ایمنی ساختمان سازی یکی از مهمترین عوامل اولیه در کاهش هزینهها و تلفات است و با عدم اجرای صحیح آن، تعداد تلفات پروژههای ساختمان در چند سال گذشته افزایشیافته است. طبق آمار، از هر پنج کارگر یک نفر در کار ساختمانی جان خود را از دست میدهد. این عدد نشان از ایمنی بسیار ضعیف در محیطهای کاری ساختمانی و پروژههای ساختوساز است.
اگر از هر یک از صاحبان شرکت ساختمانی، صرف‌نظر از اندازه شرکت، بپرسید که اولویت اول آنها چیست، فکر می‌کنم پاسخ قطعی همه آنها ایمنی کارگران است؛ اما در عمل و طبق آماری که در بالا ذکر شد، این صحبت تأیید نمی‌شود.
در صوتی که ضوابط ایمنی به‌درستی و به‌صورت کامل اجرا می‌شد نه‌تنها هرساله شاهد کاهش تلفات انسانی در انجام پروژههای ساختمانی بودیم. بلکه هزینه‌های کمتری نیز به پیمانکاران از نظر اقتصادی و مالی تحمیل می‌شد؛ اما متأسفانه اجرای ضوابط ایمنی برای اکثر پیمانکاران و ساختمان‌سازان به‌عنوان هزینه اضافی شناخته شده است. بیشتر در اجرای صحیح و کامل آن شانه خالی می‌کنند. در این محتوا به موارد مهمی اشاره می‌شود که با اجرای آن ایمنی ساختمان به سطح بالایی می‌رسد و هزینه سنگینی نیز به مجریان طرح تحمیل نمی‌کند.
تعهد به ایمنی ساختمان از بالا شروع می‌شود
اعتماد کارگران به برنامه شما با حمایت و پذیرش تیم رهبری آغاز می‌شود. با ارائه آموزش و تجهیزات حفاظت فردی تعهد خود را به ایمنی ثابت کنید. اطمینان حاصل کنید که تجهیزات به طور منظم بررسی و بازرسی می‌شوند و به‌درستی کار می‌کنند. اگر دستگاه معیوب است و نیاز به تعمیر دارد، مطمئن شوید که دستگاه برای تعمیر یا تعویض از سرویس خارج است.
نوشتن خط‌مشی‌های ایمنی ساختمان
نوشته شما باید حداقل شامل مراحل گزارش آسیب، قوانین ایمنی اولیه، اقدامات پیشگیرانه، اقدامات اضطراری و هر چیز دیگری باشد که می‌تواند به ترویج و اجرای یک محیط کار ایمن کمک کند. همه کارمندان باید این پست را بخوانند و اعلام کنند که تمام قوانین را درک کرده و با اجرای آنها موافقت می‌کنند.
داشتن برنامه برای هر پروژه
چیزی به نام طرح ایمنی “یک برنامه مناسب” وجود ندارد. هر پروژه متفاوت است و هر محل کار منحصربه‌فرد است. قبل از شروع هر کاری برای یک پروژه جدید، خطرات موجود را که ممکن است در طول پروژه رخ دهد شناسایی کنید. تعیین کنید که چه کنترل‌هایی باید برای کاهش یا حذف خطرات اعمال شود.
برای هر پروژه جدید، یک طرح واکنش اضطراری و همچنین یک طرح کمک‌های اولیه در محل کار باید تدوین شود. یک طرح ایمنی باید به هرکسی که وارد محل کار می‌شود ارائه شود تا آگاهانه ایمنی ساختمان موردتوجه همه افراد قرار گیرد.
آموزش ایمنی ساختمان هرگز متوقف نشود
همه کارکنان جدید باید به طور کامل در مورد شیوه‌های کار ایمن و تمام استانداردهای قابل‌اجرا OSHA آموزش ببینند. OSHA مخفف کلمه Occupational Safety and Health Administration است و به معنی مجموعه استانداردهایی است که با اجرای آن محیط شغلی ایمن‌تری برای همه ایجاد می‌شود. در ادامه به‌صورت مختصر به شرح وظایف این نهاد و استانداردهای مربوط به آن می‌پردازیم.
