حداقل مساحت راه پله و آسانسور

برای طراحی پلان راه پله و آسانسور باید حداقل مساحت راه پله و آسانسور بر اساس استانداردها و ضوابط موجود در پیوست دوم مقررات ملی ساختمان را بدانیم. ابعاد استاندارد راه پله و آسانسور برای زمین‌هایی که حداقل 200 متر هستند، به شرح زیر است:

استاندارد راه پله

• حداقل ابعاد داخل به داخل باکس راه پله، عرض 240 سانتی‌متر و طول 450 سانتی‌متر است.
• در نقشه‌های فاز یک که نازک کاری ندارند، باکس داخل راه پله باید مساوی یا بزرگ‌تر از این ابعاد باشد.
• طول راه پله با توجه به ارتفاع طبقه بزرگ‌تر می‌شود.
• در صورت افزایش طول راه پله باید تعداد پله‌ها افزایش یابد.
• در زمین‌های کوچک‌تر از 200 متر با حداکثر 5 سقف و 50 نفر ساکن، حداقل ابعاد مفید و تمام شده‌ی راه پله عرض 200 و طول 410 سانتی‌متر می‌باشد.

استاندارد آسانسور

• حداقل ابعاد داخل به داخل باکس داخلی آسانسور 160 در 200 سانتی‌متر است.
• ابعاد درب آسانسور 80 سانتی‌متر است.
• ابعاد لابی آسانسور 150 در 150 سانتی‌متر است.
• کابین آسانسور به خاطر استقرار وزنه آسانسور، نبشی کشی و دیگر تجهیزات در چاه آسانسور، از ابعاد چاه آن کوچک‌تر در نظر گرفته می‌شود.
• در زمین‌های کوچک‌تر از 200 متر باکس آسانسور را می‌توان طول 160 در عرض 140 سانتی‌متر در نظر گرفت.

نکات تکمیلی حداقل مساحت راه پله و آسانسور

• در زمین‌های بیش از 200 متر، در صورتی که تعداد واحدهای هر طبقه حداکثر 4 واحد باشد، یک واحد راه پله و آسانسور کافی است. اما اگر تعداد واحدهای هر طبقه بیش از 4 واحد باشد، حداقل دو واحد راه پله و آسانسور نیاز است.
• در زمین‌های بیش از 200 متر، ارتفاع پله 17 و عرض کف آن 30 سانتی‌متر است و دیوار دورتادور باکس راه پله و آسانسور 20 سانتی‌متر است.
• در زمین‌های مساوی و کمتر از 200 متر، ارتفاع پله تا حداکثر 18 سانتی‌متر قابل قبول است.
• در زمین‌های مساوی و کمتر از 200 متر با بر 6 متری، الزامی به تأمین لابی ندارند.

ابعاد آسانسور در پلان

تعیین ابعاد آسانسور در پلان از اهمیت بالایی برخوردار است. برای تعیین این ابعاد باید در وهله اول به نوع کاربری ساختمانی که قرار است آسانسور در آن نصب شود (مسکونی یا تجاری) توجه شود. زیرا در ساختمان‌های تجاری که میزان رفت و آمد در آن‌ها بیشتر است، ابعاد آسانسور باید بزرگ‌تر و البته طبق استاندارد ضوابط راه پله و آسانسور، در نظر گرفته شود.

ابعاد آسانسور در پلان ساختمان مسکونی

آسانسور در پلان ساختمان مسکونی  کوچک‌تر از پلان ساختمان تجاری است. به طور معمول ابعاد آسانسور در پلان ساختمان مسکونی 1 متر عمق در 90 سانتی‌متر عرض است. که ابعاد عمق آسانسور در ساختمان تجاری معمولا 2 برابر می‌شود. ابعاد آسانسور در پلان ساختمان مسکونی می‌تواند 100 عمق در 90 عرض، 100 در 95، 150 در 91 و 130 در 100 سانتی‌متر نیز باشد. هم‌چنین در کف پایین‌ترین نقطه توقف خود، فضایی 30 سانتی‌متری داشته باشد

ابعاد آسانسور در پلان ساختمان تجاری

ابعاد آسانسور در پلان ساختمان تجاری به خاطر تردد بیشتر، بزرگ‌تر از آسانسور ساختمان مسکونی در نظر گرفته می‌شود. و برای آن حداقل عمق را 120 سانتی‌متر و حداقل عرض را 172  یا 230 سانتی‌متر می‌گیرند. اگر از ساختمان تجاری استفاده پزشکی می‌شود، باید ابعاد آسانسور در پلان آن طوری باشد که برای برانکارد و ویلچر مناسب باشد.

نکات اضافی ضوابط راه پله و آسانسور

به جز تمامی مواردی که در بالا ذکر گردیدند، به این نکات از ضوابط راه پله و آسانسور نیز باید دقت شود:

• مهندس طراح تعداد آسانسور، ظرفیت نوع و محل قرارگیری آن را مشخص می‌کند.
• در ساختمان‌هایی که از کف ورودی اصلی بیش از 7 متر ارتفاع دارند، تعبیه‌ی آسانسور الزامی است.
• در ساختمان‌هایی که نیاز به اجرای آسانسور دارند، باید ضوابط و استانداردهای لازم برای معلولین جسمی و حرکتی رعایت شوند.
• در ساختمان‌های 8 طبقه یا به طور کلی ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها از کف ورودی 28 متر یا بیشتر است، باید دو دستگاه آسانسور تعبیه شود.
• در تمامی ساختمان‌هایی که ارتفاع آن‌ها از کف ورودی بیش از 21 متر است، باید حداقل 1 آسانسور برانکاردبر تعبیه شود.
• در تمامی ساختمان‌های که نیاز به آسانسور دارند، باید حداقل یکی از آسانسورها ویلچربر باشد.
• حداکثر فاصله از ورودی ساختمان تا درب آسانسور باید 40 متر باشد.
• اگر تعداد آسانسورها تا 3 عدد بود، می‌توان آن‌ها را در چاه مشترک قرار داد. برای 4 دستگاه آسانسور باید حداقل دو چاه جداگانه داشت.

کلام آخر

در طراحی پلان آسانسور باید نکات مختلفی را مد نظر قرار داد. مورد اول تعیین کاربری ساختمان و ابعاد آسانسور مورد نیاز برای آن ساختمان با توجه به متراژ زمین، تعداد طبقات و تعداد واحدها است. که ابعاد آسانسور براساس فاکتورهای ذکر شده، در ضوابط راه پله و آسانسور مشخص شده است. و ابعاد و نوع آسانسور نیز مسلما بر قیمت آسانسور تأثیرگذار هستند. در این مقاله سعی کردیم تمامی ضوابط راه پله و آسانسور برای طراحی پلان را بررسی کنیم.