یکی از مهم ترین و اصلی ترین نوع موتورهای آسانسور، موتورهای گیربکس هستند که کلیه‌ی عملیات بالا بردن و پایین آوردن کابین را بر عهده دارد. در واقع نیرویی که لازم است تا آسانسور جا به جا شود از طریق موتور گیربکس آسانسور تامین می‌شود. اجزای دیگری همچون فلکه گیربکس و ترمز الکتریکی نیز در این عملیات تاثیر گذار است. موتور گیربکس آسانسور به دلیل هماهنگی بیشتر میان تولید توان و مصرف توان در بهینه ترین حالت ممکن، به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه به بررسی بیشتر این موتورها خواهیم پرداخت.
موتور گیربکس آسانسور چیست؟
امروزه در اکثر ساختمان‌های تجاری و مسکونی کم جمعیت، از ماشین‌های بالابر AC تک سرعته و دو سرعته استفاده می‌کنند. گستردگی دسترسی به درایوهای AC با سرعت‌های مختلف استفاده از آن‌ها را به طور معمول افزایش داده و همین سبب شده تا در الکتروگیربکس آسانسوری، از آن‌ها استفاده شود. این انتخاب خطرات را به حداقل رسانده و بازدهی عملکرد را نیز افزایش می‌دهد. موتور گیربکس آسانسور باید ضمن کاهش مصرف انرژی، حداکثر کارایی را نیز داشته باشد.
مشخصات فنی موتور گیربکس آسانسور
در واقع هسته‌ی اصلی آسانسورها، موتور و گیربکس آن‌ها می‌باشد. موتورهای آسانسوری که با استفاده از سیستم نیروی کششی کار می‌کنند به دو گروه دسته بندی می‌شوند. این دو دسته همان موتورهای گیربکس دار و بدون گیربکس ( گیرلس ) هستند. اما باید بگوییم که نوع گیربکس دار آن نیز خود در دو دسته موجود هستند. آسانسورهایی که از این موتورها استفاده می‌کنند با توجه به نوع کاربری و درایو راه انداز جریان AC، به صورت تک سرعته و دو سرعته تولید و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تمام موتورهای آسانسور دارای پولی می‌باشند که کابل بکسل روی آن‌ها نصب شده و جا به جایی که در اثر وزنه‌ی تعادل صورت می‌گیرد را به حرکت کابین تبدیل می‌کنند. تفاوت موتور گیربکس آسانسور تک سرعته و دو سرعته در نحوه‌ی راه افتادن و استارت آسانسور و همچنین نحوه‌ی ایستادن و ترمز آن است.
ظرفیت آسانسورهای گیرلس
آسانسورهایی که از موتورهای گیربکسی استفاده می‌کنند با حداکثر سرعت 2.5 متر بر ثانیه و حداکثر کورس حرکتی 75 متر دارد و این مقدار در موتور آسانسور گیرلس، حداکثر 10 متر بر ثانیه و کورس حرکتی 600 متر می‌باشد. اما ظرفیت در هر دو نوع موتور آسانسور گیربکسی و گیرلس یکسان می‌باشد.
محاسبه‌ی توان موتور گیربکس آسانسور
به طور کلی می‌توان گفت که سرعت آسانسور به جز در مواقعی که می‌ایستد و یا دوباره شروع به حرکت می‌کند، یک سرعت ثابت و دائمی می‌باشد. این سرعت دائمی همان چیزی است که موتور آسانسور تعیین خواهد کرد، و نحوه‌ی محاسبه‌ی توان مورد نیاز آسانسور برای به حرکت در آمدن و تاثیر موتور گیربکس آسانسور در آن، عامل بسیار مهمی در جهت سرعت و کنترل این سرعت خواهد بود.
به طور کلی فرمول نهایی و استاندارد برای تعیین این توان و انتخاب صحیح موتور گیربکس آسانسور، حاصل ضرب دورانی در گشتاور خروجی می‌باشد. پس از بدست آوردن توان موتور آسانسور، مهندسی اقدام به انتخاب بهترین موتور خواهند کرد.
نحوه عملکرد موتور گیربکس آسانسور
مکانیزم عملکرد این موتورها به این صورت است که انرژی الکتریکی اولیه را که از طریق موتور الکتریکی تامین شده بود، به توان مکانیکی که در سیستم انتقال قدرت استفاده می‌شود تبدیل می‌کند. آسانسورها معمولا از یک موتور الکتریکی و یک گیربکس حلزونی تشکیل شده‌اند که گیربکس‌های حلزونی شامل یک چرخ دنده مارادون و یک چرخ دنده‌ی حلزونی هستند. این چرخ دنده‌ها نه تنها سرعت کشش پولی را کاهش می‌دهند، بلکه می‌توانند جهت چرخش آن را نیز تغییر دهند. کاهش سرعت چرخش که به وسیله‌ی گیربکس کاهنده‌ی سرعت انجام می‌شود، سبب افزایش گشتاور خروجی خواهد شد.
