خانه شمالی و جنوبی

بی‌شک اصطلاح خانه شمالی و جنوبی بارها به گوشمان خورده است. در خیلی از مواقع، بنگاه‌های املاک برای شناسایی خانه‌ی موردنظرشان، از اصطلاح شمالی و جنوبی بودن خانه استفاده می کنند. برای یافتن پاسخ این سوال که خانه شمالی بهتر است یا جنوبی، ادامه مطالب را از دست ندهید.

منظور از خانه شمالی و جنوبی چیست؟

اغلب ما خانه شمالی و جنوبی را با تعریف ساده و کهنه آن می‌شناسیم. یعنی گمان می‌کنیم خانه‌ای که در ورودی آن به حیاط باز شود، شمالی و خانه‌ای که در آن به خود ساختمان باز شود جنوبی است. گر چه این تعریف تا حدی درست است اما کامل نیست. جزئیات زیادی در پیوستگی با خانه‌ شمالی و جنوبی وجود دارد که بیشتر ما نمی‌دانیم.

جهت‌گیری‌های منزل از نظر جغرافیایی

خانه‌ شمالی و جنوبی

قبل از هر چیز باید بتوانیم جهت جغرافیایی خودمان را تشخیص دهیم. اگر در کوچه یا خیابان طوری بایستیم که دست راستمان به سمت خورشید قرار بگیرد، در این حالت روبه‌روی ما شمال و پشت سرمان جنوب خواهد بود. بنابراین ساختمان‌هایی که روبه‌رویمان قرار دارند شمالی و ساختمان‌های پشت سرمان جنوبی محسوب می‌شوند. البته اگر ساکن تهران هستیم یک راه بهتر این است که کوه‌های البرز را پیدا کنیم، این کوه‌ها در شمال تهران واقع‌اند. یا مثلاً در شهرهای شمالی کشور دریا جهت شمال را نشانه می‌دهد.

خانه‌ی غربی و شرقی

باید بدانیم که دسته‌بندی ساختمان‌ها فقط به شمالی و جنوبی بودن منزل محود نمی‌شود. به طور نمونه اگر ما طوری بایستیم که دست راستمان به سمت خورشید باشد اما روبه‌رو و پشت سرمان راست خیابان باشد، در این صورت خانه‌هایی که در چپ و راست ما قرار دارند خانه‌های شرقی و غربی هستند.

خانه‌‌‌های نبش خیابان

گاهی پیش می‌آید که سر نبش هر کوچه یا خیابان  یک منزل یا دو منزل وجود داشته باشد. در این صورت به خانه‌ای که از دو طرف مشرف به کوچه یا خیابان و از دو طرف دیگر به خانه‌ی همسایه مشرف است، دونبش گفته می‌شود. هم‌چنین خانه‌ای که از سه طرف به خیابان و از یک طرف به خانه‌ی همسایه مشرف است را سه نبش می‌گوییم.

خانه‌ی دوکله

به خانه‌ای دوکله می‌گوییم که از شمال و جنوب (یا شرق و غرب) به دو کوچه یا خیابان هم‌جوار راه داشته باشد. یعنی بتوانیم از دو در متفاوت منزل به دو کوچه یا خیابان موازی رفت وآمد کنیم.

ساختمان‌های چندواحدی

در ساختمان‌های چندواحدی همه‌ی واحدها شمالی یا جنوبی نیستند. بلکه تعدادی از واحدها سمت حیاط ساختمان و شماری از واحدها سمت خیابان هستند. بسته به اینکه خود ساختمان شمالی یا جنوبی باشد هر یک از این واحدها ویژگی‌های متفاوتی خواهند داشت.

تأثیر خانه شمالی و جنوبی یا شرقی و غربی بر آب و هوا

اگر باد ناحیه‌ای که در آن سکونت دارید، در جهت غرب به شرق یا وارونه باشد، با باز کردن پنجره‌های شرقی و غربی ساختمان، دیگر نیازی به پنکه ندارید. اما دیوارهای خانه‌های شرقی-غربی در زمستان سردتر و در تابستان گرم‌تر از خانه‌های شمالی-جنوبی‌اند.

نور خانه‌های جنوبی گرم و دلپذیر بوده و در زمستان مهار دمای خانه آسان است. دقیقاً به همین خاطر در مناطق سردسیر، خانه‌های جنوبی گزینه‌ی بهتری هستند. در مقابل خانه‌های شمالی در فصل تابستان خنک‌ترند و این مدل خانه‌ها در مناطق گرم و کویری پسندیده ترند.

نورگیر خانه‌های شمالی و جنوبی

خانه‌های شمالی نور مستقیم خود را از جنوب می‌گیرند و از سمت شمال تنها نور غیرمستقیم (به شکل پاسیو یا نورگیر) دارند. در ساختمان‌های چندواحدی، واحدهای رو به حیاط به خاطر داشتن پنجره‌های بزرگ، نسبت به واحدهای عقب ساختمان، نورگیری بهتری دارند. معمولاً پنجره‌های واحدهای عقبی یا ارتفاع کمی از سطح دارند یا ارتفاع زیادی دارند تا به خانه‌های مقابل مشرف نباشند، در نتیجه اینکه معمولا منظره یا به اصطلاح ویوی خوبی نخواهند داشت.

