در نقاشی ساختمان، روغن زیر کار دیوار گچی به عنوان نوعی پرایمر قبل از رنگ اصلی زده می‌شود. این امر باعث چسبندگی بیشتر رنگ و جلوگیری از نفوذ بیش از حد رنگ به عمق گچ خواهد شد. در ادامه راجع به روغن زیر کار دیوار گچی به ویژه روغن الیف، که چگونه سطح مورد نظر را برای رنگ کردن آماده و یکدست میکند توضیح خواهیم داد.
روغن زیر کار دیوار گچی همان روغن الیف روی گچ زیر کار است که یک نوع پرایمر قهوه‌ای رنگ شفاف بر پایه رزین آکریلیک محسوب می‌شود. روغن الیف به‌عنوان اولین لایه در عمق سطوح نفوذ کرده که باعث چسبندگی و جلوگیری از جذب رنگ خواهد شد. این عمل دیوار را برای زیرسازی و رنگ کردن دیوار گچی کاملا آماده میکند.
به‌طور مثال اگر رنگ را مستقیماً روی چوب خام اجرا کنید، بعد از مدتی هیچ اثری از رنگ نخواهید دید؛ زیرا رنگ جذب بافت چوب می‌شود. چاره کار این است که یک یا دو لایه روغن الیف زیر کار اجرا شود تا بافت چوب خام اشباع شده و دیگر رنگ اصلی را به خود جذب نخواهد کرد.
انواع روغن الیف روی گچ
1. روغن الیف بر پایه روغنی یا نفتی
برای تهیه این روغن از حلال‌های روغنی و رزینی بهره می‌برند. این نوع روغن برای خشک شدن کامل به حدود ۲ روز زمان نیاز دارد و برای ایجاد استحکام و انسجام بیشتر روی سطوح گچی استفاده می‌شود.
برای استفاده از این روغن باید آن را با تینر روغنی مخلوط کرده تا ترکیب رقیق‌تری در اختیار داشته باشید و ماده زیرساز نیزسریع‌تر خشک خواهد شد. نسبت ترکیب روغن الیف با تینر متفاوت است و بر اساس سطح کار متغیر خواهد بود؛ اما به‌طور متوسط نسبت مقدار تینر روغنی به روغن الیف 1 به 3 واحد است.
2. روغن الیف بر پایه آب
این نوع روغن زمان کمتری برای خشک شدن نیاز دارد. رزین‌های آکریلیک مهم‌ترین ماده در تولید این روغن به شمار می‌روند. این روغن روی سطوح داخلی و خارجی ساختمان‌های مختلف قابل استفاده است. این ماده کاربرد گسترده‌ای دارد و شامل ویژگی‌های زیر است:
- سازگاری با محیط زیست
- سهولت استفاده
- ایجاد چسبندگی و تسریع خشک شدن
- قیمت اقتصادی
شرایط نگهداری و نکات ایمنی روغن زیر کار دیوار گچی
- این روغن را باید در محیط کاملا خشک، خنک و دور از نور خورشید نگهداری کنید.
- دمای مناسب نگهداری روغن الیف بین 35-5 درجه سانتی‌گراد است.
- به دلیل اشتعال پذیری بالای این محصول باید همیشه به دور از آتش قرار داشته باشد.
- در صورت تماس این ماده با چشم و پوست، سریعا با آب و صابون بشویید.
- در زمان استفاده یا محیط نگهداری روغن زیر کار دیوار گچی باید تهویه مناسبی را برای محیط رنگ آمیزی فراهم کرد.
- جالب است بدانید که بهترین زمان مصرف این روغن ۳۰ ماه پس از تولید آن است.
- اگر در بتونه میزان روغن الیف زیاد باشد، میزان چسبندگی آن افزایش خواهد یافت.
- مقدار زیاد تینر روغنی در بتونه ممکن است به مقدار قابل توجهی دوام آن را کاهش دهد.
- مقدار زیاد آب در ساخت این ترکیب، دوام بتونه را کم میکند. با این حال، وجود آب سمباده کاری را برای شخص آسان‌تر میکند.
