پوکه معدنی چیست؟ | آشنایی با انواع پوکه و ویژگی های آن

پوکه معدنی از جمله سنگ‌های آتشفشانی سبک و متخلخل است که با نام علمی پومیس یا پامیس (Pumice) نیز شناخته می‌شود. انواع پوکه‌های معدنی در اصل ضایعات یا زباله معدنی هستند که به دلیل مزایای فراوان شکل ساختاری به عنوان مواد اولیه در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مقاله قصد داریم شما را با انواع پوکه و کاربرد آن‌ها آشنا کنیم.

پوکه معدنی چیست؟

پوکه معدنی سنگی سبک و متخلخل از دل طبیعت است که از سرد شدن سریع و حبس گاز در بین مواد مذاب آتشفشان به وجود می‌آید. پوکه‌های معدنی در هنگام خروج دارای حباب‌هایی از گاز هستند که سرعت خروج آن‌ها با یکدیگر متفاوت می‌باشد. این امر در میزان تخلخل سنگ‌ها تاثیرگذار است. در واقع پوکه‌هایی که تخلخل بالایی دارند، از کیفیت بیشتری نسبت به سایر پوکه‌ها برخوردار دارند. پوکه معدنی به سنگ پومیس معروف است و فرم پودر شده یا گرد و غبار پوکه معدنی، پومیسیت نامیده می‌شود. گرچه انسان به ساخت مصنوعی آن از خاک رس تحت عنوان پوکه صنعتی نیز پی برده‌ است؛ اما همچنان استخراج پوکه معدنی بیش از قبل ادامه دارد.

پوکه معدنی از چه موادی تشکیل شده است؟

از جمله مواد معدنی موجود در این سنگ می‌توان به آهن، آلومینیوم، منیزیم، کلسیم و سدیم اشاره کرد، البته باید ذکر کرد که این مواد معدنی به صورت اکسید درون این سنگ یافت می‌شوند. شکل جامد پوکه معدنی که دارای حفره و بافتی زبر مانند است، ممکن است حاوی کریستال باشد یا نباشد.البته انواع پوکه معدنی از نظر رنگ، ترکیبات و اندازه تفاوت‌هایی دارند که در ادامه این تفاوت‌ها را ذکر خواهیم کرد.

انواع پوکه معدنی

نحوه شکل گیری انواع پوکه به یک شکل و همگی از فوران آتش فشان‌ها به وجود می‌آیند. بنابراین تقسیم بندی انواع پوکه معدنی و کاربرد متفاوت آنها بر اساس اندازه  و سایز آن‌ها است.

• پوکه عدسی

پوکه عدسی به دلیل دارا بودن مقاومت بالا در بتن سبک، فعالیت‌های ساختمانی، جاده‌سازی، سنگ تراشی در محوطه سازی و به عنوان ساینده و سنگدانه استفاده می‌شود. بسیاری از نمونه‌ها به اندازه کافی تخلخل دارند که می‌توانند روی آب شناور بمانند تا زمانی که به آرامی آبگیر شده و غرق شوند. وزن این پوکه حدود 600 تا 700 کیلوگرم و سایز آن 10 الی 15 میلی‌متر است.

• پوکه بادامی

پوکه بادامی اندازه ای مابین 15 تا 30 میلی‌متری دارد و نسبت به پوکه فندقی و عدسی بزرگ‌تر می‌باشد؛ به دلیل وزن کمتر و هزینه مصرفی پایین‌تر از پرکاربرترین مصالح ساختمانی است. کاربرد آن در اموری که هر چه وزن بتون کمتر باشد، کیفیت کار بالاتر خواهد شد، مانند سقف و کف سازی ساختمان، بسیار زیاد است.

• پوکه فندقی

پوکه فندقی عایق مناسبی برای صوت و سرماست. هم‌چنین سنگ مناسبی برای شیبدار کردن سقف و کف‌ساختمان استفاده می‌شود. پوکه فندقی به صورت متوسط در اندازه های 16 تا 20 میلی‌متری ایجاد شده است.

• پوکه نخودی

پوکه نخودی در اندازه هایی ما بین 8 تا 17 میلی‌متر می‌باشد و کاربردهای مختص خود را دارند. تخلخل بالا و جرم بسیار کم و هم‌چنین استحکام بالا موجب کاربرد گسترده این محصول شده است. پوکه نخودی از نظر وزن و اندازه مشابه پوکه عدسی است ولی استفاده از این نوع پوکه در بین طبقات رایج تر است.

