انواع مختلف بتن: [طبقه بندی، کاربردها و خواص آن]

همانطور که میدانید بتن ازجمله پر مصرفت ترین مصالح در صنعت بزرگ ساختمان سازی می‌باشد. انواع مختلف بتن در کارخانه‌ها تولید و در بازار عرضه می‌شوند. هرکدام از انواع مختلف بتن ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که سبب تفاوت در کاربرد آن‌ها شده. همچنین انواع مختلف بتن به سبب این ویژگی‌ها دارای مزیت‌هایی هستند که در ساخت و اجرای سازه‌ها به ما کمک خواهند کرد. در ادامه با ما باشید تا بیشتر به برسی انوع مختلف بتن، کاربرد و مزایای آن بپردازیم.

اساس طبقه بندی بتن ها

در فناوری بتن، انواع نام‌ برای عنوان مختلف بتن استفاده شده است. این طبقه بندی بر اساس سه عامل است:
۱. نوع مواد مورد استفاده در ساخت آن
۲. طبیعت شرایط استرس
۳. و چگالی آن
در این مقاله، سیوان لند اهمیت، مواد تشکیل دهنده و انواع بتن را به تفصیل مورد بحث قرار خواهیم داد.

اهمیت بتن

ما در واقع در عصر مشخصی زندگی می کنیم. این بسیار مهم شده است زیرا تقریباً در هر نوع ساخت و ساز مانند: (ساختمان ها، جاده ها و بزرگراه ها، تونل ها، سدهای ذخیره سازی و نیروگاه های تولید برق، فرودگاه ها و راکتورهای انرژی اتمی) استفاده می شود. بنابراین، در ساختمان ها، تقریباً از پایه تا طبقات بالا استفاده می شود. در حمل و نقل در خیابان ها، بزرگراه ها، فرودگاه ها و … استفاده می شود. بتن همچنین ماده ای است که به طور گسترده برای ذخیره و حمل و نقل آب مانند پوشش کانال ها و مخازن آب استفاده می شود.
علاوه بر مصارف اولیه فوق، از آن به عنوان ماده پوششی برای اهداف خاصی مانند عایق رطوبتی، ضد حریق، عایق صدا و محافظت در برابر تشعشعات در نیروگاه های اشعه ایکس و نیروگاه های اتمی استفاده می شود. خاصیت اساسی بتن این است که در مدت کوتاهی گیر می کند و به یک توده سنگ مانند قوی تبدیل می شود. انواع مختلف بتن در کارخانه‌ها تولید و به بازار عرضه می‌شوند که در ادامه به برسی ا»‌ها خواهیم پرداخت.

مقاومت نهایی و سایر خواص بتن به چه عواملی بستگی دارد؟

• ماهیت مصالح سنگدانه مورد استفاده.
• کیفیت و نسبت سیمان و سنگدانه ها.
• آبی که برای تهیه مخلوط استفاده می شود.

مواد تشکیل دهنده بتن

1. مواد اتصال (سیمان یا آهک).
2. سنگدانه های ریز (ماسه یا مواد دیگر).
3. سنگدانه درشت (شن، سنگ خرد شده یا مواد دیگر).و آب.
4. مواد افزودنی به عنوان مواد اختیاری طبقه بندی می شوند.

وظیفه متریال اتصال

وظیفه یک ماده اتصال دهنده (سیمان یا آهک) این است که ذرات درشت و ریز سنگدانه را به یکدیگر متصل می کند. اگرچه سیمان پرتلند رایج ترین ماده اتصال دهنده است که به عنوان چسب در مخلوط استفاده می شود. تحقیقات زیادی برای اثبات این موضوع انجام شده است که آهک (به ویژه آهک هیدرولیک) نیز می تواند با موفقیت به عنوان یک ماده اتصال دهنده در ساخت و سازهای رایج مورد استفاده قرار گیرد. آهک در مقایسه با سیمان مقرون به صرفه است و همچنین برای ساخت و سازهای معمولی به اندازه کافی قوی است.

