رنگ روغنی قدیمی‌ترین شکل از رنگ‌های مدرن است که رزین مورد استفاده در آن‌ها از نوعی روغن گیاهی حاصل از دانه کتان یا سویا به دست می‌آید. رنگ‌های روغنی اغلب به رنگ‌های «پایه حلال» یا «آلکیدی» گفته می‌شوند. باوجود مزایا و کاربرد گسترده این رنگ نمی‌توان در همه قسمت‌های ساختمان استفاده کرد. در ادامه مقاله توضیحات کاملی را در رابطه با انواع رنگ روغن و نحوه استفاده ار آن ارائه خواهیم داد.
رنگ روغنی چیست؟
رنگ روغنی تشکیل شده از روغن طبیعی بذر کتان یا سویا و ترکیبات مصنوعی آلکید (alkyd) می‌باشد. مواد آلکیدی به دلیل قیمت کمتر و دوام بیشتر نسبت به سایر ترکیبات رنگی در بازار خریدار بیشتری دارد.
رنگ روغنی، طیف گسترده‌ای از سطوح مختلف را پوشش‌دهی می‌کند به ویژه سطوح فلزی. چسبندگی بسیار بالایی که برای سطح فلزی فراهم می‌کند آن را از هرگونه تأثیر عامل خارجی که منجر به خوردگی، فرسایش یا زنگ زدگی فلز می‌شود مصون می‌کند.
هم چنین رنگ روغنی برای سطوح بیرونی و داخلی خانه‌ها، درب‌های داخلی، دیواره‌ی آشپزخانه، حمام و به طور کلی قابلیت این را دارد تا به عنوان رنگ ساختمانی استفاده شوند.
انواع رنگ روغنی
به طور کلی رنگ روغن سه نوع دارد که شامل رنگ روغنی براق و نیمه براق و مات است. این رنگ‌ها در شکل ظاهری و محل استفاده تفاوت زیادی دارند.
-
رنگ روغنی براق
رنگ روغنی براق، همان‌طور که از نام آن پیداست، بسیار براق و منعکس‌کنندۀ نور است؛ در نتیجه چندان مورد پسند افراد برای رنگ آمیزی دیوار نیست. این نوع رنگ بیشتر برای چارچوب‌ها یا قسمت‌های فلزی استفاده می‌شود. مزیت این مدل نسبت به سایر رنگ‌ها، ضد آب و ضد لک بودن است که به سادگی قابل شست‌وشو است. رنگ روغنی براق پس از خشک شدن به شدت دافع رطوبت خواهد بود به همین دلیل در نواحی مرطوب و دارای بخارات انبوه ترجیح بر این است که از این رنگ استفاده شود.
-
رنگ روغنی نیمه براق
این نوع رنگ با ترکیب رنگ براق و مات ساخته می‌شود. اینکه میزان براق یا مات بودن رنگ چقدر باشد، به شما بستگی دارد که چه میزان از هر یک را استفاده کنید.
رنگ روغنی نیمه براق برای رنگکردن دیوار نیز استفاده می‌شود و گزینه‌ای مناسب برای رنگکردن سقف هم به شمار می‌رود. این مدل هم مانند رنگ روغن براق قابلیت شست‌وشو دارد، ولی تمیز کردن آن سخت‌تر از مدل‌های روغنی است.
-
رنگ روغنی مات
رنگ روغنی مات، ظاهری کدرتر از انواع دیگر دارد و ناهمواری روی سطوح را کمتر نشان می‌دهد. رنگ روغنی مات گرچه زیبایی ظاهری بیشتری نسبت به مدل‌های براق دارد و دکوراسیون را کلاسیک و مدرنیته می‌کند، ولی شست‌وشوی آن سخت‌تر بوده و لکه و کثیفی را بیشتر نشان می‌دهد. در نتیجه برای استفاده روی سطوحی که نیاز به شست‌وشوی مداوم دارند، اصلا توصیه نمی‌شود.
5 نکته راجع به چگونگی نگهداری و رنگ آمیزی با رنگ روغنی
برای استفاده از رنگ‌های روغنی باید چند نکته را رعایت کنید. برخی از این نکات گرچه جزئی و ریز هستند، ولی می‌توانند در نتیجۀ نهایی کار بسیار مؤثر باشند.
