لوله پلی اتیلن گازی | بررسی استاندارد، اتصالات و مزایایی آن

لوله پلی اتیلن گازی که با خط زرد رنگ روی آن مشخص می‌شود، یکی از انواع لوله‌های پلی اتیلن می‌باشد که از آن برای انتقال انواع مختلف گازها استفاده می‌کنند. برای تولید لوله پلی اتیلن گازرسانی از مواد PE80 و PE100 استفاده می‌شود و ساخت آن‌ها بر اساس استانداردهای بین‌المللی صورت می‌گیرد. شما می‌تواند برای خرید یا مشاهده لیست قیمت لوله پلی اتیلن به سایت سیوان لند مراجعه یا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.

لوله پلی اتیلن گازی

لوله پلی اتیلن گازی از انواع لوله‌های پلی اتیلنی است که از پلیمریزاسیون اتیلن تولید می‌شوند. برای ساخت لوله پلی اتیلن از یکی از سه نوع مواد اولیه‌ی PE63 یا PE80 و یا PE100 استفاده می‌شود؛ که البته امروزه مواد PE63 از دور خارج شده‌اند. این لوله‌های پلی اتیلنی گازرسانی دارای خاصیت ترموپلاستیکی می‌باشند و با حرارت دادن، نرم می‌شوند و می‌توان آن‌ها را خم کرد و شکل داد.

لوله پلی اتیلن گازی برای انتقال گاز طبیعی، گاز پروپان، گاز مایع (LPG) و گازکشی در خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. لوله‌های پلی اتیلن در رنگ مشکی عرضه می‌شوند و با خط‌های رنگی که روی آن‌هاست، کاربردشان می‌شود؛ که لوله‌های مخصوص گازرسانی  در امتداد خود خط زرد رنگ دارند. این لوله‌ها هم به صورت شاخه‌ای تولید می‌شوند و هم به صورت کلافی و چون کاربردهایشان متنوع است، قطرهای متفاوتی هم دارند.

برای ساخت لوله پلی اتیلن مخصوص گازرسانی از مواد پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) استفاده می‌شود. و در ساخت آن‌ها از استانداردهای بین‌المللی EN 1555 و IGS-M-PL-014-01 پیروی می‌شود. این لوله‌ها در قطرهای مختلف از 25 میلی‌متر تا 225 میلی‌متر تولید می‌شوند و چون مواد اولیه آن‌ها مقاومت بالایی دارند، از طول عمر بالایی (50 تا 100 سال) هم برخوردار هستند.

سایز لوله پلی اتیلن گازی

سایز لوله پلی اتیلن گاز رسانی بر حسب میلی‌متر و معاد اینچ آن را می‌توانید در زیر مشاهده کنید. این لوله‌ها در فشارهای 12.5 و 16 و با SDR 11 یا 13.6 تولید می‌شوند.

• لوله سایز 25 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 63 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 90 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 110 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 125 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 160 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 200 میلی‌متر = 4.3 اینچ
• لوله سایز 225 میلی‌متر = 4.3 اینچ

مزایای لوله پلی اتیلن گازرسانی

• طول عمر زیاد لوله (بین 50 تا 100 سال)
• مقاومت لوله پلی اتیلن گاز در برابر خوردگی و اثرات مواد شیمیایی
• انعطاف‌پذیری بالای این لوله‌ها
• اتصالات آسان
• قیمت مناسب نسبت به لوله‌های فولادی
• قابلیت اسکوییز کردن

استاندارد لوله پلی اتیلن گاز

در ساخت تمامی لوله‌های پلی اتیلنی، با توجه به کاربرد آن‌ها، باید استانداردهای مشخصی رعایت شود. ساخت لوله پلی اتیلنی گازی نیز باید بر اساس استانداردهایی باشد تا این لوله‌ها مقاومت و کارایی لازم را برای گازرسانی داشته باشند. مهم‌ترین آزمون‌هایی که در فرایند تولید روی لوله‌های پلی اتیلنی انجام می‌شود تا از کیفیت آن‌ها اطمینان حاصل شود، به شرح زیر می‌باشند:

• آزمون BRT، که بعد از تولید و قبل از ترخیص هر دسته از لوله‌ها روی آن‌ها انجام می‌شود تا از کیفیت آن‌ها مطمئن شوند.
• آزمون PVT، که در فواصل زمانی معین بر روی مواد، اجزا و مجموعه آن‌ها انجام می‌شود تا از کیفیت و پیوستگی خط تولید اطمینان حاصل کنند.
• آزمون TT، که تاییدیه‌های مورد نظر استاندارد مواد، اجزا و مجموعه را اثبات می‌کند.

