای سقف وافل
در اجرای سقف وافل انتخاب تجهیزات به عواملی چون مساحت سقف، دهانه سقف، وزن سقف، نوع سیستم سازه‌ای، ارتفاع طبقه و کیفیت مورد نیاز و…ارتباط دارد. برخی از تجهیزات مورد نیاز برای اجرای سیستم سقف وافل شامل موارد زیر می باشد:
- قالب وافل.
- جک، اسکافلد و داربست به عنوان المان های عمودی نگهدارنده زیرین سقف.
- پروفیل لوله، قوطی و یا چهارتراش به عنوان المان‌های افقی نگهدارنده قالب‌های وافل.
- قالب‌های فلزی، تخته چوبی و یا ورق فلزی برای اجرای مناطق توپر سقف.
انواع روش‌های اجرای سقف وافل
اجرای سقف وافل در مقایسه با سایر دال‌های بتنی مجوف آسان‌تر است. چرا که می‌توان با آموزش اولیه نیروی انسانی و استفاده از تجهیزات قابل دسترس، سقف وافل را اجرا نمود. در مقاله سقف وافل به طور مفصل راجع به خصوصیات آن توضیح داده شده.
سقف وافل به دو صورت (تخت و مدولار ) اجرا میشود:
1.اجرای تخت (معمولی)
مزایای اجرای تخت سقف وافل:
- سرعت بیشتر در زمان اجرای کار
- چیدمان دقیق تر قالب ها
- کیفیت بهتر بتن نمایان
- ایمنی کارگران
2.اجرای مدولار
مزایای اجرای مدولار سقف وافل:
- نیاز به ابزار کمتر از جمله پلای‌وود
- نیاز به دقت بیشتر حین اجرا
- مناسب انواع دهانه های متعارف
توجه: مراحل اجرای سقف وافل به روش مدولار و تخت تقریبا مشابه میباشد و فقط در استفاده از پلای‌وود و قالب فلزی تفاوت دارند. در روش مدولار عموما نیازی به فرش کردن سقف توسط پلای‌وود و یا قالب فلزی ندارد. در واقع پایه‌های اطمینان (جک،اسکافلد،…) در فاصله معین قرار گرفته و زیر سازی شبکه‌ای به وسیله قوطی‌ها انجام میشود. سبس قالب‌های وافل مستقیما روی قوطی‌ها قرار می‌گیرند.
مراحل اجرای سقف وافل
مراحل اجرای سقف وافل یک طرفه و وافل دوطرفه که اکثرا به روش تخت صورت می‌گیرد نیز تقریبا مشابه بوده و بطور کلی شامل مراحل زیر میشود.
1. زیرسازی سقف وافل
زیرسازی سقف بدین صورت میباشد که ابتدا پایه‌های اطمینان (جک فلزی،اسکافلد،داربست) در فواصل مناسب قرار گرفته؛ قوطی کشی اصلی و پس از آن قوطی کشی فرعی اجرا میشود. این عمل باعث میشود بار اعمال شده به زیرسازی، اول به قوطی فرعی سپس به قوطی اصلی و در آخر به پایه‌های اطمینان و زمین منتقل شود. نهایتا قالب‌های وافل روی زیرسازی انجام شده، طبق نقشه محاسباتی قرار می‌گیرند.
2. چیدمان قالب وافل
قالب‌های وافل طبق نقشه‌‌هایی که توسط مهندسین سازه طراحی و محاسبه شده، در محل قرار می‌گیرند. ضمن اینکه امکان دارد برخی نواحی، دال توپر بوده و نیازی به قالب نداشته باشد. مستحکم بودن قالب‌ها عبور و مرور روی آن‌ها را آسان می‌کند و سبک بودن قالب‌ها قرار گرفتن روی شبکه زیرسازی را نیز راحت می‌کند. در قالب‌های وافل محل قرارگیری قوطی‌ها تعبیه شده و باعث میشود در محل خود فیکس شوند. جنس قالب‌ها موجب شده که هنگام جداسازی نیاز به روغن کاری نداشته باشند.
3. آرماتوربندی سقف وافل
آرماتوربندی سقف وافل شبیه به دیگر سقفها میباشد. بدین صورت که ابتدا شبکه تحتانی آرماتور پایین تیرچه و به صورت طولی اجرا میشود (برای کاهش پرت آرماتور و افزایش ظرفیت مقاومتی سقف)، شبکه فوقانی آرماتور نیز مطابق با جزئیات نقشه اجرا میشود. آرماتورهای طولی و آرماتورهای تقویتی در صورتی که قالب وافل دوطرفه باشد در دو جهت متعامد، در صورتی که قالب وافل یک طرفه باشد در یک جهت کار گذاشته می‌شوند. سپس آرماتورهای عرضی در فواصل مشخص شده نقشه کار گذاشته می‌شوند.
از نکات مهم آرماتوربندی سقف وافل، کارگزاری کلاهک برشی در سر ستون‌ها و دیوارهای برشی میباشد.
