نبشی‌ها که نوعی پروفیل فولادی هستند را می‌توان یکی از مهم ترین و پرکاربردترین نوع از آهن آلات در صنعت ساختمان سازی به شمار آورد. تولید این نوع آهن آلات در اشکال گوناگون سبب شده تا در موقعیت‌های مختلفی از آن استفاده کنند. البته آنها را براساس معیارهای متفاوتی می‌توان دسته بندی کرد که در ادامه‌ی مقاله به آن خواهیم پرداخت.
نبشی چیست؟
نبشیهای مقاطعی فولادی میباشند که سطح مقطع آنها از دو ظلع عمود بر هم تشکیل شده است. این آهن آلات را به دو روش نورد گرم و سرد تولید می‌کنند. بهتر است بدانید که وظیفه‌ی آن تنها اتصال بخش‌های مختلف سازه به یکدیگر نیست بلکه نقش اصلی آنها یکنواخت کردن توزیع بار جهت جلوگیری از تخریب سازه میباشد. باید به این نکته توجه داشته باشید که از آنجایی که سازه‌های در محیط‌های متنوعی ساخته می‌شوند، باید در هر محیط با توجه به شرایط آب و هوایی و دیگر عوامل، از نوع یا جنس خاصی از آنها استفاده کنید. یکی دیگر از نکات مهم در زمان خرید نبشی انداه‌ی آنها است زیرا می‌تواند بر وزن سازه تاثیر گذار باشد.
کاربردهای نبشی
اگر شما هم از آن دسته افرادی باشید که با این آهن آلات سر و کار دارند باید بدانید که معمولا از آن در ساخت انواع چهارچوب‌ها، پایه‌ها، پایههای ستونی جهت ایجاد فنس، ساخت پلکان، ساخت دکل و خرپا، ساخت درپوش و سقف‌های سبک، ساخت شیروانی، ساخت مهره‌های مرتفع و از همه مهم تر برای ساخت پشت بندها و مهارهای جانبی بین ستون‌ها از این محصول استفاده می‌کنند. البته بهتر است بدانید که نوع فلزی آن در سازه‌ها به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این از نوع فلزی این محصول به عنوان پشت بند یا سفت کننده جهت اتصال تیر و ستون استفاده می‌کنند.
در برخی موارد نیز از آن به عنوان مهار کننده‌ی نیروی وارده از تیر به ستون استفاده می‌شود. گاهی اوقات نیز از سازه‌های فولادی یک نبشی به عنوان تیرهایی جهت حمایت از بارهای توزیع شده استفاده می‌کنند. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از این محصولات در اندازه‌ی 50 تا 150 میلی متری جهت اتصالات گوناگون استفاده می‌کنند.
- استفاده از نوع لقمه‌ای این محصول در سازه‌های مربوط به آسانسور
- به کارگیری تیرچه نبشی در سقف‌های کرومیت
- به کارگیری در باد بندها و سازه‌های LSF
- اتصالات ساده در سازه
- ساخت ستون و خرپا
- ماشین آلات صنعتی
- مهار دیوارهای سفالی
- دکل‌های انتقال نیرو
انواع نبشی‌ها
این آهن آلات را براساس معیارهای مختلفی می‌توان دسته بندی کرد. در ادامه این دسته بندی‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.
براساس نحوه تولید
این آهن آلات را براساس نحوه‌ی تولید به دو دسته‌ی پرسی و فابریک تقسیم می‌شوند.
پرسی
این محصولات با استفاده از یک ورق آهنی با طول 6 متر تولید می‌شوند که به آن شکل می‌دهند و به صورت نبشی آهن در می‌آورند. به طور کلی در روش پرسی، ورق‌های رول شده را برش می‌دهند و با استفاده از دستگاهی به نام رول فورمینگ، آنها را به روش نورد سرد به محصول نهایی تبدیل می‌کنند. در این روش زاویه‌ی داخلی تا حد امکان 90 درجه در نظر گرفته می‌شود. معمولا نبشی‌هایی که با این روش تولید می‌شوند به صورت بال مساوی هستند.