مأموریت استاندارد OSHA در ایمنی ساختمان
- ایجاد برنامه‌های آموزشی برای افزایش دانش ایمنی و بهداشت شغلی افراد
- جلوگیری از آسیب افراد و محافظت از بهداشت کارگران از طریق اجرای استانداردهای ایمنی و بهداشتی و بازرسی محیطهای کاری به‌منظور اطمینان از اجرای درست قوانین ایمنی
وظیفه سازمان ایمنی و بهداشت شغلی
- مراقبت از ایمنی و بهداشت کارگران و ارزیابی مکرر در اجرای صحیح آن
- فراهم‌کردن شرایط ایمن و بهداشتی توسط تنظیم استانداردهای مربوطه
- فراهم‌کردن آموزش و تحصیلات لازم برای ارتقای شغلی و اجتماعی کارگران
- تشویق کردن شرکت‌ها به اجرای مداوم پروتکل‌های ایمنی به‌منظور حفظ ایمنی و بهداشت
حال که به‌صورت کلی با این استاندارد آشنا شدید می‌توانید با الگوبرداری دقیق و صحیح و همچنین بومی‌سازی آن در شرکت خود سطح ایمنی بالایی در پروژه خود ایجاد کنید.
شناسایی خطرات توسط کارگران و کارمندان
صرف‌نظر از سطح مهارت هر کارگر باید به آنها، آموزش دهید که چگونه با ماشین‌آلات و تجهیزات به‌درستی کار کنند، کارمندان مجاز به استفاده از تجهیزات یا ماشین‌آلات نیستند مگر اینکه ثابت کنند که می‌توانند این کار را ایمن و کامل انجام دهند.
آموزش ایمنی ساختمان نباید به کارکنان جدید محدود شود. آموزش مکرر و مستمر نه‌تنها تعهد شرکت شما به ایمنی کارگران را تا می‌کند، بلکه آن را در سرلوحه ذهن کارمندان قرار میدهد.
در مواقعی که دستورالعمل‌های ایمنی رعایت نمی‌شود، حتماً از بازرسی‌های محل کار به‌عنوان فرصت‌های آموزشی استفاده کنید. اگر مشکل فراگیر به نظر می‌رسد، باید به‌درستی و به‌صورت جمعی به همه کارکنان و کارمندان آموزش داد.
لوازم ایمنی مورد نیاز در ساختمان سازی
| لباس کار | این لباس‌ها باید به جای دکمه، دارای زیپ باشند. لباس کار سرهم و یکپارچه است |
| کلاه ایمنی | این نوع لوازم برای جلوگیری از برخورد اشیاء به سر افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. کلاه ایمنی دارای رنگ‌های مختلفی است که بسته به نوع کار هر فرد متفاوت است. |
| کفش کار | کفش کار باید بسته به کار هر فرد دارای مقاومت باشد تا ار آسیب دیدگی احتمالی در بخشی که فرد مشغول به کار است جلوگیری شود. |
| دستکش | برای افرادی که کارهای: لوله‌کشی، نجاری، برشکاری، جوشکاری و کارهای تاسیساتی انجام می‌دهند برای جلوگیری از بریدن، زخم شدن، سوراخ شدن و برق گرفتگی استفاده می‌شود. |
| عینک ایمنی | استفاده از عینک برای افرادی که جوشکاری، برشکاری و میخ‌کشی انجام می‌دهند لازم است تا از چشمان افراد در برابر کارهای مختلف محافظت شود. |
| ماسک حفاظتی | این لوازم در کارهایی مانند جوشکاری برای حفاظت صورت و چشم افراد و در کارهایی ماند سنگ‌بری برای حفاظت از افراد در برابر استنشاق گازهای سمی و گرد و غبار لازمند. |
| کمربند ایمنی و طناب | کمربند ایمنی و طناب برای افرادی که در ارتفاع بیشتر از 3 متر کار می‌کنند لازم است تا در صورت لغزیدن یا عدم تعادل، از فرد محافظت کنند. |
| جلیقه‌های شبرنگ‌دار | این جلیغه‌ها زمانی که در شب نور کافی وجود ندارد، باعث می‌شود تا افراد بهتر دیده شوند و از بروز حوادث به دلیل دیده نشدن جلوگیری شود. |
آموزش کمک‌های اولیه
آموزش کمک‌های اولیه باید به همه کارکنان صورت پذیرد. در هر بخش یک فرد باید به‌صورت جامع‌تر این کار انجام پذیرد تا در شرایط بحرانی بتواند به‌عنوان یک رهبر عمل کند. یکی از موارد ظروری ایمنی ساختمان آموزش کمک‌های اولیه به همه افراد است تا در سربع ترین حالت ممکن به فرد یا افراد اسیب دیده و قبل از رسیدن تیم پزشکی کمک شود.
