از آن‌جا که هبلکس دارای خاصیت میخ‌پذیری است، برای اتصالات بلوک هبلکس از بست‌های مخصوص استفاده می‌شود. انواع بست‌های بلوک هبلکس عبارتند از بست رادیکالی، بست تخت، بست ال و بست کرکره‌ای. که هر‌کدام از این بست‌ها، برای نوع خاصی از اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله قصد داریم به معرفی انواع بست و اتصالات بلوک هبلکس بپردازیم.
انواع بست هبلکس
برای یکپارچه‌سازی و مقاوم‌سازی دیوار اجرا شده با بلوک هبلکس، از بست‌های مخصوص استفاده می‌کنند. بست های هبلکس با سایر اتصالات دیوارچینی متفاوت است و ضمن این که هزینه کمتری دارند، چون مخصوص هبلکس طراحی شده‌اند، استفاده از آن‌ها راحت‌تر است و سرعت انجام کار را بالا می‌‌برند. انواع بست هبلکس عبارتند از:
بست رادیکالی هبلکس
در رابطه با دیوارهای هبلکس، برای این که بتوانند در محور افقی حرکت کنند، نمی‌توان از نبشی‌کشی استفاده کرد. و در عوض از بست رادیکالی استفاده می‌شود. بست رادیکالی هبلکس که به آن بست ارتجاعی و بست U-شکل هم میگویند، شبیه به علامت رادیکال در ریاضی می‌باشد و از آن برای مهار خارج از صفحه دیوار و همچنین ایجاد آزادی برای حرکت درون صفحه استفاده می‌شود.
در پیوست ششم آیین‌نامه 2800 آمده است که حداقل ضخامت بست رادیکال باید 2 میلی‌متر، حداقل عرض آن باید 30 میلی‌متر و حداقل طولش نیز باید 30 میلی‌متر باشد.
بست تخت هبلکس
به جای میلگرد بستری که در دیوارهای بلوک سیمانی و سفالی استفاده می‌شود، در دیوار هبلکس از بست تخت استفاده می‌کنند. بست تخت که با نام‌های بست ساده، بست ثابت، بست میخکوب و تسمه دوخت هم شناخته می‌شود، یک بست صاف به شکل خط‌کش است. حداقل ابعاد بست تخت طبق پیوست ششم آیین‌نامه 2800 برابر با عرض 2.5 سانتی‌متر و طول 20 سانتی‌متر می‌باشد.
کاربرد بست تخت هبلکس در اتصال (کلاف) بلوک‌هایی است که در یک ردیف کنار هم قرار دارند و اسکوپ نمای آجری دوغابی.
بست ال شکل هبلکس
از بست ال هبلکس برای اتصال نما استفاده می‌کنند. این بست که به آن بست گونیا هم میگویند، دارای دو بال با زاویه 90 درجه و به شکل L است. بر اساس آیین نامه‌ها دیگر استفاده از این بست برای اتصال دو دیوار به یکدیگر مجاز نمی‌باشد و در عوض باید از بست رادیکالی استفاده کرد. ضخامت بست ال هبلکس 2 میلی‌متر، عرض آن 3 سانتی متر و طول کلی آن برابر با 30 سانتی‌متر می‌باشد.
بست کرکره‌ای هبلکس
بست کرکره‌ای یا میخ پلاک شبیه به کرکره و به شکل زیگزاگی است. از این بست برای کلاف‌کردن بلوک‌های هبلکس که در یک ردیف قرار دارند استفاده می‌شده است. طبق آیین‌نامه‌ها استفاده از این بست نیز دیگر مجاز نمی‌باشد و برای کلاف‌کردن بلوک‌های هبلکس باید از بست تخت استفاده شود. بست‌ها کرکره‌ای دارای ضخامت 0.7 میلی‌متر، عرض 2 و طول 7 سانتی‌متر می‌باشند.
اتصالات بلوک هبلکس چگونه است؟
اتصالات بلوک هبلکس از طریق بست‌های هبلکس صورت می‌گیرد. این اتصالات باید به گونه‌ای باشند که درز و فضای خالی در ساختمان وجود نداشته باشد. استفاده از اتصالات هبلکس باعث می‌شود که دیوار بتواند در زیر خیزهای دیوار و سقف، حرکت طبقات روی هم و نیروهای خارج از صفحه‌ای عملکرد خوبی داشته باشد. برای اجرای اتصالات بلوک هبلکس باید با توجه به شرایط و نوع اتصال از اصول و ضوابط خاصی پیروی کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
اتصالات بلوک هبلکس به ستون بتن آرمه و ستون فولادی
در طراحی سازه، اتصال لبه قائم دیوارها به ستون‌ها، و به‌طور کلی المان‌های قائم برابر، باید به گونه‌ای باشد که امکان جابه‌جایی نسبی فراهم باشد. برای اتصال بلوک هبلکس به ستون بتن آرمه و فولادی هم می‌توان از اتصالات هبلکس کشویی با استفاده از نبشی استفاده کرد و هم از اتصالات هبلکس با بست های ارتجاعی.