اهمیت آسترکاری با روغن زیر کار دیوار گچی
استفاده از روغن زیر کار دیوار گچی در مرحله آسترکاری قبل از رنگ‌آمیزی و بعد از بتونه‌کاری و هموارسازی دیوارها انجام می‌گیرد. برای آستر زدن دیوارها ممکن است از همان رنگ اصلی ساختمان و یا رنگ مخصوص آستری استفاده شود. آستر زیر کار باعث چسبندگی بهتر رنگ اصلی و عدم پوسته‌پوسته شدن رنگ می‌شود. درصورتی‌که آستر دیوار با کیفیت بالایی انجام شود، با یک‌بار رنگ زدن سطوح دیوار هم می‌توان انتظار نتیجه مطلوب و رنگ یکدست و صاف را داشت. این عملیات زیر کاری (روغن زیر کار دیوار گچی) با استفاده از روغن الیف روی گچ انجام می‌شود. به طورکل مزایای آستر رنگ ساختمان عبارت‌اند از:
- پوشانده شدن لکه و خط و خطوط خودکار و ماژیک.
- جلوگیری از پوسته‌پوسته شدن رنگ.
- افزایش عمر مفید و دوام رنگ اصلی.
- تسریع رنگ‌آمیزی و صرفه‌جویی در مصرف رنگ.
- افزایش کیفیت رنگ‌آمیزی و درخشندگی سطوح رنگ‌شده.
مراحل اجرای روغن الیف روی گچ
اعمال روغن الیف روی گچ از مهم‌ترین مراحل آستر کاری و نقاشی ساختمان است که معمولا نقاشان مبتدی کمتر به آن توجه می‌کنند. به‌طور کلی طریقه استفاده از روغن الیف به ترتیب مراحل زیر است:
حالت اول: سطح کار گچ رنگ نشده باشد.
اگر سطح زیر کار گچ رنگ نشده باشد، کافی است با برس رنگ، روغن الیف را به صورت یکدست روی سطح گچ بکشیم. روغن الیف روی گچ به آرامی درون گچ نفوذ کرده و سطح را برای ادامه رنگ آمیزی ساختمان غیرقابل نفوذ میکند.
حالت دوم: سطح کار گچ از پیش رنگ شده باشد.
اگر سطح زیر کار، دیوار یا سقف گچی از پیش رنگ شده باشد ابتدا باید ببینیم که قبلا از چه رنگی استفاده شده است. اگر رنگ روغنی بود، با تیزی کاردک سعی کنید قسمتی از سطح رنگ دیوار را بخراشید. هرجا سطح زیر کار به راحتی تراشیده شد، مجددا روغن الیف روی گچ بزنید. اما اگر خطی روی رنگ روغن کاری شده نیافتد، این قسمت نیازی به روغن زیر کار دیوار گچی به صورت مجدد نخواهد داشت. روغن الیف روی رنگ روغنی جذب نمی‌شود و در نتیجه به راحتی خشک نخواهد شد.
حالت سوم: سطح کار از قبل رنگ پلاستیک خورده باشد.
اگر دیوار از قبل رنگ پلاستیک خورده باشد و بخواهید روی آن رنگ روغن بزنید، در این حالت هم مانند حالتی که دیوار رنگ روغنی خورده باشد، نیازی به روغن الیف نخواهید داشت.
حالت چهارم: سطح کار رنگ نیم پلاستیک خورده باشد.
برای زدن روغن الیف روی دیوار نیم پلاستیک ابتدا باید قسمتی از دیوار را توسط قلم با آب خیس کرده و بعد از حدود سه دقیقه با کاردک قسمت‌های خیس را بتراشید. اگر قسمت‌های خیس شده به راحتی کنده شد، باید سرتاسر دیوار را خیس کرده و رنگ قبلی را تا جایی که امکان دارد بتراشید. قسمت‌هایی که به راحتی تراشیده نمی‌شوند را به حال خود باقی بگذارید. پس از خشک شدن دیوار باید روغن زیر کار دیوار گچی را در همه سطوح پخش کنید، حتی سطوحی که رنگ آن‌ها کنده نشده باشد.
راه تشخیص رنگ نیم‌پلاستیک از رنگ تمام پلاستیک این است که اگر با دستمال خیس روی رنگ نیم پلاستیک بکشید، رنگ آن مانند خمیر به دستمال می‌چسبد. معمولا رنگ نیمه پلاستیک ساختمان با ناخن دست هم پاک می‌شود.
حالت پنجم: دیوار یا سقف بتنی وسیمانی باشد.
