سنگهایی که برای نماسازی ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرند، در اندازه‌های مختلفی برش میخورند که براساس نوع برش آن‌ها، با نام‌های اسلب، تایل و … شناخته می‌شوند. نکته‌ی مهم و حائز اهمیت در برش سنگها، ضخامت سنگ نما میباشد که باید از جهات مختلف مورد بررسی قرار بگیرد. نوع کاربرد این سنگها در ابعاد برش تاثیر گذار است و در واقع این مصالح را براساس نوع کاربردی که در ساختمان دارند برش می‌دهند تا از آن استفاده کنند. در ادامه به بررسی ضخامت سنگ نما از جهات مختلف خواهیم پرداخت.
ضخامت سنگ نما براساس نوع برش
سنگ‌های نما را به شکل‌های گوناگونی در کارخانجات برش می‌دهند که هرکدام از آن‌ها نام خاص خود را دارند.
اسلب
درواقع بزرگترین ابعادی که می‌توان از یک کوپ سنگ برش داد، اسلب نامیده می‌شود. ابعاد استاندارد سنگ اسلب معمولا بزرگتر از 120×220 سانتی متر است. ابعاد سنگ اسلب در تمام جهان یکسان و مورد تایید است و معمولا برش‌های بزرگ را براساس اندازه‌های سنگ اسلب انجام می‌دهند. ظول این سنگها حدود 3 تا 4 متر بوده و دارای عرضی بین 2 تا 3 متر هستند. قطعات سنگ نمای بریده شده به صورت اسلب، بیشتر در دکوراسیون و سنگ نما داخل خانه مورد استفاده قرار می‌گیرند. ضخامت این سنگها در کارخانجات سنگبری ایران، براساس نوع دستگاه برش به طور اسمی حدود 20، 30 و 40 میلی متر میباشد.
اما معمولا این سنگها را در ضخامت‌های بین 15 تا 20 سانتی متر برش می‌دهند. این سنگها طول و عرض بزرگتری نسبت به تایل‌ها دارند و در نما، دیوارها، کف و پله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که این سنگها از کیفیت بالا، زیبایی طبیعی، استحکام، مقاومت بالا در برابر فشارهای مکانیکی، شکستن و خورد شدن و تغییرات آب و هوایی برخوردارند، قیمت بیشتری هم دارند.
انواع سنگ اسلب
ضخامت سنگ اسلب در تمام سنگهایی که برای تولید آن استفاده می‌شود یکسان است. سنگ اسلب را می‌توان از سنگ‌های مرمر، انواع سنگ نما تراورتن، مرمریت و گرانیت تهیه کرد که هرکدام از آن‌ها با توجه به کاربردی که دارند، فرآوری می‌شوند. از نمونه‌های این سنگ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنگ اسلب مرمر
- سنگ اسلب تراونیکس
- سنگ اسلب لایم ستون
- سنگ اسلب تراورتن
- سنگ اسلب گرانیت
- سنگ اسلب مرمریت
قیمت سنگ اسلب
قیمت تمام شده‌ی این محصولات به عوامل گوناگونی بستگی دارد مانند هزینه‌ی فرآوری سنگ خام که نسبتا 2 برابر سایر سنگها است. از دیگر دلایل قیمت بالای سنگ اسلب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- هزینه‌ی بالای فرآوری سنگ اسلب نسبت به سایر سنگ‌های ساختمانی
- خرید سنگ نما خام سالم یا همان گوپ سنگ، قیمت بالاتری نسبت به سنگ‌های خام نازیبا دارد.
- فرآیند برش و صیقل دادن این سنگها سخت و حساس است.
- انواع سنگ اسلب نیز قیمت متفاوتی دارند به عنوان مثال سنگ اسلب مرمر قیمت بالاتری نسبت به نوع مرمریت آن دارد.
به طور کلی برای اینکه قیمت دقیقی از سنگ اسلب در اختیار داشته باشید، باید ابتدا سایز و اندازه‌ی آن را مشخص کنید.
تایل
تایل‌های ساختمانی با دستگاه‌های قله بر، اره یا فرز دروازه‌ای در ابعاد و اندازه‌های گوناگونی برش داده می‌شوند. از نمونه اندازه‌های آن می‌توان به 40×40، 60×60 و 80×80 سانتی متری اشاره کرد. ضخامت سنگ نما به صورت تایل نیز همانند اسلب حدود 20، 30 و 40 میلی متر است. بهتر است بدانید که تایل‌های بریده شده در کارخانجات معمولا توسط دستگاه قله بر تولید می‌شوند. از این نوع سنگها استفاده‌ی گوناگونی می‌شود. از نمونه‌های آن می‌توان به کفپوش ساختمان، راهرو، آسانسور، محوطه‌ی بیرون ساختمان و … اشاره کرد.
