معرفی بلوک سفالی، ابعاد و مشخصات آن + نحوه اجرا

بلوک سفالی، یا همان آجر سفالی، یکی از قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی به‌شمار می‌رود که علی‌رغم قدمت آن، هنوز هم در صنعت ساختمان‌سازی کاربرد گسترده‌ای دارد.  این بلوک‌ها از پخت خاک رس در کوره‌های مخصوص به‌دست می‌آیند و با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردی که دارند، در بخش‌های مختلف پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم به بررسی بلوک سفالی، انواع آن، مزایا و معایب و همچنین نکات مهمی که در زمان انتخاب و اجرای این بلوک ها باید مورد توجه قرار گیرند، بپردازیم.

تاریخچه استفاده از بلوک سفالی

با نگاهی به بناهای تاریخی و باستانی، می‌توان رد پای استفاده از بلوک سفالی را مشاهده کرد. تمدن های اولیه همچون بین‌النهرین و مصر باستان از این بلوک‌ها برای ساخت و سازهای خود استفاده می‌کردند.  سادگی فرایند تولید، دوام بالا و در دسترس بودن مواد اولیه، از جمله دلایل اصلی استفاده گسترده از بلوک سفالی در طول تاریخ بوده است. حتی امروزه نیز با وجود متریال‌های جدید ساختمانی، بلوک های سفالی جایگاه خود را در صنعت ساختمان‌سازی حفظ کرده‌اند.

مزایای استفاده از بلوک سفالی

استفاده از بلوک سفالی در ساخت و ساز مزایای متعددی را به همراه دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عایق حرارتی مناسب: ساختار متخلخل بلوک‌های سفالی، آن‌ها را به عایق‌های حرارتی مناسبی تبدیل می‌کند. این ویژگی سبب خنک ماندن فضای داخلی در فصل گرما و گرم ماندن آن در فصل سرما می‌شود و در نتیجه به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.
• عایق صوتی مناسب: بلوک های سفالی با دارا بودن خاصیت جذب صدا، به عنوان عایق‌های صوتی نیز عمل می‌کنند و از انتقال آلودگی صوتی به داخل ساختمان جلوگیری می‌کنند. این ویژگی به خصوص در مناطق شلوغ و پر سر و صدا اهمیت بسزایی دارد.
• مقاومت فشاری بالا: بلوک سفالی از نظر مقاومت فشاری در وضعیت مناسبی قرار دارد و می‌تواند وزن سازه را به خوبی تحمل کند. میزان مقاومت فشاری بلوک‌های سفالی بر اساس نوع و کیفیت آن‌ها متفاوت است.

ایمنی در برابر آتش‌سوزی: بلوک سفالی در برابر آتش‌سوزی از مقاومت بالایی برخوردار است و به کندی شعله‌ور می‌شود. که این ویژگی ایمنی ساختمان را در زمان آتش سوزی افزایش می‌دهد.

• تنوع ابعاد: بلوک های سفالی در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند که این امر باعث سهولت در اجرای دیوارها با ضخامت‌های متفاوت می‌گردد.
• دسترسی آسان و قیمت مناسب: با توجه به فراوانی خاک رس و سهولت تولید، قیمت بلوک سفالی مناسب و مقرون به صرفه است. همچنین دسترسی به این بلوک ها در سراسر کشور به سادگی امکان پذیر است.

معایب استفاده از بلوک سفالی

همانطور که اشاره شد، بلوک های سفالی در کنار مزایای متعدد، معایبی نیز دارند که در زمان انتخاب این متریال باید مورد توجه قرار گیرند. از جمله مهم‌ترین معایب بلوک سفالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• وزن بالا: بلوک‌های سفالی، نسبت به مصالح هم‌چون بلوک هبلکس، از وزن بالاتری برخوردار هستند. این ویژگی سبب افزایش بار وارده بر سازه می‌شود و در برخی موارد نیازمند استحکام بیشتر در بخش فونداسیون ساختمان می‌گردد.
• نیاز به نازک کاری بیشتر: سطوح بلوک سفالی ناهموار بوده و برای ایجاد سطحی صاف جهت رنگ‌آمیزی یا نصب کاشی، نیاز به لایه ضخیم‌تری از گچ و خاک وجود دارد. این امر سبب افزایش هزینه و زمان اجرا می‌شود.
• مقاومت خمشی پایین: بلوک سفالی مقاومت خمشی پایینی دارد و به همین دلیل برای تحمل نیروهای برشی مناسب نیست. استفاده از آن‌ها در دیوارهای باربر با دهانه بلند توصیه نمی‌شود.
• احتمال شوره‌زدگی: در صورت استفاده از بلوک های سفالی با کیفیت پایین یا ملات نامناسب، احتمال بروز شوره روی دیوارهای ساخته شده با این بلوک‌ها وجود دارد.

ابعاد بلوک سفالی

بلوک‌های سفالی در ابعاد مختلفی تولید می‌شوند که انتخاب سایز مناسب، بر اساس کاربرد و ضخامت مورد نیاز دیوار صورت می‌گیرد. طبق استاندارد، در ابعاد بلوک‌های سفالی، طول و عرض آن‌ها باید 20 سانتی‌متر و ضخامت آن‌ها هم 5.5، 7، 10، 15 یا 20 سانتی‌متر باشد.