اگر دیوار بتنی یا سیمانی از قبل رنگ نشده باشد، احتیاجی به روغن الیف نخواهد داشت. اگر دیوار بتنی از قبل رنگ شده باشد دو حالت وجود دارد:
- حالت اول آن است که دیوار قبلا با رنگ روغنی یا رنگ تمام پلاستیک نقاشی شده باشد. سعی کنید تا جایی که امکان دارد رنگ قبلی را با کاردک پاک کنید. سپس بدون روغن الیف به مرحله بتونه کاری بروید.
- اگر دیوار بتنی از قبل رنگ نیم پلاستیک خورده باشد، در این حالت هم باید رنگ قبلی را بتراشیم. اگر رنگ قسمت‌هایی از کار سخت بوده و تراشیده نشد، این قسمت‌ها را قبل از رفتن به مرحله توسط روغن زیر کار دیوار گچی یا همان روغن الیف پوشانده شود.
حالت ششم: سطح زیر کار چوب باشد.
مثلا اگر درب چوبی از قبل رنگ نخورده باشد و بخواهید رنگ روغنی بزنید، ابتدا زیرسازی را باید با روغن الیف آماده کنید. روغن الیف مقاومت چوب در برابر رطوبت را تضمین میکند. اگر درب چوبی از قبل رنگ خورده باشد، ابتدا باید رنگ قبلی را بکنید و قسمت‌هایی که رنگش باقی می‌ماند به حال خود باقی بگذارید. اما قسمت‌هایی که رنگ‌شان تراشیده شده باید روغن الیف بزنید. سپس وارد مرحله بتونه کاری شوید.
حالت هفتم: سطح زیر کار فلز باشد.
به‌طور کلی برای سطوح فلزی و آهنی از روغن الیف استفاده نمی‌شود. اگر سطح کار فلز باشد، مانند درب و پنجره‌های فولادی و رنگ نداشته باشند، ابتدا باید با دستمال چربی و گردوغبار سطوح زیر کار را بگیرید. اگر سطح زیر کار به راحتی تمیز نشد، از آب و شوینده استفاده کنید. اگر آهن زنگ زده بود ،از سنباده مخصوص آهن استفاده کرده و سطح زنگ‌زده را بردارید. بعد از سنباده زدن با دستمال گرده‌های روی سطح را تمیز کنید. درصورت استفاده از آب باید اجازه دهیم سطح زیر کار خشک شود؛ سپس شروع به ضدزنگ زدن سطح فلز کنید.
توجه: به درب و پنجره‌های آهنی که رنگ نشده‌اند باید به جای روغن الیف، ضد زنگ بزنید. بعد از خشک شدن ضد زنگ سطوح را باید بتونه کاری کنید.
چه مراحلی بعد از اعمال روغن الیف روی گچ انجام می‌شود؟
بعد از زدن روغن زیر کار دیوار گچی نوبت به بتونه‌کاری ساختمان می‌رسد. بتونه‌کاری یا ماستیک نیز از مهم ترین مراحل زیرسازی دیواری برای نقاشی ساختمان است. نیازی نیست که همه سطح دیوار یا سقف را بتونه کاری شود؛ تنها باید قسمت‌های ناهموار و قسمت‌هایی که خراشی ایجاد شده را بتونه کاری کرد.
بعد از روغن الیف و بتونه کاری نوبت به سنباده زدن می‌رسد. سنباده‌زدن هم یکی از مراحل زیر کاری دیوار است. در این مرحله سطوح بتونه کاری شده را با سنباده ۱۲۰ بسابید. پس از این مرحله باید همه دیوارهای ساختمان را با سنباده ۱۵۰ بزنید. اگر این مرحله انجام نشود، بعد از زدن رنگ نهایی روی دیوار سایه خواهد افتاد.
پس از بتونه کاری و سنباده زدن باید سطح زیر کار را با دستمال پارچه‌ای تمیز به طور کامل بکشید و مرحله آسترزدن رنگ را شروع کنید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم ضمن بررسی چگونگی کارکرد روغن زیر کار دیوار گچی، با انواع روغن الیف نیز آشنا شوید. اما باید توجه داشته باشید که مجری موظف است ضمن مطالعه و رعایت شرایط روغن الیف خریداری شده، در هنگام استفاده حتما از ماسک مناسب و دستکش ایمنی استفاده کند. و در محیط‌هایی که از تهویه مناسب برخوردارند عملیات اجرا را انجام دهد. شما با مطالعه مقاله‌های سیوان لند می‌توانید اطلاعات تکمیل‌تری در خصوص قیمت گچ و نحوه ترمیم گچ کنده شده دیوار دیوار کسب کنید.
