تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته چیست؟ +بررسی مزایا و معایب هرکدام

تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته، در نحوه حصول آن‌هاست. شن و ماسه طبیعی به همان شکلی که هستند از طبیعت (بستر رودخانه‌ها و دریاها و …) به دست می‌آیند. شن و ماسه شکسته هم از شکستن سنگ‌های بزرگ‌تر، در کارخانه‌ها تولید می‌شوند. در ادامه این مقاله با جزئیات بیشتری به تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته خواهیم پرداخت و در نهایت مزایا و معایب هر کدام از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته

گفتیم که اولین تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته در نحوه به دست آمدن آن‌ها است. شن و ماسه طبیعی معمولا در بستر رودخانه‌ها یافت می‌شوند. به این صورت که جریان آب رودخانه در مسیر خود سنگ‌هایی را شسته و با خود همراه می‌کند. این سنگ‌ها در طول مسیر به روی هم می‌غلتند و خرد شده و قطعات کوچک‌تری به وجود می‌آورند.
در این فرایند، سنگ‌های بزرگ‌تری که در مسیر رودخانه هستند، مانند آسیاب ساچمه‌ای عمل می‌کنند و دانه‌های شن و ماسه طبیعی را به وجود می‌آورند. شن و ماسه‌های طبیعی حاصل از جریان آب رودخانه، چون در مسیر خود هم بر روی سنگ‌های دیگر کشیده می‌شوند و هم تحت فشار آب هستند، گوشه‌هایشان گرد می‌شود و سطحی صاف و صیقلی پیدا می‌کنند.
گرد بودن گوشه‌های شن و ماسه طبیعی و صیقلی بودن سطح آن‌ها باعث شده است که اصطکاک داخلی کمی داشته باشند به راحتی روی هم بلغزند. این امر موجب می‌شود که ماسه‌های طبیعی برای مصارفی مانند ساخت بتن مناسب‌تر باشند و بهترین ماسه برای کاشی کاری و ساخت ملات ماسه سیمان به شمار بروند.
دیگر تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته را می‌توان در همین مورد دانست. گوشه‌های شن و ماسه طبیعی چون بر اثر فرسایش به وجود آمده‌اند، گرد است؛ اما گوشه‌های شن و ماسه شکسته چون بر اثر خرد کردن سنگ‌های دیگر به وجود می‌آیند، تیز است. تیز بودن گوشه‌های شن و ماسه شکسته باعث می‌شود که اصطکاک داخلی آن‌ها بالا باشد و لغزندگی کافی را به روی هم نداشته باشند. به همین خاطر هم، این شن و ماسه‌ها برای راهسازی، به خصوص در روسازی، مناسب هستند.
برای تولید شن و ماسه شکسته سنگ‌های موجود در طبیعت، مثل سنگ کوه‌ها، را می‌شکنند و به قطعات کوچک‌تری تبدیل می‌کنند. سپس این قطعات کوچک‌تر را به کارخانه منتقل کرده و در آن‌جا آن‌ها را خرد می‌کنند. پس از سرند کردن و دانه بندی شن و ماسه، آن‌ها را بر اساس اندازه جدا و انبار می‌کنند.
دیگر تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته را می‌توان در این دانست که در مورد بتن ریزی، اگر از شن و ماسه شکسته استفاده شود، قالب ریزی بتن و پر کردن تمام زوایای قالب کمی مشکل خواهد بود و به دقت بیشتری نیاز دارد. اما در عوض استفاده از مصالح شکسته در بتن، در شرایط مساوی، باعث می‌شود که مقاومت فشاری و کششی نسبت به موقعی که از مصالح طبیعی استفاده می‌شود بیشتر باشد.
اگر بخواهیم یک مورد دیگر از تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته را نام ببریم، می‌توانیم به این مور اشاره کنیم که شن و ماسه طبیعی دارای مواد اضافی زیادی مثل مواد آلی است، که این مواد برای ساخت قطعات بتنی و ملات مضر می‌باشند. علاوه بر آن، شن و ماسه طبیعی دارای ذرات ریز خاک هستند، که طبق استاندارد ملی اگر درصد دانه‌هایی که از الک 200 میکرون عبور می‌کنند، بیشتر از 3 یا 5 درصد باشد، این ذرات مانند لایه نازکی روی ذرات شن و ماسه را پوشانده و مانع درگیری آن‌ها با سیمان موجود در ملات یا بتن می‌شود.

مزایا و معایب ماسه طبیعی و شکسته

کلام آخر؛ تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته

تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته در نحوه به دست آمدن آن‌ها، باعث ایجاد تفاوت‌های دیگری در ویژگی‌های آن‌ها شده است. شن و ماسه طبیعی از بستر رودخانه‌ها یا کویرها به وجود می‌آید و به دلیل اینکه در اثر فرسایش سنگدانه‌ها بر روی هم ایجاد شده‌اند، گوشه‌هایی گرد و سطحی صاف دارند. اما در مقابل شن و ماسه شکسته، از شکستن و خرد کردن سنگ‌های بزرگ‌تر به دست می‌آیند و گوشه‌هایی تیز دارند. همین امر هم باعث می‌شود که اصطکاک داخلی شن و ماسه طبیعی پایین باشد و راحت روی هم سر بخورند و در ملات یا سیمان ترکیب یکدشت‌تری ایجاد کنند.
اما شن و ماسه شکسته سطحی نامتقارن و گوشه‌هایی تیز دارند و اصطکاک داخلی میان آن‌ها بالاست. با این که این تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته باعث می‌شود که پر کردن قالب بتن با ماسه شکسته سخت‌تر باشد، اما از آن‌جا که ماسه‌های شکسته بر خلاف ماسه‌های طبیعی دارای مواد آلی یا ذرات خاک نیستند، چسبدگی ملات ساخته شده با آن‌ها بیشتر خواهد بود. به هر حال برای تشخیص این که ماسه طبیعی بهتر است یا ماسه شکسته، باید به تفاوت شن و ماسه طبیعی با شکسته توجه کنیم و ببینیم که چه استفاده‌ای قرار است از آن‌ها بکنیم و انتظار چه ویژگی‌هایی را داریم.