تنوع میلگردها بسیار زیاد بوده و انواع میلگردها از نظر قطر، شکل ظاهری، سایز، گرید و فاکتورهای دیگر در دسته‌بندی‌های مختلفی قرار داده میشوند. در نتیجه هر کدام هم ویژگی‌های خاص خود را دارند. در این مقاله به بررسی این دسته‌بندی‌های مختلف می‌پردازیم و انواع میلگردها را با هم مقایسه خواهیم کرد.
انواع گرید میلگرد
تولید میلگردها در هر کشوری براساس استانداردهای ملی و بین‌المللی صورت می‌گیرد. که این استانداردها عموما براساس شرایط هر کشور تعیین و مقرر میشوند. در ایران نیز این استانداردها پیرو استانداردهای روسی هستند. طبق این استانداردها انواع گرید میلگرد در ایران به دستههای A1، A2، A3، A4 تقسیم میشوند.
میلگرد A1
این میلگردها صاف و بدون آج هستند. میلگرد A1 درصد کربن کمی دارند و انعطاف و شکل‌پذیری آن‌ها بالاست. مقاومت کششی آن‌ها 3600 و مقاومت تسلیمشان 2400 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. در سایزهای 6 تا 20 میلیمتر تولید میشوند و با علامت مشخصه‌ی س240 شناخته میشوند.
میلگرد A2
این دسته میلگردها نسبت به دسته‌ی A1 سختی بیشتر اما نسبت به دستههای بعدی سختی کمتری دارند؛ و به همین خاطر نیز به میلگرد نیمه‌سخت شناخته میشوند. میلگرد A2 آجدار است و آج آن حالت مارپیچ دارد و در کل طول میلگرد ادامه دارد. مقاومت کششی آن‌ها 5000 و مقاومت تسلیمشان 3400 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. این میلگردها با علامت مشخصه‌ی آج340 یا آج350 شناخته میشوند. کاربرد آن‌ها بیشتر در خاموت و دیوارهای برشی است.
میلگرد A3
سختی این دسته نسبت به دستههای قبل بیشتر و در نتیجه شکل‌پذیریشان کمتر است. میلگرد A3 در سطح خود آج‌های جناقی دارد و به میلگرد جناقی شناخته میشود. مقاومت کششی آن‌ها 6000 و مقاومت تسلیمشان 4000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. این میلگردها با علامت مشخصه‌ی آج400 یا آج420 شناخته میشوند.
میلگرد A4
سختی میلگرد A4 از دیگر دسته‌ها بیشتر است. آج این دسته نیز جناقی است، اما آج آن‌ها در هر طرف برعکس یکدیگر است. به همین خاطر نیز چسبندگی آن‌ها به بتن بیشتر است. مقاومت کششی آن‌ها 6500 و مقاومت تسلیمشان 54000 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع است. این میلگردها با علامت مشخصه‌ی آج500 یا آج520 شناخته میشوند.
انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری
دسته‌بندی انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری نیز به همان گریدهای مختلف میلگردها برمی‌گردد. که میلگرد A1 سطحی صاف و بدون آج دارد. میلگرد A2 آج‌هایی مارپیچ با زاویه 45 درجه دارد. میلگرد A3 آج‌های جناقی هفت و هشتی دارد و در آخر نیز میلگرد A4 آج‌های جناقی دارد که در هر طرف خلاف جهت هم هستند.
انواع میلگرد از نظر حالت
میلگردها از نظر حالت به دو صورت شاخهای و کلافی تولید میشوند. که میلگردهای ساده و آجدار(گرید A1 تا A4) در شاخه‌های 12 متری تولید و به آن‌ها میلگرد شاخهای گفته میشود. میلگردهای کلاف نیز با انواع میلگردهای ساده و آجدار ساخته میشوند و از آن‌ها برای افزایش استحکام سازه استفاده میشود.
انواع میلگرد از نظر قطر
نوع دیگر دسته‌بندی میلگردها بر اساس قطر است. انواع میلگرد از نظر سایز (قطر) هر کدام کاربرد مختلفی دارد. که هرچه سایز میلگرد بالاتر باشد برای سازه‌های سنگین‌تر استفاده میشود. در ایران میلگردهای با سایز 8 تا 50 بیشترین کاربرد را دارند. در جدول زیر می‌توانید وزن انواع میلگرد را بر اساس قطر آن مشاهده کنید.
| قطر اسمی (میلیمتر) | وزن به طول (کیلوگرم به متر) | وزن شاخه 12 متری (کیلوگرم) |
| 8 | 0.395 | 4.75 |
| 10 | 0.616 | 7.4 |
| 10 | 0.888 | 10.65 |
| 14 | 1.21 | 14.5 |
| 16 | 1.56 | 18.7 |
| 18 | 2 | 24 |
| 20 | 2.47 | 29.6 |
| 22 | 2.98 | 35.7 |
| 25 | 3.8 | 45.6 |
| 28 | 4.83 | 58 |
| 32 | 6.31 | 75.7 |
انواع میلگرد از نظر جنس
میلگردها را با توجه به مواد اولیه‌ی به کار رفته شده در تولید نیز میتوان به انواع مختلفی تقسیم کرد. هرکدام از این میلگردها ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. به عنوان مثال در محیط‌های مرطوب از میلگردهایی با روکش اپوکسی استفاده میشود. چرا که این نوع از میلگردها در محیط‌های مرطوب در برابر خوردگی دوام بیشتری دارند. انواع میلگرد از نظر جنس عبارتند از:
میلگرد فولاد کربنی
میلگرد فولاد کربنی یا میلگرد سیاه پرکاربردترین و رایج‌ترین نوع میلگرد هستند. با این حال نقطه ضعف بزرگ آن‌ها عدم مقاومت در برابر رطوبت و زنگ‌زدی زود هنگام آن‌هاست. اگر فرسایش آن‌ها زیاد باشد می‌تواند منجر به شکسته شدن بتن‌های اطراف شود. از همین روی نیز در محیط‌های مرطوب از این جنس میلگرد استفاده نمی‌شود.