عملکرد مصالح

عملکرد سنگدانه های ریز به منظور پر کردن تمام فضاهای باز بین ذرات درشت عمل می کند. به این ترتیب تخلخل جرم نهایی کاهش می یابد. حداکثر اندازه ذرات در سنگدانه های ریز همیشه کمتر از 6.35 میلی متر است. با این حال، ماسه معمولاً و به طور کلی به عنوان یک سنگدانه ریز استفاده می شود و اندازه دانه آن حدود 2 میلی متر است. و عملکرد سنگدانه های درشت این است که به عنوان جزء اصلی باربر بتن عمل کنند.
هنگامی که تعداد زیادی از قطعات درشت سنگدانه (همگی بیش از 6.35 میلی متر قطر) توسط یک ماده سیمانی در کنار هم نگه داشته می شوند، رفتار آنها نسبت به بارهای تحمیلی درست مانند یک توده سنگی بسیار قوی است. معمولاً برای این منظور از شن و سنگ خرد شده استفاده می شود.
شما می٬توانید جهت خرید آنلاین و استعلام قیمت مصالح دانه‌ای به سیوان لند مراجعه کنید.

عملکرد آب

آب جز اصلی ترکیب بتن است . آب نقش مهمی در فرآیند واکنش شیمیایی سیمان و سنگ دانه‌های خاک ایفا می‌کند.

عملکرد مواد افزودنی

مواد افزودنی بر زمان گیرش سیمان تأثیر می گذارد و بیشتر برای مصارف خاصی استفاده می شود.

انواع مختلف بتن

1. بتن ساده یا معمولی
2. بتن سبک
3. بتن مسلح
4. بتن پیش ساخته
5. بتن پیش تنیده
6. بتن هوادار
7. بتن شیشه ای
8. بتن آسفالتی
9. بتن آهکی
10. شاتکریت
11. بتن آماده
12. بتن با مقاومت بالا
13. بتن پلیمری
14. بتن با چگالی بالا
15. بتن آرمه
16. بتن سخت شونده سریع
17. بتن متراکم غلتکی
18. بتن استامپی
19. بتن پمپی
20. بتن مکیده یا بی هوا
21. بتن متخلخل
22. بتن خود متراکم
23. بتن خاکستر بادی
24. بتن دوده سیلیس
25. بتن فرو سیمان
26. بتن پیش فشرده

1. بتن ساده یا معمولی

یکی از رایج ترین انواع مختلف بتن است. در این نوع بتن، اجزای ضروری سیمان، ماسه و سنگدانه های درشت طراحی شده و با مقدار مشخصی آب مخلوط می شوند. نسبت اجزای اصلی ممکن است در محدوده وسیعی متغیر باشد . یک طرح ترکیبی بسیار رایج , که عموما ً به عنوان طراحی مخلوط اسمی شناخته می‌شود.
بتن ساده بیشتر در ساخت روسازی ها و در ساختمان هایی که به مقاومت کششی بسیار بالایی نیاز نیست استفاده می شود. در ساخت سدها نیز کاربرد دارد. از مهمترین خواص بتن معمولی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

2. بتن سبک

هر نوع بتن با چگالی کمتر از 1920 کیلوگرم بر متر مکعب به عنوان بتن سبک در دسته بندی انواع مختلف بتن طبقه بندی می شود. انواع سنگدانه هایی که در ساخت بتن سبک استفاده می شوند شامل مواد طبیعی مانند پوکه و اسکوریا، مواد مصنوعی مانند شیل های منبسط شده و خاک رس و مواد فرآوری شده مانند پرلیت و ورمیکولیت می باشند.
تنها ویژگی مهم بتن سبک رسانایی حرارتی بسیار پایین آن است. به عنوان مثال: هدایت حرارتی – مقدار k برای بتن ساده ممکن است به 10-12 برسد. اما هدایت حرارتی بتن سبک حدود 0.3 است. بتن های سبک بسته به ترکیب آنها، برای عایق کاری حرارتی، برای محافظت از سازه های فولادی، همچنین در عرشه پل های دهانه بلند و حتی به عنوان بلوک‌های ساختمانی استفاده می شوند.
بتن هوادهی از انواع بتن بسیار سبک (چگالی 480-800 کیلوگرم بر متر مکعب) است. این با استفاده از سیمان، ماسه و خاکستر سوخت پودری به عنوان اجزای تشکیل دهنده به دست می آید.

3. بتن مسلح

بتن مسلح همان بتن معمولی است که نمونه‌ای دیگر از انواع مختلف بتن بوده و جهت تحمل تنش‌های کششی به آن المان های تسلیح کننده می‌افزایند. در واقع ای بتن حاصل همکاری بتن غیر مسلح و المان‌های تسلیح در تحمل بار است. المان‌های فولادی که جهت تسلیح کردن بتن به کار می‌روند می‌توانند به شکل راد، میلگرد و یا شبکه باشند.
شاید عجیب باشند اما از الیاف نیز می‌توان به عنوان یک المان تسلیح کننده استفاده کرد. علاوه بر نوع تسلیح کننده‌ی استفاده شده در  بتن، توجه به اتصال مناسب بتن به المان های تسلیح کننده اطمینان یابید زیرا این اتصال تضمین کننده‌ی مقاومت و پایداری بتن نهایی خواهد بود.

