نکات مهم در ساختمان سازی از نگاه سیوان لند
نکات مهم در ساختمان سازی از نگاه سیوان لند
نکات مهم در ساختمان سازی از نگاه: مقاومت هر سازه در برابر زلزله به دو عامل اصلی بستگی دارد: یکی نوع ساخت سازه و به کارگیری اصول و قوانین مهندسی در طراحی و اجرای آن و دیگری بزرگی و قدرت زلزله های سال های اخیر از طریق رسانه های جمعی مورد مهندسان سازه ای که روش هایی برای مقاوم سازی ساختمان ها یا ساخت سازه های مقاوم در برابر زلزله ابداع کرده اند شنیده می شود.
روش هایی مانند قرار دادن ساختمان بر روی بلوک های کشویی،حفر کانال های بسیار بزرگ در اطراف فونداسیون ها (فنداسیون)،آویزان کردن ساختمان از زنجیر (!)،آویزان کردن آونگ های بزرگ از پشت بام و غیره.با توجه به وضعیت ساخت و ساز صورت می گیرد.
البته نه تنها در ایران بلکه در اکثر کشورها این امر تا حد زیادی غیرممکن است و حتی در صورت امکان پذیر بودن نیز بسیار گران هستند و برای همه ساختمان ها قابل اجرا نیستند.
علاوه بر این روش ها،کارهایی مانند استفاده از جداکننده،دمپر و جاذب انرژی (قرار دادن فنرهای پلاستیکی مخصوص در یک یا چند لایه پشت ساختمان) برای کاهش آسیب و تلفات کاربردی تر به نظر می رسد.
با توجه به توضیحات بالا،بهترین راه حل در حال حاضر یافتن راه هایی برای بهبود روند ساخت و ساز فعلی است.
یعنی با کمی تغییر در روش های اجرایی و البته با انجام کار بر اساس قوانین و مقررات از ابتدا تا انتهای کار اجرایی پروژه ها می توان به نتایج بسیار بهتری دست یافت.
مقاومت هر سازه در برابر زلزله به دو عامل اساسی بستگی دارد:
یکی نوع سازه و اعمال اصول و قوانین مهندسی در طراحی و اجرای آن و دیگری بزرگی و قدرت زلزله.
نوع، کمیت و کیفیت مواد در ساختمان سازی
از این نظر ساختمان ها به طور کلی به چهار دسته ساختمان های فولادی، ساختمان های بتنی، ساختمان های دارای مصالح ساختمانی (آجر) و ساختمان های چوبی تقسیم می شوند.
با توجه به کاربرد بیشتر و به روز بودن ساخت سازه های بتنی و فولادی در عصر حاضر، در ادامه به قوانین موجود در زمینه ساخت این دو نوع سازه می پردازیم.
سازه های بتنی و فولادی اگر بر اساس اصول مهندسی موجود و قوانین و مقررات موجود ساخته شوند،از نظر مقاومت تفاوت چندانی با هم ندارند. توجه داشته باشید که فولاد نسبت به بتن در برابر حرارت و مواد شیمیایی (آتش و ذوب، زنگ زدگی، پوسیدگی و …) مقاومت کمتری دارد.
در زلزله هرچه شکل پذیری و انعطاف پذیری اعضای سازه بیشتر باشد، خسارت مالی و جانی کمتری وارد می شود.
برای این منظور بهتر است از فولاد کم کربن، قابل جوش و شکل پذیری بالا استفاده شود.
البته صرف فولادی بودن سازه، مقاومت آن را در برابر زلزله تضمین نمی کند.
بنابراین استحکام بالای سازه های فولادی مستلزم اجرای اتصالات و جوش ها و سایر اجزای اجرایی آنها،به صورت کاملا علمی و فنی و مطابق با مقررات ملی و بین المللی موجود است.
