کلید و پریز برق یکی از مهم ترین اجزای یک سیستم الکتریکی معمولی به شمار می‌روند که سبب قطع یا برقراری جریان الکتریکی خواهند شد. ما همواره از انواع کلید برق برای کنترل چراغ‌ها، فن‌ها و سایر تجهیزات برقی در منازل و محل کار خود استفاده می‌کنیم. اما شناخت انواع کلید برق می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید گزینه‌ی بهتری را با توجه به دکوراسیون خانه‌های خود انتخاب کنید.
معرفی انواع کلید برق
همانطور که گفته شد، افراد برای کنترل روشنایی در محیط پیرامون خود، از کلیدهای برق استفاده می‌کنند که انواع مختلفی دارد. علی رغم اینکه کلیدها یکی از ساده ترین اجزای دستگاه‌های برقی هستند، اما باید بگوییم که تنوع زیادی در مدل‌های آن مشاهده می‌شود. هریک از آن‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارد که به منظور استفاده‌های گوناگونی طراحی شده‌اند. در این مقاله 22 مدل از معروف ترین نوع کلیدهای برق را به شما معرفی کنیم.
کلید برق تک پل
این نوع کلیدها از نظر فنی به عنوان یکی از کلیدهای پرتاب تک قطبی شناخته می‌شوند که یکی از متداول ترین نوع از کلیدهای برق هستند. این مدل کلید دارای یک پایه برای قطع و وصل کردن جریان برق می‌باشد که قیمت مناسبی هم دارند. به دلیل قیمت کم، استفاده‌ی آسان و راحت و همچنین نصب آسان، این نوع کلیدها کاربرد فراوانی در جهان دارند. از این نوع کلیدها در مدارهای روشنایی 120VAC به وفور استفاده می‌کنند. در ساختار این کلیدها اهرمی تعبیه شده که از طریق آن، سیم‌های داغ متصل به دو پایانه را وصل ( روشن ) و یا قطع ( خاموش ) می‌شود.
کلید برق دو پل
دومین نوع رایج از انواع کلید برق، کلیدهای دو پل هستند که در مکان‌های گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. می‌توان این کلیدها را به عنوان دو کلید تک قطبی در یک قالب در نظر بگیرید. زیرا این کلید از 4 کنتاکت ( دو راه برای یک دستگاه و دو راه برای دستگاه دیگر ) تشکیل شده است که تمام آن‌ها توسط یک سطح واحد کنترل می‌شود. کلیدهای دو پل معمولا ظرفیت بیشتری نسبت به نوع یک پل دارند و به همین دلیل است که اغلب در کنترل وسایل برقی با قدرت بالا مانند موتورها و سایر ماشین آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کلید برق فلیپ یا سوئیچ
سوئیچ‌ها یکی دیگر از انواع کلید برق هستند که می‌توانید از آن‌ها در مکان‌های مختلفی استفاده کنید. برخی از سوئیچ‌ها و کلیدهای ضامن دار، به عنوان کلیدهای دو پل نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کلید برق راکر سوئیچ
این نوع کلیدها که در ایالات متحده به عنوان کلیدهای تزئینی شناخته می‌شوند، از لحاظ عملکرد تقریبا شبیه به کلیدهای ضامن دار هستند اما با ظاهری زیبا تر. درحالی که سطح کلیدهای ضامن دار کمی بیرون زده است. در مقایسه‌ی این دو کلید با یکدیگر باید بگوییم که کلیدهای راکر نسبتا مسطح بوده و مساحت بیشتری را اشغال می‌کنند. استفاده از این کلیدها بسیار ساده تر از کلیدها فلیپ است و حتی کودکان نیز می‌توانند به راحتی از آن استفاده کنند.
به همین دلیل است که اکثر افراد استفاده از این کلیدها را به کلیدهای فلیپ ترجیح می‌دهند. کلیدهای کلیدهای راکر سوئیچ یکی از متداول ترین نوع کلیدهای برق در انگلستان، اتحادیه اروپا، هند و سایر نقاط آسیا هستند.
کلید برق سه راهی
یکی دیگر از انواع کلید برق می‌توان به کلیدهای سه راهی اشاره کرد که در کنترل نور در مکان‌های مختلف به ما کمک خواهد کرد. اگر با کلید برق راه پله اشنایی داشته باشید، حتما این کلیدها را نیز می‌شناسید. در نورپردازی راه پله، یک چراغ توسط دو کلید کنترل می‌شود که در دو انتهای راه پله قرار می‌گیرد.