در نتیجه‌ی این عملیات، این توانایی در آن به وجود میآید که اشیای سنگین تری را با توجه به قطر پولی، بلند و جا به جا کند. دلیل به کارگیری گیربکس حلزونی در کاربری اسانسور به این دلیل است که فشرده بوده و توانایی ایستادگی بیشتری را در برابر بارهای ضربه‌ای دارد. علاوه بر این، می‌تواند به راحتی با شفت موتور آسانسور کوپل شود. نسبت تبدیل گیربکس حلزونی به کار رفته در موتور آسانسورها معمولا بین 12 تا 30 می‌باشد.
به محض اینکه دکمه‌ی طبقات فشرده می‌شود، الکتروموتور راه اندازی شده و گیربکس سبب جا به جایی سیم بکسل می‌شود و وزنه‌ی تعادل خلاف جهت کابین شروع به حرکت می‌کند. بنابراین در این نوع گیربکس‌ها تنها الکتروگیربکس سبب حرکت سیم بکسل نخواهد شد، بلکه وزنه‌ی تعادل به حرکت آن کمک خواهد کرد.
نحوه‌ی عملکرد موتور گیربکس آسانسور به این صورت است که توان مکانیکی اولیه را به توان مکانیکی قابل استفاده در سیستم تبدیل می‌کند. اصطکاکی که بین طناب و شیار قرقره‌های روی پولی وجود دارد، سبب ایجاد نیروی کششی بین درایو کششی و طناب خواهد شد.
اجزا و قطعات موتور گیربکس آسانسور
- الکتروموتور
- گیربکس
- فلکه یا پولی گیربکس
- ترمز الکتریکی
مزایای آسانسورهای گیربکس دار
- سرعت این آسانسورها می‌تواند از 0.1 تا 3 متر بر ثانیه طراحی شود.
- در این آسانسورها ابعاد گیربکس و موتور بزرگ می‌باشد.
- قطعات این موتور چون حجم زیادی دارند در محفظه‌ای به نام موتور خانه آسانسور و در بالاترین طبقه نصب می‌شوند.
برندهای تولید کننده موتور گیربکس آسانسور
آسانسورهای موتور گیربکس، دارای انواع گوناگونی هستند که از نظر عملکرد تفاوت هایی با هم دارند. علاوه بر این تنوع در برندهای تولید کننده‌ی موتور گیربکس آسانسور سبب شده تا نسبت به قبل رونق بیشتری داشته باشند. از انواع برندهای تولید کننده‌ی این موتورها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- موتور ساسی ایرانی
- موتور آسانسور ایتال
- موتور آکار ترک
- موتور گیربکس آسانسور بهران
- موتور گیربکس آسانسور سیتور
- موتور گیربکس آسانسور یاران
- موتور گیربکس آسانسور ایتالیا
- موتور گیربکس آسانسور شیندلر
- موتور گیربکس آسانسور مونتاناری
قیمت موتور گیربکس آسانسور
با الطبع قیمت موتور آسانسور با سایر آسانسورها متفاوت خواهد بود. چند سالی است که واردات موتور آسانسور در کشور ما رایج شده و قیمت موتور آسانسور ایرانی نسبت به بقیه‌ی موتورهای خارجی مناسب تر است و کیفیت آن نیز با نمونه‌های خارجی برابری می‌کند. نصب این نوع موتورها نیز برای آسانسورها راحت تر از موتورهای ایتالیایی است و نصابان علاقه‌ی بیشتری برای نصب آن‌ها دارند. عوامل گوناگونی می‌تواند روی قیمت موتور گیرلس آسانسور تاثیر بگذارد. برخی از این عوامل عبارتند از: توان موتور، سرعت موتور، برند تولید کننده‌ی موتور گیربکس آسانسور و … .
کلام پایانی
موتورهای گیربکس دار، مانند هر محصول دیگر دارای تعدادی مزایا و معایب است که در این مقاله به آ پرداختیم. شما برای خرید موتور گیربکس آسانسور نیاز به اطلاعاتی دارید تا از قبل آن‌ها را بررسی و با نمونه‌های دیگر مقایسه کنید. این مقاله به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب کنید و بازدهی مورد نظر خود را از آن داشته باشید.
