تیرچه کرومیت یکی از انواع تیرچه‌های مورد استفاده برای اجرای سقف است. جنس تیرچه کرومیت تمام فولادی است و برعکس تیرچه پیش تنیده، دیگر خبری از بتن در آن‌ها نیست. در این مقاله به بررسی تیرچه کرومیت، انواع، اجزا، ویژگی‌ها و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
تیرچه کرومیت چیست؟
در گذشته برای ساخت سقف ساختمان‌ها از طاق ضربی استفاده می‌شده است. اما با روی کار آمدن تیرچه‌ها این نوع سقف‌ها کم کم منسوخ شدند. خود تیرچه‌ها نیز به مرور زمان دچار تغییراتی شدن و انواع مختلفی از آن‌ها به وجود آمد. به عنوان مثال یکی از مشکلاتی که تیرچه‌ها در ابتدا داشتند این بود که اجرای آن‌ها نیاز به شمع‌بندی داشت. اما با روی کارآمدن انواع جدیدتر تیرچه، مثل تیرچه کرومیت این مشکلات رفع شدند.
تیرچه کرومیت ساخته شده از مقاطع فولادی است و با نام‌هایی چون تیرچه فلزی و جان باز نیز شناخته می‌شود. این تیرچه شامل سه بخش اصلی بال فوقانی، بال تحتانی و اعضای قطری است که بین دو بال قرار می‌گیرند. ساختار آن به نحوی است که به راحتی وزن بتن و قالب را تحمل می‌کند و ساختار یکپارچه‌ای را با بتن ایجاد می‌کند. تیرچه کرومیت برعکس تیرچه بلوک دیگر نیازی به شمع بندی ندارد، چون خودش توانایی تحمل وزن خودش و سایر متعلقات را دارد.
اجزای تیرچه کرومیت
تیرچه کرومیت از سه قسمت بال تحتانی شامل یک تسمه، بال فوقانی شامل یک تسمه و دو میلگرد تشکیل شده است. برای این که بال فوقانی و تحتانی تیرچه به هم وصل شوند، از میلگردهای زیگزاگی استفاده می‌شود.
بال تحتانی
بال تحتانی تیرچه کرومیت شامل یک ورق فولادی برش خورده است که نقش عضو کششی را بازی می‌کند. در زمان تحمیل بار به بال تحتانی تیرچه، ابتدا به عنوان عضو کششی عمل می‌کند و متحمل نیروی کششی حاصل از بار خمشی می‌شود؛ که این بار خمشی وزن خود تیرچه در هنگام حمل است. بال تحتانی سپس متحمل نیروی کششی حاصل از وزن مرده سقف می‌شود. در آخر نیز مجددا به عنوان عضو کششی عمل کرده و باید بار وارده به تحمل کند.
عضو قطری
عضو قطری میلگردهای ساده یا آجداری هستند که به صورت خرپا عمل کرده و بال‌های فوقانی و تحتانی را به هم وصل می‌کنند. عضو قطری بارهای وارد شده به تیرچه را از طریق اعضای فشاری و کششی تحمل می‌کنند. به این ترتیب که در ابتدا اعضای قطری، اعضای کششی زیرین و بالایی به کمک هم ایستایی لازم در برابر وزن تیرچه را فراهم می‌کنند. سپس این عضو متحمل بار مرده ساختمان می‌شود و در آخر هم متحمل نیروی برشی می‌شود.
بال فوقانی
آخرین عضو تشکیل دهنده تیرچه کرومیت، بال فوقانی است. بال فوقانی شامل نبشی، تسمه و ناودانی می‌شود و هم وزن تیرچه در زمان حمل ونقل را تحمل می‌کند و هم بعد از کارگذاری در سقف، متحمل بار زنده و مرده می‌شود.
اعضای سقف تیرچه کرومیت
سقف ساخته شده با استفاده از تیرچه فلزی شامل قسمت‌های زیر است:
1. تیرچه فولادی (کرومیت)
تیرچه کرومیت عضو اصلی این سقف است که به صورت پیش ساخته به فروش می‌رسند. همان طور که در قسمت قبل گفتیم، این نوع تیرچه شامل سه قسمت اصلی بالا‌های فوقانی و تحتانی و اعضای قطری است.
