آجر قزاقی یک نمونه از قدیمی‌ترین آجرهایی است که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آجر امروزه در دو نوع آجر قزاقی نیمه و آجر قزاقی کامل تولی می‌شود که نوع نیمه‌ی آن مخصوص نما است و نوع کامل آن برای دیوارچینی و بعضا نما مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله به بررسی دقیق‌تری از آجر قزاقی سنتی خواهیم پرداخت.
تاریخچه آجر قزاقی
آجر قزاقی که به آن آجر سنتی هم می‌گویند، یکی از قدیمی‌ترین آجرهایی است که در ایران مورد استفاده قرار می‌گرفته است. طبق بررسی‌هایی که باستان‌شناسان بر روی بناهای تاریخی شهرهایی نظیر دزفول انجام داده‌اند، قدمت این آجر به زمان ساسانیان باز می‌گردد. گفته می‌شود که دلیل نام‌گذاری آجر قزاقی به این دلیل است که قزاق‌ها آن را با خود به ایران آورده‌اند و از آن برای ساخت سربازخانه‌هایشان استفاده می‌کرده‌اند. مسجد جامع یزد، مسجد جامع اصفهان و طاق کسری نمونه‌هایی از آثار قدیمی ساخته شده با این آجر هستند که هنوز پابرجا هستند.
آجر قزاقی چیست؟
آجر قزاقی سنتی با استفاده از خاک رس تولید می‌شود. ساخت این آجر به روش سنتی و به صورت دستی انجام می‌شود. به این صورت که خاک رس الک شده را به صورت گل درآورده و آن را درون قالب‌های چوبی می‌ریزند تا شکل بگیرد. بعد از این که آجرها خشک شدند، آن‌ها را از قالب درآورده و داخل کوره می‌گذارند تا پخته شوند. کیفیت آجر قزاقی و رنگ آن به کیفیت خاک و مدت زمان پخته شدن آن در کوره بستگی دارد.
آجر قزاقی که امروزه در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد، عموما در کارخانه و به صورت اتوماتیک تولید می‌شود. این آجر در انواع مختلف آجر قزاقی نیمه، کامل، پلاک، کف فرش، دور ستون، ال و … تولید می‌شود. که بیشتر در اجرای نما مورد استفاده قرار می‌گیرند. آجر قزاقی رنگ‌های ابلق، قرمز و گلبهی تولید می‌شود که این تفاوت در رنگ، به خاطر تفاوت در کیفیت آجرهاست. و ظاهر آن شبیه به آجر فشاری می‌باشد.
آجر قزاقی چه کاربردی دارد؟
آجر قزاقی در گذشته برا
ی ساخت و ساز مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما امروزه بیشتر در نمای داخلی و خارجی کاربرد دارد.
نمای بیرونی ساختمان با آجر قزاقی
استفاده از آجر قزاقی برای نمای بیرونی ساختمان، طرحی کلاسیک و سنتی ایجاد می‌کند. وجود انواع مختلفی از این آجر به شما این اجازه را می‌دهد که الگوهای مختلفی را با آن اجرا و نماهای متفاوتی ایجاد کنید.
نمای داخلی ساختمان با آجر قزاقی
در سال‌های اخیر، طرفداران استفاده از آجر قزاقی در نمای داخلی ساختمان افزایش یافته‌اند. این آجر را می‌توان با متریال‌های مدرن ادغام و فضاهای مختلفی ایجاد کرد. سبک‌های رستیک را به راحتی می‌توان با استفاده از این آجر اجرا کرد.
کفپوش با آجر قزاقی
چون آجرهای قزاقی مقاومت بالایی در برابر سایش، ضربه، رطوبت و حرارت دارند، گزینه خوبی برای اجرای کفپوش در مکان‌هایی با سبک سنتی به شمار می‌روند.
از آجر قزاقی معمولا در این مکان‌ها مورد استفاده است: رستوران‌ها، کافه‌ها، سفره‌خانه‌ها و قهوه‌خانه‌های سنتی، بازارها، مساجد، کف و نمای ساختمان، طاق‌ها، پله‌ها، دروازه‌ها، ترمیم و مرمت بناهای قدیمی و تاریخی.