تنبیه و بازآموزی بخشی از اقدامات اصلاحی
ایمنی ساختمان باید به‌صورت یک ضرورت برای همه افراد باشد. گاهی اوقات شخص با عدم اجرای این قوانین فقط به خود آسیب می‌زند؛ اما گاهی با عدم اجرای صحیح آن قوانین به جمع کثیری از افراد آسیب وارد می‌کند. آموزش صحیح کامل و همچنین درخواست اجرای کامل این پروتکل‌ها باید به‌صورت جدی از مسئول مربوطه خواسته شود و به‌صورت مشخص به او در مورد عواقب عدم اجرای مقررات ایمنی صحبت شود و حتی تنبیهات سنگینی در مورد عدم اجرای آن وضع شود تا شخص به‌خوبی با عواقب سهل‌انگاری خود آشنا باشد.
به‌طورکلی، اقدامات اصلاحی، مانند بازآموزی و تنبیه، باید بخشی از اقدامات اجرایی باشد. درصورتی‌که شخص به‌صورت کامل با قوانین ایمنی آشنا باشد و آنها را اجرا نکند باید ابتدا با او صحبت کرد تا آگاه شود درصورتی‌که فرد به‌صورت آگاهانه اقدامات ایمنی را زیر پای بگذارد باید مورد تنبیه قرار گیرد.
نکته مهم در این زمینه این است که: آیا این رفتار ناشی از بی‌توجهی آشکار به قوانین بوده یا آن کارمند و یا کارگر به‌درستی آموزش ندیده بوده است؟!
برنامه آموزشی باید به طور منظم ارزیابی شود و در صورت لزوم تنظیم شود تا اطمینان حاصل شود که کارکنان شما بهترین دستورالعمل‌های ممکن را دریافت می‌کنند و آموزش‌های صحیح را در این زمینه می‌دانند.
بالاتر و فراتر از قوانین OSHA
در پاراگراف بالاتر در مورد این استاندارد ایمنی ساختمان توضیح داده شد. اما این نکته را در نظر داشته باشید که رعایت استانداردهای OSHA را به‌عنوان حداقل استانداردهای اجرایی باید در نظر بگیرید. برای داشتن یک برنامه ایمنی مؤثرتر، باید از قوانین تعیین شده توسط OSHA فراتر بروید.
اصلاح برنامه ایمنی ساختمان
برای بهبود ایمنی کارگران اصلاح برنامه ایمنی ساختمان انجام دهید. حوادث مکرر مربوط به یک فعالیت کاری احتمالاً نشان میدهد که برنامه ایمنی شما نیاز به اصلاح دارد و باید این امر به‌صورت سریع و جدی در دستور کار قرار گیرد. که ممکن است اشکال در انتخاب نوع مصالح به کار رفتهدر ساختمان شما باشد. اگر قصد خرید مصالح با کیفیت برای ساختمان خود را دارید ما به شما سیوان لند را معرفی می‌کنیم. این پلتفرم آنلاین در زمینه‌ی فروش مصالح ساحتمانی و تمام تجهیزات مربوط به آن درحال فعالیت است.
