رده لوله مانیسمان بیانگر نسبت ضخامت لوله به قطر خارجی آن می‌باشد. لوله‌های مانیسمان در رده‌ها 5 تا 160 و از سایز ⅛ اینچ تا 42 اینچ تولید می‌شوند که با بالا رفتن رده لوله، ضخامت آن هم بیشتر می‌شود. پرکاربردترین رده های لوله مانیسمان، ردههای 20، 40 و 80 می‌باشند.
رده لوله مانیسمان چیست؟
یکی از پارامترهای مهم در مورد لوله‌های مانیسمان رده آن‌ها می‌باشد. رده لوله مانیسمان که با نماد Sch (Schedule( نشان داده می‌شود، در استاندارد ASME مشخص شده است. در این استاندارد، لوله‌های مانیسمان به ردههای 5، 10، 20، 30، 40، 60، 80، 100، 120، 140، 160، STD، XS و XSS تقسیم شده‌اند. سپس برای هر رده از لوله مشخص شد ه است که هر سایز از آن چه ضخامت و وزنی باید داشته باشد. تمامی این ارقام در جدول لوله مانیسمان آورده شده‌اند که می‌توانید این جدول را در مقاله‌ی مربوط به آن مشاهده کنید.
رده لوله مانیسمان در اصل پارامتری است که مشخص می‌کند هر سایز از لوله باید چه ضخامتی داشته باشد. این پارامتر از آن جهت حائز اهمیت می‌باشد که ضخامت لوله را مشخص می‌کند و ضخامت لوله هم تعیین‌گر میزان مقاومتی است که لوله در برابر فشار کاری دارد. به عبارت دیگر، با فرض ثابت ماندن سایز لوله، هرچه رده‌ی لوله بالاتر برود، ضخامت آن هم بیشتر می‌شود و مقاومت بیشتری هم خواهد شد و از طرفی وزن آن هم افزایش پیدا خواهد کرد.
از لوله مانیسمان عمدتا برای انتقال سیالات در صنایع حساسی مثل پتروشیمی و پالایشگاه‌ها استفاده می‌شود. به همین خاطر هم در هر مکان باید بر اساس فشار کاری از لوله مانیسمان با رده مناسب استفاده کرد تا لوله در اثر فشار دچار ترک، نشتی یا ترکیدگی نشود. چون سیالاتی که توسط این لوله‌ها منتقل می‌شوند عمدتا قابل اشتعال بوده و به وجود آمدن کوچک‌ترین مشکلی برای لوله می‌تواند تبعات شدیدی داشته باشد.
همان‌طور که اشاره کردیم، لوله‌های مانیسمان در ردههای مختلفی تولید می‌شوند. در این میان لوله‌های رده 20، 40 و 80 کاربرد بیشتری نسبت به سایر رده‌ها دارند.
لوله مانیسمان رده 20
این رده لوله مانیسمان از دو رده دیگر وزن و ضخامت کمتری دارد و به عنوان لوله مانیسمان سبک شناخته می‌شود. از آن‌جا که ضخامت این لوله کم است، به درد استفاده در مکان‌هایی می‌خورد که فشار و حرارت وارده بر لوله کم باشد. لوله بدون درز رده 20 کاربردهای زیادی دارد که برای نمونه می‌توان لوله‌کشی گاز توکار در ساختمانها و سیستم‌های لوله‌کشی موتورخانه‌ها را نام برد.
لوله مانیسمان رده 40
لوله مانیسمان رده 40 پراستفاده‌ترین لوله بدون درز می‌باشد. این رده لوله مانیسمان نسبت به رده 20 مقاومت بیشتری دارد و نسبت به رده 80 وزن و مقاومت کمتری دارد. مقاومت خوب و وزن مناسب این لوله باعث شده که در بسیاری از مکان‌ها بتوان از آن استفاده کرد. از لوله مانیسمان رده 40 در صنایع نفت و گاز، پتروشیمی، آتش‌نشانی، لوله‌کشی ساختمانها و ساخت مخازن استفاده می‌شود.
لوله مانیسمان رده 80
بعد از رده 40، پرکاربردترین لوله مانیسمان، لوله رده 80 می‌باشد. این رده از لوله چون ضخامت بیشتری دارد مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار دارد و برای استفاده در پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌ها، نیروگاه‌ها و مبدل‌های حرارتی مناسب می‌باشد.
جمع بندی
لوله‌های مانیسمان بر اساس استاندارد ASME در ردههای مختلفی تولید می‌شوند که این استاندارد مشخص می‌کند هر سایز و هر رده لوله باید چه ضخامت و وزنی داشته باشد. لوله‌های مانیسمان از رده 5 تا 160 تولید می‌شوند که پرکاربردترین آن‌ها لوله بدون درز رده 40 می‌باشد.