میلگرد اروپایی
میلگردهای اروپایی از جنس منگنز هستند و با توجه خم‌شوندگی که دارند، مقاوم‌ترین نوع میلگرد هستند. اما به دلیل همین انعطاف بالا استفاده از این نوع میلگرد در مناطق زلزله‌خیز توصیه نمی‌شوند.
میلگرد با پوشش اپوکسی
میلگرد با پوشش اپوکسی همان میلگرد سیاه است که پوششی از جنس اپوکسی دارد و مقاومت آن نیز یا میلگرد سیاه مشابه است. پوشش اپوکسی باعث میشود مقاومت این میلگرد در برابر خوردگی بسیار بیشتر از میلگرد فولاد کربنی باشد.
میلگرد گالوانیزه
مقاومت میلگرد گالوانیزه 40 برابر بیشتر از میلگرد اپوکسی است و عملکرد بهتری هم دارد. میلگرد گالوانیزه از خورده شدن اسکلت فلزی جلوگیری می‌کند و مانع ترک خوردن بتن میشود.
میلگرد کامپوزیتی
میلگرد کامپوزیتی، یا میلگرد پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه‌ای، از الیاف ساخته شده و به همین خاطر نیز خمش در آن‌ها مجاز نیست. مقاومت این میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی بالاست.
میلگرد فولادی ضد زنگ
میلگردهای استنلس استیل از میلگردهای فولادی ضد زنگ هستند. این میلگردها حداقل 10.5 درصد کربن دارند و به همین دلیل مقاومت آن‌ها در برابر خوردگی و زنگ زدگی بسیار بالاست.
انواع میلگرد از نظر کاربرد
همان‌طور که گفتیم تفاوت میلگردها از نظر جنس، اندازه و … باعث میشود که کاربردهای آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت باشد. انواع کاربرد میلگرد در سازه به شرح زیر است.
میلگرد نرمال
میلگرد نرمال با استفاده از میلگردهای گرید A1 و A2 و به هر دو صورت شاخهای و کلاف تولید میشوند. از میلگرد نرمال برای ساخت خرپا، تیرچه و تیرچه بلوک استفاده میشود.
میلگرد بستر
میلگرد بستر از دو مفتول موازی ساخته شده که با مفتول‌هایی عمودی یا زیگزاگی به هم وصل شده‌اند. از میلگرد بستر برای افزایش مقاومت ساختمان در برابر بار خارجی مثل زلزله استفاده میشود. میلگردهای بستر به صورت افقی یا عمودی میان دیوار قرار می‌گیرند.
میلگرد تقویتی
میلگردهای تقویتی از شمش‌های فولادی ساخته میشوند و قابلیت خم شدن تا 180 درجه را هم دارند. در نتیجه مقاومت کششی بسیار بالایی دارند. از همین رو نیز از این میلگردها برای تقویت بخش‌هایی از ساختمان که دوام کافی ندارد استفاده میشود.
میلگرد حرارتی
استحکام کششی میلگردهای حرارتی (میلگردهای افت و حرارت) بسیار بیشتر از میلگردهای دیگر است و از آن‌ها برای جلوگیری از ترک خوردن بتن استفاده می شود. کاربرد میلگرد حرارتی برای افزایش استحکام سقف و جلوگیری از گسستی دیافراگم سقف است.
میلگرد ترانس
میلگردهای ترانس یا کششی به خاطر پولیشی که می‌خورند ظاهری صاف‌تر از سایر میلگردها دارند. میلگرد ترانس خود نیز انواع مختلفی دارد.
میلگرد زیگزاگ
در ساخت میلگرد زیگزاگ هم از میلگرد ساده استفاده میشود و هم از میلگرد آجدار. از میلگرد خرپا در ساخت انواع سقف استفاده میشود.
میلگرد HSD
این نوع میلگردها مقاومت بالایی در برابر بارهای کششی و فشاری دارند. هم‌چنین قابلیت شکل‌پذیری و جوش‌پذیری آن‌ها بالاست. میلگردهای HSD از میلگردهای آجدار ساخته میشوند.
قیمت انواع میلگرد
میلگردها از نظر سایز، طول، جنس، شکل و … در انواع مختلفی تولید میشوند. و به خاطر همین ویژگی‌های متفاوت، قیمت انواع میلگرد با یکدیگر نیز متفاوت است. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت میلگرد روی لینک کلیک کنید.
جمع‌بندی
میلگردها را از جنبه‌های مختلفی، مثل گرید، شکل ظاهری، قطر، جنس و … میتوان دسته بندی کرد. مشخصات میلگردهای مختلف را میتوان در جدول اشتال مشاهده کرد. انواع میلگرد با توجه به ویژگی خاص خودش کاربرد متفاوتی دارد.