بادگیرها
در ساختمان‌های فولادی، مهاربندها بعد از تیرها و ستون‌ها و در هنگام زلزله و باد اهمیت بیشتری دارند و عامل بسیار مهمی در مقاومت در برابر زلزله و سایر بارهای جانبی هستند.
بادشکن های هم مرکز و خارج از مرکز به اشکال مختلف v و v معکوس و متقاطع (X) استفاده می شوند.
مهاربندهای X برای مقاومت در برابر باد بیشتر از داشتن شکل‌پذیری کمتر در برابر زلزله و بارهای متناوب عمل می‌کنند، زیرا در این نوع مهاربندها هنگام اعمال نیروهای جانبی، یک عضو مایل همیشه در کشش و دیگری تحت فشار است و همین امر باعث می‌شود. خرابی فوری یا به اصطلاح شکست شکننده باشد.
طراحی و اجرای مهاربندها باید با نهایت دقت و با رعایت اصول و قوانین مهندسی انجام شود، به خصوص در مورد محل خود مهاربندها، نوع و اندازه پروفیل های مورد استفاده، مقدار و نوع و طول جوش، نوع. درز جوش و غیره
تیرها و ستونهای بتنی
بتن مسلح بتنی است که در آن از مواد و الیاف طبیعی مانند موی اسب، موی بز و در دوران معاصر فولاد (بیشتر میلگردها یا مفتول های ضخیم و …) یا الیاف مصنوعی برای استحکام و شکل پذیری بیشتر در زمان های قدیم استفاده می شود. .
در اجرای این نوع اعضا رعایت نکات زیر ضروری است:
استفاده از آرماتور مورد نیاز طبق نقشه، نه بیشتر و نه کمتر، فاصله مناسب بین آرماتورها، عدم استفاده از میلگرد و آرماتور و آغشته به گرد و غبار یا هر ماده دیگری، آرماتورها را قبل از بتن ریزی محل را برس بزنید و آنها را تمیز کنید.
بتن عیار (مثلا بتن درجه 350 یعنی بتن با وزن حدود 2.4 تن در متر مکعب که وزن آن حدود 2.4 تن است) سیمان مورد نیاز طبق نقشه اجرایی، رعایت جدول زمانبندی بتن سنگ زنی، استفاده از سیمان با نوع با توجه به شرایط محیطی. محل ساخت و همچنین متناسب با مقاومت مورد نیاز،
استفاده از سنگدانه (شن) با دانه بندی مناسب و درصد اختلاط صحیح و در نهایت استفاده از آب مناسب برای بتن ریزی. زیرا هر آبی که املاح آن کمتر یا بیشتر از حد معمول باشد، برای بتن ریزی مناسب نیست و بتن ساخته شده با آن مقاومت مطلوب را نخواهد داشت. بهترین آب برای ساخت بتن آب آشامیدنی است.
یک بتن ایده آل مهم در ساختمان سازی از نگاه سیوان لند
بتن ماده ای است متشکل از سنگدانه (حدود 70 درصد ماسه) و بقیه آب و سیمان است. بعد از 28 روز بتن به حدود 90 درصد مقاومت نهایی خود می رسد و هرروز به مقاومت آن اضافه می شود تا به مقاومت کامل خود برسد.
برای رسیدن به یک بتن ایده آل باید نسبت آب به سیمان مناسب، دانه بندی استاندارد و مقاومت و سختی کافی سنگدانه ها (ماسه) و اختلاط آنها با نسبت های تعیین شده نیز مطابق دستورالعمل موجود باشد.
استفاده از سیمان (نوع 1،2، 3، 4،5، ضد سولفات) متناسب با شرایط محیطی و مقاومت مورد نیاز مهمترین عامل در کیفیت بتن،
تراکم کامل و هوادهی بتن در حین بتن ریزی توسط ارتعاش بتن در مدت زمان معینی برای خروج آب اضافی و حباب در بتن و
جلوگیری از تخلخل (کاویتاسیون) بتن و در نتیجه کاهش مقاومت آن پس از گیرش بتن نتیجه کاملی خواهد داشت.