پله
از سنگ‌های ساختمانی مختلفی برای ساخت پله‌ها استفاده می‌کنند. اما پله‌ها به دلیل داشتن شرایط خاصی از نظر فنی، ضخامت سنگ نما ی مورد استفاده در آن باید دارای مقدار قابل توجهی باشد. زیاد بودن ضخامت سنگ نما که در این مورد استفاده می‌شود، می‌تواند پله را در برابر تنش‌های فشاری و کششی تا حد زیادی مقاوم کند. پدیده‌های همچون خالی کردن رگه‌ها که معمولا در سنگ‌های مرمریت لاشتر دیده می‌شود، با افزایش ضخامت سنگ نما تا حدود زیادی، کمتر می‌شود.
به همین دلیل است که ضخامت سنگ نما مورد استفاده در پله بیش از 20 میلی متر بوده و معمولا باید بین 30 تا 40 میلی متر باشد. البته ضخامت‌های بیشتر را هم می‌توان برای پله در نظر گرفت که به سلیقه و سفارش مشتری بستگی دارد. البته ضخامت سنگ نما گرانیت برای پله حدود 20 میلی متر نیز مناسب است که در برخی موارد لبه‌ی آن را دوبل می‌کنند.
کانتر تاپ
سنگ‌های ساختمانی در کانترتاپ نیز کاربرد فراوانی دارند. اگرچه سنگها در این نوع کاربری تحت تنش و فشار زیادی نیست، اما داشتن مقاومت خمشی مناسب جهت جلوگیری از لب پر شدن و همچنین مقاومت بالا در برابر خراشیدگی نیز بسیار مهم و حائز اهمیت است. ضخامت سنگ نما که در کانترتاپ مورد استفاده قرار می‌گیرد باید حدود 30 میلی متر باشد.
نماهای خاص
در برخی از نماها مانند نمای رومی، ضخامت سنگ نما باید بیشتر از موراد دیگر باشد. به طور معمول ضخامت سنگ نما در نمای رومی باید حدود 40 میلی متر باشد. معیارهای طراحی المان‌های نمای رومی و همچنین اصول نصب این سنگ در این نما، وجود چنین ضخامتی از سنگ را الزامی می‌کند.
استانداردهای بین المللی ضخامت سنگ‌های ساختمانی
همانطور که گفته شد، ضخامت سنگ نما براساس نوع برش‌هایی که دارد متفاوت خواهد بود. نکته‌ی قابل توجه درمورد ضخامت سنگ نما این است که هرچه میزان آن بیشتر باشد، عملکرد سنگ در برابر عوامل مخرب به ویژه در نماهای بیرونی بیشتر خواهد بود. اگر سنگ را در کف ساختمان استفاده می‌کنید، پس هرچه ضخامت آن بیشتر باشد احتمال شکستن و خالی کردن رگ‌های آن کمتر خواهد بود. براساس قوانین مکانیک سنگ، و درنظر گرفتن طول و عرض ثابت در آن‌ها، هرچه قطر یا ضخامت سنگ نما بیشتر باشد، مقاومت آن در برابر تنش‌های خمشی و کششی بیشتر خواهد بود.
این تنش‌های عامل اصلی تخریب سنگها هستند. از طرف دیگر تایل یا اسلب‌های سنگی باید در ضخامت‌های یکسانی بریده شوند تا به کار گیری آن‌ها در کف و موقعیت‌های دیگر، سطحی ناتراز را ایجاد نکند. براساس عرف بین المللی، حد مجاز اختلاف ضخامت سنگ‌های ساختمانی باید 1 میلی متر کمتر یا بیشتر باشد.
تاثیر نوع سنگ در ضخامت برش
وقتی می‌گوییم نوع سنگ در ضخامت برش آن تاثیر گذار است به این معناست که هرچه سنگ مقاومت و دوام بیشتری داشته باشد، در ضخامت‌های کمتری آن را برش می‌دهند، مانند سنگ گرانیت. اما سنگهایی که مقاومت کمتری دارند لازم است که برش آن‌ها با ضخامت بیشتری در نظر گرفته شود.
کلام پایانی
در این مقاله به طور مفصل درمورد ضخامت سنگ نما در برش‌های گوناگون بحث کردیم. دریافتید که سنگها در ضخامت‌های گوناگونی برش میخورند تا برای استفاده‌های گوناگونی آماده شوند. علاوه بر این، در برخی موارد با توجه به نوع کاربری سنگ، ضخامت خاصی از آن برش می‌خورد. نازک بری‌های ساختمانی نیز برای ضخامت‌های کمتر از 10 میلی متر میباشد. در این حالت مساحت بیشتری از بلوک سنگی برش داده می‌شود. البته امروزه با استفاده از تکنولوژی لمینت، مقاومت سنگ را نیز افزایش می‌دهند.