برای تولید لوله اتیلن گازرسانی نیز مانند تمامی دیگر لوله‌ها پلی اتیلن، مثل لوله پلی اتیلن فاضلاب، باید استانداردهای معین رعایت شده باشند تا بتوان از آن‌ها در صنعت استفاده کرد و تبعاتی به بار نیاید. استانداردهایی که در تولید این لوله‌ها باید رعایت شوند عبارتند از:

• استاندارد ISO-6964: استاندارد برای اندازه‌گیری میزان دوده در لوله
• استاندارد ISO-11420: استاندارد برای اندازه‌گیری میزان پراکنش دوده
• استاندارد EN-743: استاندارد برای اندازه‌گیری میزان بازگشت حرارتی در لوله
• استاندارد EN-1555: استاندارد ویژگی‌ها و خواص مواد اولیه و لوله‌های پلی اتیلن
• استاندارد ISO-1133: استاندارد اندازه‌گیری شاخص جریان مذاب
• استاندارد ISO-1183: استاندارد اندازه‌گیری چگالی لوله
• استاندارد ASTM-DI-599: استاندارد آزمون ترکیدگی سریع
• استاندارد EN-921: استاندارد آزمون‌های هیدرواستاتیک
• استاندارد ISO-6259: استاندارد اندازه‌گیری میزان کشش در آستانه پارگی
• استاندارد HGS-C-DN-006-0: استاندارد انبارش و حمل و نقل لوله‌ها

استاندارد لوله پلی اتیلن گاز که شرکت استاندارد ملی شرکت گاز ایران صادر کرده است هم به شکل جدول زیر است:

مشخصات لوله پلی اتیلن گاز بر اساس استانداردها

چگالی:

بحث چگالی یکی از ویژگی‌هی مهم در لوله‌های پلی اتیلن به شمار می‌رود. لوله‌های پلی اتیلنی که برای گازرسانی مورد استفاده قرار می‌گیرند، از دو نوع با دانسیته‌ی بالا (HDPE) و با دانسیته‌ی متوسط (MDPE) هستند. 

در استاندارد ISO-4437 آمده است که چگالی اسمی رزین پلی اتیلنی که برای ساخت لوله‌های گازرسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید حداقل 0.93 گرم بر سانتی‌متر مربع باشد. 

اجزای تشکیل دهنده آمیزه این رزین عبارت است از مواد ضداکسنده پایدارکننده‌ها در برابر پرتو فرابنفش و رنگدانه‌ها. بر اساس بند 3 استاندارد ISO-1872 این پلی اتیلن در درجه‌بندی 3، 4 یا 5 قرار می‌گیرد.

شاخص جریان مذاب (MFI):

این شاخص معیاری از وزن مولکولی پلی اتیلن می‌باشد و مانند چگالی، از مولفه‌های مهم در خواص پلی اتیلن می‌باشد. شاخص جریان مذاب معمولا بر اساس استاندارد ISO-1123 اندازه‌گیری می‌شود که در آن مقدار بارگذاری 5 کیلوگرم در دمای 190 درجه سانتی‌گراد است. این شاخص برای لوله‌های گازی کمتر از 1 است.

انقباض گرمایی

آزمون انقباض گرمایی بر اساس استاندارد ISO-4427 و به مدت 30 دقیقه در دمای 110 درجه سانتی‌گراد انجام می‌شود. استاندارد لوله پلی اتیلن گاز می‌گوید که این مقدار نباید از 3% بیشتر باشد و بعد از انجام آزمون، لوله نباید دچار تاول‌زدگی یا ترک‌خوردگی شده باشد.

استحکام کششی

آزمون استحکام کششی به روش منگنه زنی انجام می‌شود و در آن سرعت کشش لوله‌های با قطر 110 میلی‌متر، 50 میلی‌متر بر دقیقه می‌باشد و برای لوله‌های با قطر 32 میلی‌متر، 100 میلی‌متر بر دقیقه می‌باشد. این آزمون طبق استاندارد ISO-6259 و در دمای 23 درجه انجام می‌شود و درصد ازدیاد طول لوله تا پارگی نباید کمتر از 350 باشد.

پایداری شیمیایی

برای آزمایش پایداری شیمیایی لوله پلی اتیلن گازرسانی، داخل لوله را با گاز مصنوعی پر می‌کنند و آن را در داخل و خارج آب می‌سنجند. طبق استاندارد ISO-4437 لوله باید بتواند به مدت 30 دقیقه فشار داخلی MPa2 را در دمای 80 درجه تحمل کند. آزمایش پایداری شیمیایی بر روی لوله‌های با قطر 32، 40 و 50 میلی‌متر با SDR11 انجام می‌شود.

استحکام هیدرواستاتیک لوله

بر اساس استاندارد ISO-4437، استحکام هیدرواستاتیک درازمدت لوله در زمان شکست 100 هزار ساعت و در دمای 20 درجه سانتی‌گراد باید حداقل برابر با 8 مگاپاسکال تنش حلقه‌ای باشد.

اتصالات لوله پلی اتیلن گازی

اتصالات لوله پلی اتیلن گازی به دو صورت می‌باشند:

1. جوش الکتروفیوژن

جوش الکتروفیوژن خود به سه صورت لوله به لوله، لوله به زانو و لوله به بولین است. از مزایای این جوش می‌توان به انعطاف بالا، سهولت انجام، استحکام بالا در برابر زلزله و رانش زمین، مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی و عایق‌بندی کامل اشاره کرد.

2. جوش ذوبی سر به سر

برای انجام اتصالات به روش جوش ذوبی سر به سر از اتصالاتی به نام کوپلر استفاده می‌شود. در کوپلر برای ایجاد گرمای لازم برای ذوب سطح جوش از مقاومت الکتریکی استفاده می‌شود.