کلید برق یکی از مهم ترین تاسیسات الکتریکی در ساختمان است که همه‌ی شما با آن آشنا هستید. این تاسیسات، سوئیچ‌هایی برای قطع و وصل کردن جریان الکتریکی در مدار هستند. شما با استفاده از کلید برق میتوانید فضای اطراف خود را روشن و تاریک کنید. به عبارت دیگر این کلیدها جریان برق را در مدار کنترل کرده و به آن فرمان می‌دهند. حال اینکه کلید برق چیست و در چه طرح و مدل‌هایی طراحی می‌شود را در ادامه برسی خواهیم کرد.
کلید برق چیست؟
کلید برق یا همان قطع کننده مدار نقش مهمی در تاسیسات الکتریکی ساختمان دارد که با روشن و خاموش کردن آن، جریان برق در مدار قطع و وصل می‌شود. این کلیدها علاوه بر وظیفه‌ی اصلی خود که قطع و وصل کردن جریان در مدار است، از لحاظ زیبایی و دکوراسیون داخلی نیز مورد توجه قرار می‌گیرند. درواقع شما با انتخاب یه طرح و مدل شیک از این محصولات میتوانید دکوراسیون داخلی خانه‌ی خود را زیباتر جلوه دهید. یک کلید برق می‌تواند تجاوز بار الکتریکی از محدودیت‌های ایمنی تعریف شده را همواره رد کند. در صورت بروز چنین شرایطی، قطع کننده مدار به صورت خودمختار عمل کرده و از آسیب رسیدن به تاسیسات الکتریکی جلوگیری می‌کند.
ساختار کلید برق
کلیدهای برق به گونه‌ای طراحی شده‌اند که با کمی تکان بتوانند جریان را در مدار قطع و وصل کنند. نیاز به این تاسیسات و تاثیر آن در دکوراسیون داخلی خانه با پیشرفت هرچه بیشتر تکنولوژیسبب شده تا تغییر و تحول زیادی در پیدایش و طراحی انواع کلیدهای برق شد. این تغییر و تحولات سبب شد تا کلید برق از حالت سنتی و قدیمی خود، به حالت مدرن در آید. اما کلید برق را می‌توان براساس معیارهای گوناگونی دسته بندی کرد که رایج ترین آن، ساختار و مکانیسم کلید برق است. این بخش از دو قسمت قالب یا بدنه کلید که روی دیوار نصب می‌شود و هسته‌ی درونی کلید تشکیل شده‌اند که شامل اتصالات درونی و تعدادی پل‌های کلید است.
انواع کلید برق معمولی
کلید برق تک پل، دوپل و تبدیل
از نظر متخصصان این سه نوع کلید برق تفاوت زیادی با هم دارند اما به طور کلی، این کلیدهای برق از نظر کاربرد، عملکرد مشابهی با یکدیگر دارند و تنها تفاوت آن‌ها در تعداد مصرف کننده یا لامپهای متصل به آن‌ها است. ظاهر کلیدهای تبدیل دقیقا مشابه کلیدهای یک پل و دوپل می‌باشد ام نکته‌ای که وجود دارد این است که کاربرد تفاوتی با این دو کلید دارد. کلیدهای یک پل و دوپل به این صورت عمل می‌کنند که مصرف کننده یا همان لامپ تنها از یک نقطه روشن و خاموش میشوند. اما در برخی موارد لازم است که لامپ از دو مکان مختلف روشن وخاموش شود. در این صورت بهتر است که از کلیدهای برق تبدیل استفاده کنید.
کلید یک راه تک پل
این نوع کلیدها تنها یک پایه برای قطع و وصل شدن دارند و از یک کنتاکت ورودی و خروجی تشکیل شده‌اند. کلید یک راه تک پل، عمل قطع و وصل شدن جریان را در مدار به صورت تکی انجام می‌دهند و می‌توان آن‌ها را در حالت عادی باز و در حالت عادی بسته تقسیم کرد.
کلید دوراهی تک پل
کلیدهای دوراهی تک پل دارای یک کنتاکت ورودی و دو کنتاکت خروجی می‌باشند. به عبارت دیگر این کلیدهای برق با دوحالت روشن و یک حالت خاموش میشوند. در بسیاری از مدارهای الکتریکی برای تغییر جهت اتصال ورودی بین دو خروجی از کلید دوراهی تک پل استفاده می‌کنند.
کلید دو راه دو پل
این کلیدها دارای دو حالت خاموش و دو حالت روشن هستند که به صورت OFF و ON در این کلیدها ظاهر شده‌اند. 6 ترمینال، 2 کنتاکت ورودی و 4 کنتاکت خروجی برای این نوع کلید برق در نظر گرفته شده است.
کلید دکمه فشاری
در این نوع کلیدها مکانیسم عملکرد به این صورت است که کلید تماس به صورت لحظه‌ای و با ایجاد فشار، اتصال را برقرار و یا قطع می‌کند. به عبارتی تا زمانی که فشار ادامه داشته باشد، جریان هم ادامه خواهد داشت. زمانی که کاربر انگشت خود را روی دکمه فشار قرار می‌دهد جریان وصل شده و به محض برداشتن انگشت از روی کلید، جریان قطع خواهد شد. کلیدهای فشاری شامل کنتاکت‌های ثابت و متحرک است. کنتاکت‌های ثابت به صورت سری در مدار و کنتاکت‌های متحرک به دکمه فشاری متصل می‌باشند.
کلید اهرمی
این نوع کلید برق معمولا در مکان‌هایی مانند کارگاه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند که به صرت دستی ومکانیکی عمل می‌کنند. کلیدهای اهرمی دارای دو یا چند وضعیت هستند که به منظور کنترل روشنایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این کلید برق جهت سوئیچینگ جریان‌های بزرگ استفاده می‌کنند که در شکل و اندازه‌های مختلفی در بازار موجود هستند.
