با توجه به اینکه میلگرد از مهمترین و پرهزینهترین مصالح مورد استفاده در ساختوساز است، دانستن نحوه محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون مورد نیاز، میتواند به براورد هزینه اجرای فونداسیون ساختمان کمک کند. دقت در تخمین آرماتوربندی، کلید مدیریت بودجه در پروژههای عمرانی است. از همین رو نیز در این مقاله از سیوان لند قصد داریم به شما بگوییم که چطور در کارگاه به صورت حدودی تعداد میلگردی که برای فونداسیون نیاز دارید را محاسبه کنید. همچنین شما میتوانید برای خرید انواع میلگرد یا اطلاع از قیمت میلگرد با کارشناسان سیوان لند در تماس باشید.
نحوه محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون
در محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون، برای یک ساختمان معمولی، به ازای هر مترمربع زیربنا به 9 تا 12 کیلوگرم میلگرد فونداسیون نیاز است. این بازه 9 تا 12 کیلوگرم، بازهای استاندارد است که برای تخمین سریع در پروژههای متداول به کار میرود. یعنی برای ساختمانی با 200 متر زیربنا، 1800 تا 2400 کیلوگرم میلگرد فونداسیون احتیاج داریم. استفاده از این بازه به جای یک عدد ثابت، تخمین شما را واقعبینانهتر میکند.
نکته مهم: این اعداد تنها برای فونداسیون هستند. وزن کل میلگرد مصرفی ساختمان (فونداسیون، ستون و سقف) به ازای هر متر مربع زیربنا بین 40 تا 53 کیلوگرم است.
نحوه محاسبه دقیقتر میلگرد فونداسیون
اگرچه محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون بسیار سریع است، اما در زمان خرید و اجرا، نیاز به تخمین دقیقتری خواهید داشت. نکتهی اولی که در محاسبه میلگرد فونداسیون باید در نظر بگیرید، این است که در حالت کلی انواع میلگردهای فونداسیون را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:
- میلگرد طولی فونداسیون: که در جهت طول فونداسیون قرار میگیرند و بارهای خمشی وارده را تحمل میکنند.
- میلگرد عرضی فونداسیون: که در جهت عرض فونداسیون قرار داده میشوند و جلوی ترکهای ناشی از تغییرات دما را میگیرند.
- میلگرد تقویتی فونداسیون: در جاهایی که بار زیاد است کارگذاشته میشوند و اسحکام سازه را افزایش میدهند. این میلگردها در نواحی بحرانی مانند زیر ستونها و تغییر مقاطع استفاده میشوند.
در ادامه به شما میگوییم که نحوه محاسبه میلگرد فونداسیون از هر نوع به چه صورت است.
1. نحوه محاسبه میلگرد طولی فونداسیون:
میلگردهایی که در طول محور فونداسیون کارگذاشته میشوند، میلگردهای طولی نامیده میشوند. این میلگردها معمولا در دو ردیف در بالا و پایین فونداسیون جایگذاری میشوند. میلگردهای بستر مثالی از میلگردهای طولی فونداسیون هستند.برای محاسبه وزن میلگرد فونداسیون باید ابتدا طول یک آرماتور را محاسبه کنیم. سپس طول به دست آمده را در تعداد میلگردها ضرب کنیم. سپس با داشتن وزن واحد طول میلگرد (موجود در جدول اشتال) و ضرب آن در عدد به دست آمده، میتوان وزن کل میلگردها را به دست آورد.
برای به دست آوردن طول آرماتور به دو پارامتر نیاز داریم: کاور (پوشش) و خم میلگرد. کاور یا پوشش میلگرد حداقل فاصله میلگرد از سطح بتن برای جلوگیری از زنگزدگی و خوردگی است. و خم میلگرد نیز میزان خم ایجاد شده در دو سر میلگرد برای گیرایی بیشتر آن گفته میشود.
طول میلگرد طولی= طول محور + (طول خم ×2) – (طول کاور×2)
برای به دست آوردن تعداد میلگردهای طولی فونداسیون مورد نیاز برای ساختمان نیز کافی است طول فونداسیون (یا طول بخش آرماتوربندی) را بر فاصله میلگردها (آکس تا آکس) تقسیم کرد و عدد به دست آمده را رُند کنیم.