1. زمان کافی را برای رنگ کردن در نظر بگیرید.
گرچه خشک‌شدن دیر هنگام رنگ روغن یکی از معایب آن به شمار می‌رود، ولی در نظر‌گرفتن زمان کافی برای این کار، مشکل را به سادگی حل خواهد کرد. به ویژه زمانی که بهترین گزینه برای شما استفاده از رنگ‌های روغنی است.(مثل رنگکردن محیط‌های پرتردد)
2. رنگ را مطابق با سلیقۀ خود انتخاب کنید.
مثلاً اگر به دنبال رنگ مات هستید، اشتباهی به سراغ رنگ براق نروید یا اگر می‌خواهید ترکیبی کار کنید، حتماً رنگ روغن را به میزان مناسبی ترکیب کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود.
3. به تاریخ مصرف رنگ توجه کنید.
رنگ‌روغن تاریخ مصرف گذشته، نتیجۀ کار را بدتر از چیزی که تصور می‌کنید، نمایش خواهد داد.
4. به دمای نگهداری رنگ روغنی دقت کنید.
دمای نگهداری رنگ روغن از نکاتی است که حتماً باید آن را مدنظر قرار دهید. بهترین دما برای نگهداری ۵ تا ۳۵ درجۀ سانتی‌گراد است. در دمای کمتر از این ۵ درجه احتمال یخ‌زدگی و در دمای بیشتر از ۳۵ درجه هم امکان آتش‌سوزی وجود دارد.
5. هرگز برای رقیق کردن رنگ از تینر فوری استفاده نکنید.
به جای تینر فوری از تینر روغنی استفاده کنید. تینر فوری رنگ شما را می‌خورد و مجبور می‌شوید که دوباره دیوار را رنگ بزنید. ضمن اینکه تینری که حلال رنگ‌های روغنی است، بسیار قابل اشتعال است و اصلاً نباید در معرض گرما و حرارت و حتی نور مستقیم خورشید قرار بگیرد.
ویژگی‌های رنگ روغنی
از آن جایی که رنگ روغنی کاربرد و آمار استفاده بسیار بالایی دارد آشنایی با یکسری ویژگی‌های کلی و جزئی در مورد این محصول لازم است. ویژگی‌های بارز رنگ‌های روغنی آلکیدی شامل المان‌های ذیل می‌باشد:
- رنگ روغنی مقاومت خوبی در برابر تغییرات آب و هوایی دارند. به همین دلیل شما میتوانید در محیط بیرونی و فضای داخلی سازه طی یک محدود مشخصی و براساس سنجش شرایط محیط استفاده کنید.
- در صورتی که سطح کار با رنگ‌های روغنی آلکیدی پوشش‌دهی شده باشند میتوانید مجددا و با انجام زیرسازی‌های اولیه این رنگ‌ها را روی پوشش‌های قدیمی نیز اجرا کنید.
- خواص پرکنندگی خوبی دارند و می‌توانند نقایص ساختاری سطح را تا حدودی پوشش دهند به ویژه رنگ‌های روغنی مات.
- رنگ روغنی در برابر سیالات نفوذ ناپذیر است. در نتیجه آب و دیگر مواد شیمیایی در تماس کوتاه مدت آسیبی به آن وارد نمی‌کند.
- معمولا اجرای رنگ روغنی با انواع برس‌ها و غلتک‌ها امکان پذیر است. زیرا غلظت رنگ‌های روغنی به نسبت بالاتر است. در نتیجه نوع مولکول‌ها و مواد تشکیل دهنده آن‌ها نسبت به سایر رنگ‌ها به همدیگر نزدیک تر است و پیوند محکم‌تری دارند.
رنگ روغنی آلکیدی چیست؟
رنگ آلکیدی از نوادگان مدرن رنگ‌های روغنی است. در اکثر رنگ‌های آلکیدی، از رزین‌های آلکیدی (روغن‌های مشتق شده از گیاهان) و رقیق کننده‌هایی که شامل یک حلال شیمیایی مانند الکل است استفاده می‌شود. هدف از افزودن این مواد، بهبود بافت رنگ و اجرای آسان‌تر است. این رنگ‌ها حاوی ترکیبات ارگانیک فرار (VOC) هستند که باعث می‌شود بوی رنگ بسیار قابل توجه باشد.