کلید برق چهار راهی
این نوع کلیدها، کاربرد کلیدهای سه راهی را گسترش می‌دهند. به طوری که امروزه استفاده از این کلیدها در مدارهای روشنایی مسکونی یا انبارهای بزرگ و مکان‌ها تجاری بسیار رایج شده. معمولا کلیدهای چهار طرفه را بین دو کلید سه طرفه قرار می‌دهند. این مورد بر خلاف کلیدهای سه طرفه است که هیچ پایانه‌ی مشترکی در کلیدهای چهار طرفه وجود ندارد. اما بهتر است بدانید که ترکیبی از کلیدهای سه طرفه و چهار طرفه به ما این امکان را خواهد داد که یک چراغ واحد را از چندین مکان مختلف کنترل کنیم.
کلید برق دیمر
همانطور که از نام این کلیدها مشخص است می‌توان به منظور کاهش روشنایی نور در محیط، از کلیدهای Dimmer استفاده کرد. افراد معمولا جهت شخصی سازی روشنایی محیط متناسب با شرایط موردنظر، از این نوع کلیدها استفاده می‌کنند. اما برخی از افراد تصور می‌کنند که اینم کلیدها ولتاژ اعمال شده به لامپ را کاهش می‌دهند اما بهتر است بدانید که اینگونه نیست. کلیدهای دیمر نوعی کلید الکترونیکی هستند که ایک مدار تشکیل شده و مدت زمان روشن و خاموش ماندن لامپ را تعیین می‌کنند.
به این جریان چرخه‌ی وظیفه گفته می‌شود. به معنای نسبت زمان روشن بودن لامپ به مجموع زمان روشن و خاموش شدن لامپ. حال یک چرخه‌ی کم کار به این معناست که روشنایی لامپ کمتر بوده و در مقابل چرخه‌ی پر کار به این معنا خواهد بود که لامپ روشن تر است. کلیدهای معمولی دیمر دار تنها با لامپ‌های رشته‌ای سازگارند و نمی‌توانید از آن‌ها برای لامپ‌های فلورسنت یا LED استفاده کنید.
کلید برق با دکمه‌ی فشاری
این نوع از انواع کلید برق می‌توان در دسته‌ی کلیدهای ساده چراغ قرار داد که با نام پوش باتن نیز شناخته می‌شوند. معمولا از این دسته کلیدها در حمام جهت نورپردازی‌های ساده استفاده می‌کنند. کلیدهای فشاری در دو نوع طراحی شده‌اند. در نوع اول زمانی که رکمه را فشار می‌دهید، تا زمانی که دکمه را یک بار دیگر فشار ندهید، کلید روشن خواهد بود.
اما در نوع دیگر زمانی که دکمه را فشار می‌دهید بلافاصله پس از برداشتن دست، به موقعیت پیش فرض خود باز می‌گردد. شما بسته به سلیقه‌ی شخصی خود می‌توانید یکی از این دو مدل را انتخاب کنید. برخی از نمونه‌های کلیدهای فشاری دارای نشانگر LED می‌باشند تا به شما در تشخیص روشن یا خاموش بودن چراغ کمک کنند.
کلید برق نوری انتخاب گر
یکی دیگر از انواع کلید برق، کلیدهای انتخاب گر هستند که برای انتخاب یکی از تنظیمات لامپ یا فن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کلید برق یکی از پر کاربردترین نوع از انواع کلید برق در ساخت تجهیزات الکترونیکی به شمار می‌رود. درصورتی که از سیستم‌های روشنایی چند رنگ استفاده می‌کنید، می‌توانید با به کارگیری کلیدهای انتخاب گر، جا به جایی بین رنگ‌ها را انجام دهید.
علاوه بر این اگر از یک نمونه از انواع کلید برق برای روشن کردن فن استفاده می‌کنید، با استفاده از کلیدهای انتخاب گر نیز می‌توانید سرعت فن را تنظیم کنید. این نوع کلیدها معمولا به صورت دوار یا کلیدهای دکمه‌ای ارائه می‌شوند. از کلیدهای دوار معمولا در مدارهای کنترل سرعت فن استفاده می‌کنند، درحالی که کلیدهای فشاری اغلب در مدارهای روشنایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کلید برق سنسور دار ( مجاورت )
کلیدهای سنسور دار یک کلید الکترونیکی از انواع کلید برق هستند که با استفاده از حسگرها حضور افراد را تشخیص داده و بر این اساس لامپ را خاموش یا روشن می‌کنند. این کلیدها گزینه‌ی بسیار مناسبی برای صرفه جویی در مصرف انرژی می‌باشند زیرا در مواقعی که به آن‌ها نیازی نیست، خاموش شده و تنها در صورت حضور افراد روشن خواهند شد. از این نوع کلیدهای برق می‌توانید در حمام‌ها، گاراژها، راه پله‌ها و … استفاده کنید.