2. نحوه محاسبه میلگرد عرضی فونداسیون (خاموت):
نحوه محاسبه میلگردهای عرضی نیز درست شبیه میلگردهای طولی است. که با محاسبه کردن طول میلگردهای عرضی و تقسیم آن بر فواصل میلگردها، میتوان تعداد میلگردهای عرضی را به دست آورد. و با ضرب کردن طول میلگردهای عرضی در وزن واحد طول آنها میتوان وزن کل میلگردهای عرضی را محاسبه کرد.
تنها تفاوت محاسبه میلگردهای عرضی با طولی این است که هنگام محاسبهی طول میلگردهای عرضی، در فرمول به جای طول محور از عرض محور استفاده میکنیم.
طول میلگرد عرضی = عرض محور + (طول خم ×2) – (طول کاور×2)
3. نحوه محاسبه میلگرد تقویتی فونداسیون:
میلگردهای تقویتی به افزایش مقاومت کششی بتن کمک میکنند. برای محاسبه وزن میلگردهای تقویتی مورد نیاز، با داشتن طول آن، کافی است تعداد میلگردهای تقویتی را ضرب در طول میلگرد تقویتی و سپس ضرب در وزن واحد طول کنیم.
وزن میلگرد تقویتی فونداسیون = طول یک عدد میلگرد فونداسیون × تعداد × وزن واحد طول
موارد مهم هنگام محاسبه میلگرد فونداسیون و آرماتوربندی
برای محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون و همچنین محاسبات دقیقتر، باید نکات فنی زیر را مد نظر داشت، که عبارتند از:
- فونداسیون ساختمان باید بر روی خاک باربر و مقاوم طبیعی اجرا شده باشد.
- عمق استقرار فونداسیون باید از عمق یخبندان پایینتر باشد.
- کمترین مقدار ارتفاع فونداسیون سطحی باید 50 سانتیمتر باشد.
- حداقل قطر میلگرد مصرفی در فونداسیون نباید کمتر از 10 میلیمتر باشد. (مطابق مبحث 9 مقررات ملی ساختمان)
- فاصله میلگردها نباید کمتر از 10 سانتیمتر و بیشتر از 35 سانتیمتر باشد.
- معمولاً برای فونداسیونهایی که مستقیماً در تماس با خاک هستند، کاور بتنی حداقل 7.5 سانتیمتر در نظر گرفته میشود تا از خوردگی میلگرد جلوگیری شود.
- اگر نیاز به اتصال (وصله) دو میلگرد باشد، طول وصله (Overlaping) باید بر اساس آییننامهها و قطر میلگرد محاسبه شود که معمولاً 40 تا 60 برابر قطر میلگرد است.
محاسبات سرانگشتی کلی برای ساختمان
| بخش سازه | میزان میلگرد مورد نیاز (کیلوگرم بر متر مربع زیربنا) | توضیحات تکمیلی |
| محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون | 9 تا 12 کیلوگرم | تخمین سریع برای فونداسیون نواری یا گسترده. |
| سازه بتن آرمه (کل ساختمان) | 40 تا 53 کیلوگرم | شامل فونداسیون، ستون، تیر و سقف. |
| ستونها | 12 تا 18 کیلوگرم | به ازای هر متر مربع زیربنا. |
| تیرچه (به ازای هر متر مربع) | 6 تا 8 کیلوگرم | میلگرد اصلی مورد نیاز برای تولید تیرچه. |
| میلگرد حرارتی یک طرفه | حدود 1.2 کیلوگرم | در سقفهای تیرچه بلوک برای جلوگیری از ترک. |
| میلگرد ممان منفی (سر تیرچه) | 1 تا 1.2 کیلوگرم | برای تحمل لنگر منفی در اتصال سقف به تیر. |
| سقف دال دو طرفه | 60 تا 85 کیلوگرم | بهدلیل بتنریزی بیشتر و شبکه آرماتور متراکم. |
| سازه فلزی (آهن آلات کل) | 80 تا 120 کیلوگرم | شامل تیر، ستون و اتصالات فلزی. |
