نبشی وال پست در دیوارهای پیرامونی ساختمان یکی از مراحل اجرایی سفتکاری است. این عمل به منظور مقاوم‌سازی ساختمان در مقابل حوادث طبیعی صورت می‌گیرد. در این مقاله به معرفی نبشی وال پست، دلایل اجرای وال پست، اجزای تشکیل دهنده وال پست و دیگر نکات مهم اجرایی نبشی وال پست می‌پردازیم.
نبشی وال پست (L-shaped Wall Post)، از اتصال 2 الی 4 نبشی به شکل یک تیر IPE تشکیل شده است. این نبشی‌های آهنی به عنوان یک ساپورت عمودی یا افقی در دیوار به کار می‌روند. که این کار به توزیع صحیح نیروهای وارد بر دیوار کمک می‌کند. در واقع نبشی وال پست، نیروهای ناشی از باد و زلزله را مستقیم بر ستون های اصلی ساختمان وارد می‌کند تا دیوارها در امان بمانند.نبشی وال پست، به عنوان یک ساپورت عمودی یا افقی در دیوار به کار می‌رود لازم است بدانید برای ساخت وال پست از ناودانی و قوطی پروفیل نیز بهره می‌گیرند. ولی به دلیل شکل قاب مانند وال پست ها، نبشی آهنی کاربرد بیشتر و مقرون به صرفه‌تری دارد.
مهم ترین ویژگی نبشی وال پست
برای ساخت قاب‌های سازه وغیرسازه‌ای می‌توان از وال پست استفاده نمود.
در دیوارهایی که ارتفاعشان 30 برابر ضخامت دیوار می‌باشد، حتما باید از وال پست استفاده کرد.
فرآیند اجرا و نصب وال پست عمودی برای دهانه‌های بزرگ، با جوشکاری از روی طبقه پایین تا زیر طبقه بالا انجام می‌گیرد.
چرا باید دیوارها را نبشی کشی کرد؟
مطابق با آیین‌نامه 2800، لبه آزاد دیوارها باید مهار گردد. به همین دلیل یکی از وظایف مهندس ناظر، الزام مالک به اجرای نبشی کشی، جهت مهار لبه‌های آزاد دیوارهای پیرامونی، در بازشوها و نیز دیوار جانپناه است. این مورد بهتر است در زمان شروع سفتکاری به مالک دستور کار شود. خرابی‌های زلزله بم نمونه‌ای از عدم نبشی کشی وال پست است.نبشی وال پست، به مهار لبه آزاد دیوار کمک می‌کند
مراحل اجرا وال پست
در ابتدا باید باید بدانیم با توجه به نوع ساختمان و نبشی مناسب وال پست، مصالح مورد نیاز و نحوه اجرا اندکی تغییر می‌کند. اما روشی که در ادامه ارائه می‌دهیم، برای اجرای کلی وال پست‌ها کفایت می‌کند.
قبل از بتن ریزی سقف، بیس پلیت باید زیر و روی تیر بتنی و محل اجرای وال پست اعمال گردد.
دقت کنید در صورتی‌که قبل از بتن ریزی بیس پلیت اجرا نشود، حتما باید پلیت‌ها را توسط رول بولت به تیرها از بالا و پایین، متصل نمود. به‌هیچ عنوان نباید برای نصب پلیت به تیرها، از میخ‌های فولادی 3 سانتی و برای نصب وال پست به تیرها از میلگرد استفاده کرد.
حتما قبل از جوشکاری وال پست‌ها، ابعاد داخلی ساختمان اندازه گیری شوند تا بعد از دیوار چینی دردسرساز نشود.
حداقل پروفیل مصرفی برای وال پست، نبشی 5 می‌باشد، اما در نهایت می‌بایست بر اساس نقشه‌های مصوب و نظر طراح سازه عمل شود.
حتما شاغول بودن و همراستایی افقی وال پست‌ها در هر طبقه توسط ریسمان کشی کنترل شود.
جهت اتصال بهتر وال پست با دیوار طرفین و جلوگیری از ترک خوردن ناشی از حرکات جانبی ساختمان در مرحله نازک کاری، روی آن را با رابیتس می پوشانند و با سیم گالوانیزه محکم می‌کنند.
اگر در سازه‌ای، وال پست در کنار ستون قرار گیرد، در چنین حالتی لازم است فاصله حدود 4 یا 5 سانتی‌متر رعایت شود و مابین این فاصله پلاستوفوم قرار گیرد.
حتما جوشکاری وال پست توسط فرد صاحب صلاحیت انجام شود.
موارد مربوط به وال پست باید از قبل توسط دستور کار، به مجری یا سازنده ابلاغ شده باشد.
نکات مهم اجرایی وال پست
چنانچه طول دیوار از 6 متر بیشتر باشد و ضخامت آن از 40 برابر ضخامت دیوار بیشتر باشد، به وال پست عمودی نیاز داریم.
