یکی از مهم ترین کنترل‌های بتن تازه، کنترل کارایی و روانی آن است که معمولا با آزمایش عدد اسلامپ بتن مورد بررسی قرار می‌گیرد. این کار در زمان تهیه نمونه‌های بتن سخت شده و یا دفعات بعدی، می‌تواند انجام شود. این عدد یک محدوده‌ی مشخص دارد و سیوان لند قصد دارد تا در این مقاله به طور مفصل در مورد عدد اسلامپ بتن و حداکثر اسلامپ مجاز بتن، صحبت کند. پس اگر برای دانستن این اطلاعات کنجکاو هستید، حتما تا آخر مقاله با ما همراه باشید.
عدد اسلامپ بتن چیست؟
به طوری کلی عدد اسلامپ بتن یک معیار ساده برای تشخیص سطح روان بودن بتن می‌باشد که از یک روش آسان بدست می‌آید. بزرگ بودن عدد اسلامپ بتن، نشان دهنده‌ی روانی بسیار آن بتن می‌باشد. از این بتن‌ها نمی‌توان در ساخت و سازهای بتن مسلح استفاده کرد. علاوه بر این می‌توان گفت که عدد بالای اسلامپ می‌توان نشان دهنده‌ی یک بتن با درصد بالایی از آب نیز باشد. از طرفی، بسیاری از افراد برای افزایش قوام بتن از افزودنی‌های مناسب استفاده می‌کنند، درحالی که می‌توان با کاهش عدد اسلامپ بتن، سطح قولم آن را در یک محدوده‌ی مشخص و استاندارد قرار داد.
اگر عدد اسلامپ بتن بالا باشد، می‌توان دریافت که مقاومت بتن بسیار کم است. در این شرایط قوام بتن افزایش پیدا خواهد کرد. این بتن بسیار غلیظ، با سطح گرانروی بالا خواهد بود. چنین بتن‌هایی را نمی‌توان به سادگی و توسط تجهیزات انتقال پمپ، به محل پروژه منتقل کرد.
از طرف دیگر، بتن غلیظ نمی‌تواند به راحتی در فضای ساخت و ساز شما به حرکت درآید و تمام حجم هدف را به طور یکنواخت بپوشاند. بنابراین هرگز نمی‌توانید از بتنی با عدد اسلامپ بالا، در عملیات‌های ساخت و ساز خود استفاده کنید.
عدد اسلامپ بتن باید در چه کلاس کاربری قرار بگیرد؟
هر بتن برای استفاده در یک فضای ساخت و ساز خاصی تولید و مصرف می‌شوند. پس این بتن‌ها باید دارای یک سری مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فردی باشند. در مقابل، بتن تولید شده دارای یک عدد اسلامپ مشخص است که نمی‌توان آن را مقداری بالا یا پایین در نظر گرفت. از آنجایی که برای هر بتن، کلاس‌های کاربری متنوعی در نظر گرفته میشود، نوع کاربری آن معرف عدد اسلامپ بتن خواهد بود و حتی می‌تواند حداکثر اسلامپ مجاز بتن را نیز تعیین کند.
وقتی که کلاس کاربری یک بتن را بدانیم، بهتر می‌توان در باب استاندارد بودن عدد اسلامپ بتن تصمیم گرفت. عدد اسامپ بتن در 5 کلاس کاربری تنظیم میشود که در جدول زیر مشخص شده:
| کلاس کاربری S1 | برای استفاده در پیاده روها یا بستر های لوله کشی کاربرد دارد و عدد اسلامپ آن در محدوده 10 الی 40 میلی متری قرار می‌گیرد. |
| کلاس کاربری S2 | برای استفاده در پی‌های نواری ساده یا دال‌های بتنی کف پارکینگ‌ها کاربرد داشته و در محدوده‌ی 50 الی 90 میلی متری قرار می‌گیرد. |
| کلاس کاربری S3 | برای استفاده در پی ریزی کانال‌ها و یا اسکلت سازه‌های ساده‌ی ساختمانی کارایی دارد و عدد اسلامپ آن در محدوده 100 الی 150 میلی متری قرار می‌گیرد. |
| کلاس کاربری S4 و S5 | این کلاس در سطح تخصصی برای ایجاد سازه‌های تخصصی مورد استفاده قرار می‌گیرد و محدوده‌ی آن حدود 160 میلی متر به بالا در نظر گرفته میشود. این کلاس کاربری را باید با حضور یک متخصص بتن ساخته و استفاده کنید. |
با درک این کلاس‌ها پی خواهید برد که عدد اسلامپ بتن یک مقدار نسبی می‌باشد. این مقدار با توجه به نوع کاربری در باب بالا یا پایین بودن آن تصمیم گیری خواهد کرد.
