انجام عملیات‌های ساختمانی در هوای سرد و یخبندان، یکی از چالش‌های صنعت ساختمان سازی به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، احتمال یخ زدگی بتن نیز فراهم می‌شود، و این می‌تواند باعث شود که عمل هیدراسیون به خوبی انجام نشود. استفاده از ضد یخ بتن، انتخاب مناسب برای جلوگیری از این مشکل می‌باشد.این متریال به عنوان پایین آوردن نقطه انجماد در بتن، مورد استفاده قرار می‌گیرند. سیوان لند در ادامه قصد دارد بیشتر به بررسی ضد یخ بتن بپردازد. پس در ادامه با ما همراه باشید.
ضد یخ بتن چیست؟
به دنبال سرد شدن هوا، آب موجود در بتن‌ها نیز با یخ زدگی مواجه می‌شود. در نتیجه پروسه‌ی بتن ریزی و همینطور مقاومت بتن، با مشکل رو به رو می‌شود. به همین دلیل است که در چنین شرایطی، بتن دوام چندانی پیدا نخواهد کرد و انتخاب خوبی هم برای سازه‌ی مورد نظر نخواهد بود. علاوه بر این، قرار گرفتن دراز مدت بتن در هوای سرد، می‌تواند سبب ایجاد ترک در آن شود. اینجاست که استفاده از ضد یخ بتن برای مقابله با چنین مشکلی، به میان می‌آید. ضد یخ بتن در واقع یک مادهی شیمیایی است که نقطهی انجماد درون بتن را پایین آورده و در نتیجه در هوای 30- درجه نیز کاربرد خواهند داشت.
استفاده از ضد یخ برای آب و هوای سرد و همچنین مناطق سردسیری، اصول فنی خود را دارد که باید تمام آن در آخر سبب صرفه جویی 20 تا 50 درصدی زمان و همچنین انرژی شود. این محصول با نام‌های زودگیر بتن پودری، زودگیر شاتریک پودری، زودگیر شاتریک مایع، ضد یخ بتن مایع و ضد یخ ملات مایع نیز شناخته می‌شود.
انواع ضد یخ بتن
ضد یخ های بتن همچون دیگر محصولات شیمیایی افزودنی های بتن در دو حالت پودری و مایع وجود دارند که هر دوی آن‌ها به صورت، باکلراید و بدون کلراید تولید می‌شوند. اگر بخواهیم این محصولات را براساس ساختار تشکیل دهنده‌ی آن‌ها دسته بندی کنیم، به صورت زیر خواهد بود:
- نمک‌های غیر آلی محلول
- افزودنی های دارای ترکیبات آلی محلول
- افزودنی هایی با گیرش سریع
- افزودنی های جامد گوناگون
به طور کلی ضد یخ‌ها تاثیری بر کارایی بتن ندارند. اما برخی از ترکیبات کلر دار آن سبب افزایش کارایی بتن می‌شوند.
ضد یخ بتن پودری
ضد یخ بتن پودری بتن معمولا برای بتن ریزی بدون فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ضد یخ پودری از ترکیب کلسیم کلرید و نمک‌های معدنی استفاده شده. این مواد برای بتن غیر مسلح و بیشتر در ملات‌های سیمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این افزودنی سرعت و حرارت هیدراتاسیون را بالا برده و از یخ زدن مخلوط سیمانی جلوگیری می‌کند. به دلیل وجود کلر در این ضد یخ، استفاده از آن توسط کارشناسان توصیه نمی‌شود.
ضد یخ پودری بدون کلراید
هرچند استفاده از مواد کلر دار سبب حفظ بتن در دمای پایین می‌شود، اما محدودیت استفاده از آن در بتن آرمه، وارد افزودنی ضد یخ شد. این ماده را باید 2 درصد وزنی سیمان استفاده کنید. از این نوع ضد یخ در سازه‌هایی که بتن و فلزات، مستقیما با هم در ارتباط هستند به راحتی می‌توان استفاده کرد.
ضد یخ بتن مایع
این نوع ضد یخ به صورت مایع می‌باشد که وزنی حدود 1200 کیلوگرم بر متر مکعب دارد. خاصیت این افزودنی حفظ اسلامپ در عین افزایش سرعت گیرش بتن می‌باشد. مواد تشکیل دهنده‌ی این مواد، محلول آمونیاک که حاوی نیتروژن و الکل‌های سنگین است. همانطور که می‌دانید افزوده شدن الکل و نیتروژن به آب، درجه‌ی انجمماد آب را کاهش می‌دهد. اما از طرف دیگر به دلیل وجود برخی ترکیبات دیگر مانند سیمان، تاثیر گذاری مستقیم بر آب را کم می‌کند.
