از کاشت میلگرد برای افزایش استحکام بتن استفاده میشود. این کار در کنار مزایایی که دارد، می‌تواند معایبی نیز داشته باشد. در این مقاله قصد داریم به معایب کاشت میلگرد بپردازیم و آن‌ها را معرفی کنیم.
معایب کاشت میلگرد
عمل کاشت میلگرد، به قرار دادن میلگرد در داخل بتنی گفته میشود که قبلا عمل‌آوری و محکم شده است و نه جایگذاری میلگرد در سازه پیش از بتن ریزی. از همین رو نیز کاشت میلگرد در عمل یک نوع اتصال ترمیمی است برای رفع نواقص موجود یا اضافه کردن بخش جدید به سازه.
در واقع چیزی به عنوان معایب کاشت میلگرد وجود ندارد، به این معنا که خود عمل کاشت میلگرد معایبی ندارد و آسیبی به ساز وارد نمی‌کند. و تنها در صورتی ممکن است باعث خسارت یا آسیب دیدن سازه شود که از مصالح درست استفاده نشده باشد یا ضوابط کاشت میلگرد رعایت نشده باشد.
از یک رو میتوان معایب کاشت میلگرد را افزایش بار روی مقاطع مختلف سازه در نظر گرفت. برای درک بهتر این موضوع فرض کنید که در یک سازه بتنی، بعد از اجرای سازه و برای افزایش سطح اشغال آن، بخواهیم با روش کاشت میلگرد در تیر بتنی نما کنسول اجرا کنیم، اما این کنسول از پیش طراحی نشده باشد و بار آن بر تیر بتنی محاسبه نشده باشد. اگر تمام محاسبات درست انجام شود و کاشت میلگرد نیز طبق ضوابط و به درستی پیش برود، بار کنسول به تیر بتنی نما منتقل خواهد شد. اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که آیا این تیر نما تحمل نیروی پیچشی وارده از کنسولی که به آن اضافه شده را دارد یا نه.
کاشت میلگرد چه معایبی می‌تواند داشته باشد؟
گفتیم که چیزی به عنوان کاشت میلگرد وجود ندارد و نکات منفی مربوط به کاشت میلگرد عمدتا ناشی از سختی انجام این کار هستند. از جمله‌ی این سختی‌ها میتوان موارد زیر را نام برد:
- احتمال بروز خطای غیر قابل جبران
- احتمال خوردگی و پوسیدگی ورق‌های فلزی
- عدم انعطاف پذیری میلگردها
- تغییر در نیروهای طبیعی سازه
- افزایش وزن سازه
نکات مهم هنگام کاشت میلگرد
در هنگام کاشت میلگرد برای این که کار به درستی پیش برود و خسارات و معایب کاشت میلگرد به حداقل خود برسد، لازم است که به یک سری نکات توجه شود. از مهم‌ترین نکاتی که هنگام کاشت میلگرد باید به آن دقت کرد عمق کاشت است. چرا که اگر عمق سوراخ از مقدار لازم کمتر باشد اتصال میلگرد به درستی صورت نمی‌گیرد و هم چنین نمی‌تواند جوابگوی بار وارده به آن باشد.
برای اینکه بدانیم کاشت میلگرد را در چه عمقی انجام دهیم، راحت ترین روش استفاده از نرم افزارهای مرتبط با این کار است. روش‌های دیگر این کار نیز استفاده از فرمول‌ها و محاسبه دستی عمق کاشت و یا استفاده از جدول عمق کاشت می‌باشد. جدول کاشت را خود کارخانجات چسب کاشت میلگرد بر اساس ویژگی‌های چسب خود ارائه می‌کنند که عمق کاشت با توجه به سایز بولت روی آن‌ها درج شده است.
به جز عمق کاشت میلگرد، آیین نامه بتن ایران نیز یک سری ضوابط را مشخص کرده است که رعایت آن‌ها منجر به اجرای صحیح کاشت میشود و از بروز معایب کاشت میلگرد جلوگیری می‌کند. یکی از موارد مندرج در آبا این است که حداقل تغییر میلگرد کاشت نسبت به حالت اولیه‌اش در زمان گسیختگی باید بیشتر از 8% باشد.
هم چنین در آیین نامه بتن ایران آمده که حداقل فاصله‌ی میلگردهای کاشته شده از هم نباید از 5 برابر قطر میلگرد کمتر باشد. به علاوه هنگام کاشت میلگرد در ستون، مجموع سطح مقطع میلگردها باید 0.8% تا 8% سطح مقطع ستون باشد. باید از پوششی از جنس سنگدانه نیز به عنوان کاور میلگرد و چسب آن در برابر رطوبت استفاده کرد.
یکی دیگر از نکاتی که هنگام کاشت میلگرد باید به آن توجه کرد، استفاده از چسب کاشت میلگرد مناسب است. همان طور که می‌دانید برای کاشت میلگرد به جای ملات از چسب مخصوص این کار استفاده میشود. چسبی برای کاشت میلگرد مناسب است که ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- استفاده از آن سریع و راحت باشد.
- مقاومت آن در برابر خوردگی خوب باشد و از میلگرد و بولت آن در برابر خوردگی و زنگ زدن محافظت کند.
- هم در سطوح افقی بتوان از آن استفاده کرد و هم در سطوح عمودی.
- قابل استفاده در محیط‌های مرطوب و داخل آب باشد.
- میان چسبندگی آن بالا باشد.
- حلال نداشته باشد.
- میلگردها را به خوبی به هم وصل کند و در بتن نگه دارد.
کلام آخر
معایب کاشت میلگرد در واقع عوارض جانبی ناشی از کاشت نیستند و خود کاشت میلگرد عوارض منفی به همراه ندارد. در واقع این اجرای نادرست یا نادیده گرفتن ضوابط کاشت است که می‌تواند مشکلاتی را به بار بیاورد.
از معایب کاشت میلگرد تنها موردی را که میتوان برشمرد این است که در صورت اضافه کرد یک بخش جدید به سازه به روش کاشت میلگرد، ممکن است آن بخش قبلی از سازه که بخش جدیدی به آن اضافه شده است، تحمل بار وارده ناشی از بخش جدید را نداشته باشد. به این خاطر که در محاسبات اولیه‌ی ساختمان وجود چنین باری پیش بینی نشده بود و در راستای مقاوم سازی ساختمان در برابر آن اقدامی صورت نگرفته است.