اتصالات هبلکس کشویی با استفاده از نبشی
یک روش اتصال هبلکس به ستون، اتصال کشویی با استفاده از نبشی منقطع می‌باشد. در این نوع از اتصالات بلوک هبلکس، هیچ اتصال پیچی و میخی نباید بین بال نبشی و دیوار هبلکس اجرا شود؛ اگر ستون فولادی بود باید بال نبشی به ستون جوش داده شود؛ فاصله بین ستون و دیوار باید با مصالح انعطاف‌پذیر مثل فوم پلی‌استایرن یا پلی‌یورتان پر شود.
اتصالات بلوک هبلکس به ستون با بست رادیکالی
همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، از بست رادیکالی برای مهار خارج از صفحه و آزادی حرکت درون صفحه استفاده می‌کنند. ضوابط استفاده از بست رادیکالی به شرح زیر است:
- استفاده از بست رادیکالی برای تأمین امکان جابه‌جایی افقی ضروری است.
- در دیوار خارجی باید به ازای هر دو ردیف بلوک هبلکس، از یک بست رادیکالی استفاده کرد.
- در دیوارهای داخلی باید به ازای هر سه ردیف بلوک هبلکس، از یک بست رادیکالی استفاده کرد.
- اتصال بست رادیکالی به ستون فولادی از طریق جوشکاری انجام می‌شود.
- بندهای قائم دیوار در دو رج متوالی نباید در امتداد یکدیگر باشند و بندهای قائم هر رج باید در وسط بلوک ردیف قبلی قرار بگیرد.
- دیوار هبلکس باید کاملا شاقول باشد.
- ضخامت چسب بلوک هبلکس باید حداقل 3 میلی‌متر باشد.
اتصالات بلوک هبلکس دیوار به دیوار
در اتصالات هبلکس دیوار به دیوار، چون امکان ایجاد تنش کششی درون صفحه دیوارهای متعامد وجود دارد، مانند همان روش اتصال دیوار به ستون از بست فلزی استفاده می‌شود.
اتصالات بلوک هبلکس به زیر سقف
برای اتصالات هبلکس به زیر سقف از دو روش استفاده می‌کنند که یکی اتصال لغزشی و دیگری اتصال مستقیم با‌استفاده از مهار خارج از صفحه دیوار است. نوع اتصال هبلکس با توجه به وضعیت پانلی که مابین ستون، دیوار یا وال پست مهار شده، انتخاب می‌شود. که اگر امکان استفاده از اتصالات لغزشی در بالای دیوار نباشد، می‌توان با اجرای وال پست دیوار هبلکس در فواصل معین، از اتصالات مکانیکی استفاده کرد. اتصالات دیوار هبلکس به سقف را در ادامه توضیح می‌دهیم
اتصالات بلوک هبلکس کشویی به سقف
در این روش، لبه بالایی دیوار را با استفاده از دو عدد نبشی به سقف مهار می‌کنند که نبشی‌ها به سقف وصل می‌شوند اما نباید آن‌ها را به بلوک‌های هبلکس دیوار میخ یا پیچ کرد. همچنین در رعایت فاصله سقف و نبشی با دیوار، باید خیز تیر را نیز در نظر گرفت و تیر نباید در هنگام خیز به دیوار بچسبد. برای اجرای این نبشی‌ها، ابتدا یک نبشی در یک سمت وصل می‌شود و بعد از اتمام دیوارچینی با هبلکس، نبشی دوم وصل می‌شود. بدین صورت، دیوار می‌تواند آزادانه درون صفحه حرکت کند و عوامل تنشی به دیوار وارد نمی‌شوند و دیوار دچار ترک نمی‌شود.
اتصالات بلوک هبلکس به وال پست‌ها
مطابق آیین‌نامه طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله، اجزای غیرسازه‌ای از جمله دیوارهای ساخته‌شده با بلوک هبلکس باید به‌گونه‌ای به سازه مهار شوند که ضمن انتقال نیروهای وارده، امکان تغییر شکل‌های ایجادشده در آن‌ها نیز وجود داشته باشد. در این راستا، اتصال دیوارهای هبلکس به وال پست‌ها یکی از روش‌های استاندارد برای افزایش پایداری این دیوارها در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله است.