اگر در بتن امر حباب سازی مطرح باشد، با استفاده زا ضد یخ این مسااله اندکی با مشکل مواجه خواهد شدو باید از نسبت جدیدی برای طرح اختلاط استفاده کرد. به این دلیل که ضد یخ بتن هوای اضافی را حذف کرده و به نوعی سیال یکنواخت ایجاد می‌کند. دلیل این مساله هم جمع شدن آب در حفره و یخ زدن آب است که ضد یخ از وقوع این پدیده جلوگیری می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از ضد یخ بتن
مزایا
- تامین شرایط ایده آل در محیط و آب و هوای سرد و دماهای زیر صفر
- سرعت کار در اثر استفاده از این افزودنی بتن افزایش پیدا کرده و فشار وارد بر قالب و قالب برداری نیز به سرعت کاهش پیدا می‌کند. در بتتن پاشی خشکف استفاده از این افزودنی غبار حاصل از اجرای عملیات را کاهش می‌دهد.
- این افزودنی، بتن را تا رسیدن به مقاومت کافی برای گیرش نهایی را حفظ می‌کند. در واقع مقاومت سنین پایین بتن را تا دو برابر افزایش می‌دهد. دوره عمل آوری بتن در هوای سرد طولانی و هزینه بر است. اما با این روش هزینه‌ی مراقبت کاهش یافته و به دنبال آن سایر هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
معایب
- یکی از معایب ضد یخ‌ها، زمان بسیار کم برای مصرف بتن‌هایی است که حاوی این افزودنی می‌باشند، ب همین دلیل است که آن‌ها را دقیقا قبل از بتن ریزی اضافه می‌کنند.
- در برخی موارد، پس از استفاده از ضد یخ بتن، تغییر رنگ پس از خشک شدن مشاهده شده. این موضوع به دلیل واکنش سیمان قلیایی و یون کلرید است. اگر لکه روشن روی زمینه تیره ایجاد شود، نسبت قلیایی سیمان به کلرید کم است و اگر لکه تیره روی زمینه روشن پدیدار شود، نسبت قلیایی زیاد می‌شود. دلیل آن هم عمل آوری نامناسب و تبخیر آب شدید است. اگر بتن را به طور مداوم مرطوب کنید این مشکل هرگز به وجود نخواهد آمد.
کاربرد ضد یخ بتن
این محصولات کاربرد فراوانی دارند که در این بخش به برخی از آن‌ها اشاره کرده‌ایم.
- بیشترین کاربرد این محصولات در هوای سرد می‌باشد. این افزودنی، سرعت و حرارت واکنش هیدراتاسیون را افزایش می دهد. .
- در برخی مناطق شیب دار و بعضی از دیوارهای برشی، از این متریال برای گیرش سریع تر بتن نیز استفاده می‌کنند. از آنجایی که بتن پاششی یا شاتریک نیاز به سرعت بالای گیرش دارد. استفاده مناسب و به اندازه‌ی این افزودنی، عملیات بتن ریزی را بسیار آسان تر می‌کند..
- استفاده از سیمان بیستر و ترجیحا تیپ 3 و ترکیب با ضد یخ، شرایط خوبی برای بتن ریزی در سرما ایجاد خواهد کرد. اگر بخواهید هزینه‌ی کمتری داشته باشید، می‌توانید از سیمان تیپ 1 نیز استفاده کنید.
- برخی از ضد یخ‌ها به عنوان آب بند روزنه موجود در مخازن و یا استخرها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر مقدار زیادی از این محصول را به بتن اضافه کنید، سرعت گیرش آن بسیار زیاد شده و برای برخی از عملیات‌های ترمیمی مناسب هستند.
روش استفاده از ضد یخ بتن
برای استفاده از ضد یخ بتن، ابتدا باید شرایط بتن ریزی را فراهم کنید. این شرایط عبارت است از:
- حدالامکان قالب و مکان بتن ریزی تمیز شوند.
- در صورت امکان تا حدودی دمای مجموعه بتن ریزی را زیاد کنید.
- فضا برای عمل آوری و گرم نگه داشتن بتن فراهم شود.
- قبل از افزودن ضدیخ بتن، آن را رقیق و تا حل شدن کامل در بتن مخلوط کرد.
بهتر است که ضد یخ را در آخرین مرحله به بتن بیفزایید. این افزودنی با یکنواخت کردن مخلوط بتنی از ایجاد حباب بزرگ که جدا شدن اجزای بتنی و دانه بتن را دارد، و از ورود آب به این ناحیه و یخ زدن آن جلوگیری می‌کند. به هر اندازه که هوا سرد تر شود، میزان استفاده از ضد یخ نیز بیشتر خواهد شد. میزان 1 تا 5 درصد برای عیارهای گوناگون سیمان بتن، توصیه شده است.
کلام پایانی
سیوان لند در این مقاله تمام تلاش خود را به کار گرفت تا شما را با ضد یخ بتن به طور کامل آشنا کند. پس دریافتید که ضد یخ بتن در زمان‌هایی که هوا سرد است، برای جلوگیری از یخ زدن بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد که شما می‌توانید از آن‌ها به مقدار مورد نیاز استفاده کنید. ضد یخ بتن از جمله افزودنی‌های بتن محسوب می‌شود که به نوعی کارایی بتن را بهبود می‌بخشد. پس شما با خرید افزودنی بتن می‌توانید خواص بتن خود را بهبود بخشید.