• پوکه سیاه

این پوکه معدنی را از معادن روباز استخراج می‌کنند. پوکه سیاه به علت مقاومت بالا در مواردی هم چون: دیواره تونل‌ها، دیوارچینی ساختمان‌ها، شیب بندی پشت بام، ساخت آب‌نما کاربرد دارد. سنگ پا یک نمونه مرغوب از پوکه سیاه است.

• پوکه ماسه‌ای

پوکه ماسه‌ای ابعادی بین 1 تا 5 میلی‌متر و وزن 800 تا 900 کیلوگرم دارد. کاربرد اصلی این پوکه معدنی ساخت بلوک‌های دیواری و سقفی، ساخت بتن و پر کردن سطح لوله است.

ویژگی‌های پوکه معدنی

• عایق بسیار خوب در برابر گرما، سرما و صدا

مسئله آلودگی صوتی هم که در آپارتمان‌ها و ساختمان‌های امروزی بسیار قابل توجه است. مسئله عایق صدا و حرارت بودن مصالح ساختمانی نیز یک مسئله مهم است که می‌تواند از اتلاف انرژی به خوبی جلوگیری کند. پوکه معدنی به دلیل عایق خوب و دیر رسانا بودنش از مصالح ساختمانی پرکاربرد است.

• مقاوم در برابر رطوبت

ساختمان سازی در محیط های مربوط نیاز به مصالح ساختمانی مقاوم در برابر رطوبت دارد در غیر این صورت به مرور زمان بوی نمناکی برخاسته از دیوار های ساختمان و هم‌چنین لکه‌های زرد رنگ ناشی از آن، زیبایی سازه و آسایش ساکنین را تحت الشعاع قرار می‌دهد. پس پوکه ها برای ساختمان سازی در محیط های مربوط می‌تواند بهترین گزینه باشد.

• غیر قابل احتراق بودن

پوکه قابلیت مقاومت تا 760 درجه سانتی گراد را دارند و می‌توانند در مواقع آتش سوزی تا حد زیادی مانع آتش را به خود گرفته و سرعت پیشروی آتش را کاهش دهد.

• غنی از مواد معدنی

سنگ پومیس از فوران آتشفشان بوجود می‌آید به همین دلیل غنی از املاح طبیعی و معدنی است .

• وزن پایین و سبک

پوکه معدنی سنگی متخلخل با ظاهری اسفنجی است که علی رغم مقاومت و استحکام بالایی که دارد، بسیار سبک وزن است.

• خاصیت جذب آب

برخی از انواع پوکه‌های معدنی می‌توانند تا میزان زیادی آب را به خود جذب کنند. قطعا چنین خاصیتی در خیلی جاها می‌تواند کاربردی باشد. مثلا در کشاورزی که فاکتور اصلی آب است، استفاده از پوکه‌ها می‌تواند بسیار سودمند باشد.

• استحکام بالا

پوکه‌های معدني برخلاف ظاهر و ساختار متخلخلی که دارند، مقاومت و استحکام قابل توجهی دارند به طوری که همین ویژگی باعث شده، پوکه در تهیه و ساخت مصالح ساختمانی مثل؛ کف سازی، شیب بندی، راهسازی و سدسازی، ساخت تونل و… استفاده شود.

فرق اسکوریا با پوکه معدنی چیست؟

پوکه و اسکوریا گاهی ممکن است شبیه به هم به نظر برسند، اما منشأ بسیار متفاوتی دارند. پوکه معدنی بعد از سرد شدن و سفت شدن ظاهر کف آلود خود را حفظ می‌کند و به اندازه کافی سبک است که روی آب شناور باشد. پوکه معمولاً خاکستری، سفید و مشکی یا زرد است و ظاهر حبابی اسفنج مانند دارد. اسکوریا به عنوان یک لایه رسی زیر زمینی که بر بستر زغال سنگ پوشانده شده است، منشأ می‌گیرد. زغال سنگ به دلیل مقدار کم اکسیژن موجود در لایه زغال سنگ زیرزمینی به کندی می‌سوزد، اما بسیار داغ است.

سخن پایانی

پوکه معدنی در سراسر جهان و در هر منطقه ای که فعالیت های آتشفشانی وجود دارد یافت می شود.از میان پوکه های موجود در ایران می‌توان به پوکه شهر قروه اشاره کرد، که یکی از مقاوم ترین و با کیفیت ترین انواع پوکه در کشور است.شما می‌توانید برای اطلاع از وزن مخصوص پوکه های معدنی به سایت سیوان مراجعه کنید و برای اطلاع از قیمت پوکه معدنی  و قیمت پوکه صنعتی با کارشناسان تیم فروش در تماس باشید.