پشم شیشه و پشم سنگ هر دو از مصالحی هستند که به عنوان عایق در ساختمان سازی به کار می‌روند؛ اما این که کدام یک از آن‌ها عایق بهتری است، موضوعی است که در این مقاله به آن می‌پردازیم. اما پیش از این که تفاوت پشم شیشه و پشم سنگ را بررسی کنیم، ابتدا بهتر است که به صورت مختصر نگاهی به این دو بیندازیم.
پشم شیشه چیست؟
پشم شیشه یکی از بهترین عایق‌ها در برابر دماهای بالاست. این ماده از ذوب کردن الیاف شیشه‌های طبیعی و بازیافتی در دمای 1450 درجه به دست می‌آید. که سپس این الیاف را به صورت پانل یا رول پشم شیشه درمی‌آورند و برای مصرف به بازار عرضه می‌کنند. اجرای پشم شیشه، برش و نصب آن بسیار آسان است؛ این محصول در دمای تا 250 درجه سانتی‌گراد به عنوان بهترین نوع عایق عمل می‌کند و حتی می‌تواند یک عایق صوتی خوب باشد.
عملکرد خوب پشم شیشه و ویژگی‌های آن باعث شده که در بسیاری از صنایع از آن استفاده شود. حتی توصیه می‌شود برای امنیت بیشتر، در ساختمان‌هایی که مواد منفجره و قابل احتراق در آن‌ها نگهداری می‌شود از پشم شیشه استفاده شود. حداکثر دمایی که پشم شیشه می‌تواند تحمل کند تا 550 درجه سانتی‌گراد می باشد. اما به طور کلی بهترین عملکرد را در دمای 195- تا 120+ درجه سانتی‌گراد دارد.
در هنگام خرید آن به چه چیزی باید دقت کرد؟
فاکتورهای مهمی که در هنگام خرید پشم شیشه باید به آن‌ها دقت کرد شامل دانسیته، ضخامت و روکش می‌شود. طبق استانداردهای تعیین شده، ضخامت پشم شیشه باید بین 3.2 تا 6.4 میکرون باشد. دانسیته پشم شیشه را هم باید با توجه به کاربرد آن انتخاب کرد، که هرچه دانسیته بالاتر باشد، فشردگی الیاف پشم شیشه نیز بیشتر خواهد بود. در نهایت این که پشم شیشه یا باروکش است یا بدون روکش؛ که روکش آن می‌تواند آلومینیوم یا کرافت باشد.
چه مزایا و معایبی دارد؟
از مزایای پشم شیشه می‌توان به این موضوع اشاره کرد که برش و استفاده از آن بسیار راحت است؛ در مقایسه با پشم سنگ عایق بهتری برای سقف سوله‌ها به شمار می‌رود؛ عایق صدا و آکوستیک است و در مدل‌های متنوعی از نظر ضخامت، چگالی و نوع روکش موجود می‌باشد.
اما علیرغم این مزایا، یکی از بزرگ‌ترین نقطه ضعف‌های پشم شیشه مقاومت بسیار پایین آن در برابر رطوبت می‌باشد. به علاوه از آن جایی که الیاف پشم شیشه حالت سوزنی دارد، تماس آن با پوست موجب خارش می‌شود و در صورت ورود ذرات معلق آن به داخل دهان و بینی، مشکلات تنفسی به بار می‌آورد.
پشم سنگ چیست؟
ماده اولیه پشم سنگ، سنگ بازالت است که از انواع سنگ‌های آذرین به شمار می‌رود. تشکیل‌شدن بر اثر فعل و انفعالات آتشفشانی باعث شده که بازالت مقاومت بسیار بالایی در برابر حرارت داشته باشد، به طوری که حداکثر دمای عملکرد آن 750 درجه سانتی‌گراد و بسیار بیشتر از پشم شیشه (250 درجه) است. پشم سنگ تراکم بسیار بالایی دارد که از این نظر هم از پشم شیشه برتر است.
ضخامت پشم سنگ بین 6 تا 8 میکرون است، ظرفیت حرارتی آن از 25- تا 230+ درجه سانتی‌گراد و ضریب انتقال حرارتی آن هم 0.04 می‌باشد. شباهت پشم شیشه و پشم سنگ این است که هر دو به صورت رولی و پانلی به بازار عرضه می‌شوند و از آن‌ها برای عایق کردن قسمت‌هایی مانند کف، سقف، دیوار و … در برابر صوت و حرارت استفاده می‌کنند.
چه مزایا و معایبی دارد؟
از مزایا پشم سنگ، به جز این که در برابر آتش سوزی مقاوم است، می‌توان به این مورد اشاره کرد حاوی یون کلر می‌باشد و روی فلزات اثر منفی ندارد. پشم سنگ یکی از بهترین گزینه‌ها برای عایق‌سازی است، چون قارچ‌ها و باکتری‌ها نمی‌توانند در بین لایه‌ها و منافذ آن رشد کنند.
کار کردن با پشم سنگ هم مانند پشم شیشه می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی‌ها و بیماری‌های پوستی شود. و ورود ذرات ریز آن به داخل دستگاه تنفسی باعث ایجاد حساسیت و سوزش می‌شود. در نتیجه هنگام استفاده از آن باید حتما نکات ایمنی را رعایت و از ماسک و دستکش استفاده کرد.
مقایسه و بررسی تفاوت پشم شیشه و پشم سنگ
کاربرد: اولین و مهم‌ترین فرق پشم شیشه و پشم سنگ را می‌توان کاربرد آن‌ها دانست. با این که از هر دوی آن‌ها به عنوان لایه‌ای برای عایق‌سازی استفاده می‌شود، اما مکان‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌شود با هم تفاوت دارد. عموما برای عایق کردن مکان‌هایی مانند سقف سوله‌ها از پشم شیشه استفاده می‌شود؛ اما برای عایق کردن کف و دیوارها پشم سنگ گزینه مناسب‌تری به شمار می‌رود.
ساختار: دیگر تفاوت پشم شیشه و پشم سنگ که می‌توان به آن اشاره کرد، ساختار آن‌هاست. مواد اولیه که برای تولید پشم شیشه به کار می‌رود، الیاف شیشه، ماسه و رزین است. اما پشم سنگ از سنگ بازالت تهیه می‌شود و می‌توان آن را با تراکم بیشتر نسبت به پشم شیشه تولید کرد.
توانایی تحمل حرارت: تراکم بیشتر پشم سنگ در مقایسه با پشم شیشه و تولید آن از سنگ‌های آذرینی که خودشان حاصل فعالیت‌های آتشفشانی با دماهای بسیار بالا هستند، باعث شده که توانایی تحمل حرارت آن هم بیشتر باشد. بهترین عملکرد پشم سنگ حداکثر تا دمای 750 درجه است، در حالی‌که این دما در مورد پشم شیشه 250 درجه سانتی‌گراد می‌باشد.
عایق صوتی: دیگر فرق پشم سنگ و پشم شیشه میزان عایق‌سازی آن‌ها در برابر صوت است که این مورد نیز متاثر از ترام آن‌ها می‌باشد. از آن جا که تراکم پشم سنگ بیشتر از پشم شیشه است، عایق بهتری در برابر صوت نیز می‌باشد.