کلید برق زنجیره‌ای کششی
کلیدهای Pull Chain یا Pull Cord نمونه‌ای دیگر از انواع کلید برق می‌باشند که معمولا در پنکه‌های سقفی، چراغ‌های زیر زمین و گاراژها مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساختار این نوع از انواع کلید برق شامل یک زنجیر یا طناب بوده که کشیدن آن سبب روشن شدن لامپ خواهد شد و اگر شما برای بار دوم این زنجیر یا طناب را بکشید، لامپ خاموش می‌شود. این زنجیر از مهره‌های غیر رسانا یا طنابی از جنس پارچه ساخته شده است تا بتوان از آن در محیط‌های مرطوب نیز استفاده کرد.
کلید برق لمسی
از دیگر انواع کلید برق می‌توان به کلیدهای لمسی اشاره کرد که با لمس کردن صفحه‌ی کلید، لامپ روشن یا خاموش خواهد شد. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و مدرن شدن ساختمان‌ها، استفاده از این کلیدها بسیار افزایش یافته و به یکی از پر کاربردترین کلیدهای برق تبدیل شده است. بهتر است بدانید که هیچ قطعه‌ی مکانیکی در کلیدهای لمسی به کار گرفته نشده است بلکه از یک مدار الکترونیکی برای تشخیص لمس و کنترل کلید تشکیل شده است.
کلید برق بی سیم
اگر از سیستم‌های درب باز کن برای پارکینگ‌های خود استفاده می‌کنید، حتما با کلیدهای بی سیم آشنایی دارید. این کلیدها یکی از انواع کلید برق هستند که با نام ریموت نیز شناخته می‌شوند و به صورت بی سیم کنترل می‌شوند. انواع مختلفی از کلیدهای بی سیم وجود دارد که از نوع RF، بلوتوث یا ارتباط Wi-Fi جهت کنترل نور، باز شدن درب‌ها یا هر چیز دیگری استفاده می‌کنند. در کلیدهای بی سیم یک فرستنده و یک گیرنده وجود دارد که از طریق فرکانس رادیویی ارتباط را برقرار می‌کنند.
کلید برق نوری حرکتی
نمونه‌ای از کاربرد کلیدهای نوری را می‌توانید در سیستم‌های امنیتی که در خانه‌های خود استفاده می‌کنید، ببینید. این کلیدها که از انواع کلید برق به شمار می‌روند، معمولا در چراغ‌های امنیتی به کار برده می‌شوند و زمانی که حرکتی را تشخیص دهند، فعال خواهند شد. معمولا در این کلیدها نوعی سنسور ( مادون قرمز منفعل ) وجود دارد که در صورت تشخیص هرگوه حرکت افراد، حیوانات و … اشعه‌ی مادون قرمز از خود ساطع کرده و چراغ را روشن می‌کند.
از کلیدهای فعال کننده‌ی نور معمولا در ایوان‌ها، باغ‌ها، راه پله‌ها و حیاط خلوت‌ها به عنوان یک ابزار امنیتی جهت روشن شدن لامپ و دور نگه داشتن سارقین استفاده می‌کنند.
کلید برق فعال شونده با صدا
شاید دیده باشید که در برخی موارد افراد برای روشن شدن لامپ، دست خود را به هم می‌زنند. این موضوع به استفاده از کلیدهای فعال شونده‌ی صدا امکان پذیر خواهد بود که به نام Clap Switch نیز شناخته می‌شوند. این کلیدها را می‌توان همانند برخی از انواع کلید برق جهت اهداف امنیتی استفاده کرد. اما معمولا از کلیدهای فعال شونده با صدا جهت چراغ‌های تزئینی یا نمایشی در داخل و خارج ساختمان استفاده می‌کنند. نحوه عملکرد این کلیدها به این صورت است که یک حسگر صدا در آن که معمولا میکروفون‌هایی با کیفیت بالا و با پشتیبانی از مدار الکترونیکی، صداهای اطراف خود را تشخیص داده و چراغ را روشن یا خاموش می‌کند.
