در طی چند مدت گذشته، کیفیت بتن در تاثیر از نوسانات قیمت مصالح کاهش پیدا کرده است. بالا رفتن قیمت مصالح باعث شده است که کارخانجات بتن برای مدیریت قیمت بتن، کیفیت آن را تعدیل کنند. سیوان لند در این بابت مصاحبه‌ای با مهندس سعید معصومی، شهردار منطقه 10 شیراز انجام داده، که اظهارات ایشان را می‌توانید در ادامه مطالعه بفرمایید.
لزوم رعایت استانداردهای کیفیت بتن
ساختمان‌سازی مانند بسياری از صنايع متداول در جهان، دارای قوانين ومقررات است که عدول از آن‌ها موجب تقليل استحکام و خسارات جبران‌ناپذير در صنعت ساختمان خواهد شد، از اين رو بر طبق ضوابط و مقررات ملی، می‌بايست از مصالح ساختمانی استاندارد استفاده نمود. البته به کارگيری واژه استاندارد صرفاً به مصالح ساختمانی اطلاق نمی‌گردد، بلکه بايستی در شرايط و زمان نيز استاندارد بوده و ضوابط و مقررات ملی تعيين شده، رعايت شود. در اين ميان يکی از مباحثی که می‌بايست مورد توجه ويژه قرار داده شود، تحويل بتن به صورت استاندارد به مصرف‌کننده در محل پروژه می‌باشد.
بنابراين توليد بتن استاندارد شرط کافی نبوده و تمامی مراحل توليد، حمل و اجرای بتن نيز بايستی به صورت استاندارد انجام پذيرد. اين مطلب را مهندس سعيد معصومی در گفتگو با سيوان بيان کرد و در ادامه گفت: «در مبحث کنترل و نظارت در اجرای بتن، شرکت‌های توليد و اجرا کننده بتن، می‌توانند جهت شفافيت وضعيت توليد، حمل و اجرای بتن را روزانه درسامانه‌ای اطلاع‌رسانی کرده تا امکان کنترل و نظارت بر عملکرد آن‌ها ميسر گردد.»
وی افزود: «فعاليت توليدکنندگان بتن، مستلزم اخذ مجوز از اداره استاندارد می‌باشد، دستگاه کنترل و نظارت نيز می‌بايست به صورت يک پليس ساختمان، کليه فعاليت‌های واحدهای توليدی بتن را کنترل و از فعاليت واحدهای غير‌مجاز جلوگيری نمايند.» شهردار منطقه ده شيراز در پايان گفت: «نوسانات قيمت مصالح نبايستی در کيفيت محصول نهايی، یعنی بتن، تأثيرگذار باشد. بنابراين توليدکنندگان بتن موظف‌اند محصولی با کيفيت و استاندارد به مصرف‌کننده عرضه نمايند.»
کنترل کیفیت بتن
کیفیت بتن می‌بایست از چندمنظر مورد بررسی قرار بگیرد. برای مثال با آزمایش اسلامپ می‌توان میزان روانی بتن را ارزیابی کرد. و با تست مقاوم فشاری می‌توان مقاومت فشاری نمونه بتنی را بررسی کرد. به همین ترتیب آزمایش‌های دیگری نیز برای بررسی کیفیت بتن از جنبه‌های مختلف وجود دارد. کنترل کیفیت بتن در سه مرحله انجام میشود:
کنترل کیفیت بتن قبل از بتنریزی
برای کنترل کیفیت بتن قبل از بتنریزی، اجزای آن مورد بررسی قرار میگیرد. در این مرحله از طریق آزمایش مقاومت فشاری، کیفیت سیمان مورد بررسی قرار میگیرد. هم‌چنین کیفیت دانه‌بندی مخلوط بتن و کیفیت آب مصرفی در بتن نیز با استانداردهای تعیین‌شده مقایسه میشود.
کنترل کیفیت بتن در حین بتنریزی
لازم است کیفیت بتن در تمام مراحل بتنریزی مانند بچینگ پلانت، اختلاط، حمل، لایه‌بندی، فشرده‌سازی و پخت مورد بررسی قرار گیرد. لازم است در حین عملیات بتنریزی به موارد زیر دقت شود:
- مخلوط بتن مورد نظر باید در آزمایشگاه و با اجزای تعریف شده در پروژه درست شود.
- تا جایی که ممکن است بتن باید بر اساس وزن دسته‌بندی شود. اگر دسته‌بندی وزن امکان‌پذیر نیست، ممکن است دسته‌بندی حجمی از طریق نظارت مناسب در حضور مهندس مسئول مجاز باشد.
- در حین مخلوط کردن، میکسر باید بنا به ظرفیت کامل پر شود. سرعت میکسر باید بین ۱۵ تا ۲۰ دور در دقیقه باشد. زمان اختلاط در هر صورت نباید کمتر از ۲ دقیقه باشد. هنگام تخلیه بتن از میکسر نباید جداشدگی رخ دهد.
- کارایی بتن از ویژگی‌های مهم بتن در حالت تازه است. بنابراین برای بررسی کارایی بتن باید آزمایش اسلامپ و یا ضریب تراکم انجام میشود. برای هر ۲۵ متر مکعب بتن باید سه آزمایش انجام شود.
- باید مراقب باشید تا در حین حمل و نقل بتن هیچگونه جداشدگی صورت نگیرد.
- بتن نباید از ارتفاع بیش از ۱ متر ریخته شود. اگر ارتفاع بتن ریزی بیش از ۱ متر است باید از تجهیزات خاص استفاده کرد.
کنترل کیفیت بتن بعد از بتنریزی و در مرحله گیرش
بعد از بتنریزی و فشرده‌سازی، باید بر روی نمونه مکعب‌های ساخته شده از بتن، آزمایش‌های تعیین مقاومت فشاری انجام میشود. برای بتن معمولی، مکعب‌های بتنی در محل کار ساخته می‌شوند. بتن سخت‌شده باید از نظر ابعاد، شکل و اندازه مطابق مشخصات طراحی شده باشد. ظاهر کلی سطح بتن نیز باید بررسی شود. آرماتور باید دارای پوشش بتنی مناسب باشد و در صورتی که آرماتور در قسمتی از سازه قابل مشاهده باشد، آن قسمت را باید رد کرد یا اقدامات لازم را بر این اساس انجام داد. معمولا استحکام بتن از آزمایش مقاومت فشاری نمونه‌های مکعبی یا استوانه‌ای که در سنین ۷،۱۴ و ۲۸ روزگی، مشخص میشود.