4. بتن ریزی سقف
در سقف وافل مواد زائد، مانند قطعات یونولیت و … وجود ندارد. به همین دلیل هم بتن به راحتی فضای بین تیرچه‌ها و سطح روی قالب‌ها را پوشش می‌دهد. در این سقفها نیازی به دو مرحله‌ای کردن عملیات بتن ریزی نداریم؛ روان کننده‌ها و افزودنی‌های دیگر نیز جهت ویبره شدن بتن اضافه نمی‌شود. در سقف وافل، بتن برای پر کردن فضای زیر قالب‌ها نیاز به حرکت افقی مانند سقف‌های مجوف دیگر (کوبیاکس، یوبوت و ..) ندارد و سطح اکسپوز زیرین سقف هم بدون خرابی بتن حاصل خواهد شد.
5. برداشتن قالب‌ها
مرحله آخر بازکردن قالب‌ها و برداشتن پایه‌های اطمینان است که مطابق با جدول زیر انجام میشود.
جدول حداقل زمان لازم برای قالب برداری
| نوع قالب بندی | شرح و زمان | دمای مجاور سطح بتن (سلسیوس) | |||
|---|---|---|---|---|---|
| 24 و بیشتر | 16 | 8 | 0 | ||
| قالب قائم و ساعت | 9 | 12 | 18 | 40 | |
| دال ها | قالب زیرین، شبانه‌روز | 3 | 4 | 6 | 10 |
| پایه‌های، اطمینان شبانه‌روز | 7 | 10 | 15 | 25 | |
| تیرها | قالب زیرین، شبانه‌روز | 7 | 10 | 15 | 25 |
| پایه‌های، اطمینان شبانه‌روز | 10 | 14 | 21 | 36 | |
دقت کنید که عوامل زیر در مرحله آخر اجرای سقف وافل حائز اهمیت میباشد.
- زمان برداشتن قالب‌ها و پایه‌ها به دمای محیط ساختمان بستگی دارد.
- بازکردن قالب برای سقف وافل دو طرفه با سقف وافل یک طرفه متفاوت است.
- قالب های قائم چون دارای فشارجانبی و فاقد فشارقائم هستند زودتر باز می‌شوند.
- بازکردن قالب تیر به دلیل وزن بیشتر نسبت به دال زمان طولانی‌تری صرف میشود
اتصال قالب‌ها در اجرای سقف وافل به چه صورت انجام می‌گیرد؟
اتصال قالب‌های وافل یکی از مراحل مهم اجرایی این سقفها به شمار می‌رود که به دو طریق صورت می‌گیرد.
-
استفاده از قالب قفل‌دار:
این امر باعث سهولت و سرعت بالای اجرا و هم‌چنین ثابت ماندن قالب‌ها در کنار یکدیگر میشود. برای اطلاع از قیمت قالب وافل دوطرفه و قیمت قالب وافل یک طرفه به سایت سیوان‌لند مراجعه کنید.
-
استفاده از میلگردهای U شکل:
در این روش ابتدا قالب‌ها کنار هم چیده می‌شوند سپس میلگردهایی به شکل U درست می‌کنند. میلگردها از زیر، دو قالب کنار هم را با استحکام بالایی به یکدیگر متصل می‌کنند.
نوع قالب‌ها در اجرای سقف وافل چه تاثیری دارد؟
قالب وافل دوطرفه مربعی و قالب وافل یک طرفه مستطیلی شکل بوده و غیرماندگار است ضمن اینکه می‌توان بیش از 50 بار مجددا استفاده نمود. قالب‌های یوبوت، کوبیاکس و بابل دک به ترتیب مربعی، بیضوی و کروی شکل بوده ولی پس از بتن‌ریزی در دال مانده و ماندگار هستند. به همین دلیل اجرای سقف وافل نسبت به دیگر سیستم‌های اجرایی سقف محبوبیت بیشتری دارد و مقرون به صرفه‌تر است.
مدت زمان اجرای سقف وافل
شرایط پروژه، نیروی کار، حجم ابزار و مصالح تامین شده، برنامه اجرایی، از عواملی هستند که روی مدت زمان پروژه سقف اثر می‌گذارند. از مزایای سقف وافل نسبت به سایر سقف‌های بتنی مدت زمان آماده سازی آن میباشد. به‌طورتقریبی برای ساختمان‌های متعارف در بازه ۷ تا ۱۴ روز زمان برای اجرای سقف وافل احتیاج است.
عملیات قالب‌برداری باید به صورت گام به گام و بدون اعمال هرگونه ضربه ناگهانی صورت بگیرد. برای دهانه‌هایی با اندازه حدود 7 متر که از قالب وافل یک طرفه به صورت مساحتی استفاده کردیم، برداشتن کل قالب، داربست و زدن پایه‌های اطمینان به صورت یکجا مشکلی ندارد. برای دهانه‌های بزرگتر از 7 متر که از قالب وافل دو طرفه به صورت عددی استفاده کردیم، برداشتن قالب و زدن پایه اطمینان، حتما باید به صورت مرحله‌ای باشد.
سخن پایانی
امروزه اجرای سقف وافل در مقایسه با دیگر سیستم‌های اجرایی سقف مانند سقف تیرچه بلوک، یوبوت، کوبیاکس، بابلدک، تیردال و.. در پروژه‌های ساختمانی ایران رایج‌تر است. در این نوع سقف در صورتی که موارد فنی و اجرایی به دقت انجام نشود، می‌تواند موجب حادثه و ضرر اقتصادی گردد. امید است سیوان لند در این مقاله با ارایه نکات کارآمد راجع به اجرای سقف وافل به شما در انتخاب و خرید مناسب کمک کرده باشد.