انواع آجر قزاقی کدام است؟
همان‌طور که اشاره کرده بودیم، آجرهای قزاقی انواع مختلفی دارند. برخی از انواع آجرهای قزاقی عبارتند از:
- آجر نمای قزاقی پلاک: آجرهای قزاقی پلاک سطحی کاملا صاف و بدون عیب و ایرادهایی نظیر لک یا حفره دارند و از آن‌ها برای اجرای نماهای مدرن استفاده می‌شود.
- آجر قزاقی کامل: آجرهای قزاقی کامل نسبت به نمونه‌های دیگری که در نما استفاده می‌شوند، ضخامت بیشتری دارند. سطح این آجرها نیز نسبتا صاف است و از آن‌ها بیشتر برای مرمت و بازسازی بناهای قدیمی و دیوارچینی استفاده می‌شود.
- آجر قزاقی نیمه: آجر نیمه قزاقی مخصوص نما است و حالتی سه بعدی و برجسته به نما می‌دهند.
- آجر قزاقی روستیک: این آجر سطحی نامنظم و دارای حفره و لکه دارد؛ برای نما استفاده می‌شود و همان طور که از نامش پیداست، سبکی روستیک به فضای شما می‌بخشد.
- آجر قزاقی ال: از آجر ال قزاقی برای اجرای گوش‌های نما استفاده می‌شود. این آجر همان طور که از نامش پیداست شبیه به حرف L می‌باشد و یک بال بزرگ و یک بال کوچک‌تر دارد.
- آجر دور ستون قزاقی: این آجرها حالت هلالی دارند و در نمای دور ستون‌ها یا مکان‌هایی که قوس‌دار هستند، کاربرد دارند.
- آجر قزاقی کف: این مدل آجرهای قزاقی برای سنگ فرش کردن راه‌روها، کف ساختمان‌ها، منازل و فضاهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ابعاد آجر قزاقی
هر کدام از مدل‌های آجر قزاقی ابعاد متفاوتی دارد. ابعاد آجر قزاقی استاندارد به شرح زیر است:
- پلاک: 3*5.5*20
- کامل: 5.5*10*20
- نیمه: 5.5*5*20
- کف: 4*20*20
استفاده از آجر نمای قزاقی چه مزایای دارد؟
برخی از دلایل محبوبیت استفاده از آجر نمای قزاقی را می‌توان موارد زیر دانست:
- دوام بالا
- قدرت جذب بالا
- عایق بودن در برابر صوت و حرارت و صرفه‌جویی در مصرف انرژی
- زیبایی ظاهری و ایجاد نمایی خاص
- مقاومت در برابر تغییرات دمایی، فشار و ضربه
آجرهای قزاقی چه ویژگی‌هایی دارند؟
- تنوع رنگی: آجرهای قزاقی د رنگ‌های مختلف طیف زرد تا قهوه‌ای تولید می‌شوند. دلیل این تفاوت رنگ در خلوص خاک و مدت زمان پختن آجرهاست. برخی از رنگ‌های آجر قزاقی، رنگ‌های زرد، گلبهی، ابلق و قرمز اخرایی هستند.
- استحکام: آجرهای قزاقی استحکام و مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه و تغییرات آب و هوایی دارند.
- وزن سبک: وزن آجرهای قزاقی کم است و استفاده از آن‌ها برای نما بار زیادی به ساختمان اضافه نمی‌کند.
- نگهداری آسان: نگهداری از آجرهای قزاقی از آن جهت آسان است که این آجرها شوره نمی‌زنند و ظاهر آن‌ها هم با مرور زمان تغییر نمی‌کند.
جمع بندی
آجر قزاقی سنتی از آجرهای قدیمی است که امروزه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آجر در گذشته به روش دستی تولید می‌شده و برای دیوارچینی مورد استفاده بوده است. آجر قزاقی امروزه بیشتر در نما استفاده شده و به صورت اتوماتیک تولید می‌شود. البته نوع آجر کامل قزاقی هنوز هم برای دیوارچینی یا مرمت سازه‌های قدیمی استفاده می‌شود. انواع نیمه این آجر نیز برای اجرای نما مورد استفاده است.
شما می‌توانید برای خرید آجر یا اطلاع از قیمت انواع آجر نظیر آجر سفال، فشاری و لفتون به سیوان لند، بازار آنلاین صنعت ساختمان، مراجعه کنید