حداکثر اسلامپ مجاز بتن با روان کننده به چه میزان است؟
آزمایش اسلامپ بتن، یک روش ساده و کلیدی برای تشخیص میزان روان بودن بتن می‌باشد. قوام بتن و یا سطح روان پذیری آن، یکی از معیارهای مهم در کارایی بتن می‌باشد. این ویژگی نشان می‌دهد که درصورتی که بتن در فضای ساخت و ساز شما شناور شود، تا چه اندازه قابلیت هموار شدن را دارد؟ به دنبال آن برای اینکه بتوانند یک شرایط ایده آل برای سطح قوام بتن مطرح کنند، عدد اسلامپ بتن را معرفی می‌کنند.
باید به این نکته توجه کنید که رابطه‌ی بین اسلامپ و مقاومت بتن مطرح است. پس عدد اسلامپ بتن باید در یک محدوده‌ی مشخص باشد تا بتوان بتن تولید شده را برای فضای ساخت و ساز قبول کرد. بنابراین حداکثر اسلامپ مجاز بتن، عدد خاصی خواهد بود.
مراحل انجام آزمایش اسلامپ بتن
- در ابتدا باید قاعده‌ی مخروط بزگ را روی صفحه‌ی فولادی کف قرار دهید. توجه داشته باشید که این مخروط باید در طول آزمایش ثابت بماند.
- در مزحله‌ی بعد با استفاده از بیل حدود یک چهارم ارتفاع مخروط را با نمونه‌ی تازه‌ی بتن پر کنید.
- در مرحله‌ی سوم باید با میله‌ی فولادی 25 ضربه به سطح بتن تازه وارد کنید، این ضربات باید در کل سطح نمونه به طور یکنواخت توزیع شود.
- در این مرحله، مخروط را تا نیمه پر کنید.
- یک بار دیگر بتن را با 25 ضربه‌ی میله‌ی فولادی، متراکم کنید. در مرحله‌ی قبلی باید 1 اینچ نفوذ کرده باشید. حرکت را به صورت دایره‌ای ادامه دهید.
- لایه‌ی سوم و آخر را با مخلوط بتن پر کرده و مجددا با 25 ضربه‌ی میله‌ی فولادی، بتن را متراکم کنید.
- سپس با استفاده از کمانچه، در صورت نیاز مقداری از بتن را روی سطح بتن درون مخروط ریخته و سطح آن را با لبه‌ی مخروط تراز کنید.
- مخلوط را به آرامی، به صورت عمودی و بدون هیچگونه حرکت چرخشی با دقت به سمت بالا کشیده و به صورت وارونه در کنار بتن قرار دهید. عمل بلند کرده باید حدود 5 تا 10 ثانیه طول بکشد.
- پس گذشت مدت کوتاهی خواهید دید که بتن تحت اثر وزن خود به سمت پایین نشست ( اسلامپ ) می‌کند.
- در این مرحله، ارتفاع مخروط وارونه را با ایتفاده از میله‌ی فولادی اندازه گیری کنید.
- در آخر اختلاف ارتفاع بین مخروط فولادی و مخروط بتنی نشست کرده را اندازه گیری کنید.