وال پست‌ها به عنوان تکیه‌گاه‌های قائم، نقش مهمی در مهار دیوارهای غیرسازه‌ای دارند. این اجزا باید به سازه به‌گونه‌ای متصل شوند که مسیر انتقال بار، سختی و مقاومت لازم را داشته باشد و نقاط اتصال، توانایی تحمل بارهای موضعی را داشته باشند. برای این کار، اتصالات پیچی و جوشی مجاز هستند، اما اتکا به مقاومت اصطکاکی ناشی از بارهای ثقلی مجاز نیست.
مهار دیوارهای هبلکس به وال پست‌ها
برای طراحی اتصال دیوار هبلکس به وال پست، ابتدا باید شرایط مرزی دیوار در چهار سمت آن بررسی شود:
- لبه بالایی (زیر سقف)
- لبه‌های قائم (دو طرف دیوار، جایی که وال پست قرار دارد)
- لبه پایینی (روی کف سازه)
طول قابل مهار دیوار با در نظر گرفتن این شرایط محاسبه می‌شود. طبق ضوابط، برای دیوارهای غیرسازه‌ای، می‌توان طولی معادل 40 برابر ضخامت دیوار را بین دو تکیه‌گاه قائم در نظر گرفت، مشروط بر اینکه سایر عوامل پایداری رعایت شوند.
اتصالات هبلکس و وال پست‌هاى نگهدارنده دیوارهاى هبلکس به قاب
برای اطمینان از عملکرد لرزه‌ای مناسب دیوارهای ساخته شده با بلوک هبلکس، رعایت جزئیات خاصی در اتصال وال پست‌ها به قاب سازه ضروری است. این اتصالات به دیوارها اجازه می‌دهند تا در برابر نیروهای جانبی ناشی از زلزله حرکت کنند و از آسیب دیدن ساختمان جلوگیری کنند.
دو روش اصلی برای اتصال وال پست‌ها به قاب وجود دارد:
- آزادی حرکت جانبی همزمان برای دیوار و وال پست: در این روش، هم دیوار و هم وال پست می‌توانند به صورت جانبی حرکت کنند. این روش به دیوارها اجازه می‌دهد تا در برابر نیروهای جانبی به صورت آزادانه تغییر شکل دهند.
- محدود کردن حرکت جانبی وال پست و آزادی حرکت دیوار: در این روش، وال پست به سازه اصلی مهار شده و حرکت جانبی آن محدود می‌شود، در حالی که دیوار همچنان می‌تواند به صورت جانبی حرکت کند.
موارد مهمی که باید در هنگام اتصال وال پست‌ها به قاب رعایت شود:
- انتقال یکنواخت بار
- بندهای قائم در دو رج متوالی نباید در یک راستا قرار بگیرند.
- بندهای قائم هر رج باید تا حد امکان در وسط بلوک‌های زیرین قرار گیرند.
- رگ‌های افقی باید کاملا صاف و افقی باشند.
- دیوارچینی باید کاملاً شاقول اجرا شود.
- ضخامت ملات بین بلوک‌ها نباید کمتر از 3 میلی‌متر باشد.
- آماده‌سازی سطح: قبل از نصب وال پست‌ها، باید سطحی به ضخامت حداکثر 5 سانتی‌متر را برای قرارگیری وال پست‌ها آماده کرد.
اتصالات هبلکس در نصب پنجره
هنگامی که در دیوارهای هبلکسی قصد نصب پنجره داریم، باید علاوه بر استفاده از وال پست‌ها، به اجرای نعل درگاه نیز توجه ویژه‌ای داشته باشیم. نعل درگاه در واقع یک تیرچه کوچک است که در بالای پنجره قرار می‌گیرد و از بارگذاری روی بالای پنجره جلوگیری می‌کند. همچنین، برای پنجره‌های بزرگ‌تر از 2.5 متر، مطابق با آیین‌نامه 2800، اجرای کلاف‌های افقی و قائم در اطراف پنجره الزامی است. این کلاف‌ها باعث افزایش استحکام دیوار در اطراف پنجره شده و از ایجاد ترک خوردگی جلوگیری می‌کنند.
جمع بندی
در این مقاله به موضوع اتصالات بلوک هبلکس پرداختیم و ضمن معرفی انواع بست هبلکس، به روش‌های اتصال هبلکس به سقف، دیوار و ستون پرداختیم. شما می‌توانید برای مشاهده قیمت بلوک هبلکس یا خرید آن به صورت آنلاین، به سیوان لند مراجعه کنید. سیوان لند بازار آنلاین صنعت ساختمان و عرضه‌کننده انواع مصالح ساختمانی با مناسب‌ترین قیمت به سراسر ایران است.
