فیوز فشنگی چیست؟| بررسی کامل ساختار و کاربرد فیوزفشنگی

فیوز فشنگی اصطلاحا در بین متخصصین و مهندسین فیوز LS نیز شناخته می‌‌شود. یک فیوز از نوع ذوب‎ شونده معمولی است که قدرت قطع کمتری نسبت به سایرین دارد و برای مدار برق‎های خانگی طراحی نشده است. انواع فیوز فشنگی در دو نوع تند کار و کندکار وجود دارد که در این مقاله هر‌آنچه باید قبل از خرید فیوز فشنگی بدانید به طور کامل بررسی خواهد شد.

انواع فیوز فشنگی

فیوز فشنگی در دو نوع فیوز تندکار و فیوز کندکار تولید و روانه بازار شده است. فیوز‌های تندکار با علامت F و فیوز‌های کندکار با علامت G مشخص می‌شود. شما می‌توانید انواع آن را به صورت آنلاین در سایت سیوان‌لند خریداری کنید.

فیوز فشنگی کندکار جریان‌هایی با شدت زیاد را دیرتر از فیوز فشنگی تند کار قطع می‌کند. کاربرد آن زمانی است که اضافه بار کوتاه مدت نباید سبب قطع مدار شود (مانند راه اندازی موتور‌های الکتریکی). در فیوز فشنگی کندکار جریان نامی فیوز را حدود دو برابر جریان نامی موتور انتخاب می‌کنند. به طور مثال جریان راه اندازی موتور‌های الکتریکی 6 تا 7 برابر جریان نامی آن‌ها است.

اجزای فیوز فشنگی 

فیوز فشنگی، مانند فیوزهای مینیاتوری و اتوماتیک، دارای یک ورودی و یک خروجی جریان است. فیوز فشنگی از سه بخش مهم کلاهک، مغزی یا فشنگی و پایه فیوز تشکیل شده است. مغزی فیوز روی پایه و کلاهک هم روی مغزی قرار می‎گیرد.

فیوز فشنگی یا bottle fuse یا فیوز ذوب شونده از یک المان حرارتی ساخته شده است که هنگام عبور مقدار مشخصی جریان در مدت زمان تعیین شده، ذوب شده و مدار را قطع کند. 

• پاترون فیوز: 

فشنگ محفظه‌ای چینی یا در بعضی موارد شیشه‌ای است را فشنگ فیوز یا پاترون فیوز می‌نامند.این محفظه باعث خنک شدن سیم حرارتی بعد از جرقه و داغ شدن سیم می‎شود.

• مغزی فیوز یا فشنگ:

 فشنگ قسمت اصلی فیوز است که در صورت عمل کردن فیوز باید تعویض یا تعمیر شود (قطعه ای یکبار مصرف است).

• کلاهک فیوز فشنگی:

 کلاهک، که معمولاً از جنس چینی است، قسمت جداشدنی سر فیوز است که فشنگ فیوز درون آن قرار دارد. پولک رنگی که شدت جریان نامی فیوز را مشخص می‎کند، معمولاً زیر شیشه‎ای که روی کلاهک قرار دارد تعبیه می‎شود.

• پایه فیوز فشنگی:

 قسمت ثابت فیوز است که مدار خارجی متصل می‎شود. این پایه معمولاً از جنس چینی است.

• ته فشنگ:

 برای متصل کردن انتهای فشنگ به پایه فیوز از ته فشنگ استفاده می‎شود. قطر انتهای فیوزهای فشنگی، بسته به‌شدت جریان مدار متفاوت است.

• سیم حرارتی: 

سیمی از جنس آلیاژ قلع، سرب، مس یا نقره که وظیفه قطع جریان، هنگامی که از حد مجاز بیشتر شده را دارد و به دو سر فلزی فشنگ متصل شده است. این سیم در شدت جریان معینی ( جریانی بیشتر از جریان نامی فیوز) ذوب شده، جرقه‎ای ایجاد می‎شود و نهایتاً جریان مدار قطع می‎شود. این سیم در پاترون فیوز از جنس سرامیک، پودر چینی، ماسه یا خاک کوارتز قرار دارد که بلافاصله سیم داغ شده را خنک می‎کند تا باعث آتش‎سوزی نشود و دمای دستگاه پایین بیاید.

• سیم اتصال به پولک:

سیم نازکی که به پولک متصل می‎شود و هنگامی که فیوز شروع به کار کند می‌افتد و پولک به داخل فیوز می‎اندازد.

• پولک رنگی:

روی هر فیوز فشنگی، در انتهای مغزی و معمولاً پشت شیشه کلاهک، نوار رنگی وجود دارد که حداقل جریان غیر مجاز عبوری را نشان می‎دهد و با یک سیم به سر مغزی متصل شده است. هنگامی که فیوز عمل کند و بسوزد پولک به داخل فیوز می‎افتد.