همه را مسئول کنید
ایمنی ساختمان و محل کار بر عهده همه کارگران است نه فقط مدیران ایمنی. همان‌طور که در بالا ذکر شد، ایمنی از بالا شروع می‌شود و به مدیران پروژه، سرپرستان کار، کارفرمایان و کارگران شما ختم می‌شود.
به کارمندان خود قدرت دهید تا در صورت مشاهده محیط کاری ناامن یا خطرناک صحبت کنند. کارمندان نباید از اینکه به مافوق یا همکاران خود بگویند کلاه ایمنی بپوشند یا از ابزار برقی با سیم برق فرسوده استفاده نکنند احساس گناه و یا پشیمانی داشته باشند.
بررسی خط‌مشی‌ها و دستورالعمل‌های ایمنی پیمانکار فرعی، همراه با سوابق ایمنی آنها، باید بخشی از فرایند صلاحیت شما باشد. برای همه کسانی که در پروژه کار می‌کنند روشن کنید که مسئولیت رعایت تمام استانداردهای ایمنی که برای کارمندان خود هستند و این امر را فقط به پیمانکار اصلی نسپارند.
انجام بازرسی‌های منظم و ایجاد فرهنگ ایمنی ساختمان
بازرسی‌های مکرر و منظم از محل کار برای اطمینان از مؤثر بودن طرح بررسی ایمنی ساختمان سازی شما بسیار مهم است. یک چک‌لیست بازرسی برای هر کار ایجاد کنید و در طول بازرسی یادداشت‌برداری کنید. زمانی را به‌صورت نامحسوس به مشاهده کارگران اختصاص دهید تا مطمئن شوید که آنها ایمن و مؤثر کار می‌کنند. گاهی اوقات کارگران در جلو چشم مدیر ایمنی استاندارها را رعایت می‌کنند؛ اما با نبود و یا عدم حضور ایشان، از اجرای صحیح استانداردهای ایمنی سرباز می‌زنند. حتماً در محیط ساختوساز از دوربین استفاده کنید و فیلم‌ها را به‌صورت مداوم به مدیر ایمنی بسپارید تا به بررسی شرایط بپردازد و درصورتی‌که به موردی برخورد آن را بررسی کند.
علاوه بر این یک دوربین یا گوشی هوشمند در دست داشته باشید تا مناطقی را که ممکن است نیاز به حفاظت یا کنترل بیشتری داشته باشند ضبط کنید تا به‌صورت واضح بتوانید آن را به کارگران، پیمانکاران و رؤسای بخش نشان دهید.
ایجاد فایل کامل و بدون نقص برای رفع مشکلات ایمنی
وقت بگذارید و با کارمندان صحبت کنید تا به نگرانی‌هایی که ممکن است در مورد ایمنی داشته باشند رسیدگی کنید. بازرسی‌های ایمنی منظم از تعهد شرکت شما به ایمنی ساختمان پشتیبانی می‌کند و از جمله مزایای دیگر، به شما امکان میدهد فرهنگ ایمن ایجاد کنید.
کشف ریشه مشکلات هنگام وقوع حوادث
این معمولاً به دلیل آموزش ناکافی یا عدم استفاده کارمندان از اطلاعاتی است که آموخته است. ممکن است آموزش‌های کافی و سودمند باشد؛ اما علت عدم اجرا، هزینه بر بودن این امر برای پیمانکار و یا ذی نفع پروژه باشد پس با بررسی کامل و اجرای صحیح پروتکل‌های ایمنی ساختمان، از وقوع مجدد این اتفاق جلوگیری کنید.
