تفاوت بین تیر پایه و تیر پیوند

تیرهای ساختمان انواع مختلفی دارند که در میان آن‌ها تیر پایه و تیر پیوند از معمول‌ترین انواع تیر مورد استفاده در ساخت بنا هستند. تیر یکی از  اعضای افقی ساختمان است که بار را از سازه‌های فوقانی به ستون‌ها، دیوارها و پی منتقل می‌کند. در ادامه به تفاوت‌های دو نوع تیر اصلی، یعنی تیر پایه و تیر پیوند می‌پردازیم. اما ابتدا لازم است که با برخی مفاهیم پایه آشنا باشید.

تراز پایه

تراز پایه جاییست که زیرسازه تمام و سازه‌ی فوقانی شروع می‌شود. به زبان ساده‌تر تراز پایه بالاترین سطح زمین است.

تراز زمین

تراز زمین سطح طبیعی زمین است که ساخت و ساز روی آن انجام می‌شود. دلیل اصلی جدا کردن ارتفاع تراز پایه از تراز زمین، جلوگیری از ورود آب به داخل ساختمان است. که با جدا کردن تراز پایه و تراز زمین می‌توان سیستم زهکشی را به راحتی نصب کرد.

تیر پایه چیست؟

به تیری که در تراز پایه گذاشته می‌شود، تیر پایه می‌گویند. در سازه‌ی قاب‌بندی شده، این تیر اولین تیری است که بعد از فونداسیون ساخته می‌شود. تیر پایه تمام ستون‌های سازه را می‌بندد تا نسبت باریکی ستون‌ها کاهش یابد. برای ساخت آن از حداقل 2 میلگرد اصلی در بالا و پایین به قطر 10 میلی متر استفاده می‌شود. با این حال، تقویت تیرهای پایه اجباری نیست و حتی می‌توان آن را تقویت نکرد. ارتفاع آن می‌تواند متفاوت باشد و باید با توجه به الزامات ساختاری انتخاب شود. با این حال، عرض آن باید برابر با عرض دیوار باشد. تیر پایه گاهی اوقات می‌تواند کمی ضخیم تر از ضخامت دیوار باشد.

کاربرد تیر پایه

1.  تیر پایه از نشست دیفرانسیل در سازه‌ها جلوگیری می‌کند. زیرا تمام بار وارده به تیر پایه به طور یکنواخت به فونداسیون منتقل می‌شود.
2.  از ورود رطوبت از پی به داخل ساختمان جلوگیری می‌کند.
3.  تمام ستون را به هم وصل می‌کند.
4.  از رسیدن ترک‌های پی به دیوار جلوگیری می‌کند.
5.  از ریزش ساختمان در هنگام زلزله جلوگیری می‌کند.
6. تیرهای پایه بار را به طور یکنواخت توزیع می‌کنند.

تیر پیوند چیست؟

زمانی که ارتفاع سقف بیشتر از ارتفاع معمول سازه باشد، از این نوع تیرها استفاده می‌شود. آن‌ها به عنوان یک طول‌شکن در ستون ها عمل می‌کنند. تیر پیوند دو یا چند ستون/تیر عرضی سقف/خرپا را به هم متصل می‌کند، تا طول موثر آن‌ها و نسبت باریکیشان را کاهش دهد. غالباً تیرهای پیوند در بالای تراز پایه و در خرپاهای سقف ارائه می‌شوند. آن‌ها هیچ نوع باری را منتقل نمی‌کنند و فقط طول موثر ستون‌ها را کاهش می‌دهند. هنگامی که ارتفاع ستون از محدوده 4 تا 5 متر بیشتر باشد، از تیر پیوند استفاده می‌شود.

کاربرد تیرهای پیوند

1.  برای حمل فشار محوری.
2.  برای کاهش طول موثر ستون.
3.  از کمانش ستون جلوگیری می‌کنند.
4. حمل بار تیر سقف به ستون‌ها

تفاوت بین تیر پایه و تیر پیوند

بین تیر پایه و تیر پیوند تفاوت چندانی وجود ندارد. و در واقع تیر پیوند نوعی تیر پایه است. نکته اصلی که تیر پایه و تیر پیوند را از هم متمایز می‌کند این است که تیر پایه در سطح پایه و تیر اتصال در ارتفاع یا بالاتر از سطح پایه ساخته می‌شود. جدول زیر تفاوت‌های تیر پایه و تیر پیوند را به‌طور خلاصه نشان می‌دهد.

نتیجه‌گیری

در واقع تمام تیرهایی که در یاختمان قاب‌بندی‌شده استفاده می‌شوند، تیر پیوند هستند؛ خواه این تیرها در زیر سازه باشند یا روی سازه. وقتی از تیر پیوند در تراز زمین استفاده می‌شود،‌ به آن تیر پایه می‌گویند. این امر بدین معناست که تنها تفاوت بین تیر پایه و تیر پیوند، ارتفاعی است که از تیر استفاده می‌شود. از تیر پایه تنها در تراز پایه استفاده می‌شود و از تیر پیوند هرجایی بالا یا پایین تراز پایه قرار می‌گیرد. به بیان کلی‌تر تیر پایه توعی تیر پیوند است که زیرسازه و سازۀ فوقانی را از هم جدا می‌کند.