جنس این محصولات از فولاد ساختمانی St37 میباشد. از آنجایی که قیمت ورق‌های مورد نیاز برای ساخت این محصول به روش پرسی نسبت به بلوم کمتر است، قیمت نبشی تولید شده به این روش کمتر بوده و البته مقاومت کمتری هم دارند.
فابریک
محصولی که در تولید آن از نورد گرم استفاده می‌کنند به نبشی فابریک شهرت دارد. در این روش اسلب‌های گداخته را شکل می‌دهند که خواص مکانیکی متفاوتی نسبت به نوع پرسی دارد. برش کاری، سوراخکاری و خم کردن این محصول بسیار راحت است و به همین دلیل است که از آنها در مواردی که نیاز به انجام این موارد است استفاده می‌کنند. یکی از این کاربردهای ساخت قفسه‌های آهنی برای نگهداری کالا میباشد.
برای تولید نبشی‌ها به این روش ابتدا شمش‌های فولادی را درون کوره‌های حرارتی قرار داده و آن را حرارت می‌دهند. سپس آن را از قفسه‌های نورد عبور می‌دهند که سبب افزیش طول آنها و کاهش مقطع این محصول می‌شود. سپس دوباره آن را از قفسه‌های نورد عبور می‌دهند و در سایزهای مختلف برش می‌دهند.
جدول ویژگی‌های انواع نبشی براساس نحوه تولید
| فابریک ( نورد گرم ) | پرسی ( نورد سرد ) |
| هزینه‌ی بالا | هزینه‌ی پایین |
| بهره‌وری بسیار زیاد | بهره‌وری متوسط |
| ابعاد نامحدود | ابعاد محدود |
براساس شکل ظاهری
در این دسته بندی می‌توان نبشی‌ها را به دو دسته‌ی بال مساوی و بال نامساوی تقسیم کرد.
بال مساوی
همانطور که از نام آنها مشخص است، دارای بال‌های با طول برابر میباشند. نبشی‌ها را در نقشه‌های ساختمانی با حرف انگلیسی L مشخص می‌کنند و برای نشان دادن بال مساوی بودن آنها پس از حرف L، سایز بال را درج می‌کنند. به عنوان مثال L400 نشان دهنده‌ی نوع بال مساوی با اندازه‌ی بال 400 میلی متر میباشد. تقاضا برای نوع بال مساوی از نوع بال نامساوی بیشتر است.
اسپیرال
این محصولات نوعی از نبشیهای بال مساوی سبک هستند که در ساتیزهای 20*20*2 تا 50*50*5 میلی متر تولید می‌شوند که در بازار با نام گرم نورد دیده‌ی بال مساوی نیز شناخته می‌شوند.
بال نامساوی
نام این محصول نیز گویای شکل ظاهری آنها است. بال آنها نابرابر بوده و تنها در موارد خاصی از آن استفاده می‌کنند که امکان استفاده از نوع بال مساوی وجود نداشته باشد. به همین دلیل کارخانه‌های کمی اقدام به تولید آنها می‌کنند. در نقشه‌های ساختمانی این آنها را با حرف L نمایش می‌دهند و دو عدد پس از آن نشان دهنده‌ی طول هریک از بال‌های آن است. به عنوان مثال L200*100 یک نبشی بال نامساوی است که طول یکی از بال‌های آن 200 میلی متر و طول بال دیگر آن 100 میلی متر است.
براساس جنس
تفاوت در متریال اولیه‌ی تولید نبشی سبب شده تا انواع گوناگونی از آن تولید و وارد بازار شود.
گالوانیزه
از آنجایی که این محصولات از ورقه‌های آهنی تولید شده‌اند، جهت جلوگیری از زنگ زدن آن از یک پوشش فلزی روی آن استفاده می‌کنند که گالوانیزه نام دارد. از نوع گالوانیزه این محصولات در محیط‌هایی که امکان خوردگی سازه وجود دارد استفاده می‌کنند.