مشخصات فنی رنگ روغنی
- نقطه اشتعال این رنگ‌ها در دمای 28 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
- پس از خشکی کامل رنگ روغن حدود 50 درصد از حجم اولیه خود را از دست می‌دهد و یک ماده جامد و خشک را روی سطح کار ایجاد می‌کنند.
- میزان ضخامتی که پس از خشکی از این رنگ‌ها به دست می‌آید حداکثر 40 میکرومتر است. البته در حالت مرطوب این میزان ضخامت ممکن است تا دو برابر نیز باشد.
- چگالی رنگ‌ها در حدود 1 تا 3 گرم به ازای هر سانتی‌متر مکعب می‌باشد. این متغیر نشان می‌دهد که رنگ روغن و یا ترکیبات آلکیدی جزو پوشش‌های سنگین تلقی نمی‌شوند.
- تک جزئی بودن رنگ روغنی باعث می‌شود تا به راحتی بتوانید عملیات ترکیب و آماده‌سازی رنگ را با سرعت بالا انجام دهید.
- در صورت رعایت موارد نگهداری رنگ روغنی و آلکیدی حدود ۱۲ ماه قابل انبار کردن باشد.
مراحل نقاشی ساختمان با رنگ روغنی
قدم اول:
از آن جایی که برای تمیز کردن هرگونه لکه رنگ روغنی باید از رقیق کننده‌ها و حلال‌ها استفاده کرد، توصیه می‌شود برای پوشاندن کفپوش‌ها، لامپ‌ها، پنجره ها دقت بیشتری کرد.
قدم دوم:
قبل از شروع کار مکانی که قرار است نقاشی شود باید تهویه مناسبی داشته باشد. چراکه رنگ روغنی دارای بوی شدید و بسیار مضری است بنابراین قبل از شروع کار باید پنجره‌ها را باز کرده و در صورت لزوم تهویه اضافی به محل مورد نظر برده شود.
قدم سوم:
پس از طی کردن مراحل مقدماتی فوق، می‌توان رنگ را روی سطح مورد نظر اعمال کرد. ابتدا باید مقداری از رنگ را درون یک سینی ریخت و روی سطح کوچکی آن را با قلم مو یا غلطک امتحان کرد. یک قلم مو یا غلطک مناسب می‌تواند به داشتن رنگ یکنواخت کمک قابل توجهی کند.
قدم چهارم:
شما باید باید برچسب روی رنگ را به طور کامل مطالعه کرده و زمان لازم برای خشک شدن رنگ و اجرای لایه‌های بعدی را به درستی رعایت کنید. البته قابل ذکر است که گرما و رطوبت محیط در زمان خشک کردن رنگ نقش بسزایی دارند. بسیاری از رنگ های روغنی به 24 ساعت یا بیشتر (بسته به شرایط محیط کار) زمان نیاز دارند تا کاملا خشک شوند.
قدم پنجم:
دقت کنید اگر قرار است رنگ روغن را روی رنگ پلاستیک و یا رنگ اکریلیک پیاده کنید، ابتدا باید از یک پرایمر یا آستر مناسب استفاده کرد. زیرا رنگ پلاستیک و یا اکریلیک با رنگ روغنی از دو جنس متفاوت هستند و اگر رنگ روغنی بدون بتونه کاری یا استفاده از روغن زیر کار روی انواع دیگر رنگ پیاده شود، کیفیت رنگ روغن در نتیجه نهایی به شدت افت پیدا می‌کند.
کلام پایانی
استفاده از رنگ روغنی در داخل ساختمان، کار شما را بسیار ساده خواهد کرد و برای خانه تکانی فقط به یک دستمال نم‌دار نیاز دارید تا تمام خانه را برق بیندازید. به همین دلیل با وجود انواع رنگ‌های جدید در بازار ، رنگ‌های روغنی هنوز هم طرف‌داران خاص خود را دارند. شما میتوانید برای اطلاع از قیمت رنگ روغنی به سایت سیوان لند مراجعه یا با کارشناسان ما در تیم فروش تماس بگیرید.
