آسانسور کششی یکی از انواع آسانسورها است که توسط وزنه تعادل و سیم بکسل کار میکند. این آسانسور در مقایسه با آسانسور هیدرولیکی از انرژی کمتری مصرف میکند، اما در عوض سرعت بالاتری دارد و هم‌چنین می‌توان از آن در ساختمان‌هایی با تعداد طبقات بیشتر نیز استفاده کرد. که در هنگام خرید آسانسور باید با توجه به نیاز ساختمان یکی از این دو مدل را انتخاب کرد. در ادامه‌ی این مقاله به طور کامل آسانسورهای کششی را بررسی خواهیم کرد.
آسانسور کششی چیست؟
آسانسورها را می‌توان در حالت کلی به دو نوع آسانسور کششی و هیدرولیکی تقسیم کرد. آسانسور کششی یکی از انواع قدیمی آسانسور است که امروزه نیز بسیار پر استفاده است. مهم‌ترین اجزای آسانسور کششی که باعث حرکت آن می‌شوند عبارتند از موتور آسانسور، گیربکس، وزنه تعادل و سیم بکسل. در قسمت بعد نحوه‌ی کار کرد آسانسور را به شما می‌گوییم.
نحوه‌ی کار آسانسور کششی
نیروی لازم برای حرکت آسانسور کششی را نیروی الکتروموتور و گیربکس تامین میکند. به این صورت که موتور آسانسور، فلکه کششی را به حرکت در می‌آورد. بر روی این فلکه‌ی کششی سیم بکسل قرار دارد که از یک طرف به وزنه تعادل و از طرف دیگر به کابین آسانسور است. چرخیدن فلکه کششی باعث حرکت سیم بکسل بر روی آن و در نتیجه حرکت کابین آسانسور میشود.
اجزای آسانسور کششی
آسانسور کششی از اجزای زیادی تشکیل شده است که می‌توان آن‌ها را در دو دسته قطعات کششی و قطعات الکترونیکی تقسیم کرد. قسمتی از مهم‌ترین اجزای آسانسور کششی عبارتند از: موتور آسانسور، شاسی موتور آسانسور، تابلو فرمان آسانسور، تابلو برق آسانسور، فلکه هرزگرد، گاورنر، تراول کابل، وزنه تعادل، کابین آسانسور، یوک کابین، جعبه رویزیون، زنجیر جبرا، ریل راهنما، سیم بکسل، قلاب سر بکسل، شالتر، براکت، لقمه، پاراشوت، کفشک و … .
انواع آسانسور کششی
آسانسور کششی را بر اساس ویژگی‌های مختلف می‌توان به 4 شکل دسته بندی کرد. که دسته‌بندی‌های انواع آسانسور کششی به شکل زیر است:
- نحوه نصب سیم بکسل و سیستم تعلیق
- روش اجرای ریل‌ها
- تعداد درب‌ها
- سیستم محرکه و تابلو فرمان
انواع آسانسورهای کششی بر اساس نحوه نصب سیم بکسل و سیستم تعلیق
این دسته خود شامل 4 تیپ مختلف است: یک به یک، دو به یک، سه به یک و چهار به یک. که حدود 95% از آسانسورهای کششی از نوع یک به یک و دو به یک هستند. آسانسور کششی یک به یک دارای دو فلکه است، یکی فلکه موتور و دیگری فلکه هرزگرد. در این سیستم سیم بکسل از یک سر به کابین وصل است و پس از گذشتن از فلکه موتور و فلکه هرزگرد، در سمت دیگر به قاب وزنه تعادل وصل میشود.
در آسانسورهای کششی به این دلیل از فلکه هرزگرد استفاده می‌کنند که سطح اصطکاک سیم بکسل و فلکه بیشتر شود و اصطلاحا به آن زاویه آلفا می‌گویند. در سیستم دو به یک زاویه آلفا بیشتر و در نتیجه سرخوردگی کمتر میشود. در سیستم دو به یک نسبت به یک به یک فشار کمتری بر روی موتور است. سیستم‌های سه به یک و چهار به یک نیز به همین نحو هستند و تنها تعداد فلکه هرزگرد و نحوه‌ی جایگذاری آن‌ها تغییر میکند.