توجه: پس از قرار دادن فیوز فشنگی، کلاهک فیوز روی آن را گرفته و به پایه پیچ می‌شود. برای تشخیص سالم بودن فیوز از یک پولک به رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود که توسط یک سیم مقاومت دار نگه داشته می‌شود. مثلا پولک رنگ صورتی برای جریان 2 آمپر، قهوه ای روشن 4 آمپر، سبز 6 آمپر، قرمز روشن 10 آمپر، خاکستری 16 آمپر، آبی 20 آمپر، زرد روشن 25 آمپر، سیاه 35 آمپر،سفید 50 آمپر و … پس از سوختن سیم حرارتی فیوز، سیم مقاومت دار نیز سوخته و پولک فلزی که تحت کشش فنر کوچکی قرار دارد آزاد و به طرف بالا کشیده می‌شود.

تشخیص سالم یا سوخته بودن فیوز

پولک از سر فشنگ می‌افتد و بدین ترتیب از خارج می‌توان دید که فشنگ فیوز سوخته است یا سالم است. جنس سیم ذوب شونده معمولاً از نقره ساخته می‌شود که درجه ذوب آن 950 درجه است و برای رفع این عیب، سیم حرارتی را دو تکه ساخته که توسط لحیم به هم متصل می‌شوند، زیرا لحیم در حرارت تقریبی 230 درجه سانتی‌گراد ذوب می‌شود.

مقررات بین المللی ترمیم کردن فیوز فشنگی را ممنوع کرده و باید فیوز جدیدی را به جای سوخته آن قرار داد. قسمت دیگر این فیوزها پایه نام دارد که اتصال شبکه به پیچ مربوط به ته آن بسته می‌شود و از سر آنکه محل بستن کلاهک همراه فیوز است، جریان به طرف مصرف کننده هدایت می‌شود.

نصب فیوز فشنگی

برای نصب این فیوزهای فشنگی از یک پایه چینی و یک کلاهک چینی که فیوز داخل آن جای می‌گیرد و پشت این کلاهک شیشه‌ای است، استفاده می‌گردد. سیم حرارتی داخلی فیوز به ازای جریان به خصوصی در زمان معینی ذوب شده و سبب قطع مدار مربوط به آن می‌شود. سیم حرارتی آن در داخل براده‌هایی از سرامیک، پودر چینی یا خاک نرم کوارتز همراه با ماسه قرار دارد و جرقه حاصل از قطع شدن سیم حرارتی را سریع خنک کرده و بلافاصله قطع می‌کند. این مواد هم‌چنین باعث خنک شدن سیم ذوب شونده داخل فیوز می‌گردد تا هنگام عبور جریان، سیم بیش از اندازه گرم نشود.

 فیوزهای ظریف که در رادیو و دستگاه‌های مخابراتی به کار می‌روند چون اغلب برای جریان‌های خیلی کم می‌باشند، به صورت سیم نازکی در داخل لوله شیمیایی هستند. در اطراف آن پودر چینی یا سرامیک وجود ندارد مگر در مواردی که مقدار جریان فیوز زیاد باشد. قطر انتهای فشنگ فیوز برای جریان‌های مختلف تقسیم بندی شده است و برای این که انتهای فشنگ به پایه فیوز بخورد، از قطعه واسطه‌ای به نام ته فشنگ استفاده می‌شود.

فیوز فشنگی چه کاربردی دارد؟

بیشترین کاربرد این فیوز‌ها حفاظت موتور‌های سه فاز و تک فاز در مقابل اتصال کوتاه است. بدین گونه که باید جریان نامی چندین برابر جریان نامی موتور داشته باشند. زیرا قطع طولانی دارند. از فیوز فشنگی اتوماتیک در تابلو‌های برق و تأسیسات نیز به کار گرفته می‌شوند.خوب است بدانید فیوز فشنگی 16 آمپر، فیوز فشنگی 32 آمپر و فیوز فشنگی 63 آمپر بیشترین کاربرد را در میان دیگر فیوز‌های LS دارند.

در صورتی که فیوز یک مدار معیوب شد، باید فیوز دیگری جایگزین فیوز فشنگی سوخته شود. فیوز‌ها انواع مختلفی دارند به همین دلیل باید مناسب‌ترین فیوز را برای وسایل برقی و نوع مدار الکتریکی خود انتخاب کنید تا از آسیب‌های جدی به وسایل خود جلوگیری کنید. این مدل از فیوز‌ها نمی‌توان در خانه‌ها به کار برد زیرا قدرت قطع کمی دارند و سریع وارد عمل نمی‌شوند. در نتیجه صدمات جبران ناپذیری به لوازم خانگی وارد می‌شود.

کلام پایانی

فیوز، جز حفاظتی و مهمی از مدار الکتریکی به طور کلی ایمنی سیستم الکترونیکی است که از ورود بار اضافی به مدار جلوگیری می‌کند. این یعنی اگر جریان ورودی از جریانی که بر روی فیوز درج شده بیشتر باشد یا جریان اتصال کوتاه باشد، فیوز جریان را قطع می‌کند تا به مدار وسایل برقی آسیب نرساند. فیوز ذوب شونده معمولی را فیوز فشنگی نیز می‌نامند. شما می‌توانید برای خرید و استعلام قیمت فیوز به سایت مراجعه و برای فروش مصالح ساختمان یا تاسیسات الکتریکی و تولیدات خود با بخش فروش سیوان لند در تماس باشید. سیوان‌لند آماده یک همکاری گرم و صمیمانه با شماست.