| مصالح جانبی | 8 کیلوگرم سیم آرماتوربندی به ازای هر 1 تن میلگرد | و 10 کیلوگرم سیم قالب بندی به ازای هر 100 متر مربع. |
فرمولهای تخمین عمق فونداسیون و تعداد میلگرد برای ساختمان چند طبقه
در پروژههای بزرگتر و برای ساختمانهای چند طبقه، تخمین اولیه ابعاد فونداسیون به شرح زیر است. تا به اینجا فهمیدیم که محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون یک ساختمان معمولی را چگونه انجام دهیم. حال میخواهیم به مبحث میلگرد مورد استفاده در ساختمان چند طبقه بپردازیم. برای این کار ابتدا باید عمق فونداسیون (h) و حداقل عرض نوارها (b) را با استفاده از فرمولهای تخمین سرانگشتی زیر به دست آورد:
حداقل عمق فونداسیون = (تعداد طبقات × 10) + 20 سانتیمتر
حداقل عرض نوارها = (تعداد طبقات × 20) + 20 تا 40 سانتیمتر
سپس با در دست داشتن این دو مقدار و ضرب کردن آنها در عدد 0.0025 میتوان حداقل مساحت سطح میلگرد را محاسبه کرد.
حداقل مساحت میلگرد = حداقل عمق فونداسیون × حداقل عرض نوارها × 0.0025
در نهایت نیز با کمک حداقل مساحت میلگردها و با فرض استفاده از یک قطر میلگرد مشخص (مثلاً $d=16$ میلیمتر)، تعداد آنها را محاسبه میکنیم. (توجه: r در فرمول زیر شعاع میلگرد است و واحدها باید یکسان باشند)
تعداد میلگردها = حداقل مساحت میلگرد × πr.r
محاسبه وزن میلگرد در سایر بخشهای حیاتی سازه
محاسبه وزن میلگرد سقف
بر حسب نوع سقف، وزن میلگردهای به کار رفته در آن متفاوت است:
- برای سقف دال بتنی توپر به ازای هر متر مربع بین 10 تا 16 کیلوگرم میلگرد،
- برای سقف کامپوزیت به ازای هر متر مربع بین 8 تا 10 کیلوگرم میلگرد و
- برای سقف تیرچه بلوک به ازای هر متر مربع بین 5 تا 7 کیلوگرم میلگرد نیاز است.
محاسبه وزن میلگرد ستون
در مورد ستون نیز بر حسب نوع اسکلت و سقف، مقدار میلگرد مورد نیاز متفاوت است:
- برای سقفهای دال بتنی تو پر به ازای هر متر مربع ستون بین 60 تا 80 کیلوگرم میلگرد و
- برای ستون اسکلت بتن، به ازای هر متر مربع بین 12 تا 18 کیلوگرم میلگرد نیاز است.
محاسبه کل میلگرد مورد نیاز ساختمان
حال که نحوه محاسبه میلگردهای مورد نیاز بخشهای مختلف ساختمان را یاد گرفتیم، میتوانیم به راحتی کل میلگرد مصرفی ساختمان را نیز حساب کنیم. وزن کل میلگرد مورد نیاز ساختمان عبارت است از:
وزن کل میلگرد ساختمان = (وزن میلگرد سقف + وزن میلگرد اسکلت) × مساحت + وزن میلگرد فونداسیون
کلام آخر
محاسبه سرانگشتی میلگرد فونداسیون کمک میکند تا بتوانیم هزینههای تقریبی میلگرد را از پیش تعیین کنیم و بدانیم لازم است به چه میزان میلگرد خریداری شود. این تخمین سریع، اولین گام در کنترل هزینههای پروژههای عمرانی است. به خاطر داشته باشید که تقریباً به ازای هر متر مربع زیربنا به 9 تا 12 کیلوگرم میلگرد فونداسیون احتیاج است.
برای خرید مطمئن و مشاهده قیمت روز میلگرد فونداسیون و انواع دیگر میلگرد از برندهای معتبر و با تضمین کیفیت، به آنلاین سیوان لند مراجعه کنید و پروژه خود را با خیالی آسوده آغاز نمایید.