2. میلگردهای حرارتی
یک سری میلگرد حرارتی در بالای سقف و عمود بر تیرچه‌ها قرار می‌ژیرند. وظیفه این میلگردها جلوگیری از تنش و خرابی سازه در اثر افت و تغییرات دما است.
3. اعضای پرکننده
اعضای پرکننده همان بلوک‌ها هستند که در میان تیرچه‌ها قرار می‌گیرند. این بلوک‌ها می‌توانند یا بلوکسیمانی باشند، یا بلوک سفالی و یا فوم سقفی. این اعضا نقشی در استحکام و مقاومت سازه ندارند و فقط پرکننده هستند، پس بهتر است از مصالحی استفاده شود که سبک‌تر هستند.
4. کلاف عرضی
کلاف عرضی از دیگر اعضای ضروری در اجرای سقف تیرچه کرومیت است. کلاف عرضی از دو میلگرد به قطر 12 میلی‌متر تشکیل شده و حداقل عرض آن 10 سانتی‌متراست. در دهانه‌های کوچک‌تر از 5.5 متر،حداقل یک کلاف عرضی لازم است. اما با بالا رفتن اندازه دهانه، این تعداد تفاوت می‌کند؛ در هر حال فاصله کلاف‌های عرضی نباید از 2.5 متر بیشتر شود.
5. بتن رویه
بعد از جاگذاری تیرچه‌ها و بلوک‌های بین آن‌ها، بتن رویه روی سقف ریخته می‌شود. این بتن بخشی از تیر مرکب است و بعد از این که به مقاومت مورد نظر رسید، به کمک تیرچه بار سقف را تحمل می‌کند. مقاومت بتن رویه بر اساس دو فاکتور طول دهانه و بار وارد بر سقف مشخص می‌شود.
مشخصات مکانیکی تیرچه کرومیت
- میلگردهایی که برای ساخت تیرچه استفاده می‌شوند، باید دارای قابلیت ارتجاعی کافی، قابلیت جوش‌پذیری و قابلیت شکل‌پذیری باشند. و هم‌چنین باید در مرحله گسیختگی از حداقل تغییر طول نسبی مجاز برخوردار باشد.
- میلگردها می‌توانند هم ساده باشند و هم آجدار. آن‌هاباید یا از جنس فولاد نرم باشند (A1) یا فولاد نیمه سخت (A2). سایر قطعات فلزی نیز باید از جنس فولاد ساختمانی و با قابلیت شکل‌پذیری و جوش‌پذیری مناسب باشند.
- فولاد مورد استفاده برای تولید تیرچه باید با استاندارد شماره 1600 استاندارد ملی ایران مطابقت داشته باشد.
- برای این که بتوان کلاف عرضی را به تیرچه جوش داد، جنس آن باید از جنس فولاد سخت باشد.
مزایای استفاده از سقف تیرچه کرومیت
- سقف تیرچه کرومیت دیگر نیازی به شمع بندی ندارد.
- چون به شمع بندی نیاز نیست، سرعت اجرای سقف بیشتر خواهد بود.
- از تیرچه کرومیت می‌توان روی انواع ساختمان بنایی، فولادی و بتنی استفاده کرد.
- استفاده از این سقف باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌ها می‌شود. شما می‌توانید برای اطلاع از قیمت تیرچه امروز به سیوان لند مراجعه کنید.
معایب سقف تیرچه کرومیت
- کمانش جانبی نبشی فوقانی
- زنگ زدن ورق‌های پایینی
- تاب داشتن تیرچه
- عرض کم ورق پایینی
- مشکلات بتن‌ریزی
جمع بندی
در این مقاله در مورد تیرچه کرومیت، اعضای خود آن و اجزای سقفی که با آن اجرا می‌شود صحبت کردیم. سپس مشخصات مکانیکی و مزایا و معایب آن را مورد بررسی قرار دادیم. شما می‌توانید برای خرید تیرچه، فوم سقفی، بتن آماده و دیگر مصالح مورد نیاز برایاجرای این سقف به سایت سیوان لند مراجعه کنید.