ارتفاع ساختمان
نسبت ارتفاع (h) به عرض (ب) ساختمان نباید از 4 تجاوز کند. اگر این نسبت بین 4 و 6 باشد، بسیار مهم است، هر چه این نسبت بیشتر باشد، احتمال واژگونی و جابجایی ساختمان بیشتر می شود.
در صورت امکان، برای به حداکثر رساندن سود، باید هر چهار مؤلفه را برای راه‌اندازی آماده کنید.
از ترازهای دو قسمتی در ساختمان و ایجاد دهانه در دیافراگم ها خودداری کنید (یعنی دیافراگم فرضیه ای است که نقاط مستحکم را به یکدیگر متصل می کند و در مقابل کل سازه مقاومت می کند.
دیافراگم های اصلی در ساختمان ها سقف طبقات وجود دارد که باعث می شود کارکرد همزمان تیرها و ستون ها و همزمان تمامی اجزای کف و در نهایت کل سازه نیز ضروری است.
شرایط زمین محل ساخت و ساز
اگر باید در زمینی با پلان نامنظم بسازیم،با ایجاد درز ناپیوسته (جداکننده) با عرض مناسب،
پلان را به اشکال هندسی منظم تقسیم می کنیم تا اجرای آن آسان تر و اصولی تر باشد و با برخورد به ساختمان های مجاور.
هنگام زلزله از یکدیگر دوری کنید. پرهیز از ساخت سازه ها بر روی سطوح شیب دار یا تپه ها یکی از مواردی است که می تواند ما را به سمت ساخت سازه ای مستحکم سوق دهد.
البته ساخت و ساز در چنین مکان هایی نیز قوانین خاص خود را دارد. از جمله قرار دادن عناصر مرکزی سخت در پایین شیب.
پایه
اجرای فونداسیون ساختمان باید کاملاً فنی و دقیق روی زمین با مقاومت کافی و کنترل شده،
با خاک کاملا متراکم و با دانه بندی و متریال مورد نظر باشد تا مشکل نشست و لغزش پیش نیاید.
به جرات می توان گفت که آسیب به پی ساختمان ها همیشه به دلیل ترک خاک زیر آن است و واژگونی در اثر بالا آمدن پی ها اتفاق می افتد.
در پایان شایان ذکر است که اگرچه ممکن است از نظر هزینه های عملیاتی برای مالکان، پیمانکاران، سازندگان و شرکت های بیمه هزینه اضافی را به دنبال دارد اما تفاوت چندانی بین فروریختن کامل یا آسیب جزئی سازه وجود ندارد که منجر به ناکارآمدی آن می شود که مستلزم آن است که تخریب و کامل صورت گیرد.
شکل هندسی پلان ساختمان
سازه مقاوم در برابر زلزله دارای پلانی ساده،متقارن و بدون کشیدگی در سطح (پلان) و ارتفاع (نما و مقطع) است.
چنین سازه ای توزیع مقاومتی یکنواخت و پیوسته دارد و در برابر زلزله مقاومت بیشتری دارد.
هر چه پلان یک ساختمان ساده تر باشد،مهندسان نیرو باید از یک سو رفتار لرزه ای سازه را درک کنند واز سوی دیگر اطلاعات بیشتری در مورد رفتار دینامیکی (سینتیکی) اتصالات آن به دست آورند.
بهترین شکل پلان مربع یا اشکال هندسی منظم نزدیک به آن (مثلا مستطیل) است.
نقشه های دایره ای نیز مناسب هستند. نقشه های دارای طرح کلی (L-cross-U-H-T) استاندارد نیستند. محاسبات این سازه ها که دارای نقشه های کشیده هستند نسبت به سایر ساختمان ها پیچیده تر است. و باید از درز زلزله استفاده شود.
همچنین برای اطلاعات بیشتر می توانید به صفحه اینستاگرام سیوان لند مراجعه کنید.