روش اجرای ریل
ریل ها را می‌توان بر اساس وزنه از بغل و وزنه از پشت اجرا کرد، که با توجه به نقشه‌ی ساختمان و ابعاد آسانسور و میزان فضایی که برای چاه آسانسور در نظر گرفته شده است، محل قرار گیری ریل و وزنه مشخص میشود. در سیستم وزنه بغل، ریل آسانسور کششی در بغل کابین و در سیستم وزنه از پشت، ریل آسانسور در پشت قرار می‌گیرد.
تعداد درب‌ها
درب‌های آسانسور کششی را می‌توان یا تک درب اجرا کرد یا دو درب تونلی و دو درب مجاور. در سیستم‌های تک درب آسانسور تنها یک درب دارد که مسافر از آن سوار و از همان پیاده میشود. در آسانسورهای دو درب تونلی، دو درب در روبه‌روی هم قرار دارند که مسافر از یک درب سوار و از دیگری پیاده میشود. و در سیستم‌های دو درب مجاور، درب‌ها در دو ضلع مجاور یکدیگر قرار دارند که دوباره مسافر از یکی سوار و از دیگری پیاده میشود.
سیستم محرکه و تابلو فرمان
آسانسور کششی بر اساس سیستم محرکه به دو صورت تک سرعته (VVVF) و دو سرعته (AC2) هستند که تفاوت آن‌ها در نحوه‌ی حرکت کردن آسانسور و ایستادن آن است. در آسانسورهای دو سرعته شروع به حرکت آسانسور و ایستادن آن دو مرحله‌ای است و این کار همراه با شوک است. اما در سیستم تک سرعته، درایو حرکت به سیستم آسانسور اضافه شده است که همین امر هم باعث نرم شدن استارت حرکت و ایستادن آسانسور شده است.
مزایای آسانسور کششی
آسانسورهای کششی مزایای متعددی دارند که از میان آن‌ها می‌توان به سرعت بالاتر آن‌ها نسبت به آسانسور هیدرولیکی، مکانیزم ساده‌تر آن‌ها اشاره کرد. هم‌چنین قطعات آن‌ها راحت‌تر پیدا میشود، به علاوه‌ی این که نصب و راه اندازی آن‌ها آسان است و بسیاری از سرویس کاران و نصابان با سیستم آسانسورهای کششی آشنایی دارند و به راحتی می‌توانند کار آن‌ها را انجام دهند. در کنار این مزایا، مصرف انرژی این آسانسورها نیز کمتر است.
معایب آسانسور کششی
در کنار مزایای متعدد، آسانسور کششی معایبی نیز دارد. آن‌ها نیاز به موتور خانه دارند و به خاطر وجود وزنه تعادل در چاله، خود چاله آسانسور نیز به فضای بزرگتری نیاز دارد. هم چنین حرکت این آسانسورها و ایستادن آن‌ها همراه با شوک است و حرکتی نرم و روان ندارند. آسانسورهای کششی نسبت به آسانسورهای هیدرولیکی آلودگی صوتی بیشتری ایجاد می‌کنند.
جمع بندی
آسانسورها به طور کلی به دو دسته آسانسور کششی و آسانسور هیدرولیکی تقسیم می شوند. آسانسور کششی نوع قدیمی‌تر آسانسورها هستند که با وزنه تعادل کار می‌کنند. این آسانسورها نیاز به موتورخانه‌ای دارند که در بالای ساختمان قرار می‌گیرد و موتور آسانسور در آن تعبیه میشود. سیم بکسل آسانسور از یک سو به وزنه تعادل و با گذشتن از روی فلکه‌های موجود روی موتور و فلکه هرزگرد، از سر دیگر به کابین وصل می‌شوند و با چرخیدن فلکه آسانسور، کابین حرکت میکند.