- این اختلاف ارتفاع همان عدد اسلامپ بتن خواهد بود که بر حسب میلی متر بیان میشود.
تجهیزات مورد نیاز جهت تعیین عدد اسلامپ بتن
- مخروط اسلامپ: یک قالب فلزی به شکل مخروط ناقص با ارتفاع 300 میلی متر، قطر پایینی 200 میلی متر، قطر بالایی 100 میلی متر و ضخامت حداقل 1.5 میلی متر می‌باشد. جنس این مخروط باید به گونه‌ای باشد که با خمیر سیمان واکنش ندهد و از بین نرود.
- میله کوبه ( تراکم ): یک میله‌ی فولادی به طول 600 میلی متر، قطر 15 میلی متر و یک یا دو انتهای گرد مانند نیم کره
- صفحه پایه: صفحه‌ای صاف با ابعاد پیشنهادی 600×600 میلی متر که در زیر مخروط اسلامپ قرار گرفته و باید جنسی محکم و غیر جاذب داشته باشد.
- خط کس فلزی
- کمچه ( سرتاس ): یک ملاقه‌ی فلزی برای ریختن ملات در مخروط اسلامپ
- برس ( فرچه )
- پارچه مرطوب
انواع آزمایش‌ها جهت تشخیص عدد اسلامپ بتن
اسلامپ واقعی (True Slump)
این آزمایش همان مقداری است که شما به دنبال آن هستید. به این معنا که آزمایش به درستی انجام شده و بتن مشکل خاصی ندارد. در این آزمایش، بتن از کناره‌ها ریزش می‌کند.
اسلامپ صفر (Zero Slump)
در این نوع اسلامپ، بتن به طور کامل شکل خود را حفظ خواهد کرد. این نشان می‌دهد که مخلوط بتن بسیار خشک بوده و نسبت آب به سیمان در بتن بسیار کم است. از این نوع بتن معمولا در ساخت و ساز جاده و راه‌های بین شهری استفاده می‌کنند.
اسلامپ ریزشی (Collapse Slump)
یک مخلوط بتنی هیچ وقت شکل خود را حفظ نمی‌کند و به طرز چشمگیری از یک طرف به پایین می‌ریزد. این نشان می‌دهد که بتن خیلی مرطوب است و روانی بالایی دارد. این بتن باید به طور کامل اصلاح شود.
اسلامپ برشی (Shear Slump)
هنگامی که نیمه‌ی بالایی بتن به طور چشمگیری فرونشیند، به یک طرف متمایل میشود. این نشان دهنده‌ی این است که بتن کارایی بالا اما انسجام پایینی دارد. این مخلوط ممکن است مقدار زیادی آب در خود داشته باشد یا همگن نباشد که ممکن است به دلیل این باشد که آزمایش به درستی انجام نشده باشد. به هرحال باید آزمایش را دوباره تکرار کنید.
عدد اسلامپ بتن باید چقدر باشد؟
میزان اسلامپ مجاز بتن براساس روش‌های گفته شده، بررسی میشود و پیمانکاران موظفند که براساس اسلامپ‌های مورد نیاز، مشخصات فنی و نقشه‌های اجرایی مقدار مجاز اسلامپ بتن را تشخیص و تهیه کنند.
کلام پایانی
در این مقاله به طور کامل درمورد عدد اسلامپ بتن صحبت کردیم و تمام نکاتی که لازم بود درمورد آن بدانید را بیان کردیم. این عدد می‌تواند رفتار بتن را تغییر دهد پس باید نهایت دقت خود را به کار بگیرید. شما با مشخص کردن این عدد می‌توانید مشکلات بتن را تشخیص داده و حتی آن‌ها را رفع کنید. از آنجایی که باید نسبت به هدف و شرایط محیطی هر پروژه، میزان کارایی بتن را ارزیابی کنید، آزمایش اسلامپ بتن کمک زیادی به شما خواهد کرد.