4. بتن پیش ساخته

المان‌های سازه‌ای را می‌توان به ویژگی‌ها و اشکال گوناگون در کارخانه ساخت، و تنها در محل پروژه آن‌ها را نصب و مونتاژ کرد. این المان‌های بتنی، بتن پیش ساخته نام دارد که از انواع مختلف بتن است. بلوک‌های بتنی، پله‌ها، دیوارها و شمع‌های پیش ساخته نمونه‌های از این واحدها هستند. مزیت اصلی آن ساخت سریع آن است، زیرا در محل پروژه تنها لازم است که آن را مونتاژ کرد.
کیفیت این واحدها به دلیل تولید در کارخانه، بالا است. تنها نکته‌ای که در اینجا چالش برانگیز است، انتقال صحیح این واحدها به محل استفاده است. دیوارهای پیش ساخته بتنی از انواع مختلف بتن و یکی از محصولات سیوان لند است که شما می‌توانید جهت اطلاع از قیمت دیوار پیش ساخته بتنی به این پلتفرم مراجعه کنید.

5. بتن پیش تنیده

اکثر پروژه‌های عظیم را با استفاده از این نوع بتن‌ها اجرا می‌کنند که دیگر نمونه‌های انواع مختلف بتن است. در این روش میلگردها و تاندون‌های استفاده شده در بتن، پیش از اعمال بار سرویس سازه تحت تنش قرار می‌گیرد. در زمان ساخت و اجرای بتن، این میلگردها در دوطرق قرار گرفته و سازه‌ را محکم نگه می‌دارد. این فرآیند سبب ایجاد تنش اولیه در بتن می‌شود.
قسمت‌های پایینی بتن در برابر کشش مقاومت بیشتری دارند. برای پیش تنیده کردن بتن نیاز به تجهیزات سنگین و توانایی اجرایی بالایی دارید. از بتن پیش تنیده که یکی از انواع مختلف بتن است برای ساخت پل‌ها، سازه‌های تحت بارهای سنگین و بام با دهانه‌ی بزرگ استفاده می‌کنند.

6. بتن هوادار

بتن هوادار یکی از هزاران نمونه‌های انواع مختلف بتن است که در آن بین 3 تا 6 درصد هوا محبوس می‌شود. این فرآیند به کمک افزودن فوم یا هوا یا افزودنی‌های بتن هوازا صورت می‌گیرد. عوامل هوازا عبارتند از: رزین، الکل و اسیدهای چرب.

7. بتن شیشه‌ای

از شیشه‌ی بازیافت شده می‌توان در اجزای بتن استفاده کرد که در نتیجه‌ی آن بتن شیشه‌ای که از انواع مختلف بتن است، تولید می‌شود. این بتن، ظاهر زیباتری نسبت به بتن معمولی دارد. علاوه بر این از مقاومت خوبی برخوردار بوده و حتی نسبت به بتن معمولی عایق دمایی بهتری دارد.

8. بتن آسفالتی

این نوع بتن یکی از انواع مختلف بتن و  یک مصالح کامپوزیت است که ترکیبی از سنگدانه و آسفالت است. از بتن آسفالتی برای روکش جاده‌ها، پارکینگ‌ها، فرودگاه‌ها و همینطور سطح داخلی سدها استفاده می‌کنند.

9. بتن آهکی

بتن آهکی یکی دیگر از انواع مختلف بتن است که  از مخلوط سیمان با آهک به دست می‌آید. از این نوع بتن در کف طبقات، گنبدها و همچنین طاق‌ها استفاده می‌شود. برخلاف سیمان، مزایای محیطی و سلامتی مختلفی دارد. بتن آهکی تجدید پذیر بوده و به راحتی تمیز می‌شود.

10. بتن شاتکریت

بتن شاتریک یکی از انواع مختلف بتن است که تفاوت آن در نحوه‌ی اجرا است. در این روش بتن، به کمک نازل بر روی قاب و یا یک سازه‌ی آماده پاشیده می‌شود. چون پاشش بتن به کمک فشار هوای زیاد انجام می٬شود، فرآیند اجرا و فشرده کردن بتن به صورت همزمان صورت می‌گیرد.