چنانچه ارتفاع دیوار بیشتر از 3.5 متر باشد وال پست افقی قابلیت اجرا دارد.
علاوه بر دستورالعمل ذکر شده برای استفاده از وال پست افقی، محدودیت 30 برابر ضخامت دیوار نیز در نظر گرفته شده است.
اگر طول دیوار از 6 متر و ضخامت آن از 04 برابر ضخامت دیوار بیشتر باشد، به وال پست عمودی نیاز داریم.
سایز نبشی وال پست باید چقدر باشد؟
برای داشتن یک وال پست ایمن و مستحکم، باید سایز نبشی وال پست، حداقل 4 یا 5 سانتی‌متر باشد. در صورت استفاده از قوطی پروفیل، می‌توانید از قوطی‌های مربعی سایز 50 تا 150میلی‌متری استفاده می‌شود.
چگونه مقدار نبشی مصرفی را محاسبه کنیم؟
برآورد میزان مصالح درهرمرحله ازساخت وساز اهمیت بسیار دارد. نبشی‌ها به دو صورت نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی، تولید و روانه بازار می‌شوند. توسط فرمول‌های جدول اشتال نبشی و وزن نبشی می‌توان مقدار و هزینه‌های نبشی وال پست را حساب نمود.
ضوابط طراحی وال پست با مقطع نبشی
طبق جداول مندرج در نشریه 819 و ضوابط پیوست ششم استاندارد 2800، اجزای غیرسازه‌ای ساختمان شامل دیوار خارجی، تیغه و دیوار داخلی، نماکاری، جان پناه و راه‌پله است. در ادامه راجع به ابعاد و فواصل نبشی وال پست توضیح داده خواهد شد.
وال‌پست‌های قائم و افقی هنگامی که طول دیوار از 4 متر گریز نماید، اجرای وادار قائم و هنگامی که ارتفاع آزاد دیوار از 3.5 متر تجاوز کند، اجرای وادار افقی به منظور کاهش ارتفاع آزاد دیوار، الزامی است.
فاصله جداسازی دیوار از ستون‌ها به اندازه 0.01 ارتفاع کف تا کف طبقه، در نظر گرفته شود.
فاصله جداسازی دیوار از سقف، باید برابر با دو مقدار 25 میلی‌متر و حداکثر خیز دراز مدت تیر، در نظر گرفته شود.
فاکتورهای تعیین کننده مقاطع مناسب نبشی وال پست‌ها به شرح زیر است:
ارتفاع دیوار
ضخامت دیوار
تعداد طبقات ساختمان
مصالح ساختمان
سرعت باد غالب در منطقه
میزان ریسک‌پذیری منطقه در برابر زلزله
در جدول زیر می‌توانید اطلاعات مربوط به «وال پست دیوارهای داخلی با مقطع نبشی برای ساختمان ده طبقه (برای دیوارهایی تا ارتفاع 3m)» را مشاهده کنید. برای اطلاعات بیشتر در مورد نبشی وال پست ساختمان‌های با تعداد طبقات و میزان خطرپذیری متفاوت می‌توانید به پیوست ششم استاندارد 2800 مراجعه کنید.
ساختمان ده طبقه میزان خطر پذیری نسبی طبقه A=0.2 ،g0.25
مقطع پیشنهادی : ضخامت دیوار 10 cm
نوع دیوار
فاصله بین المان نگهدارنده قائم وال پست m
0.1-0.2
2-3
3-4
طبقات اول تا سوم
دیوار ساخته شده از بلوک AAC
4L30H100
4L30H100
4L30H100
دیوار ساخته شده از بلوک لیکا و سفال
4L30H100
4L30H100
4L30H100
دیوارهای آجری
4L30H100
4L40H100
4L40H100
طبقات چهارم تا هفتم
دیوار ساخته شده از بلوک AAC
4L30H100
4L30H100
4L30H100
دیوار ساخته شده از بلوک لیکا و سفال
4L30H100
4L30H100
4L30H100
دیوارهای آجری
4L30H100
4L40H100
4L40H100
طبقات هشتم تا دهم
دیوار ساخته شده از بلوک AAC
4L30H100
4L30H100
4L30H100
دیوار ساخته شده از بلوک لیکا و سفال
4L30H100
4L30H100
4L40H100
دیوارهای آجری
4L40H100
4L40H100
4L50H100
سخن پایانی
در صورت بروز حوادث طبیعی و غیرطبیعی که می تواند خسارات جبران ناپذیری برای سازه به همراه داشته باشد. باید برای بالا بردن استحکام هرچه بیشتر تلاش کنیم که در این مقاله از راهکارهایی که تاکنون توسط سازمان نظام مهندسی کشور تأیید شده، بهره گرفتیم. یکی از این روش‌ها اجرای وال پست در سازه می‌باشد.