ضد زنگ
جهت افزایش مقاومت نبشی در برابر خوردگی، با استفاده عملیاتی در کارخانه، آن را به محصولاتی ضد زنگ تبدیل می‌کنند. این محصولات ضد زنگ در دو نوع T316 و T304 تهیه و در بازار موجود هستند. نوع 304 آن به روش نورد گرم تولید شده و در موقعیت‌هایی که در معرض عواملی همچون عناصر شیمیایی و آب نمک قرار دارند مناسب هستند. عملیات‌هایی همچون جوشکاری و برشکاری نیز به راحتی روی این محصول انجام می‌شود.
در نوع T316 نیز پوششی از کروم، نیکل و مولیبدن برای محافظت از آن قرار گرفته است. این محصولات در مقایسه با نوع 304 مقاومت بالاتری داشته و از آن به عنوان قفسه برای نگهداری کالاها و یا پایههای ضد زنگ در صنایع دریایی استفاده می‌کنند.
لقمه
در صنعت به نبشیهای خرد شده، نبشی لقمه گفته می‌شود که معمولا در سازه‌های مربوط به آسانسورها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
پلاستیکی
شاید عجیب باشد که بدانید نبشی‌ها از پلاستیک نیز تولید می‌شوند. این محصولات در سایزها و ابعاد مختلف جهت مصارفی همچون بسته بندی میوه، کاشی و سرامیک و ورق‌های فلزی استفاده می‌شوند. این محصولات یکی از بهترین گزینه‌ها برای محافظت از لبه‌های تیز گوشه‌ی کالاها در بسته بندی و حمل و نقل میباشد.
PVC
این محصولات در ضخامت‌های مختلفی جهت استفاده در سردخانه‌ها تولید می‌شوند.
تاشو PVC
همانطور که از نام این آن مشخص است قابلیت تاشدگی دارند. این محصول تا 180 درجه تا می‌شوند و در دکوراسیون از آنها استفاده می‌شود. این نبشی می‌تواند به راحتی زوایا را پوشش دهد بدون اینکه مشکل ترک خوردگی یا شکستگی داشته باشد.
نبشی آلومینیوم
این محصولات از آلومینیوم ساخته شده‌اند و به کار بردن این فلز برای ساخت این نوع نبشی سبب شده تا نسبت به نوع فولادی شهرت بیشتری داشته باشد. زیرا فلز آلومینیوم ویژگی‌های خاص و منحصر به فردی دارد. این محصولات را به روش‌های گوناگونی تولید می‌کنند که شکل ظاهری متفاوتی نیز دارند.
سایز و ابعاد نبشی
از سایز نبشی‌ها برای نامگذاری آنها روی نقشه ساختمان استفاده می‌کنند. به طوری که سه عدد درج شده در جلوی حرف L به ترتیب طول بال اول، طول بال دوم و ضخامت آن میباشد. به عنوان مثال L60*60*8 یک نبشی بال مساوی با طول بال 60 میلی متر و ضخامت 8 میلی متر میباشد.
استانداردهای نبشی
نبشی‌ها استانداردهای خاص خود را در سراسر جهان دارند. این محصولات با استانداردهای زیر تولید می‌شوند:
- GOST 8510
- GOST 8240
- DIN EN 10056-1
- ASME S1-36
- ASTM A36
کلام پایانی
به طور کلی باید بگوییم که نبشیهای یکی از محصولات پرکاربرد در صنعت ساختمان سازی میباشد که می‌تواند در افزایش استحکام سازه به شما کمک کند. تنوع در این محصول سبب شده تا نه تنها در صنعت بلکه در صنایع گوناگونی همچون بسته بندی و … از آن استفاده کنند. به دلیل تنوع در این محصولات بهتر است که قبل از اقدام به خرید این محصولات، حتما نوع کاربرد خود از این محصول را مشخص کنید تا بتوانید گزینه‌ی مناسبی را انتخاب کنید.