کلید حد
این کلید پریز با نام لیمیت سوئیچ نیز شناخته میشوند که با حضور یا عدم حضور یک وسیله یا حرکت ماشین‌ها کار می‌کنند. درواقع یک نوع بازوی سپری در این کلیدها تعبیه شده که با حضور یک جسم فعال می‌گردد. با وجود یک جسم در موقعیت، بازوی سپر فعال شده وموقعیت کنتاکت‌های سوئیچ تغییر خواهد کرد. به این ترتیب جریان برق قطع و وصل خواهد شد.
کلید شناور
این کلیدها به منظور تشخیص حرکت مایع یا جریان هوا درون یک لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلید فشار
از کلیدهای فشار در حوزه هیدرولیک و دستگاه‌های پنوماتیک استفاده می‌کنند.
انواع کلید برق هوشمند
امروزه با پیشرفت هرچه بیشتر تکنولوژی مانند مدیریت منازل از راه دور و یا تمایل افراد برای داشتن خانه‌ای هوشمند سبب شده تا افراد به استفاده از کلید برق هوشمند روی بیاورند. این نوع کلیدها سبب صرفه جویی در انرژی و هزینه‌های حاصل از آن خواهند شد. به همین دلیل طراحی و ساخت کلید برق هوشمند همانند پریز برق روی کار آمد و توانست کمک زیادی به جوامع بشری کند.
کلیدهای تایمر دار
این نوع از کلیدهای الکترونیکی در زمانهای مخصوصی خاموش و روشن میشوند. شما میتوانید با استفاده از این کلیدها، تایم خاصی را برای روشن وخاموش شدن لامپهای خودتنظیم کنید و در این صورت لامپهای راهرو، فضاهای باز و دیگر قسمت‌های ساختمان شما در یکزمان مشخص که خودتان در نظر گرفته‌اید خاموش و روشن خواهند شد.
کلید برق لمسی
کلیدهای لمسی یکی دیگر از انواع کلیدهای هوشمند هستند که امروزه یکی از مدرن ترین نوع از کلید برق به شمار می‌روند. از این نوع کلیدها در منازل وساختمان‌های هوشمند استفاده می‌کنند. همانطور که از نام این کلیدها مشخص است، صفحه‌ی نمایشگر آن‌ها با لمس دست کار کرده و فضا را برای شما روشن یا خاموش می‌کند. هتل‌ها و کافه‌های لوکس از کلیدهای لمسی برای هوشمند سازی ساختمان خود بهره می‌گیرند.
کلید دیمر دار
این نوع کلید برق برای مکان‌هایی که نیاز دارید تا شدت نور را کم یا زیاد کنید، طراحی شده و بسیار مناسب هستند. کلیدهای دیمرار به صورت چرخشی و اهرمی نور را تنظیم می‌کنند. از این کلیدها در سالن‌های تئاتر، اتاق خواب‌ها و یا سینماها استفاده می‌کنند.
کلید برق دارای سنسور حرکتی
کلیدهای برقی که سنسور حرکت یا به عبارتی موشن دارند، جهت صرفه جویی در مصرف انرژی مورد استفاده قرار می‌گیرند و براساس حرکت و رفت و آمد اشیاء و افراد، روشن و خاموش میشوند. درواقع اساس کار این کلیدها نسبت به عبور اجسام است. این عملکرد سبب می‌شود تا حد قابل ملاحضه‌ای در مصرف انرژی صرفه جویی شود.
نکات ایمنی در زمان استفاده از کلید برق!
سر وکار داشتن با برق و کار کردن با آن همواره ریسک پذیر است و عدم توجه به اقدامات امنیتی می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به شما وارد کند. پس بهتر است که با نکات ایمنی در این زمینه آشنایی داشته باشید.
- حداقل یک بار در ماه عملکر کلیدهای برق موجود در ساختمان خود را بررسی کنید.
- جهت بررسی کلید برق، دکمه تستی که روی آن قرار دارد را فشار دهید. فعال شدن اهرم به این معناست که کلید برق به درستی کار می‌کند.
- در زمان استفاده از کلید برق، از سوئیچ یا دست خیس استفاده نکنید.
- هنگامی که قصد تعمیر کلیدهای برق را دارید، اطمینان یابید که برق به طور کامل قطع باشد و پیش از تعمیر ابتدا با استفاده از وسایلی همچون فازمتر، عدم وجود برق را بررسی کنید.
- درصورت عدم مهارت در برق کاری، به کارهای بازنگری و نگهداری تاسیسات نپردازید.
- به هیچ وجه در زمان تعمیر سیم‌های برق، از کابل‌های آسیب دیده استفاده نکنید. در صورت انجام این کار، بروز کوچکترین آسیب ممکن است شما را دچار برق گرفتگی و آتش سوزی کند.
کلام پایانی
کلید برق یکی از مهمترین تجهیزاتی است که در تمام سیستم‌ها و مدارهای الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد که با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی دچار تغییر و تحولاتی شده. تنوع در طرح و مدل‌های کلید برق سبب می‌شود تا شما بسته به دکوراسیون و نوع کاربری خود، بتوانید مدل مورد نظر خود را انتخاب کنید. البته توجه داشته باشید که کیفیت در این تجهیزات بسیار مهم و قابل اهمیت است که در نهایت روی قیمت کلید و پریز تاثیر خواهد داشت. در آخر زمانی که از کلید برق استفاده می‌کنید حتما نکات ایمنی را رعایت کنید تا حادثه‌ای پیش نیاید.