11. بتن آماده

به بتنی که در کارگاه تولید و آماده می‌شود، بتن آماده می‌گویند. بتن آمده یکی دیگر از انواع مختلف بتن بوده که به وسیله‌ی میکسرها به محل پروژه منتقل می‌شوند و بدون نیاز به هیچگونه عملیاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تفاوت بتن آماده با بتنی که در همان محل اجرا، ساخته می‌شود در کیفیت بالای آن است زیرا توسط دستگاه‌های مخصوص ساخته شده و امکان کنترل و نظارت روی خواص آن وجود دارد.

12. بتن با مقاومت بالا

به بتن‌هایی که مقاومتی بالاتر از 40Mpa دارند، بتن با مقاومت بالا گفته می‌شود. این مقاومت از طریق کم کردن نسبت آب به سیمان پایین تر از 0/35 به دست می‌آید.  از دیگر ویژگی‌های ای نوع بتن می‌توان به روان گرایی کمتر این بتن اشاره کرد که یک مشکل محسوب می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر درمورد نسبت آب به سیمان به مقاله‌ی نسبت آب به سیمان چیست؟ مراجعه کنید.

13. بتن پلیمری

اگر بخواهیم این بتن را با بتن معمولی مقایسه کنیم می‌توان گفت که در بتن پلیمری سنگدانه‌های بتنی به جای سیمان با پلیمر اتصال پیدا کرده‌اند. تولید این بتن سبب کاهش حفره‌های موجود بین سنگدانه‌های درون بتن می‌شود. استفاده از این روش برای ساخت بتن، دانه بندی سنگدانه‌ها به گونه‌ای صورت می‌گیرد که کم ترین فضای خالی و در نتیجه بیشترین چگالی حاصل شود. بتن‌های پلیمری سه نوع هستنتد:

• بتن آغشته به پلیمر
• بتن با سیمان پلیمری
• بتن جزئی پلیمری شده

14. بتن با چگالی بالا

بتن با چگالی بالا یکی دیگر از نمونه‌های انواع مختلف بتن است که با نام بتن سنگین نیز شناخته می‌شود. چگالی این بتن بین 3000 تا 4000 کیلوگرم بر متر مکعب متغییر است. از سنگ‌های خرد شده با چگالی بالا در ساختار این بتن به عنوان سنگدانه‌های درشت ( شن ) استفاده شده است. در بین بتن‌ها با چگالی بالا، باریتس ریاج ترین ماده‌ای است که وزن مخصوص آن 4.5 است. این ماده معمولا در نیروگاه‌های اتمی و سایر ساختارهای مشابه آن تولید می‌شود چرا که اعضای ساختاری از انواع تابش ناشی از مواد هسته‌ای محافظت می‌کند.

15. بتن آرمه

بتن آرمه یا RRC به عنوان بتن سیمانی تقویت شده در بین انواع مختلف بتن شناخته می‌شود. در بتن آرمه از فولاد به شکل‌های مختلف به عنوان تقویت کننده استفاده می‌شود تا مقاومت کششی بتن را افزایش دهد. برای این کار آرماتورهای فولادی در قسمت کششی بتن قرار می‌گیرند تا مشکل کششی بتن را رفع کنند. از بتن آرمه معمولا در احداث ساختمان و دیگر ساختارها استفاده می‌شود.

16. بتن سخت شونده سریع

این نوع بتن بیشتر در ساخت و سازهای زیر آب و در تعمیر جاده ها کاربرد دارد. چون زمان سفت شدن آن بسیار کمتر است، تنها در چند ساعت می توان آن را سفت کرد. آنها همچنین در ساخت و ساز ساختمان استفاده می شود، جایی که کار باید سریع انجام شود.

17. بتن متراکم غلتکی

این بتن بیشتر به عنوان ماده پرکننده استفاده می شود. آنها ارزش قدرت بهتری ندارند. آنها بتن بدون چربی هستند و با کمک وسایل سنگین مانند غلتک فشرده می شوند. در این نوع بتن از سیمان بسیار کمتری استفاده می شود.

18. بتن استامپی

از دیگر انواع مختلف بتن می‌توان به بتن استامپی اشاره کرد. این نوع بتن همان بتن معمولی است که بیشتر برای سازه‌های معماری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع بتن شکل و طرح‌های مختلفی دارد و روی سازه‌های بتنی قرار گرفته و یک طراحی زیبا به آن می‌بخشد.