هرگز پیشرفت را متوقف نکنید
ممکن است شرکت شما یک برنامه ایمنی ساختمان درجه یک داشته باشد، اما همیشه جایی برای بهبود وجود دارد. هیچ‌وقت امنیت کامل در هیچ پروژه‌ای ایجاد نمی‌شود. پس باید به‌صورت منظم و مرتب پروتکل‌های ایمنی را مورد بررسی قرار دهید و از موارد جدیدی که در این زمینه ایمنی به‌روز می‌شود اطلاع کامل داشته باشید. گاهی اوقات تجهیزات ایمنی بسیار خوب و کاملی به بازار عرضه می‌شود که تا قبل از آن وجود نداشته است و یا پروتکل ایمنی جدیدی به تصویب می‌رسد که با انجام آن کمک بسیار خوبی به ایمنی محیط کار می‌شود پس همیشه روبه‌جلو پیش بروید.
ارزیابی برنامه‌های اجرایی ایمنی ساختمان به‌صورت مکرر
مواردی را که بهترین عملکرد را دارند و همچنین قسمت‌هایی که نیاز به بازنگری دارند را بررسی کنید. حتماً همه کارمندان خود را در این کار مشارکت دهید. کارگران شما افرادی هستند که هر روز سرکار می‌روند و بهترین افرادی هستند که به شناسایی ایرادات برنامه ایمنی شما و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود کمک می‌کنند. آنها افرادی هستند که باید به‌راحتی بتوانند در مورد وجود هرگونه مشکلی با شما صحبت کنند.
به‌محض اجرای یک برنامه ایمنی عالی و بی‌عیب‌ونقص، علاوه بر محافظت از کالاهای باارزش خود، از مزایای دیگری نیز برخوردار خواهید شد. در صورت اجرای کامل، نیاز به پرداخت حق بیمه کمتر کارمندان و کارگران است. زیرا شرکت‌های بیمه‌ای سوابق کاری شما را موردتوجه قرار می‌دهند و درصورتی‌که صدمات و خسارات کمی در سال‌های گذشته داشته باشید به شما تخفیفات بسیار عالی در بیمه کردن ارائه می‌دهند. این تخفیفات بسیار چشمگیر است و کمک شایانی نیز به اعتبار شرکت شما می‌کند.
افزایش اعتبار شرکت با رعایت ایمنی ساختمان
رعایت ایمنی ساختمان منجر به ایجاد فرصت قراردادهای بیشتر و همچنین معرفی شرکت شما به‌عنوان مکانی که همیشه جویندگان کار در آن انتخاب می‌کنند، می‌شود. برای همه مهم است که در جایی مشغول به کار شوند که اجرای نکات ایمنی برای آن شرکت مهم است. پس همیشه اکیپ اجرایی بهتر و باتجربه‌تری به سراغ شما می‌آیند و سرعت و کیفیت کار شما افزایش می‌یابد.
مصالح ساختمانی نامرغوب، عمر ساختمان را کم می‌کنند!
شاید یکی از دلایل خرید مصالح نامرغوب، بالا بودن قیمت برخی از مصالح مورد نیاز در ساختمان سازی است. در ایران عمر مفید ساختمان‌ها از دیگر کشورهای صنعتی کمتر است و دلیل آن هم استفاده از مصالح نامرغوب در ساختمان سازی و پایین بودن کیفیت مصالح ساختمانی اعلام شده. نظر کارشناسان برای جلوگیری از استفاده‌ی مصالح نامرغوب در ساختمان‌ها، احداث بناها با روش‌های نوین صنعتی می‌باشد.
سخن پایانی
متأسفانه، هرساله حوادث زیادی با عدم اجرای ایمنی ساختمان به وقوع می‌پیوندد. این حوادث دلخراش یا به دلیل عدم آموزش و اجرای صحیح توسط تیم اجرایی است و یا به دلیل عدم فراهم‌کردن امکانات و تجهیزات لازم برای آنها است.
با رعایت کردن استاندارد OSHA که در محتوا به تعریف و تشریح آن پرداخته شد و همچنین مواردی همچون ارزشیابی موارد ایمنی، آموزش کمک‌های اولیه، کشف ریشه مشکلات، ایجاد فایل نواقص موجود و ارائه راه‌حل برای آنها سطح ایمنی تا مقدار قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