کلید برق Vandal-Proof
این نوع کلیدها معمولا در محیط خارجی ساختمان یا در اماکن عمومی مانند فروشگاه‌های قطعات اتومبیل و محل عبور عابران پیاده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کلیدها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند تغییرات آب و هوایی یا فشارهای ناشی از عوامل محیطی را تحمل کنند. ضد ضربه بودن یکی از ویژگی‌های بارز این کلیدها است زیرا از فولاد ساخته شده‌اند و در برابر گرد و غبار و رطوبت نیز مقاوم می‌باشند.
کلید برق Rocker Style استرالیایی
شباهت این کلیدها بیشتر به کلیدهای راکر معمولی می‌باشد که در بررسی انواع کلید برق آن‌ها را معرفی کردیم. اما با این تفاوت که اندازه‌ی آن بسیار کوچک تر و جمع و جور تر است. این نوع کلیدهای راکر معمولا در کشورهای استرالیا و نیوزلند یافت می‌شود که به دلیل اندازه‌ی کوچکی که دارد، چند کلید روی یک قاب قرار گرفته‌اند.
کلید برق نوری فوتو الکتریک
این نوع از انواع کلید برق شامل سنسورهایی است که نور را تشخیص می‌دهند و بر همین اساس چراغ را روشن یا خاموش می‌کنند. ساختار سنسور‌های فوتو الکتریک شامل یک LED ساده، دیودها یا ترانزیستورها با پشتیبانی از مدارهای الکترونیکی می‌باشد. معمولا از این کلیدها برای چراغ‌های امنیتی استفاده می‌کنند اما می‌توان در بالکن خانه‌ها، حیاط پشتی یا چراغ‌های راهرو نیز از آن استفاده کرد.
کلید برق مرکوری
کلیدهای مرکوری یکی از انواع کلید برق است که کلید تیلت نیز نامیده می‌شود. کلیدهای مرکوری شامل یک لامپ شیشه‌ای کوچک با دو تماس و یک قطعه‌ی مرکوری درون آن است. زمانی که کلید کج باشد، بلور مرکوری دو محل تماس را کوتاه کرده و نور را فعال خواهد کرد. اما بهتر است بدانید که این نوع از انواع کلید برق به عنوان یک کلید مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
کلید برق سیگنال
از مشخصات این کلیدها می‌توان گفت که یک کلید روشن، ضامن دار با لامپ نئون کوچک است که به عنوان یک نشانگر عمل می‌کند. زمانی که کلید خاموش باشد لامپ نئون نیز خاموش خواهد بود و زمانی که لامپ روشن می‌شود چراغ اصلی، فن یا هر وسیله‌ی دیگری، روشن شده و در همان زمان چراغ نئون نزدیک کلید روشن خواهد شد.
کلید چند راهی
از کلیدهای چند راهی معمولا برای ایجاد روشنایی در راهروهای طولانی یا راه پله‌ها استفاده می‌کنند. ساختار این کلیدها به صورتی است که از کلیدهای سه یا چهار طرفه تشکیل شده‌اند و می‌توانید از آن‌ها برای کنترل نور از دو یا چند مکان استفاده کنید.
کلید برق هوشمند
از آنجایی که امروزه اکثر خانه‌ها دارای چندین دستگاه متصل به اینترنت هستند و بسیاری از خانه‌ها به خانه‌های هوشمند تبدیل شده‌اند، استفاده از کلیدهای هوشمند نیز بسیار رایج شده است. این نوع از انواع کلید برق با اتصال به اینترنت کار می‌کنند و شما می‌توانید این کلید را با استفاده از برنامه‌ی مخصوص خود که روی تلفن همراهتان نصب می‌شود، کنترل کنید. یکی از مزایای کلیدهای هوشمند این است که می‌توانید آن را از هرجایی که باشید کنترل کنید.
کلام پایانی
به طور کلی در حوزه‌ی صنعت برق شاهد تنوع زیادی هستیم که انواع کلید برق یکی از نمونه‌های آن است. این تجهیزات به شما کمک می‌کنند تا بتوانید به راحتی یه وسیله‌ی الکتریکی یا لامپ را خاموش یا روشن کنید. حال اینکه کدام مدل از انواع کلید برق را انتخاب می‌کنید، بستگی به سلیقه‌ی شما و نوع نیازتان به کلیدهای برق است. اما در هر صورت سعی کنید که نمونه‌ی باکیفیتی را خریداری کنید تا بتواند مدت زمان زیادی کارایی داشته باشد.