خانه‌های جنوبی از هر دو طرف روشنایی می‌گیرند و درنتیجه اینکه به نورگیر یا پاسیو نیاز ندارند. در ساختمان‌های جنوبی چندواحدی هم تفاوتی بین واحدهای جلویی و عقبی نیست. به خاطر همین هم هست که خانه‌های جنوبی معمولاً خانه‌های گران‌تری هستند.

در خانه یا ساختمان‌های شرقی وغربی، واحدهای شرقی از اولین ساعات روز تا ظهر روشن و سرزنده‌اند، و به همین دلیل مناسب افراد سحرخیزند. در عوض واحدهای غربی آفتاب طولانی‌مدت و گرم عصر را دارند. نور خانه‌های غربی گرچه گرمای نور خانه‌های جنوبی را ندارد اما از آن‌جایی که شدت نور آن بیشتر است به درد کسانی می‌خورد که علاقه‌مند به نگهداری از گل و گیاه‌اند.

تأثیر شمالی و جنوبی یا شرقی و غربی بودن خانه بر قیمت

از آنجایی که خانه‌های جنوبی به نورگیر و پاسیو نیاز ندارند، زیربنای مفید بیشتری نسبت به خانه‌های شمالی دارند. بر همین اساس امکان تأمین پارکینگ کافی هم در این ساختمان‌ها بیشتر است. از طرف دیگر واحد رو به حیاط و واحد پشتی در این ساختمان‌ها تفاوت چندانی از جنبه نورگیر بودن ندارند. همه‌ی این عوامل در کناره هم سبب گران‌قیمت‌تر بودن خانه‌های جنوبی نسبت به خانه‌های شمالی شده است.

در خود ساختمان‌های شمالی نیز معمولاً واحد رو به حیاط بهای بیشتری نسبت به واحد پشتی دارد. البته واحد پشتی مزایایی دیگری مثل کم بودن سر و صدا و گرد و غبار  را دارند و به همین خاطر نیز عده‌ای این واحدها را ترجیح می‌دهند.

قیمت خانه‌های شرقی-غربی بسته به موقعیت کوچه و خیابان و نقشه‌ی خانه متغیر است. در پایان خوب است بدانیم قیمت خانه‌های چندبر به علت نورگیری عالی از چند جهت، دسترسی خوب، امکان ساخت و ساز راحت‌تر و زیربنای مفید بیشتر، نسبت به خانه‌های یک بر  بالاتر است.

نقشه براساس جهت‌گیری جغرافیایی

در آپارتمان‌های شرقی-غربی بهتر است اتاق خواب‌ها در شرق منزل و نشیمن و آشپرخانه در غرب خانه قرار داشته باشند. در خانه‌ شمالی و جنوبی بهتر است آشپزخانه به سمت روشنایی شمال و اتاق‌خواب‌ها به سمت روشنایی جنوب که نور مستقیم است قرار بگیرند. البته در خانه‌های جنوبی که از دو طرف نور مستقیم دارند، این موضوع چندان تفاوتی نمی‌کند.

علاوه بر تشخیص شمالی و جنوبی بودن خانه، لازم است که سبک زندگی و سلیقه‌ی خودمان را به خوبی بشناسیم و با در نظر گرفتن تمام نکات مربوط به خانه شمالی و جنوبی، انتخابی پسندیده و درست انجام دهیم.

خانه شمالی وجنوبی کدام بهتر است ؟

با وجود این تفاوت‌ها نمی‌توان گفت خانه‌های شمالی به طور مطلق بد و خانه‌های جنوبی به طور مطلق خوب هستند. علاوه بر تشخیص شمالی و جنوبی بودن خانه، لازم است که سبک زندگی و سلیقه‌ی خودمان را به خوبی بشناسیم و با در نظر گرفتن تمام نکات مربوط به شمالی و جنوبی بودن خانه، انتخابی مناسب و درست انجام دهیم.

اگر به نور آفتاب علاقه دارید، به سراغ خانه‌های جنوبی بروید. اما اگر به خانه‌های تاریک‌تر و خنک‌تر علاقه دارید یا از آن دست خانواده‌هایی هستید که در طول روز مشغول کار و فعالیت هستند و از بودجه کافی برای خرید خانه برخوردار نیستند، پیشنهاد می‌شود که اقدام به خرید خانه‌های شمالی کنید.

کلام پایانی

انتخاب خانه شمالی و جنوبی بستگی به موارد و جنبه‌های متفاوتی دارد که با شناخت این جوانب و در نظر گرفتن سبک زندگی و ترجیحات خودتان می‌توانید منزل مناسبی را برای خود انتخاب کنید.