انجام عملیات‌های ساختمانی در هوای سرد و یخبندان، یکی از چالش‌های صنعت ساختمان سازی به شمار می‌رود. در چنین شرایطی، احتمال یخ زدگی بتن نیز فراهم می‌شود، و این می‌تواند باعث شود که عمل هیدراتاسیون به خوبی انجام نشود. استفاده از ضد یخ بتن، انتخاب مناسب برای جلوگیری از این مشکل می‌باشد. این نوع افزودنی به منظور پایین آوردن نقطه انجماد در بتن، مورد استفاده قرار می‌گیرد. سیوان لند در ادامه قصد دارد بیشتر به بررسی ضد یخ بتن بپردازد. پس در ادامه با ما همراه باشید.
ضد یخ بتن چیست؟
به دنبال سرد شدن هوا، آب موجود در بتن‌ها نیز دچار یخ‌زدگی می‌شود. و در نتیجه پروسه‌ی بتن‌ریزی و همینطور مقاومت بتن، با مشکل رو‌به‌رو می‌شود. علاوه بر این، قرار گرفتن دراز مدت بتن در هوای سرد، می‌تواند سبب ایجاد ترک در سطح آن شود. اینجاست که استفاده از ضد یخ بتن برای مقابله با چنین مشکلی، به میان می‌آید. ضد یخ بتن در واقع یک مادهی شیمیایی است که نقطهی انجماد درون بتن را پایین آورده و در نتیجه در هوای 30- درجه نیز کاربرد خواهند داشت.
استفاده از ضد یخ برای آب و هوای سرد و همچنین مناطق سردسیری، اصول فنی خود را دارد که باید تمام آن در آخر سبب صرفه جویی 20 تا 50 درصدی زمان و همچنین انرژی شود. این محصول در انواع زودگیر بتن پودری، زودگیر شاتریک پودری، زودگیر شاتریک مایع، ضد یخ بتن مایع و ضد یخ ملات مایع نیز شناخته می‌شود.
انواع ضد یخ بتن
ضد یخ‌های بتن همچون دیگر محصولات شیمیایی افزودنی های بتن در دو حالت پودری و مایع وجود دارند که هر دوی آن‌ها به صورت، باکلراید و بدون کلراید تولید می‌شوند. اگر بخواهیم این محصولات را براساس ساختار تشکیل دهنده‌ی آن‌ها دسته بندی کنیم، به صورت زیر خواهد بود:
- نمک‌های غیر آلی محلول
- افزودنی های دارای ترکیبات آلی محلول
- افزودنی هایی با گیرش سریع
- افزودنی های جامد گوناگون
به طور کلی ترکیبات ضد یخ بتن تاثیری بر کارایی بتن ندارند. اما برخی از ترکیبات کلردار موجود در بعضی ضد یخ‌ها سبب افزایش کارایی بتن می‌شوند.
ضد یخ بتن پودری
ضد یخ بتن پودری بتن معمولا از نوع ضد یخ بتن با کلراید است و برای بتن ریزی بدون فولاد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ضد یخ پودری از ترکیب کلسیم کلرید و نمک‌های معدنی استفاده شده. این مواد برای بتن غیر مسلح و بیشتر در ملات‌های سیمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این افزودنی سرعت و حرارت هیدراتاسیون را بالا برده و از یخ زدن مخلوط سیمانی جلوگیری می‌کند. به دلیل وجود کلر در این ضد یخ، استفاده از آن توسط کارشناسان توصیه نمی‌شود.
ضد یخ پودری بدون کلراید
هرچند استفاده از مواد کلر دار سبب حفظ بتن در دمای پایین می‌شود، اما محدودیت استفاده از آن در بتن آرمه، وارد افزودنی ضد یخ شد. این ماده را باید 2 درصد وزنی سیمان استفاده کنید. از این نوع ضد یخ در سازه‌هایی که بتن و فلزات، مستقیما با هم در ارتباط هستند به راحتی می‌توان استفاده کرد.
ضد یخ بتن مایع
این نوع ضد یخ به صورت مایع و معمولا از نوع ضد یخ بتن بدون کلراید است. خاصیت این افزودنی حفظ اسلامپ در عین افزایش سرعت گیرش بتن می‌باشد. مواد تشکیل دهنده‌ی این افزودنی ضد یخ، محلول آمونیاک است که حاوی نیتروژن و الکل‌های سنگین می‌باشد. همانطور که می‌دانید افزوده شدن الکل و نیتروژن به آب، درجه‌ی انجماد آب را کاهش می‌دهد. اما وجود برخی ترکیبات دیگر، مانند سیمان، تاثیرگذاری مستقیم این عناصر بر آب را کم می‌کند.
اگر قصد استفاده از افزودنی بتن حباب‌ساز را در کنار افزودنی بتن ضد یخ داشته باشید، باید از نسبت جدیدی برای طرح اختلاط استفاده کنیدد. به این دلیل که ضد یخ بتن هوای اضافی را حذف کرده و به نوعی سیال یکنواخت ایجاد می‌کند. دلیل این مسئله هم جمع شدن آب در حفره‌های موجود در بتن و یخ زدن این آب است، که ضد یخ از وقوع این پدیده جلوگیری می‌کند.