نکات کلیدی در انتخاب بلوک سفالی

انتخاب بلوک سفالی مناسب برای هر پروژه  از اهمیت بالایی برخوردار است. در زمان خرید این بلوک ها به  نکات زیر توجه نمایید:

• توجه به ابعاد: همانطور که اشاره شد، آجرهای سفالی در ابعاد مختلفی تولید می شوند. ابعاد مناسب آجر با توجه به ضخامت نهایی دیوار و نوع کاربری آن تعیین می‌گردد.
• مقاومت فشاری: مقاومت فشاری بلوک سفالی بر حسب کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع سنجیده می‌شود. این مقاومت با توجه به نوع سازه و دیوار باید مقدار مناسبی داشته باشد.
• بررسی میزان جذب آب: میزان جذب آب بلوک های سفالی بر حسب درصد تعیین می‌گردد. سفال‌های مرغوب میزان جذب آب مناسبی داشته و نباید بیش از 16% باشد. جذب آب بالا می تواند بر استحکام دیوار و عایق بندی آن تاثیر منفی بگذارد.
• انتخاب نوع مناسب بر اساس کاربرد: همانطور که در بخش‌های قبل اشاره شد، انواع مختلفی از بلوک های سفالی وجود دارد. انتخاب نوع مناسب بر اساس کاربرد آن در دیوارهای غیر باربر، تیغه یا سقف بسیار مهم است. 

مراحل اجرای دیوار با بلوک سفالی

اجرای صحیح بلوک سفالی در نهایت منجر به دیواری مستحکم و بادوام می‌گردد. مراحل کلی اجرای دیوار با بلوک سفالی به شرح زیر است:

1. آماده‌سازی سطح: پیش از شروع به دیوار چینی، باید از تراز بودن کف برای ردیف اول بلوک‌ها و تمیز بودن آن اطمینان حاصل کرد.
2. تهیه ملات: برای دیوار چینی با بلوک سفالی، از ملات مناسب استفاده می‌شود. ماسه، سیمان و آب باید با نسبت معین با هم ترکیب شوند تا ملات با کارایی مناسب به دست بیاید.
3. دیوار چینی: چیدن ردیف اول بلوک سفالی باید با دقت و رعایت تراز صورت گیرد. پس از چیدن هر ردیف، باید فواصل بین بلوک‌ها با ملات پر شود. رعایت رگ (اتصال عمودی بلوک ها روی هم) از نکات مهم در دیوار چینی است.
4. رعایت بندکشی: پس از خشک شدن نسبی ملات، باید درزهای بین بلوک ها با ماله و ملات نرم بندکشی شود. بندکشی مناسب علاوه بر زیبایی ظاهری دیوار، به عایق بندی آن نیز کمک می‌کند.

نکات تکمیلی در اجرای بلوک های سفالی

• استفاده از تراز: در تمامی مراحل دیوار چینی با بلوک‌های سفالی، از تراز برای کنترل عمودی و افقی بودن دیوار استفاده نمایید.
• رعایت رگه چینی: رگه چینی به قرار دادن یک ردیف آجر به صورت افقی در فواصل مشخص دیوار گفته می شود. رگه چینی سبب افزایش استحکام دیوار می‌گردد. استفاده از رگه چینی به ضخامت دیوار و نیاز پروژه بستگی دارد.
• رعایت رطوبت ملات: از استفاده از ملات خشک یا بسیار خیس خودداری کنید. ملات باید رطوبت مناسبی داشته باشد تا به خوبی به آجرها بچسبد.
• برش بلوک: در صورت نیاز به برش بلوک‌های سفالی، از ابزار مناسب مانند فرز استفاده شود. شکستن بلوک با ضربه می‌تواند به استحکام آن آسیب وارد کند.
• زمان بستن در و پنجره: پس از اجرای دیوار با بلوک سفالی و خشک شدن کامل ملات، می‌توان نسبت به نصب در و پنجره اقدام نمود. نصب زودهنگام در و پنجره می‌تواند سبب ترک خوردن دیوار به دلیل نشست ملات گردد.

نتیجه‌گیری

بلوک سفالی با توجه به مزایای متعدد، از جمله عایق صوتی و حرارتی مناسب، مقاومت فشاری بالا و ایمنی در برابر آتش سوزی، همچنان یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساختمان‌سازی به شمار می‌روند. انتخاب نوع مناسب بلوک سفالی بر اساس کاربرد آن در  دیوار و رعایت نکات مهم در زمان اجرا، نقش موثری در استحکام و دوام دیوار خواهد داشت. امیدواریم با مطالعه این مقاله بتوانید اطلاعات مفیدی در زمینه بلوک سفالی و کاربرد آن به‌دست آورده باشید. شما می‌توانید برای خرید یا اطلاع از قیمت بلوک سفالی به سیوان لند مراجعه یا با کارشناسان بخش فروش ما تماس بگیرید.