19. بتن پمپی

این نوع از انوع مختلف بتن برای ساختمان‌های بلند کاربرد دارد، زمانی که انتقال بتن بدون پمپ کردن کار ساده‌ای نیست. از بتن پمپی برای انتقال آسان بتن استفاده می‌کنند. به طبع هرچه مواد تشکیل دهنده‌ی آن ریزتر باشد، تخلیه‌ی آن آسان تر خواهد بود. پمپ مورد استفاده برای حمل و نقل این بتن، از مواد سخت یا انعطاف پذیر ساخته می‌شود تا بتن به راحتی تخلیه شود.

20. بتن مکیده یا بی هوا

در بتن مکیده مقدار بیشتری آب به مخلوط این نوع بتن افزوده می‌شود و سپس در قالب مخصوص ریخته می‌شود. آب اضافی به وسیله‌ی پمپ مکش از بتن خارج می‌شود و به همین دلیل است که نام آن را بتن مکیده گذاشته‌اند. این بتن که از انواع مختلف بتن محسوب می‌شود در مدت 10 روز در مقایسه با 28 روز بتن معمولی به مقاومت فشاری می‌رسد.

21. بتن متخلخل

بتن متخلخل نیز یکی دیگر از انواع مختلف بتن بوده که به گونه‌ای تولید می‌شود که بتوان آب را از آن عبور دارد. فضای خالی در این بتن بین 15 تا 20 درصد است تا بتواند آب را از خود عبور دهد. از این نوع بتن در مناطقی استفاده می‌شود که مشکلات آب همچنان ادامه دارد.

22. بتن خود متراکم

اگر بخواهیم یکی از پر کارایی ترین نوع از انواع مختلف بتن را نام ببریم، به سراغ این بتن خواهیم آمد. این بتن با توجه به وزنش متراکم می‌شود.  از آنجایی که کارایی این بتن بسیار بالا است به عنوان بتن روان نیز شناخته می‌شود.

23. بتن خاکستر بادی

خاکستر بادی محصول ذغال سنگ است که می‌تواند جایگزینی برای سنگدانه‌های ریز یا سیمان یا جایگزین جزئی برای هردو باشد. گزارش جایگزینی این نوع بتن از انواع مختلف بتن، برای سیمان 20% و برای سنگدانه‌ها 30% است. این نوع بتن سبب بهبود کارایی در بتن تازه و دوام و مقاومت در بتن سخت می‌شود. ذرات خاکستر بادی باید ریزتر از ذرات سیمان باشند.

24. بتن دوده سیلیس

به دلیل استفاده از بخار سیلیس در این بتن، به آن بتن دوده سیلیس گفته می‌شود. این نوع بتن یکی دیگر از انواع مختلف بتن است. بتن معمولی با نسبت آب به سیمان، معمولا دارای میکرو منافذ است که سبب محدود شدن مقاومت بتن می‌شود. از آنجا که بخار سیلیس از ذرات بسیار ریزی تشکیل شده، درصورت اضافه شدن به مخلوط بتن می‌تواند از منافذ کاسته و بتنی با مقاومت بالا تولید کند.

25. بتن فروسیمان

برخی از افراد این نوع بتن را با بتن الیافی اشتباه می‌گیرند. بتن فروسیمان از دیگر انواع مختلف بتن بوده که شامل سیم‌های مشبک با فاصله‌ی نزدیک به هم است که با مخلوط غنی از ملات سیمان آغشته می‌شوند. سیم‌های فولادی میعمولا با قطر 0/5 تا 1 میلی متر به صورت مشبک تشکیل می‌شوند.

26. بتن پیش فشرده

این نوع بتن با مخلوط کردن مواد اولیه‌ی مختلف تولید می‌شود. با این وجود می‌توان برخی از مواد مانند سنگدانه‌های درشت را در قالب کار بسته بندی کرد و سپس منافذ را با دوغاب سیمان و ماسه مخصوصی آماده کرد تا تمام منافذ را با آن پر کرده و یک توده‌ی بتنی ایاد شود. یکی از مزایای این بتن این است که شیرینکیج ( جمع شدگی ) بسیار کمی دارد.

کلام آخر

در این مقاله به برسی بتن، انواع مختلف بتن و کار برد آن پرداختیم و امیدواریم که مطالب مفیدی را به شما ارائه داده باشیم. اگر به دنبال خرید آنلاین مصالح و تجهیزات ساختمانی برای ساخت سازه‌ی خود هستنید ما به شما پلتفرم آنلاین سیوان لند را معرفی می‌کنیم. شما می‌توانید جهت خرید و استعلام قیمت بتن به سیوان لند مراجعه کنید. سیوان لند انواع مختلف بتن را با بهترین کیفیت تولید و در اخیار شما عزیزان قرار داده.