مزایا و معایب استفاده از ضد یخ بتن
مزایا
- تامین شرایط ایده‌آل در محیط و آب و هوای سرد و دماهای زیر صفر
- سرعت کار در اثر استفاده از این افزودنی بتن افزایش پیدا می‌کند.
- در بتن‌پاشی خشک، استفاده از این افزودنی غبار حاصل از اجرای عملیات را کاهش می‌دهد.
- این افزودنی، مقاومت سنین پایین بتن را تا دو برابر افزایش می‌دهد. و با این که دوره عمل آوری بتن در هوای سرد طولانی و هزینه بر است، با استفاده از افزودنی پد یخ بتن هزینه‌ی تامیر و نگهداری به دنبال آن سایر هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
معایب
- یکی از معایب ضد یخ‌ها، این است که بتن حاوی این افزودنی باید به سرعت استفاده شود. به همین دلیل است که این افزونی را دقیقا قبل از بتن‌ریزی اضافه می‌کنند.
- در برخی موارد، پس از استفاده از ضد یخ، بتن پس از خشک شدن تغییر رنگ می‌دهد. این موضوع به دلیل واکنش سیمان قلیایی و یون کلراید است. اگر لکه روشن روی زمینه تیره ایجاد شود، نسبت قلیایی سیمان به کلرید کم است و اگر لکه تیره روی زمینه روشن پدیدار شود، نسبت قلیایی زیاد می‌شود. دلیل آن هم عمل‌آوری نامناسب و تبخیر شدید آب است. اگر پس از بتن‌ریزی، بتن را به طور مداوم مرطوب نگه دارید، این مشکل به وجود نخواهد آمد.
کاربرد ضد یخ بتن
ضد یخ‌های بتن کاربرد فراوانی دارند که در این بخش به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم
- بیشترین کاربرد این افزودنی در هوای سرد می‌باشد. چرا که ضدیخ سرعت و حرارت واکنش هیدراتاسیون را افزایش می‌دهد و نمی‌گذارد بتن یخ بزند.
- در برخی مناطق شیب‌دار و بعضی از دیوارهای برشی، از ضد یخ برای گیرش سریع‌تر بتن نیز استفاده می‌کنند. از آنجایی که بتن پاششی یا شاتریک نیاز به سرعت بالای گیرش دارد. استفاده مناسب و به اندازه‌ی این افزودنی، عملیات بتن‌ریزی را بسیار آسان‌تر می‌کند.
- استفاده از سیمان بیشتر و ترجیحا تیپ 3 و ترکیب با ضد یخ، شرایط خوبی برای بتن‌ریزی در سرما ایجاد خواهد کرد. اگر بخواهید هزینه‌ی کمتری داشته باشید، می‌توانید از سیمان تیپ 1 نیز استفاده کنید.
- برخی از ضد یخ‌ها به عنوان آب‌بند روزنه‌های موجود در مخازن و یا استخرها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر مقدار زیادی از این محصول را به بتن اضافه کنید، سرعت گیرش آن بسیار زیاد شده و برای برخی از عملیات‌های ترمیمی مناسب هستند.
روش استفاده از ضد یخ بتن
برای استفاده از ضد یخ بتن، ابتدا باید شرایط بتن‌ریزی را فراهم کنید. این شرایط عبارت است از:
- حدالامکان قالب و مکان بتن‌ریزی تمیز شوند.
- در صورت امکان تا حدودی دمای مجموعه بتن‌ریزی را زیاد کنید.
- فضا برای عمل‌آوری و گرم نگه‌داشتن بتن فراهم شود.
- قبل از افزودن ضدیخ بتن، آن را رقیق و تا حل شدن کامل در بتن مخلوط کنید.
بهتر است که ضد یخ را در آخرین مرحله به بتن بیفزایید. این افزودنی با یکنواخت کردن مخلوط بتنی از ایجاد حباب‌های بزرگ که جدا شدن اجزای بتن و دانه‌های آن را در پیش دارند جلوگیری می‌کند و نمی‌گذاردآب به این ناحیه ورود کرده و یخ بزند. به هر اندازه که هوا سردتر شود، میزان استفاده از ضد یخ نیز بیشتر خواهد شد. میزان 1 تا 5 درصد برای عیارهای گوناگون سیمان بتن، توصیه شده است.
کلام پایانی
سیوان لند در این مقاله تمام تلاش خود را به کار گرفت تا شما را با ضد یخ بتن به طور کامل آشنا کند. پس دریافتید که ضد یخ بتن در زمان‌هایی که هوا سرد است، برای جلوگیری از یخ زدن بتن مورد استفاده قرار می‌گیرد که شما می‌توانید از آن‌ها به مقدار مورد نیاز استفاده کنید. ضد یخ بتن از جمله افزودنی‌های بتن محسوب می‌شود که به نوعی کارایی بتن را بهبود می‌بخشد. پس شما با خرید ضد یخ بتن می‌توانید خواص بتن خود را بهبود بخشید.
